ITPB3/423-302b/10/PS - Opodatkowanie podatkiem dochodowym od osób prawnych dochodu wspólnoty mieszkaniowej, uzyskanego z tytułu odsetek od środków finansowych, zgromadzonych na lokatach terminowych rachunku pomocniczego.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wspólnoty przedstawione we wniosku z dnia 14 czerwca 2010 r. (data wpływu 22 czerwca 2010 r.) uzupełnionym pismem z dnia 19 lipca 2010 r. (data wpływu 23 lipca 2010 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych między innymi w zakresie możliwości zwolnienia z opodatkowania na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 44 ustawy, dochodu uzyskanego z tytułu odsetek od środków finansowych zgromadzonych na lokatach terminowych rachunku pomocniczego - jest nieprawidłowe.

W dniu 22 czerwca 2010 r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych między innymi w zakresie możliwości zwolnienia z opodatkowania na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 44 ustawy, dochodu uzyskanego z tytułu odsetek od środków finansowych zgromadzonych na lokatach terminowych rachunku pomocniczego.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Zgodnie z art. 30 ust. 1 ustawy o własności lokali, rozliczenia dokonywane są poprzez rachunek bankowy pomocniczy - funduszu remontowego. Wspólnota Mieszkaniowa nie uzyskuje dochodów z tytułu odsetek ze środków gromadzonych na rachunku funduszu remontowego. Odsetki dotyczą wyłącznie przychodów z lokat terminowych tworzonych z części niewydatkowanych na remonty. Wszystkie środki pieniężne przeznaczone są na remonty realizowane na bieżąco oraz w przyszłości. Są podejmowane uchwały dotyczące wykonawstwa robót finansowanych z rachunku pomocniczego, tzn. funduszu remontowego.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy Wspólnota Mieszkaniowa może korzystać ze zwolnienia z podatku dochodowego od osób prawnych zawartego w art. 17 ust. 1 pkt 44 ustawy w stosunku do otrzymanych odsetek z lokat terminowych rachunku pomocniczego dotyczących i przeznaczonych na remonty bieżące i remonty w przyszłości.

Zdaniem Wnioskodawcy, Wspólnota Mieszkaniowa może korzystać ze zwolnienia przedmiotowego zawartego w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych ponieważ środki gromadzone są na rachunku bankowym pomocniczym, tzn. funduszu remontowego. Uzyskane odsetki od lokat terminowych funduszu stanowią dochód przeznaczony na bieżące remonty oraz remonty w przyszłości. W uzasadnieniu własnego stanowiska Wnioskodawca wskazuje również na wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie z dnia 28 kwietnia 2010 r. (sygn. akt I SA/Sz 886/09) w sprawie odsetek od środków z lokat pochodzących z wpłat członków wspólnoty na fundusz remontowy.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Wspólnota mieszkaniowa powstaje w celu realizacji wspólnych działań właścicieli lokali w danej nieruchomości, związanych z utrzymaniem danej nieruchomości, w tym - dla rozliczenia na poszczególnych właścicieli ponoszonych w związku z tymi działaniami wydatków. Zakres i kompetencja działania wspólnoty mieszkaniowej zostały ściśle określone w ustawie z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 80, poz. 903 z późn. zm.). Art. 6 cytowanej ustawy stanowi, że ogół właścicieli, których lokale wchodzą w skład określonej nieruchomości tworzy wspólnotę mieszkaniową (...). Poza lokalami, stanowiącymi odrębną własność, w skład nieruchomości wchodzą również części nieruchomości użytkowane wspólnie, tj. grunty i inne części budynku oraz urządzenia, które służą ogółowi właścicieli lokali (art. 3 ust. 2 tej ustawy). Zasadniczym źródłem przychodów wspólnoty mieszkaniowej, zgodnie z art. 15 cytowanej ustawy, są zaliczki wnoszone przez jej członków w formie bieżących opłat na pokrycie kosztów zarządu.

