ITPB3/423-483/12/AW

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko, przedstawione we wniosku z dnia 23 sierpnia 2012 r. (data wpływu 27 sierpnia 2012 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie rozpoznania kosztów podatkowych z tytułu nieodliczonego podatku od towarów i usług - jest nieprawidłowe.

W dniu 27 sierpnia 2012 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie rozpoznania kosztów podatkowych z tytułu nieodliczonego podatku od towarów i usług.

W przedmiotowym wniosku następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca jest podatnikiem podatku od towarów i usług. W zakresie, w jakim kupowane towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, Wnioskodawca obniża podatek należny o podatek naliczony stosownie do regulacji art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług. W stosunku do kupowanych towarów i usług, które są wykorzystywane do wykonywania czynności, w związku z którymi przysługuje Wnioskodawcy prawo do obniżenia podatku należnego, jak i czynności, w związku z którymi takie prawo Wnioskodawcy nie przysługuje, Spółdzielnia jest obowiązana do odrębnego określenia kwot podatku naliczonego związanych z czynnościami, w stosunku do których Wnioskodawcy przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego.

W związku z faktem, iż nie jest możliwe wyodrębnienie kwot podatku naliczonego Wnioskodawca stosuje proporcję, "ustaloną jako udział rocznego obrotu z tytułu czynności, w związku z którymi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego w całkowitym obrocie uzyskanym z tytułu czynności, w związku z którymi przysługuje spółdzielni prawo do obniżenia kwoty podatku należnego oraz czynności, w związku z którymi takie prawo nie przysługuje za rok poprzedni (art. 90 ust. 2-8 ustawy o podatku od towarów i usług)".

W roku 2011 ustalona proporcja wyniosła 2,18%, a po zaokrągleniu w górę do najbliższej liczby całkowitej wyniosła 3% (art. 90 ust. 4 ustawy o podatku od towarów i usług). W roku 2012 Wnioskodawca więc odlicza podatek naliczony dotyczący sprzedaży zwolnionej i opodatkowanej proporcją w wysokości 3%.

Na podstawie ewidencji Rejestru Sprzedaży VAT za okres styczeń - czerwiec 2012 r. Wnioskodawca ustalił, iż proporcja wynosi 1,84%, a do końca roku jeszcze ulegnie zmniejszeniu, gdyż sprzedaż opodatkowana zmniejszyła się znacznie w stosunku do ubiegłego roku, zaś sprzedaż zwolniona zwiększyła się. Z powyższego wynika więc, iż proporcja za 2012 rok nie przekroczy 2%, czyli w tej sytuacji Wnioskodawca będzie miał prawo uznać stosownie do art. 90 ust. 10 pkt 2 ustawy o podatku od towarów i usług, że proporcja ta wynosi 0%.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy Wnioskodawca ma prawo - na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 46 lit. a tiret drugie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych - zaliczyć do kosztów uzyskania przychodu podatek od towarów i usług naliczony w części, w której nie skorzystano z opcjonalnego prawa podatnika do odliczenia podatku naliczonego, zgodnie z art. 90 ust. 10 pkt 2 ustawy o podatku od towarów i usług, jeżeli udział obrotów opodatkowanych w obrotach ogółem nie przekroczył w poprzednim roku 2%.

Prezentując własne stanowisko w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego Jednostka wskazuje, iż zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1.

Jak stanowi art. 16 ust. 1 pkt 46 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych nie uważa się za koszty uzyskania przychodów podatku od towarów i usług, z tym, że jest kosztem uzyskania przychodów:

Ustawodawca, normując zasady opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych, co do zasady, wykluczył podatek od towarów i usług z kosztów uzyskania przychodu. Od tej zasady przewidziano jednakże kilka wyjątków. Między innymi, zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 46 lit. a tiret drugie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, podatnik ma prawo zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów kwotę podatku naliczonego, w tej części, w której zgodnie z przepisami ustawy o podatku od towarów i usług nie przysługuje mu obniżenie kwoty lub zwrot różnicy podatku od towarów i usług, jeżeli naliczony podatek od towarów i usług nie powiększa wartości środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej.

