ITPB2/4514-73/15/DSZ

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643) w związku z § 9 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 30 czerwca 2015 r. (data wpływu 7 lipca 2015 r.) uzupełnionym pismem z dnia 14 lipca 2015 r. (data wpływu 21 lipca 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania umów pożyczek - jest prawidłowe.

W dniu 7 lipca 2015 r. do tut. organu wpłynął ww. wniosek uzupełniony w dniu 21 lipca 2015 r. o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania umów pożyczek.

We wniosku tym przedstawione zostało następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawcą jest osobą fizyczną mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (dalej: "Wnioskodawca" lub "Pożyczkobiorca").

W przyszłości Wnioskodawca stanie się wspólnikiem spółki osobowej, działającej w formie spółki jawnej lub komandytowej (dalej: "Spółka" lub "Pożyczkodawca").

Planowane jest, iż Wnioskodawca będzie zawierał ze Spółką umowy pożyczek. Umowy pożyczek pomiędzy Wnioskodawcą a Pożyczkodawcą będą zawierane na terytorium Polski. Pożyczki będą miały charakter odpłatny, tj. Spółce przysługiwać będzie wynagrodzenie w formie odsetek. Oprocentowanie pożyczki zostanie ustalone na warunkach rynkowych.

Przedmiotem działalności Spółki będzie m.in. (i) działalność holdingów finansowych, (ii) pozostała finansowa działalność usługowa, gdzie indziej niesklasyfikowana, z wyłączeniem ubezpieczeń i funduszów emerytalnych, (iii) pozostała działalność wspomagająca usługi finansowe, z wyłączeniem ubezpieczeń i funduszów emerytalnych, (iv) pozostałe pośrednictwo pieniężne, (v) pozostałe formy udzielania kredytów.

Czynność udzielenia pożyczek przez Spółkę na rzecz Wnioskodawcy będzie korzystała ze zwolnienia od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku od towarów i usług.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy zawarcie umów pożyczek nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 2 pkt 4 lit. b ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych w związku z faktem, iż otrzymane przez Wnioskodawcę od Pożyczkodawcy pożyczki będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług oraz jednocześnie będą korzystały ze zwolnienia od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku od towarów i usług.

Zdaniem Wnioskodawcy zawarcie umów pożyczek nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 2 pkt 4 lit. b ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych w związku z faktem, iż otrzymane przez Wnioskodawcę od Pożyczkodawcy pożyczki będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług oraz jednocześnie będą korzystały ze zwolnienia od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku od towarów i usług.

Na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku. Czynność cywilnoprawna zawarcia umowy pożyczki podlega ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych wyłącznie wtedy, gdy spełnia przesłanki wskazane w art. 1 ust. 4 tej ustawy. Oznacza to, że umowa pożyczki podlega przepisom ustawy gdy jej przedmiotem są:

Jak wskazano w opisie zdarzenia przyszłego, umowa pożyczki zostanie zawarta przez Pożyczkobiorcę ze Spółką na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Na tej podstawie uznać należy, iż zawarcie umowy pożyczki będzie podlegać przepisom ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Ustawa o podatku od czynności cywilnoprawnych wyłącza jednak niektóre czynności z zakresu czynności opodatkowanych. Zgodnie bowiem z jej art. 2 pkt 4, podatkowi od czynności cywilnoprawnych nie podlegają czynności cywilnoprawne, inne niż umowa spółki i jej zmiany, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest:

Wyłączenie wskazane w art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych dotyczy m.in. podmiotów zwolnionych z podatku od towarów i usług. Zaznaczyć jednak należy, że o wyłączeniu z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych nie decyduje okoliczność, że strony tej umowy posiadają status podatnika podatku od towarów i usług, lecz to, że przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej konkretnej czynności jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub jest z tego podatku zwolniona.

W przypadku otrzymania pożyczki od Pożyczkodawcy, zauważyć należy, że jest to czynność, która należy do zakresu ustawy o podatku od towarów i usług. Na podstawie art. 5 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Zgodnie zaś z art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług przez odpłatne świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ustawy o podatku od towarów i usług. Udzielanie pożyczek stanowi zaś świadczenie na rzecz innego podmiotu, polegające na udostępnieniu kapitału na wskazany w umowie okres czasu. Czynność udzielenia pożyczki w ramach prowadzonej działalności gospodarczej w zamian za wynagrodzenie (odsetki), stanowi zatem odpłatne świadczenie usług, co do zasady podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Odpłatnością z tytułu udzielonej pożyczki są odsetki. Aby dana czynność została opodatkowana nie tylko musi być zakwalifikowana jako odpłatna dostawa towarów lub świadczenie usług na terytorium kraju. Istotne jest także, aby została wykonana przez podmiot, który z tytułu jej dokonania będzie rozpoznany jako podatnik podatku od towarów i usług.