Artykuł 14 tej ustawy stanowi natomiast, iż na koszty zarządu nieruchomością wspólną składają się w szczególności:

Obowiązujący od 1 stycznia 2007 r. przepis art. 17 ust. 1 pkt 44 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 z późn. zm.) stanowi, że wolne od podatku są dochody spółdzielni mieszkaniowych, wspólnot mieszkaniowych, towarzystw budownictwa społecznego oraz samorządowych jednostek organizacyjnych prowadzących działalność w zakresie gospodarki mieszkaniowej uzyskane z gospodarki zasobami mieszkaniowymi - w części przeznaczonej na cele związane z utrzymaniem tych zasobów, z wyjątkiem dochodów uzyskanych z innej działalności gospodarczej niż gospodarka zasobami mieszkaniowymi.

Stosownie do wyżej cytowanego przepisu (wprowadzonego przepisem art. 1 pkt 18 lit. a) tiret czwarte ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych - Dz. U. Nr 217, poz. 1589), z dniem 1 stycznia 2007 r. - zwolnione od podatku są wyłącznie te dochody wspólnot mieszkaniowych, które zostały uzyskane z gospodarki zasobami mieszkaniowymi i które zostały przeznaczone na utrzymanie tych zasobów.

Wobec tego opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają dochody uzyskane z:

* gospodarki zasobami mieszkaniowymi, które nie zostały przeznaczone na cele związane z utrzymaniem zasobów mieszkaniowych oraz

* innej działalności niż gospodarka zasobami mieszkaniowymi, nawet wówczas, gdy zostaną przeznaczone na utrzymanie zasobów mieszkaniowych.

Powołana ustawa o podatku dochodowym nie zawiera definicji: "zasobów mieszkaniowych" oraz "gospodarki zasobami mieszkaniowymi". Zauważyć należy jednak, że w języku potocznym, pojęcie "gospodarka" - w kontekście omawianego przypadku oznacza dysponowanie i zarządzanie czymś. Z definicji zawartej w Słowniku Języka Polskiego (Wydawnictwo PWN) wynika również, że pojęcie "gospodarki" nie ogranicza się tylko do zarządzania i dysponowania, ale obejmuje także całość mechanizmów i warunków działania podmiotów gospodarczych związanych z wytwarzaniem i podziałem dóbr i usług. "Zasób" zaś to m.in. pewna nagromadzona ilość czegoś. Natomiast pojęcie "mieszkanie" jest równoznaczne w swojej treści z pomieszczeniem, w którym się mieszka (vide: Słownik Języka Polskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN). Tak więc przymiotnik "mieszkaniowy", "mieszkaniowych", określa rzeczy związane z mieszkaniem.

Tym samym z interpretacji językowej wynika, że przez pojęcie "zasób mieszkaniowy" należy rozumieć zgromadzone pomieszczenia mieszkalne, natomiast "gospodarka zasobami mieszkaniowymi" obejmuje całość mechanizmów związanych ze zgromadzonymi pomieszczeniami mieszkalnymi.

Na tle przytoczonych definicji słownikowych, odnoszących się do potocznego rozumienia użytych w ustawie podatkowej sformułowań trzeba poczynić zastrzeżenie, że korzystając z przywołanych w nich znaczeń pojęć wyjaśniających ich potoczne, a nie prawne rozumienie należy przyjąć zasadę, iż analizując przepis podatkowy nie można opierać się wyłącznie na literalnym brzmieniu języka potocznego, bez odwołania się do funkcjonujących w systemie prawa podatkowego zasad opodatkowania. Jedną z nich, jest powszechnie akceptowana w orzecznictwie i piśmiennictwie zasada ścisłego interpretowania przepisów wprowadzających ulgi i zwolnienia podatkowe. Skutkiem stosowania tych przepisów jest bowiem ingerencja w inną, mającą podstawowe znaczenie w prawie podatkowym zasadę powszechności opodatkowania uzyskiwanych dochodów, której przejawem na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych jest jej art. 3 ust. 1 stanowiący, iż podatnicy, jeżeli mają siedzibę lub zarząd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania.

