ITPB2/4514-70/15/TJ

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 626) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) w zw. z § 9 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 29 czerwca 2015 r. (data wpływu 2 lipca 2015 r.), uzupełnionym pismem z dnia 3 września 2015 r. (data wpływu 7 września 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania zmiany umowy spółki - jest prawidłowe.

W dniu 2 lipca 2015 r. wpłynął ww. wniosek, uzupełniony pismem z dnia 3 września 2015 r. (data wpływu 7 września 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania zmiany umowy spółki.

We wniosku tym przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca (dalej: "Spółka" lub "Spółka przejmująca") ma siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i podlega nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w Polsce.

Spółka przejmująca zostanie większościowym udziałowcem innej spółki kapitałowej mającej siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i podlegającej nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w Polsce (dalej: "Spółka dzielona"). Oprócz Spółki, udziałowcem Spółki dzielonej będzie jeszcze przynajmniej jeden inny podmiot (dalej łącznie jako: Wspólnik Mniejszościowy).

W związku z planowanym rozdzieleniem dwóch różnych rodzajów działalności prowadzonych dotychczas w ramach Spółki dzielonej, do odrębnych podmiotów, nastąpi podział Spółki dzielonej. Podział nastąpi w trybie przewidzianym w art. 529 § 1 pkt 4 Kodeksu spółek handlowych (dalej "k.s.h."), tj. w drodze podziału przez wydzielenie części majątku Spółki dzielonej na Spółkę przejmującą. W ramach podziału wspólnicy Spółki dzielonej nie otrzymają dopłat w gotówce. W efekcie planowanego podziału Wspólnik Mniejszościowy obejmie co najmniej jedną nowo wyemitowaną akcję w Spółce przejmującej. Natomiast Spółka, jako wspólnik Spółki dzielonej, nie obejmie żadnych akcji w Spółce przejmującej, gdyż oznaczałoby to emisję akcji przez Spółkę przejmującą dla samej siebie.

Wobec powyższego opisu zadano następujące pytanie:

Czy Spółka przejmująca będzie zobowiązana do zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych w związku z czynnościami przedstawionymi w opisie zdarzenia przyszłego (podział przez wydzielenie Spółki dzielonej).

Zdaniem Wnioskodawcy, nie będzie zobowiązany do zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych w związku z czynnościami przedstawionymi w opisie zdarzenia przyszłego, tj. podziałem przez wydzielenie Spółki dzielonej.

Uzasadniając przedstawione stanowisko Wnioskodawca wyjaśnia, że zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych podatkowi temu podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

Zgodnie natomiast art. 1 ust. 1 pkt 2 ww. ustawy opodatkowaniu podlegają również zmiany ww. umów jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych, z zastrzeżeniem ust. 3 pkt 4.

Wnioskodawca wskazuje, że ustawodawca wymieniając w treści art. 1 ust. 1 ustawy poszczególne czynności cywilnoprawne, stworzył ich zamknięty katalog. W konsekwencji więc wyłącznie czynności cywilnoprawne wymienione w treści wspomnianego przepisu ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych mogą podlegać opodatkowaniu. Zaznacza przy tym, że nie jest możliwe objęcie zakresem opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych innych niż wymienione we wspomnianym przepisie czynności.

W odniesieniu do powyższych regulacji wskazuje, że opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych podlegają czynności zawarcia umowy spółki oraz zmiany umowy spółki. Tym niemniej czynności rozumiane jako zmiana umowy spółki w świetle ustawy zostały określone w treści jej art. 1 ust. 3. W świetle ww. regulacji za zmianę umowy uważa się:

* także wtedy, gdy czynność ta nie powoduje podwyższenia kapitału zakładowego.

W ocenie Wnioskodawcy z powyższego przepisu wynika, że do zakresu zmian umowy spółki podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych nie kwalifikuje się m.in. podział spółek przez wydzielenie, w wyniku którego do Spółki przejmującej przekazywana jest część składników majątku Spółki dzielonej i w związku z którym zostaje podwyższony kapitał Spółki przejmującej. Prezentowane przez Spółkę stanowisko znajduje potwierdzenie w szeregu argumentów, do których zaliczyć można m.in. treść uzasadnienia ustawy z dnia 7 listopada 2008 r. zmieniającej ustawę o podatku od czynności cywilnoprawnych.

W treści wspomnianego uzasadnienia wskazano, iż celem wprowadzanych zmian jest dostosowanie przepisów ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych do obowiązującego prawa Unii Europejskiej poprzez wdrożenie postanowień dyrektywy Rady nr 2008/7/WE z 12 lutego 2008 r. dotyczącej podatków pośrednich od gromadzenia kapitału (Dz.Urz.UE.L 46 z 21 lutego 2008 r., s. 11, "Dyrektywa").

Zgodnie z postanowieniami przytoczonej dyrektywy w ramach art. 5 ust. 1 lit. e w zw. z art. 4 podział spółki stanowi zwolnioną z podatku kapitałowego czynność restrukturyzacyjną. Pogląd ten został podzielony przez krajowego ustawodawcę w treści wspomnianego uzasadnienia, w ramach której wskazał, że w zakresie opodatkowania spółek kapitałowych proponowane zmiany mają charakter precyzujący mające m.in. na celu "zniesienie opodatkowania podziału spółek jako czynności restrukturyzacyjnych w świetle dyrektywy". Przytoczony fragment uzasadnienia nowelizacji wyraźnie potwierdza, że wolą ustawodawcy było wyłączenie z zakresu ustawy o podatku od czynność cywilnoprawnych czynności restrukturyzacyjnych, do których niewątpliwie zaliczyć można podział.