Stosownie do art. 86 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Zgodnie z art. 90 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, w stosunku do towarów i usług, które są wykorzystywane przez podatnika do wykonywania czynności, w związku z którymi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, jak i czynności, w związku z którymi takie prawo nie przysługuje, podatnik jest obowiązany do odrębnego określenia kwot podatku naliczonego związanych z czynnościami, w stosunku do których podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego.

Jeżeli nie jest możliwe wyodrębnienie całości lub części kwot, o których mowa w art. 90 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, podatnik może pomniejszyć kwotę podatku należnego o taką część kwoty podatku naliczonego, którą można proporcjonalnie przypisać czynnościom, w stosunku do których podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, z zastrzeżeniem ust. 10 (art. 90 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług). Proporcję, o której mowa w ust. 2, ustala się jako udział rocznego obrotu z tytułu czynności, w związku z którymi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego w całkowitym obrocie uzyskanym z tytułu czynności, w związku z którymi podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego oraz czynności, w związku z którymi podatnikowi nie przysługuje takie prawo (art. 90 ust. 3 ustawy o podatku od towarów i usług). Proporcję, o której mowa w ust. 3, określa się procentowo w stosunku rocznym na podstawie obrotu osiągniętego w roku poprzedzającym rok podatkowy, w odniesieniu do którego ustalona jest proporcja. Proporcję tę zaokrągla się w górę do najbliższej liczy całkowitej (art. 90 ust. 4 ww. ustawy o podatku od towarów i usług).

Podatnicy, którzy w poprzednim roku podatkowym nie osiągnęli obrotu, o którym mowa w ust. 3, lub u których obrót ten w poprzednim roku podatkowym był niższy niż 30 000 zł, do obliczenia kwoty podatku naliczonego podlegającej odliczeniu od kwoty podatku należnego przyjmują proporcję wyliczoną szacunkowo, według prognozy uzgodnionej z naczelnikiem urzędu skarbowego, w formie protokołu (art. 90 ust. 8 ustawy o podatku od towarów i usług).

Zgodnie z dyspozycją art. 90 ust. 10 pkt 2 ustawy o podatku od towarów i usług, w przypadku gdy proporcja określona, zgodnie z ust. 2-8 nie przekroczyła 2% - podatnik ma prawo uznać, że proporcja ta wynosi 0%.

Regulacja powyższa dotyczy podatników, u których proporcja ta wynosi 1% bądź 2%. Tacy podatnicy, jeśli zechcą, będą mogli odliczać częściowo podatek naliczony z zastosowaniem proporcji 1% bądź 2%. Jeśli zaś podatnicy uznają, że dokonywanie odliczeń częściowych - przy tak niskim poziomie proporcji sprzedaży - jest dla nich nieopłacalne, mogą zrezygnować z odliczeń częściowych i uznać, że proporcja sprzedaży wynosi 0%, a zatem, że w ogóle nie mają prawa do odliczenia podatku naliczonego.

W takiej sytuacji podatnik potwierdza, że na podstawie powyższych przepisów sam siebie postawił w sytuacji, w której prawo do odliczenia mu nie przysługuje. Potwierdzone będzie zatem wówczas, że cały podatek naliczony jest podatkiem, którego podatnik nie miał prawa odliczyć. W związku z tym cały taki podatek naliczony będzie mógł zostać zaliczony do kosztów uzyskania przychodów (por. Adam Bartosiewicz, Ryszard Kubacki, Komentarz do art. 90 ustawy o podatku od towarów i usług, LEX).

W związku z powyższym - zdaniem Wnioskodawcy - należy uznać, że w sytuacji gdy Spółdzielnia nie skorzysta z możliwości odliczenia podatku naliczonego, zachowuje prawo do zaliczenia do kosztów uzyskania przychodu podatku naliczonego w tej części, w której zgodnie z przepisami o podatku od towarów i usług podatnikowi nie przysługuje obniżenie kwoty lub zwrot różnicy podatku od towarów i usług - jeżeli naliczony podatek od towarów i usług nie powiększa wartości środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej, zgodnie z treścią art. 16 ust. 1 pkt 46 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, bowiem w sytuacji, gdy podatnik nie skorzysta z prawa do odliczenia podatku naliczonego, które jest dla podatnika opcjonalne (por. uzasadnieniu projektu rządowego ustawy o VAT), nie ma tym samym prawa do obniżenia kwoty podatku od towarów i usług oraz może zaliczyć kwotę niniejszego podatku, do kosztów uzyskania przychodu, o których umowa w art. 16 ust. 1 pkt 46 lit. a tiret drugie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych na warunkach w tym przepisie określonych

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 74, poz. 397 z późn. zm.), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1.

