ITPB3/423-32/11/PS

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki przedstawione we wniosku z dnia 11 stycznia 2011 r. (data wpływu 18 stycznia 2011 r.) uzupełnionym pismem z dnia 1 marca 2011 r. (data wpływu 7 marca 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów nieściągalnych wierzytelności - jest prawidłowe.

W dniu 18 stycznia 2011 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów nieściągalnych wierzytelności.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Spółka posiada wierzytelność w wysokości 9.231.000 zł z tytułu zawartej w dniu 29 marca 2004 r. z "G." spółka z o.o. umowy sprzedaży udziałów "G." - "C." spółka z o.o. Ostateczny termin płatności ww. wierzytelności upłynął w dniu 31 października 2008 r. W roku 2004 wierzytelność z tytułu sprzedaży udziałów została zarachowana przez Wnioskodawcę jako przychód należny zgodnie z art. 12 ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. W roku 2010 Spółka otrzymała z Sądu Rejonowego do Spraw Upadłościowych i Naprawczych postanowienie z dnia 21 grudnia 2009 r. w przedmiocie oddalenia wniosku o ogłoszenie upadłości spółki "G." ze względu na brak majątku dłużnika na zaspokojenie kosztów postępowania. Wniosek o ogłoszenie upadłości likwidacyjnej został złożony przez "G." sp. z o.o. Postanowienie sądu o oddaleniu wniosku "G." sp. z o.o. uprawomocniło się w dniu 5 stycznia 2010 r..

Spółka utworzyła odpis aktualizujący w roku 2009 w wysokości 9.231.000 zł na powyżej opisaną wierzytelność zgodnie z przepisami międzynarodowych standardów rachunkowości. Wierzytelność nie uległa przedawnieniu. Wierzytelność była zabezpieczona zastawem zwykłym na udziałach w kantorach, stanowiących własność "G." spółka z o.o. oraz zastawem na wierzytelnościach należnych "G." sp. z o.o. od właścicieli. W związku z brakiem zapłaty opisanej wierzytelności oraz ustanowionym zabezpieczeniem Wnioskodawca zamierzał przejąć udziały w kantorach. Z uwagi na to, iż zabezpieczeniem był zastaw zwykły zarząd kantorów odmówił złożenia wniosku do sądu rejestrowego o nabyciu udziałów przez Wnioskodawcę i zarejestrowania Wnioskodawcy jako udziałowca. Przejęcie majątku mogło nastąpić w drodze egzekucji po otrzymaniu wyroku na kwotę 9.231.000 zł, która była kwestionowana przez "G." sp. z o.o. jako nienależna. W związku z powyższym Wnioskodawca podał "G." sp. z o.o. do sadu o zapłatę wierzytelności. Sąd pierwszej instancji - Sąd Okręgowy - wydał wyrok zasądzający kwotę wierzytelności i odsetki. "G." sp. z o.o. wniosła sprzeciw od nakazu zapłaty w roku 2010, jednakże sąd odrzucił apelację i postanowił nadać wyrokowi sądu okręgowego klauzulę wykonalności. Wnioskodawca zamierza skierować sprawę do komornika jednakże na dzień dzisiejszy Wnioskodawca nie posiada informacji czy i w jakiej wysokości uda się komornikowi ściągnąć wierzytelność skoro Sąd Rejonowy do Spraw Upadłościowych i Naprawczych wydał postanowienie z dnia 21 grudnia 2009 r. w przedmiocie oddalenia wniosku o ogłoszenie upadłości spółki "G." ze względu na brak majątku dłużnika na zaspokojenie kosztów postępowania.

Jednocześnie Wnioskodawca nadmienia, że sprzedaży udziałów "G." - "C." Sp. z o.o. dokonano "G." sp. z o.o., t.j. podmiotowi powiązanemu kapitałowo, w którym Wnioskodawca posiada 5,82 % udziałów, który jednocześnie był jednostką dominującą całej grupy kapitałowej, w skład której wchodziła zarówno Spółka oraz "G." - "C." sp. z o.o.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy na podstawie posiadanego postanowienia sądu w sprawie oddalenia wniosku o ogłoszenie upadłości "G." sp. z o.o. Wnioskodawca może odpisać wierzytelność z tytułu sprzedaży udziałów w kwocie 9.231.000 zł jako wierzytelność nieściągalną i uznać za koszt uzyskania przychodów w roku 2010.

Biorąc pod uwagę przedstawiony stan faktyczny Wnioskodawca stoi na stanowisku, że zgodnie z przepisem art. 16 ust. 2 pkt 2 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych może uznać opisaną wierzytelność za koszt uzyskania przychodów w roku 2010 jako wierzytelność nieściągalną z uwagi na to, iż jej nieściągalność została udokumentowana zgodnie z ww. przepisem, t.j. postanowieniem sądu o oddaleniu wniosku o ogłoszenie upadłości ze względu na brak majątku dłużnika do pokrycia kosztów postępowania (pod warunkiem ujęcia tej wierzytelności jako nieściągalnej w księgach roku 2010).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 z późn. zm.) kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1.

Z treści art. 16 ust. 1 pkt 25 lit. a cytowanej ustawy wynika natomiast, iż nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wierzytelności odpisanych jako nieściągalne, z wyjątkiem wierzytelności, które uprzednio na podstawie art. 12 ust. 3 zostały zarachowane jako przychody należne i których nieściągalność została udokumentowana w sposób określony w ust. 2.

Jak stanowi art. 12 ust. 3 cytowanej ustawy za przychody związane z działalnością gospodarczą i z działami specjalnymi produkcji rolnej, osiągnięte w roku podatkowym, uważa się także należne przychody, choćby nie zostały jeszcze faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont.