Wobec tego, definiując czy też ustalając znaczenie sformułowania "gospodarka zasobami mieszkaniowymi", nie można czynić tego w oderwaniu od innych regulacji funkcjonujących w systemie prawa podatkowego.

Jeśli zatem art. 17 ust. 1 pkt 44 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych wprowadza zwolnienie od podatku, uzależniając je od źródła dochodu jakim jest dochód z gospodarki zasobami mieszkaniowymi, to oznacza, że nie każda aktywność wspólnoty generująca powstanie dochodu może korzystać ze zwolnienia. Wobec tego nie wszystkie racjonalne, uzasadnione ekonomicznie i gospodarczo działania podejmowane przez wspólnotę wynikające z zarządu rzeczą wspólną i skutkujące powstaniem dochodu powodują, iż zwolniony jest on od podatku, ale tylko te, których efektem jest uzyskanie dochodu wyłącznie (ściśle) z gospodarki zasobami mieszkaniowymi. Będą to więc przede wszystkim te dochody, których źródłem są opłaty i czynsze związane z użytkowaniem lokali mieszkalnych oraz przynależnych do nich pomieszczeń, a także korzystaniem z urządzeń infrastruktury technicznej, wodno - kanalizacyjnej, energetycznej, ciepłowniczej itp.

Z przedstawionych okoliczności wynika, iż Wspólnota Mieszkaniowa uzyskuje dochody z tytułu odsetek od środków finansowych zgromadzonych na lokatach terminowych rachunku pomocniczego tworzonych z części niewydatkowanych na remonty.

W przypadku odsetek od środków zgromadzonych na bankowych lokatach terminowych, źródłem dochodu jest nie gospodarka zasobami mieszkaniowymi rozumiana jako dysponowanie i zarządzanie posiadanym zespołem lokali mieszkalnych oraz innych pomieszczeń i urządzeń niezbędnych do prawidłowego korzystania z mieszkań, ale kapitał pieniężny, tj. posiadana nadwyżka finansowa ulokowana na rachunku lokat terminowych. Lokata stanowi bankowy instrument finansowy stwarzający możliwość zarządzania nadwyżkami finansowymi. Uzyskane z tego tytułu przysporzenie w postaci odsetek od kapitału jest pochodną ulokowania dochodu - w tym wypadku pochodzącego z gospodarki zasobami mieszkaniowymi - na rachunku bankowym. Skoro więc odsetki stanowią dochód powstały z tytułu posiadania i zarządzania środkami pieniężnymi (kapitałami), to nie mogą być jednocześnie kwalifikowane jako ściśle dochód z zarządzania zasobami mieszkaniowymi. Przeciwnie, to uzyskany wcześniej dochód z gospodarki zasobami mieszkaniowymi, jest lokowany na lokacie terminowej, co skutkuje powstaniem dochodu z kapitałów pieniężnych, a więc ze źródła, z którego dochód nie podlega zwolnieniu od podatku dochodowego od osób prawnych.

Wobec powyższego dochód otrzymany z tytułu odsetek od lokowanych na rachunkach lokat terminowych środków finansowych pochodzących z wpłat właścicieli lokali mieszkalnych został uzyskany ze źródła jakim są kapitały pieniężne, a nie z gospodarki zasobami mieszkaniowymi. Już zatem sama ta okoliczność powoduje, że nie została spełniona przesłanka zwolnienia przedmiotowego określonego w art. 17 ust. 1 pkt 44 ustawy, który stanowi między innymi, że wolne od podatku są dochody uzyskane z gospodarki zasobami mieszkaniowymi. Niezależnie od tego trzeba również zauważyć, że prawodawca przewidział także zwolnienie od podatku w sytuacji określonej w art. 17 ust. 1e ustawy, dotyczące podatników przeznaczających dochody na cele statutowe lub inne cele określone w ust. 1 (a więc także przeznaczone na utrzymanie zasobów mieszkaniowych), w przypadku lokowania tych dochodów poprzez nabycie wymienionych w nim instrumentów finansowych takich jak np. obligacje, opcje, jednostki uczestnictwa w funduszach inwestycyjnych itp. Wobec tego istnieje możliwość skorzystania ze zwolnienia w przypadku lokowania środków finansowych wyłącznie w określone w tym przepisie instrumenty finansowe, pod warunkiem przeznaczenia i wydatkowania dochodów bez względu na termin, na cele określone w ust. 1 (ust. 1f).

