ITPB3/423-141a/11/AM

Pisma urzędowe
Status:  Nieoceniane

Pismo z dnia 16 czerwca 2011 r. Izba Skarbowa w Bydgoszczy ITPB3/423-141a/11/AM

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 7 marca 2011 r. (data wpływu 17 marca 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej m.in. podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie poboru zryczałtowanego podatku dochodowego z tytułu wypłaty podmiotowi zagranicznemu odsetek w wykonaniu umowy cash-poolingu - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 17 marca 2011 r. złożono ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej m.in. podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie poboru zryczałtowanego podatku dochodowego z tytułu wypłaty podmiotowi zagranicznemu odsetek w wykonaniu umowy cash-poolingu.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Spółka planuje przystąpić do w pełni zautomatyzowanego systemu kompleksowego zarządzania płynnością finansową, oferowanego w ramach grupy kapitałowej, do której należy Wnioskodawca, a organizowanego przez spółkę z siedzibą w Danii.

Przystąpienie do wspomnianego systemu zarządzania płynnością nastąpi na skutek zawarcia nienazwanej umowy typu cash-pooling, której celem jest polepszenie płynności finansowej spółek uczestniczących we wspomnianym systemie w prowadzonej działalności gospodarczej, jak również zmniejszenie kosztów finansowania zewnętrznego.

Zasadniczym elementem przedmiotowej umowy jest wdrożenie procesu zarządzania posiadanymi na rachunkach bankowych środkami pieniężnymi oraz zadłużeniem spółek-uczestników biorących udział w procesie, między innymi w taki sposób, aby kwota odsetek płaconych z tytułu istniejącego zadłużenia była jak najmniejsza, a jednocześnie, aby dochody uzyskiwane przez spółki z posiadanych przez nie nadwyżek finansowych były wyższe od standardowego oprocentowania depozytów bankowych i innych standardowych bezpiecznych instrumentów finansowych. Celem umowy o zarządzanie płynnością finansową jest zatem m.in. takie wykorzystanie różnic w oprocentowaniu sald dodatnich i sald ujemnych na rachunkach uczestników systemu oraz efektu skali, aby podmioty z zaangażowanej w system grupy czerpały z tego maksymalne korzyści.

Dodatkowo, Spółka oraz pozostali uczestnicy planowanego systemu cash-pooling pragną dokonywać innych transakcji z wykorzystaniem środków zaangażowanych w system zarządzania płynnością, w szczególności dokonywać rozliczenia wszystkich transakcji wzajemnych dokonywanych pomiędzy uczestnikami wspomnianego systemu (tzw. netting).

W ramach omawianego systemu zarządzania płynnością finansową wyznaczony zostanie reprezentant podmiotów uczestniczących w tymże systemie - wspomniana wyżej spółka z siedzibą w Danii (dalej: Agent). Agent jest wyłącznym udziałowcem Spółki, t.j. posiada 100% kapitału zakładowego Wnioskodawcy. Co do zasady, system zarządzania płynnością finansową, w którym uczestniczyć będzie Spółka, będzie odbywać się na podstawie umowy zawartej pomiędzy Spółką a Agentem (Current Account Management Agreement) oraz w oparciu o rachunki prowadzone dla jego uczestników w złotych polskich przez wytypowane banki należące do grupy kapitałowej N. (dalej łącznie: Bank). Opcjonalnie Spółka może uczestniczyć równolegle w systemach zarządzania płynnością opierających się na innych walutach, bazujących na odpowiednich rachunkach walutowych utworzonych i obsługiwanych przez Bank.

W celu implementacji systemu cash-pooling Bank otworzy rachunek bankowy pełniący rolę rachunku podstawowego (dalej: Rachunek Grupowy), konsolidującego na bieżąco wszystkie salda podmiotów uczestniczących w systemie zarejestrowane na ich rachunkach. Rachunek Grupowy zostanie utworzony w innym niż Polska państwie członkowskim Unii Europejskiej lub europejskiego Obszaru Gospodarczego. Prawnym i ekonomicznym właścicielem Rachunku Grupowego będzie Agent. W ramach Rachunku Grupowego, w imieniu i na rzecz Agenta, będą utrzymywane również subkonta (dalej: Rachunki Transakcyjne), które zostaną przypisane konkretnym uczestnikom systemu zarządzania płynnością, w tym Spółce. Ponadto, jeden Rachunek Transakcyjny zostanie przypisany Agentowi. Rachunki Transakcyjne nie będą stanowiły rachunków bankowych (w szczególności w rozumieniu ustawy - Prawo bankowe), lecz będą służyły ewidencjonowaniu wszystkich operacji przychodzących i wychodzących w danej walucie, t.j. wpływów i wypływów z systemu cash-pooling środków pieniężnych należących do konkretnego uczestnika systemu, w tym Spółki. Skorzystanie z Rachunku Transakcyjnego będzie wymagane dla celów korzystania z Rachunku Grupowego. W związku z powyższymi Rachunkami Transakcyjnymi (stanowiącymi subkonta Rachunku Grupowego) będą prowadzone również rachunki bankowe w imieniu i na rzecz poszczególnych uczestników systemu cash-pooling, w tym Spółki (dalej: Rachunki Własne). Salda znajdujące się na Rachunkach Własnych (zarówno dodatnie, jak i ujemne) w całości lub w części będą przenoszone na Rachunki Transakcyjne.

Praktyczne funkcjonowanie systemu zarządzania płynnością, do którego planuje przystąpić Spółka, polega na tym, iż Rachunki Transakcyjne, w tym Rachunek Transakcyjny przypisany Spółce, zostaną poddane mechanizmowi konsolidowania na Rachunku Grupowym. Na koniec każdego dnia roboczego wszystkie salda (dodatnie bądź ujemne) na Rachunkach Transakcyjnych będą automatycznie na bieżąco konsolidowanie na Rachunku Grupowym. Innymi słowy, uznanie Rachunku Transakcyjnego będzie oznaczać jednocześnie powiększenie salda na Rachunku Grupowym, zaś obciążenie Rachunku Transakcyjnego będzie oznaczać jednocześnie zmniejszenie salda Rachunku Grupowego.

