ITPB3/423-17/08/DK - Odstąpienie przez wierzyciela podatnika od naliczenia odsetek a przychód w podatku dochodowym.
Pismo z dnia 6 marca 2008 r. Izba Skarbowa w Bydgoszczy ITPB3/423-17/08/DK Odstąpienie przez wierzyciela podatnika od naliczenia odsetek a przychód w podatku dochodowym.
INTERPRETACJA INDYWIDUALNA
Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770), Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 4 stycznia 2008 r. (data wpływu 10 stycznia 2008 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie zaliczenia niezapłaconych odsetek do przychodu Spółki - jest prawidłowe.
UZASADNIENIE
W dniu 10 stycznia 2008 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie zaliczenia niezapłaconych odsetek do przychodu Spółki.
W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.
Zgodnie z ustawą o terminach zapłaty w transakcjach handlowych, jeżeli strony transakcji handlowej przewidziały w umowie termin zapłaty dłuższy niż 30 dni, wierzyciel może żądać odsetek ustawowych za okres począwszy od 31 dnia po spełnieniu swojego świadczenia niepieniężnego i doręczeniu dłużnikowi faktury lub rachunku - do dnia zapłaty, ale nie dłuższy niż do dnia wymagalności świadczenia pieniężnego (art. 5).
Ponadto, zgodnie z art. 6 tej ustawy, jeżeli termin zapłaty nie został określony w umowie, wierzycielowi, bez wezwania, przysługują odsetki ustawowe za okres począwszy od 31 dnia po spełnieniu świadczenia niepieniężnego - do dnia zapłaty, ale nie dłuższy niż do dnia wymagalności świadczenia pieniężnego (przy czym, za dzień wymagalności świadczenia pieniężnego uważa się dzień określony w pisemnym wezwaniu dłużnika do zapłaty, w szczególności w doręczonej dłużnikowi fakturze lub rachunku).
Dodatkowo, zgodnie z art. 7 powołanej ustawy, jeżeli dłużnik, w terminie określonym w umowie albo wezwaniu nie dokona zapłaty na rzecz wierzyciela, który spełnił określone w umowie świadczenie niepieniężne, wierzycielowi przysługują, bez odrębnego wezwania, odsetki w wysokości odsetek za zwłokę, określanej na podstawie art. 56 ustawy - Ordynacja podatkowa, chyba że strony uzgodniły wyższe odsetki, za okres od dnia wymagalności świadczenia pieniężnego do dnia zapłaty.
Wnioskodawca, jako nabywca towarów i usług, dokonuje transakcji handlowych, w których termin płatności ustalony przez strony jest dłuższy niż 30 dni, może dokonywać transakcji handlowych, w stosunku do których nie określono w umowie terminu płatności. Podatnik, jako nabywca towarów i usług, może również opóźniać się z zapłatą w stosunku do terminu zapłaty przewidzianego przez strony umowy.
W związku z powyższym, zadano następujące pytanie.
Czy w sytuacji, gdy kontrahent Spółki nie korzysta ze swoich uprawnień określonych w art. 5, art. 6 i art. 7 ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych, i nie żąda zapłaty odsetek, o których mowa w tych przepisach, Spółka uzyskuje przychód w kwocie niezapłaconych kontrahentowi odsetek, o których mowa w tych przepisach?
Zdaniem Spółki, w sytuacji gdy kontrahent nie korzysta ze swoich uprawnień określonych w art. 5, art. 6 i art. 7 ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych, i nie żąda od Spółki zapłaty odsetek, o których mowa w tych przepisach, Spółka nie uzyskuje przychodu z tego tytułu.
Za powyższym stanowiskiem przemawiają następujące argumenty:
Przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych nie zawierają ogólnej definicji przychodu. Należy zatem odwołać się do rozumienia tego pojęcia w rachunkowości, gdzie przez przychód rozumie się uprawdopodobnione powstanie w okresie sprawozdawczym korzyści ekonomicznych, o wiarygodnie określonej wartości, w formie zwiększenia wartości aktywów, albo zmniejszenia wartości zobowiązań, które doprowadzą do wzrostu kapitału własnego lub zmniejszenia jego niedoboru w inny sposób niż wniesienie środków przez udziałowców lub właścicieli (art. 3 ust. 1 pkt 30 ustawy o rachunkowości).
Należy zauważyć, iż aktywa Spółki powiększają się w związku z rezygnacją kontrahenta z żądania odsetek, gdyż rezygnacja taka nie może wpłynąć na stan aktywów Jednostki (od tego, że kontrahent nie nalicza odsetek, Spółce nic nie przybywa). W szczególności taka rezygnacja nie jest świadczeniem nieodpłatnym, o którym mowa w art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.
