ITPB3/423-24a/09/MT

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 9 stycznia 2009 r. (data wpływu 13 stycznia 2009 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie kwestii objęcia odsetek płaconych w ramach umowy cash - poolingu zakresem zastosowania przepisów art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych - jest prawidłowe.

W dniu 13 stycznia 2009 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej m.in. podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie kwestii objęcia odsetek płaconych w ramach umowy cash - poolingu zakresem zastosowania przepisów art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Spółka "M." S.A. prowadzi działalność gospodarczą na obszarze Specjalnej Strefy Ekonomicznej na podstawie zezwolenia z dnia 16 lutego 2005 r. Spółka należy do międzynarodowej grupy kapitałowej, do której należą także spółki zlokalizowane w innych krajach ("Grupa M.").

W chwili obecnej Spółki z Grupy "M." (w tym Wnioskodawca) w celu dokonywania niektórych rozliczeń finansowych korzystają z usług (...) (dalej: "Bank"). Ogólne zasady świadczenia usług finansowych przez Bank na rzecz spółek z Grupy uregulowane są w umowach: M. (dalej: "M.") oraz S. (dalej: "S."). Wobec żadnej spółki z Grupy Bank nie jest podmiotem powiązanym w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Obecnie niektóre spółki z Grupy objęte są wewnątrzgrupowym systemem rozliczeniowym w postaci księgowych kont rozliczeniowych (Inter - company current accounts, dalej: "Konta Rozliczeniowe"), pozwalającym na kontrolowanie wzajemnych rozrachunków podmiotów wewnątrz Grupy (netting). Rozrachunki w tym zakresie prowadzone są na rzecz spółek "M." zlokalizowanych w krajach Europy Zachodniej (np. Hiszpanii, Włoszech, Finlandii czy Francji) przez szwajcarski podmiot "T." S.A. (dalej: "T."; System Rozliczeniowy dla Europy Zachodniej). Oprocentowanie Kont Rozliczeniowych ustalane jest przez strony na poziomie rynkowym. "T." przekazuje spółkom Grupy okresowe raporty na temat operacji zarejestrowanych na Kontach Rozliczeniowych.

Planuje się, iż inna spółka szwajcarska, tj. "E." (dalej: "E.") będzie prowadzić obsługę Kont Rozliczeniowych na rzecz spółek Grupy w krajach Europy Wschodniej, tj. spółek w Polsce, na Węgrzech, w Rumunii (dalej: System Rozliczeniowy dla Europy Wschodniej). Funkcjonowanie Kont Rozliczeniowych w ramach Systemu Rozliczeniowego dla Europy Wschodniej będzie regulowane na podstawie umowy "C." (dalej: "C.").

Planuje się, że zasady obowiązujące w ramach Systemu Rozliczeniowego dla Europy Wschodniej w odniesieniu do Kont Rozliczeniowych obsługiwanych przez "E." będą analogiczne do zasad System Rozliczeniowego dla Europy Zachodniej (w tym w zakresie ustalania stawek oprocentowania, mechanizmu rozliczeń, sporządzania raportów itp.). Spółka zamierza przystąpić do Systemu Rozliczeniowego dla Europy Wschodniej podpisując umowę "C.".

W najbliższym czasie Spółka planuje również przystąpić do organizowanego przez Bank systemu zarządzania płynnością finansową (dalej: "Cash - pooling" lub "System"). Warunki Cash - poolingu oferowanego przez Bank są w sposób bardziej szczegółowy regulowane na podstawie umowy "B." (dalej "T."). Spółka zamierza przystąpić do powyższej umowy.

Zaproponowany przez Bank System pozwoli Spółce i innym uczestnikom na zoptymalizowanie gospodarowania krótkoterminowymi nadwyżkami finansowymi w ramach Grupy, ograniczenie kosztów zewnętrznego finansowania i kosztów krótkoterminowego finansowania wewnątrzgrupowego (a co za tym idzie, umożliwi efektywne zarządzanie krótkoterminowymi nadwyżkami finansowymi przy jednoczesnej minimalizacji kosztów związanych z krótkoterminowymi niedoborami kapitału). Z tytułu świadczenia powyższej usługi Bank otrzymuje wynagrodzenie. Jak już wspomniano, Bank nie jest podmiotem powiązanym, w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, dla którejkolwiek ze spółek Grupy.