Następnie, na bazie stałego zlecenia Agenta, Bank będzie dokonywał przelewu określonej kwoty środków pieniężnych niezbędnych do uregulowania potencjalnych sald ujemnych posiadaczy rachunków uczestniczących w systemie zarządzania płynnością finansową (na Rachunkach Własnych), w tym ewentualnie Spółki. Przy czym, zgodnie z planowanymi ustaleniami, Spółka nie uzyska w ramach omawianego systemu cash-pooling więcej niż 27 000 000 zł finansowania (kapitał zakładowy Spółki wynosi natomiast 9 000 600 zł). W zależności od wysokości przedmiotowych nadwyżek oraz niedoborów, a w konsekwencji od wysokości ewentualnie przelewanych środków pieniężnych, podczas realizacji przelewów dokonywane będzie ustalenie sald posiadaczy Rachunków Własnych na ustalonym oczekiwanym poziomie (Saldo Docelowe) lub zwiększenie/zmniejszenie ich proporcjonalnie w zależności od środków dostępnych na rachunku głównym należącym do Agenta.

Na koniec każdego miesiąca, na podstawie wysokości salda dodatniego/ujemnego występującego każdego dnia na Rachunku Grupowym, po dokonaniu przelewu środków pieniężnych na pokrycie potencjalnych ujemnych sald uczestników systemu cash-pooling, a także w oparciu o określoną stawkę, stanowić będzie podstawę do kalkulacji przez Bank odsetek należnych Agentowi. Następnie będzie dokonywana alokacja odsetek na poszczególnych uczestników systemu cash-pooling, w tym Spółki, proporcjonalnie do wielkości sald na Rachunkach Transakcyjnych przypisanych poszczególnym uczestnikom systemu. Spółka będzie uprawniona do uzyskania od Agenta, bądź będzie zobowiązana do zapłaty na rzecz Agenta, proporcjonalnej części odsetek w zależności od sald na Rachunku Transakcyjnym Spółki.

Bank zrealizuje transfery i konsolidację sald zgodnie z powyższą metodologią na podstawie zawartej z Agentem umowy, do której przystąpią pozostali uczestnicy systemu cash-pooling, w tym Spółka. W tym celu Wnioskodawca planuje przystąpić do stosownej umowy (umowy w sprawie automatycznego przelewu środków pieniężnych oraz automatycznego polecenia zapłaty w obrocie zagranicznym w ramach jednej osoby prawnej) z Bankiem. Działalność Banku będzie ograniczona do dostarczenia platformy (rozwiązania technicznego) do operacji w ramach zarządzania płynnością finansową oraz wykonywania czynności technicznych. W szczególności rola Banku obsługującego wspomniane rachunki bankowe uczestników systemu zarządzania płynnością, w tym rachunki Spółki, będzie ograniczona - co do zasady - do założenia i utrzymywania rachunków oraz wykonywania przelewów pieniężnych związanych z tym systemem.

Za świadczone w ramach usługi zarządzania płynnością finansową Agent nie będzie pobierał wynagrodzenia innego niż w postaci różnicy pomiędzy kwotą odsetek pobieranych od uczestników systemu cash-pooling oraz kwotą odsetek należnych uczestnikom systemu. W szczególności Agent nie będzie uprawniony do uzyskiwania periodycznie wynagrodzenia w zryczałtowanej wysokości. Jednakże Spółka, a także pozostali uczestnicy systemu cash-pooling będą obciążani opłatami i prowizjami należnymi Bankowi z tytułu prowadzenia i obsługi ww. rachunków uczestników systemu (co do zasady, zgodnie z obowiązującą w Banku tabelą opłat i prowizji dla klientów instytucjonalnych).

W związku z powyższym Wnioskodawca zadał następujące pytania:

1.

Czy odsetki wypłacane przez Spółkę w związku z przystąpieniem do nienazwanej umowy typu cash-pooling polegającej na zarządzaniu płynnością finansową, będą korzystały z preferencyjnej stawki podatku u źródła na podstawie Konwencji miedzy Rzeczpospolitą Polską a Królestwem Danii w sprawie unikania podwójnego opodatkowania i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i majątku, sporządzonej w Warszawie dnia 6 grudnia 2001 r., o ile Spółka uzyska certyfikat rezydencji Agenta.

2.

Czy do przedstawionego zdarzenia przyszłego znajdą zastosowanie przepisy art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 w związku z art. 16 ust. 7b ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych o niedostatecznej kapitalizacji w odniesieniu do odsetek płaconych przez Spółkę na podstawie umowy o zarządzanie płynnością finansową.

3.

Czy operacje finansowe dokonywane w ramach systemu cash-pooling będą podlegały obowiązkowi sporządzania dokumentacji podatkowej, o której mowa w art. 9a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Przedmiot niniejszej interpretacji indywidualnej stanowi odpowiedź na pytanie pierwsze. Wniosek w części dotyczącej pytania drugiego i trzeciego będzie przedmiotem odrębnych interpretacji indywidualnych.

Zdaniem Wnioskodawcy, do wypłacanych płatności odsetkowych wynikających z umowy o zarządzanie płynnością finansową typu cash-pooling zastosowanie znajdą postanowienia zawarte w art. 21 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz art. 11 umowy polsko-duńskiej.

Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 1 ustawy, uzyskiwane na terytorium Polski przez nierezydentów odsetki podlegają opodatkowaniu podatkiem u źródła według stawki 20%. Przepis zawarty w art. 21 ust. 1 ustawy stosuje się z uwzględnieniem właściwych umów w sprawie zapobieżenia podwójnemu opodatkowaniu, których stroną jest Polska (art. 21 ust. 2 ustawy).

Stosownie do art. 11 ust. 2 umowy polsko-duńskiej, odsetki mogą być także opodatkowane w Polsce, i zgodnie z prawem Polski, ale jeżeli osoba uprawniona do odsetek ma miejsce zamieszkania lub siedzibę w Danii, to podatek w ten sposób ustalony nie może przekroczyć 5% kwoty brutto tych odsetek.

Z powołanego art. 11 ust. 2 umowy polsko-duńskiej wynika, iż postanowienia tej umowy w zakresie dotyczącym odsetek mają zastosowanie jedynie w przypadku, gdy podmiot uzyskujący odsetki posiada status rzeczywistego odbiorcy (beneficial owner), t.j. jest podmiotem, którego prawo do dysponowania otrzymaną płatnością nie ma wyłącznie formalnego charakteru. Co do zasady, w sytuacji gdy płatność dokonywana jest na rzecz pośrednika będącego rezydentem określonego państwa, który następnie przekazuje tę płatność ostatecznemu odbiorcy, państwo, w którym powstaje dana płatność, nie jest zobowiązane do zastosowania wobec tego pośrednika postanowień umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania. Sam fakt bycia rezydentem określonego państwa i otrzymania płatności nie jest bowiem wystarczającym warunkiem do skorzystania z postanowień umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania w sytuacji, gdy prawo do dysponowania dochodem ma ograniczony charakter. Oznacza to, iż postanowienia umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania mają zastosowanie w odniesieniu do podmiotów będących faktycznymi odbiorcami odsetek.

