ITPB3/423-23/08/MT

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 4 stycznia 2008 r. (data wpływu 14 stycznia 2008 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie przychodów podatkowych - jest prawidłowe.

W dniu 14 stycznia 2008 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie przychodów podatkowych.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Spółka zawiera transakcje handlowe, do których stosuje się ustawę z dnia 12 czerwca 2003 r. o terminach zapłaty w transakcjach handlowych (Dz. U. z 2003 r. Nr 139, poz. 1323 z późn. zm.). Zgodnie z art. 5 tej ustawy, jeżeli strony transakcji handlowej przewidziały w umowie termin zapłaty dłuższy niż 30 dni, wierzyciel może żądać odsetek ustawowych za okres począwszy od 31 dnia po spełnieniu swojego świadczenia niepieniężnego i doręczeniu dłużnikowi faktury lub rachunku - do dnia zapłaty, ale nie dłuższy niż do dnia wymagalności świadczenia pieniężnego. Ponadto, zgodnie z art. 6 tej ustawy, jeżeli termin zapłaty nie został określony w umowie, wierzycielowi, bez wezwania, przysługują odsetki ustawowe za okres począwszy od 31 dnia po spełnieniu świadczenia niepieniężnego - do dnia zapłaty, ale nie dłuższy niż do dnia wymagalności świadczenia pieniężnego (przy tym, za dzień wymagalności świadczenia pieniężnego, uważa się dzień określony w pisemnym wezwaniu dłużnika do zapłaty, w szczególności w doręczonej dłużnikowi fakturze lub rachunku). Dodatkowo, zgodnie z art. 7 tej ustawy, jeżeli dłużnik, w terminie określonym w umowie albo wezwaniu nie dokona zapłaty na rzecz wierzyciela, który spełnił określone w umowie świadczenie niepieniężne, wierzycielowi przysługują bez odrębnego wezwania, odsetki w wysokości odsetek za zwłokę, określanej na postawie art. 56 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 Ordynacja podatkowa, chyba, że strony uzgodniły wyższe odsetki, za okres od dnia wymagalności świadczenia pieniężnego do dnia zapłaty.

Spółka, jako nabywca towarów i usług, dokonuje transakcji handlowych, w których termin płatności ustalony przez strony jest dłuższy niż 30 dni. Może również dokonywać transakcji handlowych, w stosunku do których nie określono w umowie terminu płatności. W związku z tymi transakcjami handlowymi, Spółka może opóźniać się z zapłatą w stosunku do terminu zapłaty przewidzianego przez strony.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy w sytuacji, gdy kontrahent Spółki nie korzysta ze swoich uprawnień, określonych w art. 5, art. 6 i art. 7 ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych i nie żąda od niej zapłaty odsetek, Spółka uzyskuje przychód w kwocie nie zapłaconych kontrahentowi odsetek, o których mowa w tych przepisach.

Zdaniem Wnioskodawcy, w sytuacji, gdy kontrahent Spółki nie korzysta ze swoich uprawnień określonych w art. 5-7 ustawy o terminach w transakcjach handlowych i nie żąda od niej zapłaty odsetek, o których mowa w tych przepisach, Spółka nie uzyskuje przychodu z tego tytułu. Za powyższym stanowiskiem przemawia szereg argumentów.

Przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych nie zawierają ogólnej definicji przychodu. Należy zatem odwołać się do rozumienia tego pojęcia w przepisach o rachunkowości, gdzie przez przychód rozumie się uprawdopodobnione powstanie w okresie sprawozdawczym korzyści ekonomicznych, o wiarygodnie określonej wartości, w formie zwiększenia wartości aktywów, albo zmniejszenia wartości zobowiązań, które doprowadzą do wzrostu kapitału własnego lub zmniejszenia jego niedoboru w inny sposób niż wniesienie środków przez udziałowców lub właścicieli (art. 3 ust. 1 pkt 30 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości).

Aktywa podatnika nie powiększają się w związku z rezygnacją kontrahenta z żądania odsetek, gdyż rezygnacja taka nie może wpłynąć na stan aktywów podatnika (od tego, że kontrahent nie nalicza odsetek, nic podatnikowi nie przybywa). W szczególności, taka rezygnacja nie jest świadczeniem nieodpłatnym, o którym mowa w art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Ponadto, pasywa podatnika nie zmniejszają się w związku z rezygnacją kontrahenta z żądania odsetek, gdyż taka rezygnacja nie jest umorzeniem zobowiązania, o którym mowa w art. 12 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Należy bowiem zauważyć, iż dopóki kontrahent nie wezwie podatnika do zapłaty odsetek, o których mowa w art. 5 ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych, lub też nie wyrazi woli obciążenia podatnika odsetkami, o których mowa w art. 6 i art. 7 tej ustawy, dopóty po stronie podatnika nie powstaje zobowiązanie do ich zapłaty. A skoro nie powstało zobowiązanie do zapłaty odsetek, to nie ma czego umarzać. Z tego samego względu, w przyszłości nie powstanie przychód z tytułu przedawnienia się zobowiązania, o którym mowa w art. 12 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych - skoro bowiem bez woli kontrahenta w przedmiocie żądania odsetek, nie ma po stronie podatnika zobowiązania do zapłaty odsetek, to nie może się takie zobowiązanie przedawnić.

