ITPB3/423-381c/12/AW

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko, przedstawione we wniosku z dnia 13 sierpnia 2013 r. (data wpływu 19 sierpnia 2013 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego - uzupełnionym pismem z dnia 13 września 2013 r. (data wpływu - 20 września 2013 r.) - dotyczącym podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie kwalifikacji do przychodów środków pieniężnych otrzymanych z tytułu wypłaty przez towarzystwo ubezpieczeniowe świadczenia wynikającego z posiadanej polisy ubezpieczeniowej - jest nieprawidłowe.

W dniu 19 sierpnia 2013 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie kwalifikacji do przychodów środków pieniężnych otrzymanych z tytułu wypłaty przez towarzystwo ubezpieczeniowe świadczenia wynikającego z posiadanej polisy ubezpieczeniowej. Wniosek nie spełniał wymogów formalnych. Wobec tego pismem z dnia 11 września 2013 r. Nr ITPB3/4723-381/13-2/AW wezwano Centrum do jego uzupełnienia. Niniejsze zostało dokonane w dniu 20 września 2013 r. (data wpływu).

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca jest Samodzielnym Publicznym Zakładem Opieki Zdrowotnej. W związku z prowadzoną działalnością medyczną Centrum dokonało wypłaty środków pieniężnych na rzecz osoby fizycznej tytułem zadośćuczynienia wraz z odsetkami.

Zadośćuczynienie było skutkiem wadliwie - wg oceny sądu - przeprowadzonego zabiegu medycznego. Zadośćuczynienie wraz z odsetkami zostało wypłacone na podstawie wyroku sądu ze środków własnych Centrum. Poniesienie wydatku na "zadośćuczynienie wraz z odsetkami" nie ma na celu osiągnięcia przychodów bądź zabezpieczenia źródła przychodów.

Zwrot wydatków z tytułu zadośćuczynienia wraz z odsetkami, które poniosło Centrum nastąpi w ramach wypłaty świadczenia pieniężnego przez towarzystwo ubezpieczeniowe w ramach posiadanej polisy odpowiedzialności cywilnej.

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

1. Czy Centrum powinno zaliczyć wypłacone zadośćuczynienie wraz z odsetkami do kosztów uzyskania przychodu.

2. Czy Centrum powinno zapłacić podatek dochodowy od osób prawnych od dochodu wydatkowanego na pokrycie kosztów zasądzonych wyrokiem, tj. zadośćuczynienia i odsetek.

3. Czy uzyskane w przyszłości przychody z tytułu wypłaty na rzecz Centrum przez towarzystwo ubezpieczeniowe świadczenia wynikającego z posiadanej polisy ubezpieczeniowej należy zaliczyć do przychodów podatkowych.

Niniejsza interpretacja dotyczy pytania oznaczonego numerem 3. W zakresie pozostałych pytań zostaną wydane odrębne rozstrzygnięcia.

Zdaniem Wnioskodawcy - w zakresie pytania oznaczonego we wniosku numerem 3 - przychodów uzyskanych z tytułu posiadanej polisy ubezpieczeniowej nie należy zaliczyć do przychodów podatkowych, gdyż są to wydatki zwrócone przez towarzystwo ubezpieczeniowe, wcześniej niezaliczone do kosztów uzyskania przychodu - art. 12 ust. 4 pkt 6a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przysłego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 74, poz. 397, z późn. zm.), przedmiotem opodatkowania tym podatkiem jest - z zastrzeżeniem wypadków, o których mowa w art. 21 i 22 - dochód bez względu na rodzaj źródeł przychodów, z jakich został on osiągnięty. Podstawę opodatkowania stanowi natomiast dochód ustalony zgodnie z zasadami określonymi w art. 7 albo w art. 7a ust. 1 tej ustawy po odliczeniu wartości wskazanych w art. 18 ust. 1. Dochodem jest, z zastrzeżeniem art. 10 i 11, nadwyżka sumy przychodów nad kosztami ich uzyskania, osiągnięta w roku podatkowym. W sytuacji, gdy koszty uzyskania przychodów przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą (art. 7 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych).