Niemniej, powyższa definicja pojęcia "osoba uprawniona do odsetek" nie została ustalona przez umawiające się państwa (Polskę i Danię) w polsko duńskiej umowie o unikaniu podwójnego opodatkowania. W związku z powyższym sięgnąć należy do art. 3 ust. 2 umowy polsko-duńskiej, zgodnie z którym przy stosowaniu tej umowy w dowolnym czasie przez Umawiające się Państwo, jeżeli z kontekstu nie wynika inaczej, każde określenie w niej niezdefiniowane będzie miało takie znaczenie, jakie ma ono w tym czasie w przepisach prawnych tego Państwa w zakresie podatków, do których ma zastosowanie umowa, przy czym znaczenie wynikające z ustawodawstwa podatkowego tego Państwa ma pierwszeństwo przed znaczeniem nadanym określeniu przez inne przepisy prawne tego Państwa.

Zauważyć przy tym należy, iż powołany art. 3 ust. 2 umowy polsko-duńskiej w wersji anglojęzycznej zawiera typowy dla wszystkich innych umów o unikaniu podwójnego opodatkowania zwrot "unless the context otherwise requires". W związku z istotną różnicą w tłumaczeniu wynikającą z przyjętego na gruncie prawa międzynarodowego znaczenia słowa "kontekst" oraz zastosowanego w polskiej wersji zwrotu "treść przepisu", zgodnie z art. 33 ust. 4 ratyfikowanej przez Polskę Konwencji wiedeńskiej o prawie traktatów, sporządzonej w Wiedniu dnia 23 maja 1969 r. należy przyjąć znaczenie, które przy uwzględnieniu przedmiotu i celu traktatu najlepiej godzi oba teksty (jeżeli kontekst nie wymaga odmiennej interpretacji).

Biorąc pod uwagę wyżej wskazane zasady wykładni, dokonując interpretacji zaprezentowanego przez Spółkę zdarzenia przyszłego jedynym możliwym rozwiązaniem jest zastosowanie wykładni opierającej się na znaczeniu, jakie określeniu "beneficial owner" zostało nadane przez doktrynę międzynarodową prawa podatkowego oraz Konwencję Modelową wraz z Komentarzem do niej. Zarówno Konwencja Modelowa, jak i Komentarz zostały wypracowane w drodze konsensusu przez wszystkie państwa członkowskie OECD, w tym Polskę i Danię, które tym samym zobowiązały się do stosowania zawartych w nich postanowień. Pomimo że ani Konwencja Modelowa, ani Komentarz nie są źródłem powszechnie obowiązującego prawa, to jednak powszechnie są one traktowane jako wskazówki przy stosowaniu oraz interpretacji prawa międzynarodowego. Istota Komentarza opiera się na fakcie, iż jako odrębne porozumienie państw sygnatariuszy Konwencji Modelowej stanowi wyraz autentycznej interpretacji, która wśród wszelkich odmian interpretacji norm prawnych ma największy walor prawny. Jak stwierdził Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z dnia 3 marca 2004 r., sygn. akt III SA/Wa 1957/02, "chociaż konwencja Modelowa nie jest źródłem prawa polskiego, to zgodnie z zaleceniami Rady OECD Polska jako członek OECD powinna stosować się do niej i tym samym do interpretacji zawartej w Komentarzu".

Definicję pojęcia "beneficial owner" odnaleźć można m.in. w "International Tax Glossary" opracowanym przez The International Buremu of Fiscal Documentation w Amsterdamie z 1992 r. W przedmiotowym Międzynarodowym Słowniku Podatkowym znajduje się m.in. wyjaśnienie, że termin "beneficial owner" nie jest jednoznacznie sprecyzowany i brak jest consensusu organów podatkowych różnych państw co do jego treści oraz warunków zastosowania. Podobnie na wieloznaczność tego terminu w polskich umowach o zapobieganiu podwójnemu opodatkowaniu zwraca uwagę Józef Banach na stronach swego Komentarza "Polskie umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania". Niemniej, powołany Międzynarodowy Słownik Podatkowy określa pewne czynniki determinujące uznanie podmiotu za osobę uprawnioną do odsetek (beneficial owner).

Definicję pojęcia "beneficial owner" przytacza również Słownik Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju dostępny na stronie internetowej. Zgodnie z tym słownikiem "beneficial owner" to "a person who enjoys the real benefits of ownership, even though the title to the property is in another name" ("osoba, która rzeczywiście korzysta z przywilejów wynikających z prawa własności, nawet gdy tytuł własności opiewa na inne nazwisko"). Ponadto, powyższe stanowisko, iż realizacja własnych zysków przez ewentualnego pośrednika transakcji finansowej czyni z niego faktycznego właściciela płatności, znajduje potwierdzenie również w praktyce międzynarodowego prawa podatkowego. Przykładowo, powyższe podejście prezentuje Klaus Vogel w uznanej na całym świecie monografii "Klaus Vogel on Double Taxation Conventions, Third Edition" wskazując, iż "the beneficial owner of interest will invariably also be its recipient, provided that he ultimately benefits from the payment" ("faktycznym właścicielem odsetek będzie z pewnością także ich odbiorca, pod warunkiem iż ostatecznie czerpie korzyści z tych płatności".

Definicję pojęcia "beneficial owner" powołuje również wspomniany Komentarz. Zgodnie z wytycznymi Komentarza w wersji z dnia 17 lipca 2008 r. termin "odbiorca odsetek" nie może być użyty w wąskim i technicznym znaczeniu, lecz winien być rozumiany w kontekście i w świetle przedmiotu i celu konwencji modelowej, w tym w kontekście unikania podwójnego opodatkowania i przeciwdziałania uchylaniu się od opodatkowania. Interpretując pojecie faktycznego właściciela (beneficial owner) należy zatem większą uwagę przykładać do zamiaru stron w kształtowaniu transakcji niż do samej formy przeprowadzania transakcji.