Ponadto, pasywa Spółki nie zmniejszają się w związku z rezygnacją kontrahenta z żądania odsetek, gdyż taka rezygnacja nie jest umorzeniem zobowiązania, o którym mowa w art. 12 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Należy bowiem zauważyć, iż dopóki kontrahent:
nie wezwie Wnioskodawcy do zapłaty odsetek, o których mowa w art. 5 ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych, lub też
nie wyrazi woli obciążania Jednostki odsetkami, o których mowa w art. 6 i art. 7 ww. ustawy, dopóty po stronie Spółki nie powstaje zobowiązanie do ich zapłaty, a skoro nie powstało zobowiązanie od zapłaty odsetek, to nie ma czego umarzać.
Z tego samego względu, w przyszłości nie powstanie przychód z tytułu przedawnienia się zobowiązania, o którym mowa w art. 12 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych - skoro bowiem bez woli kontrahenta w przedmiocie żądania odsetek, nie ma po stronie Spółki zobowiązania, do zapłaty odsetek, to nie może się takie zobowiązanie przedawnić.
Zdaniem Wnioskodawcy, zapis:
w art. 6 ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych, iż odsetki przysługują "bez wezwania" oraz
w art. 7 ww. ustawy, iż odsetki przysługują "bez odrębnego wezwania", znaczą tylko tyle, że jeżeli kontrahent chce obciążać drugą stronę umowy odsetkami, o których mowa w tych artykułach, to wystarczy, iż wyrazi taką wolę (np. przy zawarciu umowy lub w inny sposób), wówczas nie musi już wysyłać odrębnych wezwań do uiszczenia odsetek (inaczej niż w przypadku odsetek, o których mowa w art. 5 ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych, gdzie takie wezwanie jest konieczne). Nie można natomiast z brzmienia powyższych przepisów wywodzić, iż wierzytelność z tytułu odsetek, o których mowa w tych przepisach, powstaje wbrew woli kontrahenta, gdyż przeczyłoby to logice prawa cywilnego. Tym samym, nie można uznać, że Spółka uzyska przychód z tego tytułu, iż jej kontrahent zrezygnuje z żądania odsetek, o których mowa w art. 5, art. 6 i art. 7 ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych, gdyż w wyniku takiej rezygnacji nie zmienia się ani suma aktywów Spółki (nie powiększa się jej majątek), ani suma pasywów (nie zmniejszają się jej zobowiązania).
W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.
W przepisach ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych przewidziano szczególny tryb opodatkowania odsetek od należności i zobowiązań. Zgodnie z art. 12 ust. 4 pkt 2 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 z późn. zm.) do przychodów nie zalicza się kwot naliczonych, lecz nieotrzymanych odsetek od należności, w tym również od udzielonych pożyczek (kredytów). Natomiast stosownie do art. 16 ust. 1 pkt 11 ww. ustawy, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów naliczonych, lecz niezapłaconych albo umorzonych odsetek od zobowiązań, w tym również od pożyczek (kredytów).
W świetle powołanych przepisów odsetki są zaliczane do przychodów i odpowiednio do kosztów uzyskania przychodu dopiero w momencie ich faktycznej zapłaty. Prawidłowe jest zatem stanowisko Spółki, gdyż brak fizycznego wpływu środków pieniężnych z tytułu zapłaty odsetek nie wywołuje skutku podatkowego, bez względu na fakt, czy odsetki te dotyczą należności czy zobowiązań.
W opisanym zdarzeniu przyszłym nie znajdzie również zastosowania art. 12 ust. 1 pkt 2 ww. ustawy, w myśl którego do przychodów zaliczamy wartość otrzymanych nieodpłatnie lub częściowo odpłatnie rzeczy lub praw, a także wartość innych nieodpłatnych lub częściowo odpłatnych świadczeń.
Przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych nie definiują co należy rozumieć pod pojęciem otrzymanych nieodpłatnie rzeczy lub praw, a także innych nieodpłatnych świadczeń.
Jak wynika z treści przepisu warunkiem koniecznym uznania nieodpłatnego świadczenia za przychód jest jego otrzymanie. Zatem jeżeli nie dochodzi w ogóle do spełnienia świadczenia, to nie można mówić o uzyskaniu przychodu. Odstąpienie od naliczania odsetek związanych z należnościami albo zobowiązaniami Spółki nie rodzi żadnych skutków prawnych - wierzyciel rezygnuje po prostu z możliwości dochodzenia odsetek za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego. Nie dochodzi w tym przypadku zatem do spełnienia jakiegokolwiek świadczenia nieodpłatnego.
W świetle przedstawionego zdarzenia przyszłego należy stwierdzić, iż nie ma podstaw, aby zaniechanie przez wierzyciela naliczania odsetek, traktować jako uzyskane przez Spółkę przychody w rozumieniu art. 12 ust. 1 pkt 2 i 3 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, o ile nie zachodzą okoliczności wymienione w art. 11 powołanej ustawy.
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie wydania niniejszej interpretacji przepisów prawa podatkowego.
Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).
Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu; ul. Św. Jakuba 20; 87-100 Toruń.