Organizowany przez Bank System jest podzielony na poszczególne podsystemy (dalej: "Sub - poole"), które są reprezentowane wobec Banku przez wyznaczone spółki z Grupy, tzw. Sub - pool leaderów. Spółka będzie uczestnikiem Sub - poola, w której funkcję Sub - pool leadera pełni "E." (dalej: "E Sub - pool"). Konsolidacji obu Sub - pooli ("E." oraz "T.") dokonuje "F." (dalej: "F."), szwajcarski rezydent podatkowy, pełniący w Systemie funkcję Pool Leadera. "F.", jako Pool - Leader, m.in. ma zasilać System dodatkowymi środkami pochodzącymi z pożyczki z Banku lub z innych źródeł, w sytuacji, gdy środki zgromadzone w ramach Systemu okażą się niewystarczające (w żadnej sytuacji "F." nie jest uprawniona do zrównoważenia rezultatu "E." Sub - poola z "T." Sub - poolem - nie ma bezpośredniego połączenia między środkami dostępnymi w ramach tych dwóch sub - pooli).

Pozostałymi uczestnikami "E." Sub - poola są inne spółki z Grupy "M." będące rezydentami podatkowymi w krajach członkowskich Unii Europejskiej oraz Szwajcarii (dalej: "Uczestnicy"). "F." jest wspólnym udziałowcem "E." oraz Spółki - posiada on nie mniej niż 25% udziałów Wnioskodawcy oraz "E.". Planowane jest, że w momencie partycypowania w "E." Sub - poolu przez danego Uczestnika "F." będzie posiadać nie mniej niż 25% jego udziałów lub akcji.

Dla przeprowadzania rozliczeń w ramach Systemu Spółka, jak również inni Uczestnicy będą wykorzystywać głównie operacyjne rachunki bankowe prowadzone dla nich przez oddziały Banku, tj. rachunki bankowe używane do celów zwykłych operacji gospodarczych. W przypadku Spółki rachunki, które będą wykorzystywane na potrzeby Systemu są prowadzone w oddziale polskiego Banku w trzech walutach, tj. PLN, EUR oraz USD. Ponadto Spółka zamierza włączyć do Cash - Poolingu swoje rachunki bankowe w innym banku w krajach nadbałtyckich, tj. na Litwie, Łotwie i w Estonii (Kraje Nadbałtyckie). Rachunki bankowe w Krajach Nadbałtyckich prowadzone są w odpowiednich walutach krajowych, tj. LTL, LVL i EEK (dalej: Rachunek Spółki). W krajach, w których ma nastąpić konsolidacja "E." Sub - poola (najprawdopodobniej Wielka Brytania lub Niemcy), dla każdego z Rachunków Spółki, Spółka otworzy korespondujący (odrębny) rachunek w Banku (dalej: Rachunek Zagraniczny). Każdy Rachunek Zagraniczny będzie prowadzony w walucie danego Rachunku Spółki (tekst jedn.: PLN, EUR, USD, i prawdopodobnie LTL, LVL oraz EEK).

W rezultacie funkcjonowania Systemu, w przypadku wystąpienia nadwyżki (saldo dodatnie powyżej 0) na Rachunku Spółki, suma równa nadwyżce zostanie przelana na korespondujący Rachunek Zagraniczny. Konsolidacja środków z Rachunków Zagranicznych Spółki oraz rachunków pozostałych Uczestników będzie dokonywana na rachunku bankowym, który Bank będzie prowadził w imieniu i na rzecz "E." Sub - Pool Leadera (dalej: "Rachunek główny" (Header Account), na którym to środki podmiotów z grupy będą "poolowane". Rachunek Główny będzie zlokalizowany w tym samym kraju, co Rachunki Zagraniczne (najprawdopodobniej Wielka Brytania lub Niemcy). Na późniejszym etapie środki zgromadzone przez "E." Sub - Pool Leadera na Rachunku Głównym będą gromadzone na poziomie Pool - Leadera, tj. "F." (Rachunek Główny będzie funkcjonował jako Rachunek Zagraniczny dla "E." w Systemie).

Z oferowanych przez Bank rozwiązań Cash - poolingu, Grupa (a więc także Spółka) wybrała opcję "one way zero balancing target", opcja jednokierunkowego przepływu środków na rachunek konsolidujący (Rachunek główny), z pełnym zerowaniem rachunków Uczestników (Rachunku Spółki) na koniec każdego dnia. Zgodnie z tą opcją środki zgromadzone na Rachunku głównym nie powracają kolejnego dnia na rachunki Uczestników, lecz pozostają na Rachunku głównym. W konsekwencji kolejnego dnia rano saldo otwarcia na Rachunku Spółki wynosi zawsze zero. Przykładowo, gdyby Spółka posiadała nadwyżkę w wysokości 1 000 EUR, przelaną na Rachunek Główny (za pośrednictwem Rachunku Zagranicznego), przekazane środki nie wróciłyby na Rachunek Spółki w kolejnym dniu rano, ale pozostałyby na Rachunku Głównym. Kolejnego dnia rano saldo otwarcia na Rachunku Spółki wynosiłoby zero. Transfer z rachunku Spółki na Rachunek Główny zostałby zarejestrowany na Koncie Rozliczeniowym.

