ITPB3/423-31e/11/PS

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki przedstawione we wniosku z dnia 3 stycznia 2011 r. (data wpływu 17 stycznia 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej między innymi podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie możliwości powstania przychodu z tytułu reprezentowania przez Spółkę (jako Pool Leadera) Grupy oraz wykonywania spoczywających na niej obowiązków wynikających z umowy cash poolingu - jest prawidłowe.

W dniu 17 stycznia 2011 r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej między innymi podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie możliwości powstania przychodu z tytułu reprezentowania przez Spółkę (jako Pool Leadera) Grupy oraz wykonywania spoczywających na niej obowiązków wynikających z umowy cash poolingu.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca jest spółką kapitałową z siedzibą oraz miejscem zarządu na terenie Rzeczypospolitej Polskiej podlegającą w Polsce nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w podatku dochodowym od osób prawnych. Wraz z innymi, zależnymi bezpośrednio lub pośrednio od Wnioskodawcy, spółkami kapitałowymi - z siedzibą oraz miejscem zarządu na terenie Rzeczypospolitej Polskiej, podlegającymi w Polsce nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w podatku dochodowym od osób prawnych - tworzą grupę kapitałową ("Grupa"). Wnioskodawca, jak i spółki zależne traktowane są - w świetle art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych - jako tzw. podmioty powiązane.

Wnioskodawca pragnie przystąpić do struktury kompleksowego zarządzania płynnością finansową (przez zgromadzenie środków z jednostkowych rachunków poszczególnych uczestników na jednym wspólnym rachunku grupy i zarządzaniu zgromadzonymi w ten sposób środkami, wykorzystując korzyści skali), oraz optymalizacji wyniku odsetkowego spółek korzystających z takiej usługi (poprzez kompensowanie niedoborów i nadwyżek w ramach jednej grupy kapitałowej, oraz korzystaniu ze stopy odsetek ustalonej dla salda na rachunku głównym), nazwanej jako usługa Cash Pooling, oferowanej przez bank prowadzący działalność w Polsce. Usługa Cash Poolingu adresowana jest do wszystkich spółek tworzących Grupę ("Uczestnicy Usługi"). Bank nie jest kapitałowo powiązany z Grupą w rozumieniu art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Przystąpienie do Usługi Cash Poolingu nastąpi w wyniku zawarcia przez Bank z każdym Uczestnikiem Usługi (w tym z Wnioskodawcą) tworzących Grupę - nienazwanej umowy typu zero - balancing domestic Cash pooling. Jeden z Uczestników Usługi będzie wyznaczony jako administrator Usługi Cash Poolingu ("Pool Leader"), dla którego Bank będzie prowadził Rachunek Rozliczeniowy. W tym wypadku Pool Leaderem będzie Wnioskodawca. Bank będzie prowadził również dla pozostałych Uczestników Usługi rachunki bieżące, w ramach których Bank udzieli limitu zadłużenia tzw. intra-day limit ("Rachunek Bieżący"). Zarządzanie Rachunkiem Rozliczeniowym i nadzór nad wzajemnymi rozliczeniami w ramach usługi Cash Poolingu dokonywany będzie przez Pool Leadera, na podstawie udzielonych pełnomocnictw przez Uczestników Usługi. Każdy wykorzystany tzw. intra-day limit na Rachunku Bieżącym będzie spłacony przez Pool Leadera do końca każdego dnia, nie później jednak niż do terminu wymagalności. Spłata limitu będzie dokonywana ze środków zgromadzonych na Rachunku Rozliczeniowym - również przy wykorzystaniu przyznanego Pool Leaderowi przez Bank limitu zadłużenia. Salda dodatnie na Rachunku Rozliczeniowym nie będą przez Pool Leadera zwracane na Rachunki Bieżące, a salda dodatnie powstałe na Rachunkach Bieżących przekazywane będą automatycznie na Rachunek Rozliczeniowy. Salda ujemne (deficyty) na Rachunkach Bieżących będą pokrywane z Rachunku Rozliczeniowego przez Pool Leadera (również przy wykorzystaniu przyznanego Pool Leaderowi przez Bank limitu zadłużenia) bądź z Rachunku Bieżącego innych Uczestników Usługi, albowiem zgodnie z Usługą Cash Poolingu na Rachunkach Bieżących codziennie ustalane saldo ma być równe zeru, a jedynie saldo ujemne może wystąpić na Rachunku Rozliczeniowym. Od sald powstałych na Rachunku Rozliczeniowym w wyniku dokonanych przelewów naliczane będą odsetki w wysokości uzależnionej od rodzaju salda. Rachunek Rozliczeniowy zostanie uznany lub obciążony odsetkami w ostatnim dniu roboczym każdego miesiąca.