Reasumując, dochody pochodzące z oprocentowania lokat terminowych zaliczane są do kategorii przychodów finansowych i nie mogą zostać uznane za dochody z gospodarki zasobami mieszkaniowymi. Dochody te są dochodami z działalności, która nie jest podstawową działalnością prowadzoną przez podatników, o których mowa w art. 17 ust. 1 pkt 44 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, a więc nie mogą korzystać ze zwolnienia przedmiotowego określonego w tym przepisie. Stosownie więc do postanowień art. 7 ust. 1 dochody z tego tytułu podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych.

W związku z powyższym, stanowisko Wnioskodawcy, w świetle którego dochody pochodzące z lokat terminowych rachunku pomocniczego mogą korzystać ze zwolnienia przedmiotowego zawartego w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych, uznać należy za nieprawidłowe.

Podkreślić należy również, że norma wynikająca z art. 17 ust. 1 pkt 44 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych stanowi formę ulg podatkowych, które naruszają zasadę równości i powszechności opodatkowania. Tym samym powinna być interpretowana w sposób niezwykle precyzyjny i ścisły. Niedopuszczalne jest stosowanie wykładni rozszerzającej.

Odnośnie natomiast powołanego wyroku z dnia 28 kwietnia 2010 r., sygn. akt I SA/Sz 886/09, wskazać należy, iż wydany on został w indywidualnej sprawie w określonym stanie faktycznym i tylko do niego się odnosi. Nie jest natomiast wiążący dla tut. organu, który wydał przedmiotową interpretację indywidualną. Nadmienić przy tym należy, że w przedmiotowym wyroku wskazano, iż "jednym z atrybutów "korzystania z rzeczy" w stosunku współwłasności właścicieli lokali jest uprawnienie do pobierania "pożytków" i "innych dochodów" z tzw. zasobów mieszkaniowych. Można tu zaliczyć pożytki naturalne, które nie stanowią przychodu osiąganego z gospodarki rzeczą, prowadzonej przez współwłaścicieli, a także wszelkie inne "nadzwyczajne dochody"." Zdaniem Sądu przechowywanie środków pieniężnych na rachunku bankowym wspólnoty mieszkaniowej, pochodzących z wpłat właścicieli lokali wchodzi w zakres gospodarowania zasobami mieszkaniowymi. Nieodzowną częścią gospodarowania zasobem mieszkaniowym jest bowiem zdaniem Sądu gospodarka finansami podmiotu. Dalej Sąd podnosi: "Nie ma przy tym znaczenia, czy odsetki te pochodzą z oprocentowania środków gromadzonych na bieżącym, rozliczeniowym rachunku bankowym, czy też stanowią wynagrodzenie z tytułu ulokowania środków na terminowej lokacie. I w jednym, i w drugim wypadku mamy do czynienia z gospodarką zasobami mieszkaniowymi - gospodarką finansami podmiotu."

Tutejszy organ nie podziela jednak tej argumentacji, czego wyrazem jest przedmiotowa interpretacja indywidualna. Lokata stanowi bowiem bankowy instrument finansowy do zarządzania nadwyżkami finansowymi, a uzyskany wcześniej dochód z gospodarki zasobami mieszkaniowymi, który jest lokowany na lokacie terminowej skutkuje powstaniem dochodu z kapitałów pieniężnych, a więc ze źródła, z którego dochód nie podlega zwolnieniu od podatku dochodowego od osób prawnych.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku, Al. Zwycięstwa 16/17, 80-219 Gdańsk po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.