Odnosząc powyższe do rozważanego zdarzenia przyszłego podkreślenia wymaga, iż Agent będzie czerpał ekonomiczne korzyści z dokonywanych w ramach systemu zarządzania płynnością finansową transferów środków pieniężnych, w tym w szczególności odsetek, do terminu ich zapłaty uczestnikom systemu cash-pooling na koniec każdego miesiąca. Jak wskazano w opisie zdarzenia przyszłego, Agent z należącego do niego rachunku głównego jako rachunku konsolidacyjnego będzie uzupełniał wszelkie niedobory środków (salda ujemne zaewidencjonowane na Rachunkach Transakcyjnych) pozostałych uczestników systemu i na tej podstawie będzie naliczał odsetki należne od takich uczestników. Przy czym odsetki płacone przez uczestników umowy cash-pooling (z tytułu uzupełnienia sald ujemnych zaewidencjonowanych na ich Rachunkach Transakcyjnych) będą wyższe od odsetek wypłacanych pozostałym uczestnikom (z tytułu korzystania z nadwyżek zgromadzonych na ich Rachunkach Transakcyjnych). Tak wygenerowana marża będzie własnością (zyskiem) Agenta. W konsekwencji wskazać należy, iż wynagrodzenie Agenta za usługi świadczone w ramach systemu zarządzania płynnością (różnica pomiędzy oprocentowaniem pobieranym od uczestników systemu posiadających salda ujemne i oprocentowaniem wypłacanym uczestnikom systemu posiadającym salda dodatnie) będzie w pełni zależne od wysokości kwot zgromadzonych w systemie.

Powyższe świadczy o tym, iż środki pieniężne zgromadzone w systemie zarządzania płynnością, w tym odsetki, będą faktycznie wykorzystywane przez Agenta. Agent będzie zatem korzystał z ekonomicznego prawa własności odsetek należnych od Spółki i w konsekwencji winien być uznany za beneficial owner tych odsetek. Przyjęcie stanowiska, iż Agent nie jest faktycznym odbiorcą odsetek (beneficial owner) oznaczałoby de facto podwójne w sensie ekonomicznym opodatkowanie dochodu z tytułu odsetek wypłacanych przez Spółkę w związku z uczestnictwem w systemie zarządzania płynnością finansową. Pozostaje to w sprzeczności z zasadniczym celem Konwencji modelowej OECD oraz zawieranych na jej podstawie umów o unikaniu podwójnego opodatkowania (w tym umowy polsko-duńskiej), jakim jest unikanie podwójnego opodatkowania. Jak wskazano, wszystkie płatności w ramach umowy o zarządzanie płynnością finansowa, które będą dokonywane przez uczestników systemu zarządzania płynnością finansową (w tym płatności odsetek dokonywane przez Spółkę) będą następować - co do zasady - na podstawie stałego zlecenia Agenta po dokonaniu odpowiedniej kalkulacji również przez Agenta. W praktyce, jedynie Agent będzie w stanie wskazać, iż transfer środków pieniężnych w obrębie grupy rachunków jest konieczny, a także tylko Agent będzie mógł określić wysokość transferowanych środków pieniężnych, w tym należnych do zapłaty przez Spółkę odsetek. Dodatkowo, w zakresie wiedzy jedynie Agenta pozostawać będzie wartość odsetek ewentualnie wypłaconych następnie innym uczestnikom systemu cash-pooling.

W świetle powyższego wskazać należy, iż z istoty i specyfiki omawianej umowy cash-pooling wynika zasadnicza trudność w identyfikacji stron transferów pieniężnych (odsetek) przez Spółkę jako uczestnika systemu cash-pooling niebędącą Agentem. Ponownie podkreślić należy, iż wyłącznie Agent będzie w stanie wskazać, do którego podmiotu (podmiotów) uczestniczącego w systemie zarządzania płynnością dokonany zostanie transfer odsetek zapłaconych przez Spółkę. Mając na uwadze powyższą niemożność ustalenia przez Wnioskodawcę (a także innych uczestników systemu cash-pooling) odsetek drugiej strony dokonywanych transferów odsetkowych, wypłacając odsetki Spółka zobowiązana będzie każdorazowo dokonać poboru zryczałtowanego podatku dochodowego od osób prawnych według stawki wynikającej z art. 21 ust. 1 ustawy, t.j. 20%. W takiej sytuacji, generalnie nie będzie możliwe zastosowanie stawki obniżonej wynikającej z umowy polsko-duńskiej, a także każdej innej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania. Jednocześnie, z uwagi na brak możliwości jakiejkolwiek identyfikacji, podmiot finalnie uzyskujący odsetki, posiadający siedzibę w innym niż Polska państwie (inny uczestnik systemu cash-pooling) pozbawiony będzie prawa do odliczenia potrąconego w Polsce zryczałtowanego podatku dochodowego od osób prawnych. powyższe godzi w podstawowy cel zawieranych umów o unikaniu podwójnego opodatkowania, w tym umowy polsko-duńskiej, jakim jest eliminowanie podwójnego opodatkowania w państwie źródła dochodu (w tym przypadku w Polsce) oraz w państwie rezydencji podatnika.

W tym miejscu należy również zwrócić uwagę na rolę, jaka miała pełnić/pełni klauzula "beneficial owner" w umowach o unikaniu podwójnego opodatkowania. Klauzula ta została wprowadzona do Konwencji modelowej oraz do poszczególnych bilateralnych umów celem wyeliminowania zjawiska tzw. treaty shopping, czyli zjawiska polegającego na nabywaniu korzyści umownych umów o unikaniu podwójnego opodatkowania przez podmioty nieuprawnione. Zgodnie z międzynarodową doktryną prawa podatkowego, jak i Komentarzem do Konwencji modelowej, statusu faktycznego właściciela (beneficial owner) można odmówić jedynie podmiotowi, który został utworzony (wprowadzony do transakcji jako strona) tylko i wyłącznie w celu nabycia korzyści wynikających z danej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania. Decydujące znaczenia ma ustalenie, czy dany podmiot posiada prawo do czerpania rzeczywistych korzyści ekonomicznych z majątku. Jak wskazano powyżej, interpretując pojecie faktycznego właściciela należy większą uwagę przykładać do zamiaru stron w kształtowaniu transakcji niż do samej formy przeprowadzenia transakcji. Określenia "faktyczny właściciel" nie należy stosować w wąskim i technicznym znaczeniu. Określenie to należy rozumieć w jego kontekście i w świetle przedmiotu i celu Konwencji Modelowej (oraz bilateralnych umów o unikaniu podwójnego opodatkowania), a mianowicie zapobiegania uchylaniu się od płacenia podatków oraz oszustwom podatkowym. W świetle powyższych uwag Agent będący rezydentem podatkowym w Danii w sposób oczywisty nie może być pozbawiony statusu faktycznego właściciela (beneficial owner).