Artykuł 16 ust. 2 ww. ustawy stanowi z kolei, iż za wierzytelności, o których mowa w ust. 1 pkt 25, uważa się te wierzytelności, których nieściągalność została udokumentowana:

Biorąc pod uwagę powyższe uregulowania stwierdzić należy, iż ustawodawca uzależnił możliwość zakwalifikowania do kosztów uzyskania przychodów określonej wierzytelności od spełnienia konkretnych warunków. Co do zasady bowiem wierzytelności odpisane jako nieściągalne nie uznaje się za koszty uzyskania przychodów.

Przede wszystkim wierzytelności określone jako nieściągalne muszą być wcześniej zarachowane jako przychody należne zgodnie z art. 12 ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Wierzytelności te powinny być również odpisane jako nieściągalne (powinien być dokonany odpowiedni zapis w ewidencji prowadzonej zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych). Ponadto wierzytelności określone jako nieściągalne, w celu zakwalifikowania ich do kosztów uzyskania przychodów, powinny zostać udokumentowane w sposób wskazany w art. 16 ust. 2 tej ustawy. Jakikolwiek inny dokument niż wymieniony w art. 16 ust. 2 ww. ustawy nie może udokumentować faktu nieściągalności wierzytelności. Poza tym wierzytelności mogą zostać zakwalifikowane do kosztów uzyskania przychodów, o ile nie uległy przedawnieniu (art. 16 ust. 1 pkt 20).

Dla zaliczenia wierzytelności do kosztów uzyskania przychodów konieczne jest więc spełnienie tych przesłanek jednocześnie. Nie będzie mogła być zaliczona do kosztów uzyskania przychodów wierzytelność, która nie została uprzednio zaliczona do przychodów należnych, choćby została udokumentowana w sposób przewidziany w ustawie, jak i wierzytelność, która została uprzednio zakwalifikowana do przychodów należnych, ale której nieściągalność nie została udokumentowana we właściwy sposób. Spełniając kumulatywnie wszystkie warunki, wierzytelności odpisane jako nieściągalne stanowić będą koszty uzyskania przychodów w takiej wysokości, w jakiej zostały uprzednio zarachowane jako przychody należne, podlegające opodatkowaniu podatkiem dochodowym.

Z przedstawionych okoliczności wynika, iż Spółka posiada wierzytelność w wysokości 9.231.000 zł z tytułu zawartej w dniu 29 marca 2004 r. z "G." spółka z o.o. umowy sprzedaży udziałów "G." - "C." spółka z o.o. W roku 2004 wierzytelność z tytułu sprzedaży udziałów została zarachowana przez Wnioskodawcę jako przychód należny zgodnie z art. 12 ust. 3 ustawy o podatku pochodowym od osób prawnych. Przedmiotowa wierzytelność była zabezpieczona zastawem zwykłym na udziałach w kantorach, stanowiących własność kontrahenta oraz zastawem na jego wierzytelnościach. W związku z brakiem zapłaty opisanej wierzytelności oraz ustanowionym zabezpieczeniem Wnioskodawca zamierzał przejąć udziały w kantorach. Z uwagi na to, iż zabezpieczeniem był zastaw zwykły zarząd kantorów odmówił jednak złożenia wniosku do sądu rejestrowego o nabyciu udziałów przez Wnioskodawcę i zarejestrowania Wnioskodawcy jako udziałowca.

Przejęcie majątku mogło nastąpić także w drodze egzekucji po otrzymaniu wyroku na kwotę 9.231.000 zł, która była kwestionowana przez kontrahenta jako nienależna. W związku z powyższym Wnioskodawca podał kontrahenta do sadu o zapłatę wierzytelności. Sąd pierwszej instancji wydał wyrok zasądzający kwotę wierzytelności i odsetki. Sąd odrzucił również apelację i postanowił nadać wyrokowi sądu okręgowego klauzulę wykonalności.

Co istotne w roku 2010 Spółka otrzymała z sądu rejonowego postanowienie z dnia 21 grudnia 2009 r. w przedmiocie oddalenia wniosku o ogłoszenie upadłości kontrahenta ze względu na brak majątku dłużnika na zaspokojenie kosztów postępowania. Wniosek o ogłoszenie upadłości likwidacyjnej został złożony przez kontrahenta. Postanowienie sądu o oddaleniu wniosku o ogłoszenie upadłości uprawomocniło się w dniu 5 stycznia 2010 r..

Skoro więc Spółka wartość wierzytelności zarachowała wcześniej jako przychód należny zgodnie z art. 12 ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, a w 2010 r. uzyskała postanowienie sądu o oddaleniu wniosku o ogłoszenie upadłości kontrahenta ze względu na brak majątku dłużnika na zaspokojenie kosztów postępowania, o którym mowa w art. 16 ust. 2 pkt 2 lit. a ww. ustawy i które uprawomocniło się w 2010 r., przyjąć należy, iż spełnione zostały warunki zakwalifikowania tej wierzytelności do kosztów uzyskania przychodów.

Pamiętać należy jednak, iż w celu zakwalifikowania nieściągalnych wierzytelności do kosztów uzyskania przychodów Spółka powinna dokonać odpowiedniego zapisu w ewidencji prowadzonej zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Ponadto przedmiotowa wierzytelność nie może ulec przedawnieniu.

W związku z powyższym stanowisko Wnioskodawcy, w świetle którego opisaną wierzytelność można uznać za koszt uzyskania przychodów w roku 2010 jako wierzytelność nieściągalną z uwagi na to, iż jej nieściągalność została udokumentowana zgodnie z art. 16 ust. 2 pkt 2 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (pod warunkiem ujęcia tej wierzytelności jako nieściągalnej w księgach roku 2010), uznać należy za prawidłowe.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku, ul. H. Sienkiewicza 84, 15-950 Białystok po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.