ITPB3/423-23/09/MK

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy, działając w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 9 stycznia 2009 r. (data wpływu 12 stycznia 2009 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków poniesionych przez Spółkę na wypłatę zadośćuczynienia oraz renty jest prawidłowe.

W dniu 12 stycznia 2009 r. wpłynął wniosek Spółki o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków poniesionych na wypłatę zadośćuczynienia oraz renty uzupełniającej dla byłego pracownika w związku z wyrokiem sądu.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Spółka wskazała, że w dniu 29 czerwca 2006 r. pracownik podatnika uległ wypadkowi przy wykonywaniu robót węzła sanitarnego. Na skutek wypadku doznał uszczerbku na zdrowiu. Ze względu na uszczerbek na zdrowiu pracownik otrzymał świadczenia na podstawie ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych, tj. jednorazowe odszkodowanie - w wysokości 7425 zł oraz rentę z tytułu niezdolności do pracy w wysokości 714 zł 01 gr miesięcznie. Ponadto powód od pracodawcy otrzymał kwotę 1500 zł na pokrycie kosztów leczenia.

Pracownik uznając, że otrzymane świadczenia są zbyt niskie wystąpił z powództwem do sądu o zadośćuczynienie i rentę uzupełniającą. W wyniku procesu przed dwiema instancjami sądu pracy prawomocnym wyrokiem z dnia 26 września 2008 r. zasądzono na rzecz pracownika kwotę 15000 zł tytułem zadośćuczynienia oraz rentę uzupełniającą w kwocie 250 zł miesięcznie płatną z góry do dnia 10-tego każdego miesiąca poczynając od dnia 20 lipca 2007 r. Świadczenia te zasądzono na podstawie art. 445 § 1 Kodeksu cywilnego w nawiązaniu do art. 444 k.c. oraz art. 442 § 2 k.c. Przy czym stwierdzono naruszenie przepisów BHP i przyczynienie się pracownika do wypadku.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy zasądzone od podatnika - pracodawcy na rzecz pracownika świadczenia na podstawie przepisów Kodeksu cywilnego stanowią koszty uzyskania przychodów.

Odnosząc się do przedstawionego pytania Wnioskodawca podniósł, że jego zdaniem zasądzone kwoty stanowią koszty uzyskania przychodów w myśl art. 15 ust. 1 i art. 16. ust. 1 pkt 16 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych. Kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 ustawy.

Zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego pracodawca będący przedsiębiorcą ponosi odpowiedzialność na zasadzie ryzyka za szkody spowodowane działaniem przedsiębiorstwa. Stąd odszkodowania wypłacane na podstawie tej odpowiedzialności są kosztami wynikającymi z konieczności zachowania źródła przychodów i podlegają wyłączeniu z kosztów uzyskania przychodów tylko wtedy, gdy przepis art. 16 ustawy je wyłączy.

Artykuł 16 ust. 1 pkt 16 ustawy stanowi, że nie uważa się za koszty uzyskania przychodów jednorazowych odszkodowań z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych w wysokości określonej przez właściwego ministra oraz dodatkowej składki ubezpieczeniowej w przypadku stwierdzenia pogorszenia warunków pracy. Przepis ten wyłącza zatem odszkodowania

z tytułu wypadków przy pracy, których wysokość określana jest na podstawie przepisów o świadczeniach na podstawie ubezpieczenia społecznego z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych. Nie wyłącza natomiast odszkodowań zasądzonych przez sąd na podstawie Kodeksu cywilnego.

W konsekwencji, skoro ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych nie wyłącza wypłaconych odszkodowań z tytułu wypadku pracownika zasądzonych przez sąd na podstawie kodeksu cywilnego, to są one kosztami uzyskania przychodów.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 z późn. zm.) kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1.

Z przepisu tego wynika, że wszystkie poniesione wydatki, po wyłączeniu zastrzeżonych w ustawie, są kosztami uzyskania przychodów, o ile pozostają w związku przyczynowo-skutkowym z przychodami, w tym służą zabezpieczeniu funkcjonowania źródła przychodów. Z powyższego wynika, iż wydatki ponoszone przez pracodawcę na rzecz pracowników, o ile oczywiście spełniają warunek określony w art. 15 ust. 1 ustawy stanowić będą dla niego koszty uzyskania przychodów.

W art. 16 ust. 1 omawianej ustawy, prawodawca zawarł natomiast katalog wydatków, które nie mogą być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów. Z treści art. 16 ust. 1 pkt 16 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych wynika, iż nie uważa się za koszty uzyskania przychodów jednorazowych odszkodowań z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych w wysokości określonej przez właściwego ministra oraz dodatkowej składki ubezpieczeniowej w przypadku stwierdzenia pogorszenia warunków pracy.