System cash-pooling, do którego zamierza przystąpić Spółka opiera się na standardowej umowie, znajdując szerokie zastosowanie w praktyce rynkowej. Nie można zatem przypisywać mu cech szczególnych, a w szczególności kreacji celem uzyskania dodatkowych preferencji podatkowych, których osiągnięcie nie byłoby możliwe w przypadku stosowania umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania. Wnioskodawca zauważa, iż inne umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania zawarte przez Polskę przewidują niekiedy opodatkowanie odsetek wypłacanych przez rezydentów podatkowych Polski na znacznie bardziej korzystnych zasadach niż umowa polsko-duńska. Przykładowo, umowa polsko-francuska przewiduje zwolnienie odsetek z opodatkowania. Celem systemu cash-pooling, do którego pragnie przystąpić Spółka, nie jest zatem uzyskanie korzyści z jednej bądź kilku umów o unikaniu podwójnego opodatkowania, czy uchylenie się od płacenia podatków, ale takie wykorzystanie istniejących na rynku finansowym różnic w oprocentowaniu sald dodatnich i ujemnych na rachunkach uczestników systemu oraz efektu skali, aby podmioty z zaangażowanej grupy czerpały z tego maksymalne korzyści.

Dodatkowo, Agent nie może być uznany za zwykłą spółkę pośrednika (tzw. conduit company). Jak już wspomniano, wszystkie płatności w ramach umowy o zarządzanie płynnością finansową, które będą dokonywane przez uczestników systemu zarządzania płynnością finansową (w tym płatności odsetek dokonywane przez Spółkę) będą następować, co do zasady, na podstawie stałego zlecenia Agenta po dokonaniu odpowiedniej kalkulacji również przez Agenta. W praktyce, jedynie Agent będzie w stanie wskazać, iż transfer środków pieniężnych w obrębie grupy rachunków jest konieczny, a także tylko Agent będzie mógł określić wysokość transferowanych środków pieniężnych, w tym należnych do zapłaty przez Spółkę odsetek. Ponadto, Agent będzie realizował zysk wynikający z różnicy pomiędzy wysokością odsetek płaconych przez uczestników posiadających salda ujemne a odsetkami wypłacanymi uczestnikom, których nadwyżki przelewane są na rachunek główny Agenta. Agent będzie pełnił zatem kluczową rolę w systemie zarządzania płynnością finansową typu cash-pooling, stanowiąc jego nieodzowny element. Umiejscowienie Agenta w systemie cash-pooling nie będzie miało charakteru sztucznego.

Powyższe pozostaje przy tym w zgodzie z praktyką świadczenia usług finansowych, gdzie podmiot otrzymujący finansowanie nie dochodzi źródeł, z jakich otrzymane przezeń środki zostały pozyskane przez podmiot udzielający mu finansowania i nie identyfikuje tychże źródeł. Przykładowo, klient banku starający się o kredyt nie dochodzi i nie identyfikuje depozytariuszy banku, których środki posłużyły temu bankowi do organizacji akcji kredytowej, w tym przeznaczonej na finansowanie potrzeb ww. klienta banku. Niemniej, w przypadku wypłaty przez polski podmiot odsetek na rzecz banku nie będącego rezydentem podatkowym Polski z tytułu udzielonego kredytu brak jest, co do zasady, wątpliwości, iż jest ona faktycznym właścicielem tychże odsetek.

Również w omawianym przypadku Spółka, wykazując saldo ujemne na Rachunku Transakcyjnym, a w konsekwencji otrzymując środki na jego pokrycie pochodzące z funduszy zgromadzonych w systemie cash-pooling, nie będzie dochodziła ich pierwotnego źródła, t.j. nie będzie identyfikowała uczestnika system, na którego Rachunku transakcyjnym zaewidencjonowano saldo dodatnie i którego środki posłużyły pokryciu salda ujemnego Spółki. Z perspektywy Wnioskodawcy podmiotem udzielającym finansowania pozostanie Agent i to on będzie beneficjentem odsetek wypłacanych przez Spółkę w związku z przyznanymi środkami. Innymi słowy, zobowiązanie Spółki wynikające z uczestnictwa w systemie cash-pooling pozostanie zobowiązaniem wobec Agenta, a nie zobowiązaniem wobec innych uczestników systemu cash-pooling.

W świetle powyższego zachodzi tożsamość odbiorcy odsetek i podmiotu do nich uprawnionego, t.j. Agent będzie rzeczywistym właścicielem wypłacanych przez Spółkę w związku z umową cash-pooling odsetek. W konsekwencji, do opodatkowania przedmiotowych odsetek zastosowanie może znaleźć preferencyjna stawka podatku u źródła wynikająca z postanowień umowy polsko-duńskiej (o ile Spółka uzyska certyfikat rezydencji Agenta). Wnioskodawca wskazuje przy tym, iż spełniony jest warunek zastosowania umowy polsko-duńskiej wynikający z brzmienia art. 22b ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, zgodnie z którym zwolnienia i odliczenia wynikające z przepisów art. 20-22 stosuje się pod warunkiem istnienia podstawy prawnej wynikającej z umowy w sprawie unikania podwójnego opodatkowania lub innej ratyfikowanej umowy międzynarodowej, której stroną jest Rzeczpospolita Polska, do uzyskania przez organ podatkowy informacji podatkowych od organu podatkowego innego niż Rzeczpospolita Polska państwa, w którym podatnik ma swoją siedzibę lub w którym dochód został uzyskany. Taką podstawę prawną stanowi art. 25 umowy polsko-duńskiej w brzmieniu nadanym Protokołem między Rzeczpospolitą Polską a Królestwem Danii o zmianie Konwencji między Rzeczpospolitą Polską a Królestwem Danii w sprawie unikania podwójnego opodatkowania i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i majątku, sporządzonej w Warszawie dnia 6 grudnia 2001 r., podpisanym w Warszawie dnia 7 grudnia 2009 r.

Zgodnie z art. 11 ust. 1 umowy polsko-duńskiej odsetki, które powstają w Polsce i są wypłacane osobie mającej miejsce zamieszkania lub siedzibę w Danii, mogą być opodatkowane w Danii. Przy czym na podstawie ust. 2 art. 11 umowy polsko-duńskiej takie odsetki mogą być także opodatkowane w Polsce, ale jeżeli osoba uprawniona do odsetek ma miejsce zamieszkania lub siedzibę w Danii, to podatek w ten sposób ustalony nie może przekroczyć 5% kwoty brutto tych odsetek. Postanowienia ustępów 1, 2 i 3 niniejszego artykułu nie mają zastosowania, jeżeli osoba uprawniona do odsetek, mająca miejsce zamieszkania lub siedzibę w Umawiającym się Państwie prowadzi w drugim Państwie, w którym powstają odsetki, działalność poprzez zakład tam położony, bądź wykonuje wolny zawód w oparciu o stałą placówkę, która jest w nim położona i jeżeli wierzytelność, z której tytułu płacone są odsetki, jest faktycznie związana z takim zakładem lub stała placówką. W takim przypadku stosuje się postanowienia art. 7 lub art. 14. Przedmiotowe ograniczenie nie znajduje zastosowania w omawianym przypadku, bowiem Agent nie prowadzi zakładu na terytorium Polski.