Zdaniem podatnika, zapis zawarty w art. 6 ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych, iż odsetki przysługują "bez wezwania" oraz w art. 7 tej ustawy, iż odsetki przysługują "bez odrębnego wezwania", znaczą tylko tyle, że jeśli kontrahent chce obciążyć podatnika odsetkami, o których mowa w tych artykułach, to wystarczy iż wyrazi podatnikowi taka wolę (np. przy zawarciu umowy lub w inny sposób) i wówczas nie musi już wysyłać odrębnych wezwań do uiszczenia odsetek (inaczej niż w wypadku odsetek, o których mowa w art. 5 ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych, gdzie bez odrębnego wezwania się nie obejdzie). Nie można natomiast tych przepisów interpretować w ten sposób, że wierzytelność z tytułu odsetek, o których mowa w tych przepisach, powstaje wbrew woli kontrahenta. Przeczyłoby to logice prawa cywilnego.

Tym samym, nie można uznać, że Spółka uzyska przychód z tego tytułu, że jej kontrahent zrezygnuje z żądania odsetek, o których mowa w art. 5, art. 6 i art. 7 ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych, gdyż w wyniku takiej rezygnacji nie zmienia się ani suma aktywów Spółki (nie powiększa się majątek Spółki), ani suma pasywów Spółki (nie zmniejszają się zobowiązania).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 1 ustawy z dnia 12 czerwca 2003 r. o terminach zapłaty w transakcjach handlowych (Dz. U. z 2003 r. Nr 139, poz. 1323 z późn. zm.), przedmiotem regulacji tego aktu normatywnego są szczególne uprawnienia wierzyciela i obowiązki dłużnika w związku z terminami zapłaty w transakcjach handlowych. Wskazane przez Wnioskodawcę art. 5 - 7 tej ustawy przewidują następujące uprawnienia wierzyciela:

Treść przywołanych powyżej przepisów wskazuje, że ustawa przyznaje wierzycielowi prawo żądania zapłaty przedmiotowych odsetek, pozostawiając mu jednocześnie swobodę decydowania, czy zamierza z takiego uprawnienia skorzystać. W przedstawionym przez Wnioskodawcę zdarzeniu przyszłym, kontrahent Spółki odstępuje od żądania odsetek, co powoduje wątpliwość, czy skutkiem prawnym takiej czynności będzie powstanie przychodu podatkowego po stronie Spółki.

Ustawa z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 z późn. zm.) nie zawiera ogólnej definicji przychodu. Otwarty katalog przysporzeń majątkowych stanowiących przychody podatkowe zawiera art. 12 ust. 1 wskazanej ustawy. Do tej kategorii należą między innymi:

Odnosząc się do treści pierwszego z powołanych powyżej przepisów, należy podkreślić, że przychodem podatkowym jest wartość takiego nieodpłatnego lub częściowo odpłatnego świadczenia, które zostało otrzymane przez beneficjenta. Wiąże się to z określonym działaniem podmiotu świadczącego. W omawianym przypadku, wierzyciel zaniechał żądania odsetek od dłużnika. Nie można zatem stwierdzić, że Spółka otrzymała świadczenie. Przedstawione zdarzenie przyszłe nie mieści się wobec tego w dyspozycji przepisu art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Drugim ze wskazanych przykładów przychodów jest wartość umorzonych lub przedawnionych zobowiązań. Z uwagi na charakter przepisów art. 5-7 ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych należy uznać, że konkretne zobowiązanie z tytułu odsetek powstanie, jeśli wierzyciel wyrazi wolę skorzystania z wynikających z tych unormowań uprawnień. W przedstawionym zdarzeniu przyszłym, kontrahent Spółki w ogóle nie zamierza żądać odsetek od nieterminowej zapłaty. Nie można zatem stwierdzić, że powstało zobowiązanie z tego tytułu, a w konsekwencji, że zostało ono umorzone przez wierzyciela lub uległo przedawnieniu, wobec czego nie ma tu zastosowania przepis art. 12 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Podsumowując, w sytuacji, gdy kontrahent Spółki nie korzysta ze swoich uprawnień, określonych w przepisach art. 5, art. 6 i art. 7 ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych i nie żąda od niej zapłaty odsetek, Spółka nie osiąga przychodu podatkowego w kwocie nie zapłaconych kontrahentowi odsetek, o których mowa w tych przepisach.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.