Przepis art. 16 ust. 1 pkt 16 ustawy nie odnosi się do wypłaconych przez Spółkę, a zasądzonych wyrokiem sądu, renty oraz zadośćuczynienia za utratę zdrowia. Przepis ten odnosi się wyłącznie do jednorazowego odszkodowania uregulowanego w ustawie z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniach społecznych z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (Dz. U. Nr 199, poz. 1673 z późn. zm.), w której określono rodzaje i zasady przyznawania jednorazowych świadczeń z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych.

Ustawa powyższa używa pojęcia jednorazowego odszkodowania w dwóch znaczeniach: jako jednorazowe odszkodowanie dla pracownika, który doznał stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu oraz jako jednorazowe odszkodowanie dla członków rodziny zmarłego pracownika lub rencisty (art. 6 ust. 1 pkt 4 i 5 ustawy). Przewiduje ponadto możliwość przyznania tzw. "renty z tytułu niezdolności do pracy" - dla ubezpieczonego, który stał się niezdolny do pracy wskutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej (art. 6 ust. 1 pkt 6 ustawy).

W związku z tym, że przepis art. 16 ust. 1 pkt 16 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych nie odnosi się do wypłaconych przez Spółkę świadczeń: renty oraz zadośćuczynienia za utratę zdrowia przedmiotowe wydatki należy podać analizie w zakresie postanowień przepisu art. 15 ust. 1 ustawy.

Podkreślić należy, że wypadek przy pracy może stanowić czyn niedozwolony w rozumieniu przepisów Kodeksu cywilnego.

W prawie polskim świadczenia o charakterze odszkodowawczym wypłacane są m.in. na podstawie przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.). W Tytule VI Księgi Trzeciej określone zostały zasady odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną czynem niedozwolonym oraz świadczenia zmierzające do naprawienia szkody.

Świadczeniami przysługującymi w takiej sytuacji są m.in. kwota pieniężna jako zadośćuczynienie z tytułu doznanej krzywdy oraz tzw. renta uzupełniająca. Na gruncie prawa cywilnego rozróżnia się szkodę majątkową i szkodę niemajątkową. W przeciwieństwie do szkody na mieniu, szkoda na osobie obejmuje uszczerbki wynikające z uszkodzenia ciała, rozstroju zdrowia, pozbawienia życia, a także naruszenia innych dóbr osobistych człowieka. Zasady naprawienia szkody regulują przepisy art. 444 § 1 i art. 445 § 1 Kodeksu cywilnego.

Pracownicy, którzy doznali uszczerbku na zdrowiu wskutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej, oprócz świadczeń określonych w ustawie z dnia 30 października 2002 r., mogą domagać się przyznania od pracodawcy świadczeń uzupełniających oraz kwoty pieniężnej jako zadośćuczynienia z tytułu doznanej krzywdy.

Na podstawie art. 445 § 1 kodeksu cywilnego, w przypadkach przewidzianych w art. 444 tej ustawy sąd może przyznać poszkodowanemu odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę. Natomiast w myśl art. 444 § 2 powyższej ustawy, jeżeli poszkodowany utracił całkowicie lub częściowo zdolność do pracy zarobkowej, albo jeżeli zwiększyły się jego potrzeby lub zmniejszyły widoki powodzenia na przyszłość, może on żądać od zobowiązanego do naprawienia szkody odpowiedniej renty.

Z opisu stanu faktycznego wynika, że Spółka została zobowiązana wyrokiem Sądu do wypłaty byłemu pracownikowi kwoty pieniężnej jako zadośćuczynienia z tytułu doznanej krzywdy oraz renty uzupełniającej do przyznanej mu renty z tytułu niezdolności do pracy w związku z wypadkiem przy pracy.

Na podstawie powyższego należy stwierdzić, że wypłacona przez Spółkę kwota zadośćuczynienia oraz kwoty renty pozostają w związku ze źródłem przychodu - wydatki poniesione przez Spółkę wiążą się pośrednio z prowadzoną działalnością gospodarczą. Zarówno zasądzona na rzecz byłego pracownika renta, jak i zadośćuczynienie za utratę zdrowia są konsekwencją zatrudnienia pracownika, przez co wykazują związek z uzyskiwanymi przez Spółkę przychodami, mogą być zatem zaliczone do kosztów uzyskania przychodów, bowiem nie zostały enumeratywnie wymienione w art. 16 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r.

Biorąc powyższe pod uwagę wypłacane przez Spółkę kwoty ww. świadczeń stanowią koszty uzyskania przychodów na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu jej datowania.

Złożenie przez Wnioskodawcę fałszywego oświadczenia, że elementy stanu faktycznego objęte wnioskiem o wydanie interpretacji w dniu złożenia wniosku nie są przedmiotem toczącego się postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, postępowania kontrolnego organu kontroli skarbowej oraz że w tym zakresie sprawa nie została rozstrzygnięta co do jej istoty w decyzji lub postanowieniu organu podatkowego lub organu kontroli skarbowej powoduje, iż niniejsza interpretacja indywidualna nie wywołuje skutków prawnych (art. 14b § 4 Ordynacji podatkowej).

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie, ul. Emilii Plater 1, 10-562 Olsztyn, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.