Podsumowując, za beneficjenta odsetek wypłacanych przez Spółkę w związku z przystąpieniem do umowy o zarządzanie płynnością finansową typu cash-pooling uznać należy Agenta. W związku z tym, przedmiotowe odsetki powinny korzystać z preferencyjnej stawki pobieranego w Polsce podatku u źródła w wysokości 5%, o ile Wnioskodawca uzyska certyfikat rezydencji Agenta.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 z późn. zm.) - dalej: ustawa - podatnicy, jeżeli nie mają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej siedziby lub zarządu, podlegają obowiązkowi podatkowemu tylko od dochodów, które osiągają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Stosownie do art. 21 ust. 1 pkt 1 ustawy, podatek dochodowy z tytułu uzyskanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2 (podatnicy podlegający ograniczonemu obowiązkowi podatkowemu) przychodów z odsetek, z praw autorskich lub praw pokrewnych, z praw do projektów wynalazczych, znaków towarowych i wzorów zdobniczych, w tym również ze sprzedaży tych praw, z należności za udostępnienie tajemnicy receptury lub procesu produkcyjnego, za użytkowanie lub prawo do użytkowania urządzenia przemysłowego, w tym także środka transportu, urządzenia handlowego lub naukowego, za informacje związane ze zdobytym doświadczeniem w dziedzinie przemysłowej, handlowej lub naukowej (know-how), ustala się w wysokości 20% przychodów.

Przy czym przepisy art. 21 ust. 1 ustawy stosuje się z uwzględnieniem umów w sprawie zapobieżenia podwójnemu opodatkowaniu, których stroną jest Rzeczpospolita Polska - art. 21 ust. 2 ustawy.

Na podstawie art. 22b ustawy, zwolnienia i odliczenia wynikające z przepisów art. 20-22 stosuje się pod warunkiem istnienia podstawy prawnej wynikającej z umowy w sprawie podwójnego opodatkowania lub innej ratyfikowanej umowy międzynarodowej, której stroną jest Rzeczpospolita Polska, do uzyskania przez organ podatkowy informacji podatkowych od organu podatkowego innego niż Rzeczpospolita Polska państwa, w którym podatnik ma swoją siedzibę lub w którym dochód został uzyskany.

Stosownie do art. 91 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, ratyfikowana umowa międzynarodowa, po jej ogłoszeniu w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej, stanowi część krajowego porządku prawnego i jest bezpośrednio stosowana, chyba że jej stosowanie jest uzależnione od wydania ustawy. W związku z tym, przy rozpatrzeniu niniejszego wniosku należy uwzględnić postanowienia umowy, która zgodnie z art. 91 ust. 2 Konstytucji będzie miała pierwszeństwo przed ustawą, jeżeli ustawy tej nie da się pogodzić z umową.

Jak stanowi art. 26 ust. 1 ustawy, osoby prawne i jednostki organizacyjne nie mające osobowości prawnej oraz będące przedsiębiorcami osoby fizyczne, które dokonują wypłat należności z tytułów wymienionych w art. 21 ust. 1 oraz w art. 22 ust. 1, są obowiązane, jako płatnicy, pobierać, z zastrzeżeniem ust. 2, w dniu dokonania wypłaty, zryczałtowany podatek dochodowy od tych wypłat. Jednakże zastosowanie stawki podatku wynikającej z właściwej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania albo nie pobranie podatku zgodnie z taką umową jest możliwe pod warunkiem udokumentowania miejsca siedziby podatnika dla celów podatkowych uzyskanym od podatnika certyfikatem rezydencji.

Jak stanowi art. 11 ust. 1 i 2 Konwencji między Rzeczpospolitą Polską a Królestwem Danii w sprawie unikania podwójnego opodatkowania i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i majątku, sporządzonej w Warszawie dnia 6 grudnia 2001 r. (Dz. U. z 2003 r. Nr 43, poz. 368 z późn. zm.) - dalej: Konwencja - odsetki, które powstają w Umawiającym się Państwie i są wypłacane osobie mającej miejsce zamieszkania lub siedzibę w drugim Umawiającym się Państwie, mogą być opodatkowane w tym drugim Państwie. Odsetki mogą być także opodatkowane w Umawiającym się Państwie, w którym powstają, i zgodnie z ustawodawstwem tego Państwa, ale jeżeli osoba uprawniona do odsetek ma miejsce zamieszkania lub siedzibę w drugim Umawiającym się Państwie, to podatek w ten sposób ustalony nie może przekroczyć 5% kwoty brutto tych odsetek.

Powyższe postanowienia nie mają zastosowania, jeżeli osoba uprawniona do tych odsetek mająca miejsce zamieszkania lub siedzibę w Umawiającym się Państwie prowadzi w drugim Umawiającym się Państwie, w którym powstają odsetki, działalność gospodarczą poprzez zakład tam położony i jeżeli wierzytelność, z tytułu której płacone są odsetki, jest faktycznie związana z takim zakładem. W takim przypadku stosuje się postanowienia artykułu 7 - art. 11 ust. 5 Konwencji.

Jak słusznie wskazuje Spółka, dokonując interpretacji ww. przepisów należy zwrócić również uwagę na tekst Modelowej Konwencji stanowiącej wzór umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania zawieranych przez Polskę, jak i brzmienie Komentarza do niej. Zostały one wypracowane w drodze konsensusu przez wszystkie państwa członkowskie OECD, które zobowiązały się tym samym do stosowania zawartych w nich postanowień.

Modelowa Konwencja, jak i Komentarz do niej, nie są źródłem powszechnie obowiązującego prawa, natomiast stanowią wskazówkę, jak należy interpretować zapisy umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania. Zatem obowiązki podatkowe podmiotów z siedzibą w odrębnych państwach należy rozpatrywać z uwzględnieniem postanowień umowy w sprawie unikania podwójnego opodatkowania oraz Modelowej Konwencji wraz z Komentarzem.