Natomiast w przypadku wystąpienia niedoboru na Rachunku Spółki (tekst jedn.: salda ujemnego, środków brakujących do kwoty 0), będzie on pokrywany z Rachunku głównego, poprzez transfer środków z tego rachunku na Rachunek Zagraniczny, a następnie na Rachunek Spółki. Przykładowo, w przypadku wykazania niedoboru w kwocie 1 000 EUR, Spółka otrzymałaby daną kwotę z Rachunku głównego (za pośrednictwem Rachunku Zagranicznego) w celu uzupełnienia salda ujemnego do 0. Spółka nie byłaby zobowiązana do przekazania środków z powrotem na Rachunek główny w kolejnym dniu. Kolejnego dnia rano saldo otwarcia na Rachunku Spółki wynosiłoby zero. Transfer z Rachunku głównego na Rachunek Spółki zostałby zarejestrowany na Koncie Rozliczeniowym.

Jak wynika z powyższego, Spółka rozważa wykorzystanie istniejących już Kont Rozliczeniowych również dla celów rozliczeń transferów na/z Rachunku głównego, które będą dokonywane w związku z wdrożeniem Cash - poolingu. Oznacza to, że przelewy środków Spółki dokonywane przez Bank na Rachunek główny (lub z Rachunku głównego) będą rejestrowane przez "E." na Kontach Rozliczeniowych. Również odsetki od środków przekazywanych przez Spółkę w związku z Cash - poolingiem będą naliczane według zasad przewidzianych dla środków na Koncie Rozliczeniowym (gdyż tam będą one rejestrowane przez "E.").

Rozliczenie sald zgromadzonych na Rachunku głównym będzie się odbywało na bieżąco, w oparciu o kompensatę. Raz w miesiącu będzie następowała kapitalizacja odsetek naliczonych na Koncie Rozliczeniowym.

"E." będzie uwzględniał transfery wynikające z Cash - poolingu w miesięcznych raportach dotyczących operacji na Koncie Rozliczeniowym.

W celu zapewnienia zgodnego rozumienia obowiązków i praw Spółki oraz "E." związanych z funkcjonowaniem Cash - poolingu, planuje się podpisanie przez "E." i Spółkę listu intencyjnego.

W związku z tym, iż uczestnictwo w Cash - poolingu jest częścią polityki finansowej Grupy, której celem jest ograniczenie kosztów finansowania zewnętrznego (bankowego) oraz zoptymalizowanie kosztów krótkoterminowego finansowania wewnątrzgrupowego, w późniejszym etapie przewiduje się, że Grupa zdecyduje się na rozszerzenie Systemu na inne podmioty krajowe. W Systemie krajowym funkcję Sub - pool leadera w Polsce będzie pełnił Wnioskodawca - stąd Wnioskodawca będzie faktycznie działać jako Sub - sub - pool Leader, gromadząc środki, które będą następnie konsolidowane na poziomie "E." (Sub - pool Leadera), a w następnej kolejności na poziomie "F." (Pool Leadera).

Spółka oczekuje, iż warunki oferowane w ramach Cash - poolingu będą miały korzystny wpływ na jej sytuację finansową w dłuższej perspektywie.

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

Przedmiot niniejszej interpretacji indywidualnej stanowi odpowiedź na pytanie trzecie. Zagadnienia zawarte w pozostałych pytaniach będą przedmiotem odrębnych rozstrzygnięć.

Zdaniem Wnioskodawcy - w zakresie pytania trzeciego - odsetki wpłacane przez Spółkę w związku z finansowaniem uzyskanym z Systemu nie będą podlegały przepisom o tzw. niedostatecznej kapitalizacji i tym samym będą mogły w całości stanowić koszty uzyskania przychodu.

Na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 60 oraz 61 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów:

* odsetek od pożyczek (kredytów) udzielonych spółce przez jej udziałowca (akcjonariusza) posiadającego nie mniej niż 25% udziałów (akcji) tej spółki albo udziałowców (akcjonariuszy) posiadających łącznie nie mniej niż 25% udziałów (akcji) tej spółki, jeżeli wartość zadłużenia spółki wobec udziałowców (akcjonariuszy) tej spółki posiadających co najmniej 25% udziałów (akcji) i wobec innych podmiotów posiadających co najmniej 25% udziałów w kapitale takiego udziałowca (akcjonariusza) osiągnie łącznie trzykrotność wartości kapitału zakładowego spółki - w części, w jakiej pożyczka (kredyt) przekracza tę wartość zadłużenia, określoną na dzień zapłaty odsetek; przepisy te stosuje się odpowiednio do spółdzielni, członków spółdzielni oraz funduszu udziałowego takiej spółdzielni,