Definicja sformułowana przez ustawodawcę ma charakter ogólny. Z tego względu, każdorazowy wydatek poniesiony przez podatnika powinien podlegać indywidualnej analizie w celu dokonania jego kwalifikacji prawnej. Wyjątkiem jest jedynie sytuacja, gdy ustawa wyraźnie wskazuje jego przynależność do kategorii kosztów uzyskania przychodów lub wyłącza możliwość zaliczenia go do tego rodzaju kosztów. W pozostałych przypadkach należy natomiast zbadać istnienie związku przyczynowego pomiędzy poniesieniem kosztu a powstaniem przychodu lub realną szansą powstania przychodów podatkowych, bądź też zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła ich uzyskiwania.

Jak stanowi art. 16 ust. 1 pkt 46 ww. ustawy, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów podatku od towarów i usług, z tym, że jest kosztem uzyskania przychodów:

Ustawodawca, normując zasady opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych, co do zasady wykluczył podatek od towarów i usług z kosztów uzyskania przychodu. Od tej zasady przewidziano jednakże kilka wyjątków. Między innymi, zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 46 lit. a tiret drugie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych podatnik ma prawo zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów kwotę podatku naliczonego, w tej części, w której zgodnie z przepisami ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1034 z późn. zm.) nie przysługuje mu obniżenie kwoty lub zwrot różnicy podatku od towarów i usług - jeżeli naliczony podatek od towarów i usług nie powiększa wartości środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej.

Powyższy przepis ma zastosowanie w przypadkach, w których podatnikowi nie przysługuje obniżenie kwoty lub zwrot różnicy podatku od towarów i usług. Nie dotyczy on jednak sytuacji, w której podatnik miał prawo pomniejszenia podatku należnego, a nie odliczył podatku naliczonego, bądź z uwagi na przekroczenie terminów przewidzianych dla obniżenia podatku należnego, bądź też z innych przyczyn. Użyte bowiem w treści tego unormowania sformułowanie "podatnikowi nie przysługuje obniżenie kwoty lub zwrot różnicy podatku od towarów i usług" należy wiązać z wyłączeniem prawa wynikającego z ustawy i nie dotyczy sytuacji, w której podatnik nie skorzystał z przysługującego mu prawa. Skoro więc podatnikowi, co do zasady przysługuje uprawnienie do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony, to racjonalne jest uregulowanie o wyłączeniu z kategorii kosztów uzyskania przychodów w ramach podatku dochodowego, podatku od towarów i usług, uiszczonego przy nabyciu towarów.

Biorąc pod uwagę treść art. 16 ust. 1 pkt 46 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych należy stwierdzić, że uregulowanie to powinno być interpretowane w powiązaniu z przepisami ustawy o podatku od towarów i usług.

Stosownie do art. 86 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Zgodnie z art. 90 ust. 1 tej ustawy, w stosunku do towarów i usług, które są wykorzystywane przez podatnika do wykonywania czynności, w związku z którymi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, jak i czynności, w związku z którymi takie prawo nie przysługuje, podatnik jest obowiązany do odrębnego określenia kwot podatku naliczonego związanych z czynnościami, w stosunku do których podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego.

Jeżeli nie jest możliwe wyodrębnienie całości lub części kwot, o których mowa w art. 90 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, podatnik może pomniejszyć kwotę podatku należnego o taką część kwoty podatku naliczonego, którą można proporcjonalnie przypisać czynnościom, w stosunku do których podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, z zastrzeżeniem ust. 10 (art. 90 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług).