Pomimo iż Komentarz do Konwencji Modelowej nie stanowi źródła prawa, to na mocy art. 3 lit. c) Konwencji z dnia 14 grudnia 1960 r. o Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju, wraz z Protokołami dodatkowymi nr 1 i 2 do tej konwencji, stanowiącymi jej integralną część (Dz. U. z 1998 r. Nr 76, poz. 490), Polska zobowiązała się do ścisłej współpracy, a tam, gdzie występuje taka potrzeba, podejmowania skoordynowanych działań. Zgodnie z art. 5 lit. b) tej Konwencji, OECD może dla osiągnięcia swoich celów przedkładać członkom zalecenia. W związku z tym Komentarz do Konwencji Modelowej, który jest wynikiem wspólnych prac i uzgodnień wszystkich państw członkowskich, powinien być przez Polskę traktowany jako wskazówka interpretacyjna w celu zapewnienia jednolitej wykładni przepisów w ramach wszystkich państw członkowskich OECD. Przyjęcie takiego stanowiska potwierdza ustęp 3 Wstępu do Komentarza, który stanowi, że organy podatkowe powinny się odwoływać do tego Komentarza przy stosowaniu i interpretacji postanowień swych dwustronnych konwencji podatkowych opartych na Modelowej Konwencji.

Państwa, które nie zgadzają się z tezami postawionymi w Komentarzu, mogą złożyć zastrzeżenie do artykułu lub uwagi do Komentarza, w których zastrzegają sobie prawo odmiennego stosowania danego artykułu. Polska nie złożyła takiego zastrzeżenia, stąd przy stosowaniu i interpretacji postanowień dwustronnych konwencji podatkowych opartych na Modelowej Konwencji powinna odwoływać się do Komentarza.

Z Komentarza do Konwencji Modelowej wynika tymczasem, iż postanowienia umów (konwencji) o unikaniu podwójnego opodatkowania w zakresie dotyczącym odsetek mają zastosowanie jedynie w przypadku, gdy to podmiot uzyskujący odsetki posiada status rzeczywistego odbiorcy ("beneficial owner"), czyli jest podmiotem, którego prawo do dysponowania otrzymaną płatnością nie ma wyłącznie formalnego charakteru. Co do zasady, w sytuacji, gdy płatność dokonywana jest na rzecz pośrednika będącego rezydentem określonego państwa, który następnie przekazuje tę płatność ostatecznemu odbiorcy, państwo w którym powstaje dana płatność nie jest zobowiązane do zastosowania wobec tego pośrednika postanowień umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania. Zatem sam fakt bycia rezydentem określonego państwa i otrzymania płatności nie jest wystarczającym warunkiem do skorzystania z postanowień umów o unikaniu podwójnego opodatkowania w sytuacji, gdy prawo do dysponowania dochodem ma ograniczony charakter. Oznacza to, iż postanowienia umów o unikaniu podwójnego opodatkowania mają zastosowanie do podmiotów będących faktycznymi odbiorcami odsetek. W konsekwencji, jeżeli podmiot polski dokonuje wypłaty z tytułu odsetek, o której mowa w art. 26 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, na rzecz podatkowego rezydenta innego państwa, który nie jest osobą uprawnioną do tych odsetek, to Polska nie jest ograniczona w swoim prawie do opodatkowania w Polsce takich należności odsetkowych.

Umowa cash-poolingu jest formą efektywnego zarządzania środkami finansowymi, stosowaną przez podmioty należące do jednej grupy kapitałowej, lub podmioty powiązane ekonomicznie w jakikolwiek inny sposób. Sprowadza się ona do koncentrowania środków pieniężnych z jednostkowych rachunków poszczególnych podmiotów na wspólnym rachunku grupy (rachunek główny) i zarządzaniu zgromadzoną w ten sposób kwotą, przy wykorzystaniu korzyści skali. Pozwala to na kompensowanie przejściowych nadwyżek, wykazywanych przez jedne podmioty z przejściowymi niedoborami zaistniałymi u innych podmiotów. Dzięki temu dochodzi do minimalizowania kosztów kredytowania działalności podmiotów z grupy poprzez kredytowanie się przy wykorzystaniu środków własnych grupy. W ramach porozumienia cash-poolingu uczestnicy wskazują podmiot organizujący cash-pooling i zarządzający systemem, którym może być wyspecjalizowany bank, jak również jednostka z grupy (w niniejszej sprawie spółka z siedzibą w Danii). Zarządzający systemem w ramach umowy zapewnia dla wszystkich uczestników systemu środki finansowe na pokrycie sald ujemnych, a w przypadku wystąpienia sald dodatnich na rachunkach uczestników to na jego rachunek trafiają środki finansowe. Uczestnicy porozumienia nie wiedzą, czyje środki zostały im przekazane na pokrycie niespłaconego zadłużenia - wszelkie przepływy koordynowane są przez podmiot zarządzający. Niezależnie od tego, czy podmiotem zarządzającym systemem jest bank, czy wybrana spółka z grupy, realizuje on jedynie funkcję pośrednika, tzn. nie jest ostatecznym właścicielem odsetek, do których prawo przysługuje spółkom przekazującym nadwyżkę.

Sposób konstrukcji umowy cash-poolingu jest jednocześnie wyborem odpowiedniego typu instrumentu. Jest to sprawa indywidualna, uzależniona - z jednej strony - od podmiotu, który organizuje i pośredniczy w cash-poolingu (tzw. Pool Leadera, w tym przypadku Agenta), z drugiej - z dostosowania zapotrzebowania spółek zainteresowanych tego typu instrumentem.

Zaznaczenia jednocześnie wymaga, iż przytaczając interpretację ogólną rozumienia klasycznej umowy typu cash-pooling, organ upoważniony odniósł się do specyfiki umowy zaprezentowanej przez Spółkę w opisie zdarzenia przyszłego.

Przepisy prawa podatkowego nie odnoszą się wprost do zdarzeń tego rodzaju, zatem ewentualne konsekwencje podatkowe należałoby oceniać z punktu widzenia ogólnych zasad opodatkowania obowiązujących w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych. W pierwszej kolejności istotnym jest ustalenie, kto jest podatnikiem z tytułu otrzymanych odsetek. To bowiem osoba podatnika, nie będącego rezydentem przesądza o tym, czy i jaka umowa międzynarodowa znajdzie zastosowanie w celu uniknięcia podwójnego opodatkowania. Celem ustalenia kto jest podatnikiem od dochodu z tytułu odsetek wypłacanych przez Spółkę jako uczestnika systemu cash-pooling, a więc dochodu tego rodzaju, o jakim traktują też regulacje Konwencji Modelowej i Konwencji polsko-duńskiej, sięgnąć trzeba w pierwszej kolejności do prawa krajowego, t.j. prawa państwa źródła dochodu. Nie ulega bowiem wątpliwości, że postanowienia umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania można stosować tylko wobec podmiotu, który w świetle prawa krajowego ma status podatnika w odniesieniu do danego rodzaju dochodu. Przy opodatkowywaniu przychodów osiągniętych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2 ustawy, należy zatem ustalić osobę podatnika, a dopiero później kierując się miejscem zamieszkania lub siedziby tego podatnika zastosować postanowienia odpowiedniej umowy międzynarodowej odnośnie określenia właściwej stawki podatku. Obniżona stawka podatku u źródła może zatem znaleźć zastosowanie tylko wówczas, gdy podatnik, t.j. "osoba której wypłacane są odsetki" jest jednocześnie "osobą uprawnioną do odsetek" według OECD oraz poszczególnych umów o unikaniu podwójnego opodatkowania (zawierających klauzulę "beneficial owner"). Musi zatem istnieć tożsamość podatnika w rozumieniu prawa krajowego, osoby otrzymującej odsetki oraz osoby uprawnionej do odsetek - będącej jednocześnie nierezydentem.