* odsetek od pożyczek (kredytów) udzielonych przez spółkę innej spółce, jeżeli w obu tych podmiotach ten sam udziałowiec (akcjonariusz) posiada nie mniej niż po 25% udziałów (akcji), a wartość zadłużenia spółki otrzymującej pożyczkę (kredyt) wobec udziałowców (akcjonariuszy) tej spółki posiadających co najmniej 25% jej udziałów (akcji) i wobec innych podmiotów posiadających co najmniej 25% udziałów w kapitale tych udziałowców (akcjonariuszy) oraz wobec spółki udzielającej pożyczki (kredytu) osiągnie łącznie trzykrotność wartości kapitału zakładowego spółki - w części, w jakiej pożyczka (kredyt) przekracza tę wartość zadłużenia, określoną na dzień zapłaty odsetek; przepisy te stosuje się odpowiednio do spółdzielni, członków spółdzielni oraz funduszu udziałowego takiej spółdzielni.

Zgodnie z art. 16 ust. 7b powołanej ustawy, dla potrzeb przepisów o niedostatecznej kapitalizacji, "przez pożyczkę rozumie się każdą umowę, w której dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy; przez pożyczkę tę rozumie się także emisję papierów wartościowych o charakterze dłużnym, depozyt nieprawidłowy lub lokatę".

Umowy, na podstawie których Spółka uczestniczy w Systemie, tj. "C." oraz "B.", nie spełniają warunków niezbędnych do uznania ich za umowy pożyczki zgodnie z powyższą definicją. Podpisując umowy, Uczestnicy zobowiązują się do konsolidowania swoich środków ze środkami innych podmiotów uczestniczących w Systemie, a nie do pożyczenia ich konkretnemu Uczestnikowi. Wnioskodawca wskazuje, iż w przypadku Cash - poolingu z reguły występują przynajmniej trzy podmioty, tzn. uczestnik (np. mający saldo dodatnie), inny uczestnik, oraz Bank występujący w roli organizatora. Uczestnik wykazujący saldo dodatnie nie wie, czy jego środki zostaną wykorzystane, w jakiej wysokości i przez którego uczestnika. Tym samym nie jest możliwe konkretne określenie drugiej strony operacji oraz jej przedmiotu.

Spółka podkreśla, że uczestnicząc w Systemie, nie jest zobowiązana do przeniesienia z góry ustalonej ilości pieniędzy na rzecz określonego podmiotu, lecz udostępnia lub pobiera środki w zależności od swojej sytuacji finansowej. Zarówno rola, jaką będzie ona pełnić, jak również wartości, jakie otrzyma lub wpłaci do Systemu nie są znane na podstawie umów regulujących jej uczestnictwo w Cash - poolingu.

Ponadto, zgodnie z założeniem Systemu w sytuacji, gdy Spółka będzie wykazywać saldo ujemne na Rachunku Spółki, zostanie ono pokryte ze środków, które do Systemu wpłacili uczestnicy wykazujący salda dodatnie (w tym również Spółka). W związku z tym, z chwilą pełnego wdrożenia Systemu, Spółka nie będzie w stanie stwierdzić, czy i w jakiej części oraz jaki konkretnie podmiot udzielił Spółce finansowania.

W świetle przytoczonych argumentów, a w szczególności z uwagi na fakt, że stosunki w ramach Cash - poolingu to nie umowy pożyczki/pożyczek, Wnioskodawca stoi na stanowisku, że przepisy o niedostatecznej kapitalizacji nie będą miały zastosowania do odsetek płaconych przez niego w ramach Cash - poolingu. Odsetki te powinny stanowić koszt uzyskania przychodu w całości (z chwilą zapłaty lub kapitalizacji odsetek), chyba że byłyby one związane z inwestycją w środki trwałe lub wartości niematerialne i prawne, w którym to przypadku odsetki naliczone do dnia przekazania składnika majątkowego do używania powinny zostać skapitalizowane do wartości początkowej składnika majątkowego - również bez ograniczeń wynikających z przepisów o niedostatecznej kapitalizacji, gdyż nie mają one zastosowania w omawianej transakcji.

Spółka wskazuje, że powyższe stanowisko znajduje potwierdzenie m.in. w postanowieniu w sprawie interpretacji prawa podatkowego, wydanym przez Naczelnika Pierwszego Wielkopolskiego Urzędu Skarbowego w Poznaniu w dniu 28 września 2007 r. (nr ZD/4061-212/07) oraz interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy w dniu 14 listopada 2007 r. (nr ITPB1/423-58/D/07/MR).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu jej datowania.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie, ul. Emilii Plater 1, 10-562 Olsztyn po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.