Ww. ustawa nie zawiera przy tym definicji przychodu. Przepis art. 12 tej ustawy, regulujący kwestię przychodów, nie wymienia źródeł przychodu, lecz określa zdarzenia, których wystąpienie powoduje powstanie obowiązku podatkowego. Poprzez przykładowe wyliczenie zawarte w kolejnych ustępach art. 12 ustawodawca precyzuje więc jedynie rodzaje przychodów. Ponadto wylicza jakiego rodzaju wpływy pieniężne podmiotu gospodarczego nie są zaliczane do przychodów.

Przychodami są więc w szczególności: otrzymane pieniądze, wartości pieniężne, w tym również różnice kursowe, a w zakresie przychodów związanych z działalnością gospodarczą także przychody należne, choćby nie zostały jeszcze faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont (art. 12 ust. 1 pkt 1 oraz ust. 3 ww. ustawy).

Przychody należne to wszelkiego rodzaju przychody, co do których przysługuje podatnikowi uprawnienie do ich dochodzenia, czyli takie, które wynikają z konkretnego stosunku prawnego. "Należność" wynika z treści stosunku prawnego, a odnosi się zarówno do możliwości dochodzenia konkretnego świadczenia oraz do powinności jego spełnienia. Oznacza to, że powstanie przychodów należnych związane jest z powstaniem wierzytelności. Ponieważ wierzytelność to termin wywodzący się z prawa cywilnego, to przychodami należnymi są przychody wymagalne w rozumieniu prawa cywilnego, tj. możliwe do prawnie skutecznego ich dochodzenia.

Ustawodawca nie zastrzega, że przychodem są tylko wymienione w art. 12 ustawy pożytki, które są wprost wynikiem realizacji celu działalności gospodarczej osoby prawnej. Wszelkie wpłaty pieniężne, o ile spełniają inne wymagania podane w rozdziale 2 ustawy, mogą być uznane za przychód osoby prawnej zwłaszcza, że listę pożytków - stanowiącą katalog zamknięty, którego zakres nie podlega rozszerzeniu czy też zawężeniu - które nie mogą być zaliczone do przychodów zawarto w ust. 4 cytowanego przepisu.

I tak, do przychodów nie zalicza się m.in. zwróconych innych wydatków nie zaliczonych do kosztów uzyskania przychodów (art. 12 ust. 4 pkt 6a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych).

Należy przy tym podkreślić, iż aby dany wydatek mógł być zaliczony do kategorii "innych wydatków", o których mowa w art. 12 ust. 4 pkt 6a cytowanej ustawy, konieczne jest, by wydatek został wcześniej przez podatnika poniesiony, a następnie zwrócony podatnikowi. Przy czym wydatek poniesiony powinien być odpowiednikiem wydatku zwróconego. Tak więc "wydatek zwrócony" to ten sam, a nie taki sam wydatek, który został poniesiony.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że Centrum dokonało wypłaty środków pieniężnych na rzecz osoby fizycznej tytułem zadośćuczynienia wraz z odsetkami. Wypłaty dokonano z własnych środków na podstawie wyroku sądu w związku z wadliwie - wg oceny sądu - przeprowadzonym zabiegiem medycznym.

Uwzględniając powyższe należy odnieść się do odpowiednich przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.).

Zgodnie z art. 24 § 1 Kodeksu, ten, czyje dobro osobiste zostaje zagrożone cudzym działaniem, może żądać zaniechania tego działania, chyba że nie jest ono bezprawne. W razie dokonanego naruszenia może on także żądać, ażeby osoba, która dopuściła się naruszenia, dopełniła czynności potrzebnych do usunięcia jego skutków, w szczególności ażeby złożyła oświadczenie odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie. Na zasadach przewidzianych w kodeksie może on również żądać zadośćuczynienia pieniężnego lub zapłaty odpowiedniej sumy pieniężnej na wskazany cel społeczny.

W razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu koszty. Na żądanie poszkodowanego zobowiązany do naprawienia szkody powinien wyłożyć z góry sumę potrzebną na koszty leczenia, a jeżeli poszkodowany stał się inwalidą, także sumę potrzebną na koszty przygotowania do innego zawodu (art. 444 § 1 Kodeksu cywilnego).

Stosownie do art. 445 § 1 tego aktu prawnego, w wypadkach przewidzianych w artykule poprzedzającym sąd może przyznać poszkodowanemu odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę.

Jednocześnie - w myśl art. 448 Kodeksu - razie naruszenia dobra osobistego sąd może przyznać temu, czyje dobro osobiste zostało naruszone, odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę lub na jego żądanie zasądzić odpowiednią sumę pieniężną na wskazany przez niego cel społeczny, niezależnie od innych środków potrzebnych do usunięcia skutków naruszenia (...).

Tym samym, zadośćuczynienie pieniężne jest w prawie polskim jednym z dwóch sposobów wyrównania szkody niemajątkowej (drugim jest zasądzenie odpowiedniej sumy pieniężnej na wskazany przez poszkodowanego cel społeczny).

Otrzymana z tytułu polisy ubezpieczeniowej kwota "ubezpieczenia" jest natomiast świadczeniem z tytułu umowy ubezpieczenia. Wprawdzie środki te mogą wyrównywać uprzednio poniesiony na rzecz pacjenta w związku wadliwym wykonaniem zabiegu medycznego wydatek i w konsekwencji powodować, że wydatek ten jest dla Wnioskodawcy ekonomicznie neutralny, jednakże z pewnością nie stanowią zwrotu wydatków w rozumieniu art. 12 ust. 4 pkt 6a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Uwzględniając niniejsze należy stwierdzić, iż kwota pieniężna otrzymana przez Centrum nie może być uznana za pożytek, o którym mowa w art. 12 ust. 4 pkt 6a ustawy podatkowej, bowiem stanowi należność wynikającą z posiadanej polisy ubezpieczeniowej, a nie zwrot wydatków poniesionych przez Spółkę i niezaliczonych do kosztów uzyskania przychodów.

W świetle przedstawionego stanu faktycznego otrzymane przez Centrum kwota, która - zgodnie z jej określeniem - stanowi środki "z tytułu wypłaty przez towarzystwo ubezpieczeniowe świadczenia wynikającego z posiadanej polisy ubezpieczeniowej", będzie - na podstawie art. 12 ust. 1 pkt 1 i ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych - przychodem podatkowym. Przychód ten generuje (jest częścią składową) dochód, który może być przedmiotem zwolnienia z opodatkowania, o którym mowa w art. 17 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Przepis ten zawiera bowiem katalog dochodów (przychodów) wolnych od podatku. Innymi słowy, wyłącza z podstawy opodatkowania dochody uzyskane z tytułów w nim wymienionych.

I tak, zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych wolne od podatku są dochody podatników, z zastrzeżeniem ust. 1c, których celem statutowym jest działalność naukowa, naukowo-techniczna, oświatowa, w tym również polegająca na kształceniu studentów, kulturalna, w zakresie kultury fizycznej i sportu, ochrony środowiska, wspierania inicjatyw społecznych na rzecz budowy dróg i sieci telekomunikacyjnej na wsi oraz zaopatrzenia wsi w wodę, dobroczynności, ochrony zdrowia i pomocy społecznej, rehabilitacji zawodowej i społecznej inwalidów oraz kultu religijnego - w części przeznaczonej na te cele.

Tym samym, dochód przeznaczony na działalność statutową wymienioną w art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, będzie podlegał zwolnieniu od opodatkowania na podstawie niniejszego unormowania.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.