Z opisanej we wniosku metody funkcjonowania wybranego wariantu cash-poolingu nie wynika, iż Agent będzie rzeczywistym odbiorcą należności odsetkowych. Agent nie jest osobą uprawnioną do odsetek, gdyż jest tylko ich odbiorcą, a nie jest ich właścicielem (t.j. podmiotem uprawnionym). Agent realizuje jedynie funkcję pośrednika, tzn. nie jest ostatecznym właścicielem odsetek. Natomiast ich właścicielem (podmiotem uprawnionym do odsetek) pozostaje uczestnik umowy cash-poolingu przekazujący nadwyżkę środków. Błędem jest więc utożsamianie, jak czyni to Spółka, właściciela odsetek wyłącznie z podmiotem dysponującym roszczeniem o ich wypłatę i posiadającym prawo do dysponowania nimi. Status osoby uprawnionej przysługuje bowiem ekonomicznemu właścicielowi udostępnionego kapitału, a nie ekonomicznemu dysponentowi samych odsetek. Uprawnionym właścicielem może być zatem podmiot posiadający prawo do kapitału, z tytułu udostępnienia którego należne będą odsetki, jak i prawo do zagospodarowania tych odsetek jako ich właściciel, a nie podmiot posiadający prawo tylko do ich otrzymania.

Spółka wskazuje argumenty, które jej zdaniem przemawiają za uznaniem Agenta za faktycznego odbiorcę odsetek (beneficial owner): płatności w ramach umowy o zarządzanie płynnością finansową będą następować na podstawie stałego zlecenia Agenta po dokonaniu kalkulacji również przez Agenta, Agent będzie w stanie wskazać, iż transfer środków w obrębie grupy jest konieczny i tylko Agent będzie mógł określić wysokość transferowanych środków, Agent będzie realizował zysk wynikający z różnicy pomiędzy wysokością odsetek.

Zaznaczyć wypada, iż z powyższego wynika jedynie, że rola Agenta sprowadza się do zarządzania środkami pieniężnymi jakie wpłyną od uczestników systemu cash-poolingu. To spółki biorące udział w tym systemie mogą rzeczywiście korzystać z przywilejów wynikających z prawa własności. Należy jeszcze raz podkreślić, iż cechą charakterystyczną systemu cash-pooling jest konsolidowanie środków finansowych wszystkich uczestników, a nie dokonywanie "darowizn" na rzecz Agenta przez pozostałych uczestników. Rzeczywistymi właścicielami przekazywanych środków pozostają podmioty przekazujące nadwyżkę znajdującą się na ich rachunkach. Cash-pooling opiera się bowiem na możliwości minimalizowania kosztów kredytowania działalności podmiotów z grupy biorących w takim systemie udział poprzez wzajemne kredytowanie się przy wykorzystaniu środków własnych grupy (innych uczestników), a nie na wykorzystaniu środków finansowych właściciela Rachunku Grupowego. Podmiot działający w charakterze przedstawiciela lub zastępcy nie może zostać uznany za "beneficial owner", ponieważ takie działanie byłoby sprzeczne z przedmiotem i celem Modelowej Konwencji. W związku z tym podmiot nie posiadający prawa do pełnego decydowania, kto i w jakim zakresie używa lub ma prawo dysponować danym majątkiem nie może być uznany za "beneficial owner", tak w rozumieniu postanowień Konwencji polsko-duńskiej, jak i w odniesieniu do celów, dla których ta umowa została zawarta.

Za uznaniem Agenta za osobę uprawnioną do odsetek (beneficial owner) nie przemawia również fakt niemożności ustalenia przez Spółkę odsetek drugiej strony dokonywanych transferów odsetkowych. W uzasadnieniu swojego stanowiska Wnioskodawca wskazuje, iż Agent będzie w stanie wykazać, do którego podmiotu (podmiotów) uczestniczącego w systemie zarządzania płynnością dokonany zostanie transfer odsetek zapłaconych przez Spółkę. Uzyskanie więc niezbędnych i koniecznych informacji, istotnych z punktu widzenia prawidłowego opodatkowania wypłacanych odsetek stanowi element organizacji planowanego przedsięwzięcia cash-poolingu i umożliwia prawidłowe stosowanie przepisów podatkowych.

Reasumując, Agent nie jest osobą uprawnioną do odsetek (tzw. "beneficial owner"), gdyż jest tylko ich odbiorcą, a nie jest ich właścicielem. Zatem w przypadku wypłaty przez Spółkę odsetek na jego rzecz nie znajdzie zastosowania art. 11 ust. 2 Konwencji. Spółka w pierwszej kolejności powinna ustalić osobę podatnika, na rzecz którego przekazywane będą odsetki, a dopiero później kierując się miejscem jego zamieszkania lub siedziby zastosować postanowienia odpowiedniej umowy międzynarodowej, tak aby określić właściwą stawkę podatkową, czy też od tego podatku odstąpić, jeżeli dana umowa zawiera taką regulację.

Jednocześnie należy dodać, iż Spółka będzie mogła jednak zastosować, zgodnie z postanowieniami art. 21 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, preferencyjną stawkę podatkową wynikającą z umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania obowiązującej pomiędzy Polską a państwem rezydencji podatkowej podmiotu uprawnionego, uzyskującego dochód z tytułu odsetek, w odniesieniu do poszczególnych spółek z grupy, które biorą udział w systemie cash-poolingu, pod warunkiem posiadania ich certyfikatów rezydencji. W sytuacji, gdy to Agent będzie otrzymywał od Spółki odsetki jako rzeczywisty odbiorca odsetek, t.j. gdy będzie jemu przysługiwał, na podstawie postanowień umowy cash-poolingu, proporcjonalny do wielkości salda na jego rachunku udział w należności odsetkowej, wtedy dopiero zastosowanie znajdą (przy spełnieniu wszystkich wskazanych powyżej warunków) postanowienia art. 11 ust. 2 Konwencji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku, Al. Zwycięstwa 16/17, 80-219 Gdańsk, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.

Opublikowano: http://sip.mf.gov.pl