Dodatkowo, zgodnie z Umową Cash Poolingu, tytuły prawne rozliczeń dokonywanych pomiędzy Uczestnikami Usługi (w tym Wnioskodawcą) oparte będą na:

* poręczeniu cywilnym (t.j. Pool Leader i pozostali Uczestnicy Usługi udzielą Bankowi poręczeń, na podstawie których Pool Leader i pozostali Uczestnicy Usługi będą odpowiedzialni solidarnie względem Banku za wszystkie długi wynikające z Umowy) oraz

* subrogacji (po spłacie przez Uczestnika Usługi zadłużenia innego Uczestnika Usługi wobec Banku, wstąpienie tego Uczestnika Usługi w miejsce zaspokojonego wierzyciela - art. 518 Kodeksu Cywilnego).

Rozliczenia wierzytelności pomiędzy Uczestnikami Usługi z tytułu subrogacji wobec wykonania zobowiązań wynikających z udzielonych przez Uczestników Usługi poręczeń będą dokonywane na zasadach ustalonych oddzielnie pomiędzy Uczestnikami Usługi. Za każdy dzień utrzymywania się wierzytelności z tytułu subrogacji, dłużni Uczestnicy Usługi zapłacą odsetki tym Uczestnikom Usługi, którzy spełnili świadczenie z tytułu poręczenia. Również z tytułu wierzytelności z tytułu sald dodatnich powstałych na Rachunku Rozliczeniowym, Bank będzie naliczał odsetki.

Umowa Cash Poolingu przewiduje ponadto, iż w przypadku, gdy na Rachunku Rozliczeniowym zgromadzone będą środki pieniężne, Pool Leader może dokonywać lokat z wykorzystaniem tych środków. Odsetki z lokat podlegają wpłacie na Rachunek Rozliczeniowy w ostatnim dniu każdego miesiąca.

Zgodnie z Umową Cash Poolingu, Uczestnicy Usługi (w tym Wnioskodawca) zlecają Bankowi przenosznie odsetek (o których wyżej mowa) na ich Rachunki Bieżące.

Walutą Usługi Cash Poolingu będzie złoty polski lub waluty obce w rozumieniu ustawy z dnia 27 lipca 2002 r. - Prawo dewizowe (Dz. U. z 2002 r. Nr 141, poz. 1178 z późn. zm.), w tym euro lub dolar amerykański. Przelewy dokonywane między rachunkami mogą być dokonywane jedynie w tej samej walucie

Na podstawie Umowy Cash Poolingu, obsługę systemu cash pooling będzie prowadził Bank. Wszystkie płatności w ramach Usługi Cash Poolingu będą następować za pośrednictwem Pool Leadera przy wykorzystaniu wsparcia Banku dostarczającego infrastrukturę w postaci Rachunków Bieżących i Rachunku Rozliczeniowego. Do obowiązków Banku będzie również należało m.in. ustalanie salda na każdym rachunku, prowadzenie obsługi codziennych transferów, obciążanie i uznawanie rachunków oraz naliczanie i wypłata odsetek.

Bank będzie otrzymywał wynagrodzenie z tytułu świadczenia Usługi Cash Poolingu. Pool Leader nie otrzyma wynagrodzenia z tytułu dokonywanych czynności.

W związku z powyższym zadano następujące pytania w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych.

Przedmiot niniejszej interpretacji indywidualnej stanowi odpowiedź w zakresie pytania piątego. Wniosek Spółki w zakresie pytania pierwszego, drugiego, trzeciego i czwartego zostanie rozpatrzony odrębnymi rozstrzygnięciami.

Zdaniem Wnioskodawcy, prawidłowe jest stanowisko, iż w zdarzeniu przyszłym przedstawionym we wniosku, reprezentowanie Grupy oraz wykonywanie spoczywających na Pool Leaderze obowiązków wynikających z umowy Cash Pooling, za które nie otrzymuje wynagrodzenia, nie powoduje powstania u Wnioskodawcy (Pool Leadera) przychodu w podatku dochodowym od osób prawnych.

Zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 2 ww. ustawy przychodami z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14, są w szczególności (...) wartość otrzymanych nieodpłatnie lub częściowo odpłatnie rzeczy lub praw, a także wartość innych nieodpłatnych lub częściowo odpłatnych świadczeń (...). Jak wskazuje się w doktrynie prawa podatkowego, świadczenie nieodpłatne to świadczenie w wyniku którego jeden podmiot dokonuje określonego świadczenia, natomiast drugi to świadczenie otrzymuje nieodpłatnie - t.j. nie związane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie majątkowe mające konkretny wymiar finansowy. Jak już bowiem zostało wskazane w stanowisku Wnioskodawcy do pytania pierwszego, podstawowym celem cash poolingu jest kompleksowe zarządzanie płynnością finansową i optymalizacja wyniku odsetkowego spółek korzystających z usługi. Skorzystanie z usługi cash poolingu ma na celu zwiększenie efektywności działalności gospodarczej poprzez optymalizację kosztów zaciągniętych kredytów i odpowiednie wykorzystanie sumy dziennych sald na rachunkach bieżących. Wszelkie zatem świadczenia Uczestników Usługi biorących udział w cash pooling należy uznać za świadczenia wzajemne. Przystąpienie do Usługi Cash Poolingu wiąże się bowiem ze współdziałaniem Uczestników Usługi oraz Pool Leadera przy wykonywaniu zobowiązania, gdyż wynikają one z istoty cash poolingu. Również Wnioskodawca wykonuje ciążące na Wnioskodawcy obowiązki oraz ponosi koszty finansowe z tytułu udziału w strukturze cash poolingu. Oznacza to zatem, iż reprezentowanie Grupy oraz wykonywanie spoczywających na Pool Leaderze obowiązków wynikających z Umowy Cash Poolingu, za które nie otrzymuje wynagrodzenia, nie powoduje powstania u Wnioskodawcy (Pool Leadera) przychodu w podatku dochodowym od osób prawnych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Umowa cash-poolingu jest formą efektywnego zarządzania środkami finansowymi, stosowaną przez podmioty należące do jednej grupy kapitałowej lub podmioty powiązane ekonomicznie w jakikolwiek inny sposób. Sprowadza się ona do koncentrowania środków pieniężnych z jednostkowych rachunków poszczególnych podmiotów na wspólnym rachunku grupy (rachunek główny) i zarządzaniu zgromadzoną w ten sposób kwotą, przy wykorzystaniu korzyści skali. Pozwala to na kompensowanie przejściowych nadwyżek, wykazywanych przez jedne z podmiotów z przejściowymi niedoborami zaistniałymi u innych podmiotów. Dzięki temu, dochodzi do minimalizowania kosztów kredytowania działalności podmiotów z grupy poprzez kredytowanie się przy wykorzystaniu środków własnych grupy. W ramach porozumienia cash-poolingu uczestnicy wskazują podmiot organizujący cash-pooling i zarządzający systemem, tzw. Pool Leadera, którym może być wyspecjalizowany bank, jak również (jak w przedstawionym zdarzeniu przyszłym) jednostka z grupy. Zarządzający systemem w ramach umowy zapewnia dla wszystkich uczestników systemu środki finansowe na pokrycie sald ujemnych, a w przypadku wystąpienia sald dodatnich na rachunkach uczestników to na jego rachunek trafiają środki finansowe.

Stosownie do treści art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 z późn. zm.) przychodami, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14, są w szczególności wartość otrzymanych nieodpłatnie lub częściowo odpłatnie rzeczy lub praw, a także wartość innych nieodpłatnych lub częściowo odpłatnych świadczeń, z wyjątkiem świadczeń związanych z używaniem środków trwałych otrzymanych przez samorządowe zakłady budżetowe w rozumieniu ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych oraz spółki użyteczności publicznej z wyłącznym udziałem jednostek samorządu terytorialnego lub ich związków od Skarbu Państwa, jednostek samorządu terytorialnego lub ich związków w nieodpłatny zarząd lub używanie.

W świetle powołanego powyżej przepisu, aby można było określone świadczenie zaliczyć do kategorii świadczeń nieodpłatnych, stanowiących źródło przychodu podlegającego opodatkowaniu, musi dojść do stosunku prawnego, w wyniku którego jeden podmiot dokonuje określonego świadczenia, drugi natomiast to świadczenie otrzymuje nieodpłatnie, zwiększając w ten sposób swoje przychody opodatkowane. Dla celów podatkowych za nieodpłatne świadczenia należy przyjmować te wszystkie zdarzenia prawne i gospodarcze, których skutkiem było nieodpłatne, t.j. nie związane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie w majątku osoby prawnej, mające konkretny wymiar finansowy.

Z przedstawionych okoliczności wynika natomiast, iż Spółka jako Pool Leader nie pobierze wynagrodzenia z tytułu wykonywanych na rzecz Uczestników Usługi czynności. W takim wypadku nie sposób ustalić przychodu po stronie Pool Leadera (Wnioskodawcy) w umowie cash poolingu. Nie uzyskuje on bowiem w takim wypadku żadnych korzyści materialnych kosztem swojego majątku, lecz wykonuje pewne czynności z tytułu pełnienia określonej funkcji bez jakichkolwiek korzyści materialnych.

W konsekwencji, stanowisko Spółki, w świetle którego reprezentowanie grupy oraz wykonywanie spoczywających na Pool Leaderze obowiązków wynikających z umowy cash poolingu, za które nie otrzymuje wynagrodzenia, nie powoduje powstania u Wnioskodawcy (Pool Leadera) przychodu w podatku dochodowym od osób prawnych, uznać należy za prawidłowe.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku, Al. Zwycięstwa 16/17, 80-219 Gdańsk po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.