ITPB3/423-383/09/MK - Odszkodowanie za wygasłe prawo użytkowania wieczystego a przychód w CIT.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy, działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki przedstawione we wniosku z dnia 8 lipca 2009 r. (data wpływu 13 lipca 2009 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie momentu powstania przychodu z tytułu otrzymania odszkodowania za wygasłe prawo użytkowania wieczystego jest nieprawidłowe.

W dniu 13 lipca 2009 r. wpłynął do tut. organu wniosek Spółki o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej m.in. podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie momentu powstania przychodu z tytułu otrzymania odszkodowania za wygasłe prawo użytkowania wieczystego.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujące stany faktyczne.

Wnioskodawca jest użytkownikiem wieczystym nieruchomości należących do Skarbu Państwa. Dla działek odpowiednio oznaczonych w ewidencji gruntów, na mocy decyzji Wojewody o ustaleniu lokalizacji drogi, prawo użytkowania wieczystego wygasło. W związku z wygaśnięciem prawa użytkowania wieczystego na podstawie ww. decyzji, Wojewoda wydał w 2009 r. decyzję, w których ustalił wysokość odszkodowania za wygasłe prawo użytkowania wieczystego należnego Spółce. Przywołane decyzje Wojewody zostały wydane na podstawie przepisów ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych (Dz. U. Nr 80, poz. 721 z późn. zm.).

Jednostka nie otrzymała jeszcze wszystkich decyzji ustalających wysokość odszkodowania, które mają zostać wydane w związku z ustaleniem lokalizacji drogi krajowej na podstawie decyzji Wojewody z 2008 r. a dotyczących innych niż wskazanych na wstępie nieruchomości użytkowanych przez nią jako użytkownika wieczystego.

W związku z powyższym Wnioskodawca zadał następujące pytania.

Przedmiot niniejszej interpretacji indywidualnej stanowi odpowiedź na pytanie drugie.

Wniosek Spółki w zakresie pytania pierwszego zostanie rozpatrzony odrębną interpretacją indywidualną.

Zdaniem Wnioskodawcy, zgodnie z przepisem art. 12 ust. 3a ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych za datę powstania przychodu związanego z prowadzoną działalnością gospodarczą uważa się, z zastrzeżeniem ust. 3c-3e, dzień wydania rzeczy, zbycia prawa majątkowego lub wykonania usługi albo częściowego wykonania usługi, nie później niż dzień wystawienia faktury albo uregulowania należności. Przepis ust. 3e stanowi, iż w przypadku otrzyma przychodu z działalności gospodarczej, do którego nie stosuje się ust. 3a (...) za datę powstania przychodu uznaje się dzień otrzymania zapłaty.

Jednostka wskazała, że na mocy decyzji Wojewody z 2008 r. o ustaleniu lokalizacji drogi prawo użytkowania wieczystego działek wskazanych w decyzji wygasło. W związku z wygaśnięciem prawa użytkowania wieczystego na podstawie ww. decyzji, Wojewoda w 2009 r. wydał decyzje, w których ustalił wysokość odszkodowania za wygasłe prawo użytkowania i wieczystego należnego Spółce.

W związku z tym, że wygaśnięcie prawa użytkowania wieczystego na mocy decyzji, nie stanowi powrotnego przeniesienia prawa własności na rzecz Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego, nie jest także transakcją zbycia prawa majątkowego a stanowi jedynie o unicestwieniu prawa użytkowania wieczystego, dlatego też zdaniem Spółki otrzymane odszkodowanie winno zostać uznane jako przychód dla celu ustalenia podatku dochodowego od osób prawnych z chwilą jego wpływu na rachunek bankowy Spółki.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zasady określające moment uzyskania przychodu dla podatników podatku dochodowego od osób prawnych regulują przepisy ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 z późn. zm.).

Stosownie do art. 12 ust. 1 pkt 1 tej ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14, są w szczególności otrzymane pieniądze, wartości pieniężne, w tym również różnice kursowe. Przepis ten wskazuje, że przychód podatkowy u podatnika rozpoznawany jest według zasady kasowej.