W świetle art. 15 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Działalność gospodarcza na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług jest zaś rozumiana jako wszelka działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

W związku z faktem, iż sama umowa spółki Pożyczkodawcy wprost potwierdza, że przedmiot działalności Pożyczkodawcy będzie obejmował m.in. pozostałe formy udzielania kredytów, oznacza to, iż Pożyczkodawca będzie mógł zawierać umowy pożyczek w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

Bez wątpienia zatem Pożyczkodawca będzie rozpoznany jako podatnik podatku od towarów i usług z tytułu udzielanych pożyczek. Ustawa o podatku od towarów i usług zwalnia jednak niektóre czynności od opodatkowania. Na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku od towarów i usług zwalnia się od podatku usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę. W świetle wskazanej regulacji czynność udzielania pożyczek, mimo iż należy do zakresu ustawy o podatku od towarów i usług, nie jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług. W odniesieniu do Pożyczkodawcy oznacza to, iż udzielanie przez niego pożyczek podlega podatkowi od towarów i usług. Niemniej na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku od towarów i usług czynność ta będzie korzystać ze zwolnienia od podatku od towarów i usług. W ten sposób uznać należy, iż z tytułu udzielanych pożyczek Pożyczkodawca będzie podmiotem zwolnionym z opodatkowania w podatku od towarów i usług. Z tego też względu czynność zawarcia umowy pożyczki nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem podatku od czynności cywilnoprawnych jako wyłączona z zakresu przedmiotowego ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Reasumując, należy stwierdzić, iż umowy pożyczek zawarte pomiędzy Pożyczkodawcą i Pożyczkobiorcą zawierają się w zakresie ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Mimo to, ze względu na brzmienie art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, czynności te będą korzystały z wyłączenia z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Jak bowiem wskazano powyżej, czynności zawarcia umów pożyczek pomiędzy Wnioskodawcą i Pożyczkodawcą będą zwolnione od podatku od towarów i usług. Stanowisko Wnioskodawcy znajduje potwierdzenie w następujących interpretacjach indywidualnych:

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego opisu zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Przedmiotem niniejszej interpretacji jest ocena stanowiska Wnioskodawcy wyłącznie w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2015 r. poz. 626 z późn. zm.) podatkowi temu podlegają umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku.

Natomiast w myśl art. 720 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r. poz. 121 z późn. zm.), przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Do elementów znamionujących umowę pożyczki należy obowiązek jej zwrotu. Przy czym, nie tyle dotyczy to oznaczenia terminu zwrotu, ile zaznaczenia samego obowiązku zwrotu - który, jak wskazuje się w orzecznictwie, w myśl art. 720 § 1 ww. ustawy, jest elementem przedmiotowo istotnym dla tego rodzaju umowy, bez którego nie ma umowy pożyczki. W zależności od tego, jak zostanie ukształtowana przez strony umowa pożyczki, może ona przyjąć postać umowy nieodpłatnej bądź też odpłatnej, gdzie pożyczkobiorca zobowiązany będzie do zapłaty odsetek. Umowa pożyczki jest umową konsensualną. Dochodzi do skutku poprzez zgodne oświadczenia woli.

Natomiast zgodnie z art. 1 ust. 4 ww. ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych podatkowi temu podlegają czynności cywilnoprawne, jeżeli ich przedmiotem są:

Z uwagi na powyższe, należy stwierdzić, że umowa pożyczki podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych, jeżeli w chwili zawarcia umowy jej przedmiot, tj. pieniądze znajdują się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Wówczas nie ma znaczenia, gdzie umowa zostanie zawarta i gdzie mają miejsce zamieszkania (siedzibę) strony umowy, w szczególności pożyczkobiorca.

Poza tym, pożyczka podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych, jeśli pieniądze będące przedmiotem pożyczki w chwili jej zawarcia znajdują się za granicą oraz nabywca (pożyczkobiorca) ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, a czynność zostanie dokonana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Należy wskazać iż w ustawie przewidziano sytuacje, w których czynność cywilnoprawna mieszcząca się w zakresie przedmiotowym ustawy nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Stosownie do art. 2 pkt 4 ww. ustawy nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, inne niż umowa spółki i jej zmiany, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest:

Z treści art. 2 pkt 4 wynika więc zasada rozgraniczenia obowiązku podatkowego w podatku od czynności cywilnoprawnych od obowiązku podatkowego w podatku od towarów i usług, jak również zasada wzajemnego wykluczenia tych obowiązków. Powyższe oznacza, że nie podlegają podatkowi od czynności cywilnoprawnych te czynności cywilnoprawne, których dokonanie rodzi obowiązek podatkowy w podatku od towarów i usług.

Zaznaczyć jednakże należy, że o wyłączeniu z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych nie decyduje okoliczność, że strony tej umowy posiadają status podatnika podatku od towarów i usług lecz wyłącznie fakt, że przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej konkretnej czynności jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub jest z tego podatku zwolniona.

Z przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawcą jest osobą fizyczną mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, która w przyszłości stanie się wspólnikiem spółki osobowej, działającej w formie spółki jawnej lub komandytowej. Planowane jest, iż ze Spółką Wnioskodawca będzie zawierał na terytorium Polski umowy pożyczek. Pożyczki będą miały charakter odpłatny. Ponadto Wnioskodawca wskazuje, że czynność udzielenia pożyczek przez Spółkę będzie korzystała ze zwolnienia od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku od towarów i usług.

Uwzględniając powyższe należy stwierdzić, iż przedstawione w niniejszym wniosku przyszłe umowy pożyczek w sytuacji, gdy - zgodnie z oświadczeniem Wnioskodawcy - korzystać będą ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem od towarów i usług, nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych zgodnie z art. 2 pkt 4 lit. b ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, spełnione zostaną bowiem przesłanki zastosowania wyłączenia z opodatkowania zawartego w tym przepisie. Oznacza to, iż na Wnioskodawcy w związku z otrzymaniem przedmiotowych pożyczek nie będzie ciążył obowiązek uiszczania podatku od czynności cywilnoprawnych.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku, ul. Sienkiewicza 84, 15-950 Białystok, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.