Proporcję, o której mowa w ust. 2 - stosownie do ustępu trzeciego tego unormowania - ustala się jako udział rocznego obrotu z tytułu czynności, w związku z którymi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego w całkowitym obrocie uzyskanym z tytułu czynności, w związku z którymi podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego oraz czynności, w związku z którymi podatnikowi nie przysługuje takie prawo.

Proporcję, o której mowa w ust. 3, określa się procentowo w stosunku rocznym na podstawie obrotu osiągniętego w roku poprzedzającym rok podatkowy, w odniesieniu do którego ustalona jest proporcja. Proporcję tę zaokrągla się w górę do najbliższej liczby całkowitej (art. 90 ust. 4 ww. ustawy o podatku od towarów i usług).

Stosownie do art. 90 ust. 8 ustawy o podatku od towarów i usług, podatnicy, którzy w poprzednim roku podatkowym nie osiągnęli obrotu, o którym mowa w ust. 3, lub u których obrót ten w poprzednim roku podatkowym był niższy niż 30 000 zł, do obliczenia kwoty podatku naliczonego podlegającej odliczeniu od kwoty podatku należnego przyjmują proporcję wyliczoną szacunkowo, według prognozy uzgodnionej z naczelnikiem urzędu skarbowego, w formie protokołu.

Zgodnie z dyspozycją art. 90 ust. 10 pkt 2 ustawy o podatku od towarów i usług natomiast, w przypadku gdy proporcja określona, zgodnie z ust. 2-8 nie przekroczyła 2% - podatnik ma prawo uznać, że proporcja ta wynosi 0%.

Jak wynika z treści złożonego wniosku, Wnioskodawca w ramach rozliczeń w zakresie podatku od towarów i usług stosuje proporcję, ustaloną "jako udział rocznego obrotu z tytułu czynności, w związku z którymi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego w całkowitym obrocie uzyskanym z tytułu czynności, w związku z którymi przysługuje spółdzielni prawo do obniżenia kwoty podatku należnego oraz czynności, w związku z którymi takie prawo nie przysługuje za rok poprzedni (art. 90 ust. 2-8 ustawy o podatku od towarów i usług)". Proporcja ta za 2012 rok nie przekroczy 2%. Wnioskodawca będzie miał więc prawo uznać, stosownie do art. 90 ust. 10 pkt 2 ustawy o podatku od towarów i usług, że proporcja ta wynosi 0%.

Odnosząc się do niniejszego wskazać należy, iż w przypadku uznania przez Wnioskodawcę, na podstawie art. 90 ust. 10 pkt 2 ustawy o podatku od towarów i usług, iż proporcja, o której mowa w art. 90 ust. 2 tej ustawy wynosi 0%, Wnioskodawca de facto rezygnuje z możliwości obniżenia podatku należnego o podatek naliczony. W związku z powyższym Wnioskodawca nie ma prawa zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów podatku naliczonego w części, w której nie skorzystał z opcjonalnego prawa podatnika do odliczenia podatku naliczonego zgodnie z art. 90 ust. 10 pkt 2 ustawy o podatku od towarów i usług, gdyż art. 16 ust. 1 pkt 46 lit. a tiret drugie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych stanowi, że kosztem uzyskania przychodów może być tylko podatek naliczony w tej części, w której zgodnie z przepisami o podatku od towarów i usług podatnikowi nie przysługuje obniżenie kwoty lub zwrot różnicy podatku od towarów i usług (...). Należy bowiem podkreślić, iż nieskorzystanie przez podatnika z przysługującego mu prawa obniżenia podatku nie można uznać za równoznaczne z nieprzysługiwaniem podatnikowi tego prawa.

Reasumując, skoro Wnioskodawcy będzie przysługiwać prawo do obniżenia należnego podatku od towarów i usług o podatek naliczony, a z tego prawa nie skorzysta, gdyż zrezygnuje z odliczeń częściowych i uzna, że proporcja sprzedaży wynosi 0%, wówczas - stosownie do art. 16 ust. 1 pkt 46 lit. a tired drugie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych - nie będzie on mieć prawa do zaliczenia naliczonego podatku od towarów i usług do kosztów uzyskania przychodów.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.