Wyjątek od tej zasady wprowadza art. 12 ust. 3 ww. ustawy, który stanowi, że za przychody związane z działalnością gospodarczą i z działami specjalnymi produkcji rolnej, osiągnięte w roku podatkowym, uważa się także należne przychody, choćby nie zostały jeszcze faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont.

Z treści art. 12 ust. 3a cytowanej ustawy wynika z kolei, że za datę powstania przychodu, o którym mowa w ust. 3, uważa się, z zastrzeżeniem ust. 3c-3e, dzień wydania rzeczy, zbycia prawa majątkowego lub wykonania usługi albo częściowego wykonania usługi, nie później niż dzień:

W myśl art. 12 ust. 3e ww. ustawy, w przypadku otrzymania przychodu, o którym mowa w ust. 3, do którego nie stosuje się ust. 3a, 3c i 3d, za datę powstania przychodu uznaje się dzień otrzymania zapłaty.

Przy czym przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych nie zawierają definicji "przychodu", jednak z analizy przytoczonych powyżej przepisów wynika, że przychodem dla celów podatkowych są wszelkiego rodzaju przysporzenia majątkowe, w wyniku których dochodzi do zwiększenia aktywów podatnika.

Tak więc regulacje art. 12 tej ustawy wskazują na dwa możliwe momenty wystąpienia u podatnika przychodu podatkowego. Pierwszy, zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 1 wskazanej ustawy to moment otrzymania zapłaty, gdy przychodem są, np. otrzymane pieniądze oraz drugi, gdy zgodnie z art. 12 ust. 3, za przychody związane z działalnością gospodarczą i z działami specjalnymi produkcji rolnej, osiągnięte w roku podatkowym, uważa się także należne przychody, choćby nie zostały jeszcze faktycznie otrzymane.

Wskazane przepisy stosować należy alternatywnie, w zależności od tego, czy chodzi o przychody z działalności gospodarczej, czy przychody z tą działalnością niezwiązane.

Zdaniem Wnioskodawcy w przedmiotowej sprawie uzyskane środki pieniężne to odszkodowania, od których Spółka powinna rozpoznać jako przychód związany z działalnością gospodarczą, z chwilą faktycznego otrzymania zapłaty, w oparciu o przepis art. 12 ust. 3a i 3e cyt. ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

W świetle powyższego stwierdzić należy, że odszkodowania nie służą działalności zarobkowej Spółki i uzyskiwaniu dodatkowych korzyści. Ponadto, należy zwrócić uwagę na fakt, że uzyskiwanie przez Spółkę przedmiotowych odszkodowań, zachodzi w przypadku określonych zdarzeń, których nie tylko nie jest w stanie zaplanować, ale również nie ma wpływu na ich wystąpienie. Tym samym odszkodowania nie spełniają więc - wbrew temu co twierdzi Wnioskodawca - wymogów określonych w art. 12 ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, gdyż nie są związane z działalnością gospodarczą prowadzoną przez Spółkę. Nie spełniają również wymogów określonych w art. 12 ust. 3a wskazanej ustawy, bowiem nie są świadczeniami otrzymanymi w zamian za wydanie rzeczy, zbycie praw majątkowych czy wykonanie usługi.

Reasumując, analizując powyższe przepisy i stan faktyczny zawarty we wniosku stwierdzić należy, że do przedmiotowych odszkodowań nie mają zastosowania art. 12 ust. 3 i art. 12 ust. 3a i 3e ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, gdyż nie są one związane z wykonywana działalnością gospodarczą. Z uwagi na powyższe otrzymane odszkodowania za wygasłe prawo użytkowania wieczystego jest przychodem na zasadach ogólnych w momencie otrzymania środków pieniężnych (z chwilą wpływu na konto Spółki) na podstawie art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy, ul. Jana Kazimierza 5, 85-035 Bydgoszcz, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, 87-100 Toruń, ul. Św. Jakuba 20.