Biorąc pod uwagę definicję zmiany umowy spółki, zawartej w art. 1 ust. 3 pkt 3 ustawy za taką zmianę uważa się "przekształcenie lub łączenie spółek, jeżeli ich wynikiem jest zwiększenie majątku spółki osobowej lub podwyższenie kapitału zakładowego".

Wnioskodawca wskazuje, że przed wspomnianą nowelizacją, tj. do dnia 31 grudnia 2008 r., zmiana umowy spółki była definiowana jako: "przekształcenie, podział lub łączenie spółek, jeżeli ich wynikiem jest zwiększenie majątku spółki lub podwyższenie kapitału zakładowego". Tym samym - w Jego ocenie - analizując brzmienie definicji zarówno przed, jak i po nowelizacji, z uwagi na skreślenie słowa "podział" można wyciągnąć wniosek, iż w chwili obecnej, czynność restrukturyzacyjna jaką jest podział, w tym również podział przez wydzielenie, nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Wnioskodawca uważa, że jakakolwiek inna wykładania treści art. 1 ust. 3 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych po nowelizacji stałaby w oczywistej sprzeczności z założeniem racjonalności ustawodawcy oraz zasadą prymatu wykładni językowej w procesie stosowania prawa podatkowego.

Za takim wnioskiem przemawia również wykładnia systemowa, wynikająca z przyjętej przez ustawodawcę systematyki Kodeksu spółek handlowych. Podział, jako odrębny rodzaj czynności prawnych, został w Kodeksie wyraźnie opisany w przepisach Działu II "Podział spółek", Tytułu IV "Łączenie, podział i przekształcenie spółek", podczas gdy łączenie spółek zostało opisane w Dziale I tego tytułu, a przekształcenia spółek w Dziale III tegoż samego tytułu. Odrębne traktowanie czynności prawnej jaką jest podział spółki od czynności prawnych polegających na łączeniu i przekształceniu wyraźnie wskazuje, że intencją ustawodawcy było wyłączenie podziału z katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatku od czynności cywilnoprawnych.

Wnioskodawca zaznacza również, że podobne stanowisko zostało zaprezentowane przez Ministra Finansów w następujących interpretacjach indywidualnych wydanych za pośrednictwem:

* Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 10 lipca 2014 r. sygn. IPPB2/436-318/14-2/AF: "należy stwierdzić, że przedstawiona we wniosku czynność podziału przez wydzielenie, nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Tym samym na Wnioskodawcy nie będzie ciążył obowiązek uiszczenia podatku od czynności cywilnoprawnych z tytułu dokonania powyższej czynności";

* Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 18 czerwca 2014 r. sygn. IPPB2/436-260/14-2/AF: "należy stwierdzić, że czynność podziału Spółki przez wydzielenie nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Tym samym związane z tym zmiany umów Spółki i Nowej Spółki nie będą podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.";

* Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 6 czerwca 2014 r. sygn. IBPBII/1/436-79/14/MZ: "opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych podlegają umowy spółki oraz zmiany tych umów wyłącznie wymienione w art. 1 ust. 3 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Do zakresu zmian umowy spółki podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych nie kwalifikuje się zatem podział spółek (w tym podział przez wydzielenie). Stwierdzić należy więc, iż opisany we wniosku podział spółki poprzez wydzielenie z niej zespołu składników majątkowych i niemajątkowych (wyodrębnionego działu), stanowiącego zorganizowaną część przedsiębiorstwa i przeniesienie go do nowo zawiązanej spółki celowej, przeprowadzony w ramach procedury przewidzianej przepisem art. 529 § 1 pkt 4 Kodeksu spółek handlowych, nie będzie czynnością podlegającą opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.";

* Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 14 kwietnia 2014 r. sygn. IPPB2/436-170/14-2/MZ: "należy uznać za prawidłowe stanowisko Wnioskodawcy, że planowane Wydzielenie (tekst jedn.: opisany w niniejszym Wniosku podział Spółki Dzielonej przez wydzielenie opisanego zespołu składników majątkowych i osobowych, przypisanych do Pionu Dystrybucyjnego, i przeniesienie go do Spółki Przejmującej w zamian za jej nowoutworzone udziały) nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.";

* Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 12 marca 2014 r. sygn. IPPB2/436-25/14-2/LS: "należy stwierdzić, że czynność podziału przez wydzielenie nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Tym samym podwyższenie kapitału zakładowego w związku z przejęciem majątku w ramach podziału przez wydzielenie nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.";

* Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 20 grudnia 2013 r. sygn. IPPB2/436-655/13-2/MZ: "należy stwierdzić, iż opisany we wniosku Podział Spółki poprzez wydzielenie z niej Przenoszonej Zorganizowanej Części Przedsiębiorstwa i przeniesienie tej części majątku Wnioskodawcy do nowo założonej Spółki Przejmującej, przeprowadzony w ramach procedury przewidzianej przepisem art. 529 § 1 pkt 4 k.s.h., nie będzie czynnością podlegającą opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych".

Reasumując, Spółka przejmująca (Wnioskodawca) nie będzie zobowiązana do zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych w związku z czynnościami przedstawionymi w opisie zdarzenia przyszłego, tj. podziałem przez wydzielenie Spółki dzielonej.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

W myśl art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. k ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2015 r. poz. 626) opodatkowaniu podlegają umowy spółki, a także, co wynika z pkt 2 powołanego przepisu, ich zmiany, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Stosownie do art. 1 ust. 3 pkt 2 - 4 ustawy w przypadku umowy spółki za zmianę umowy uważa się:

* przy spółce kapitałowej - podwyższenie kapitału zakładowego z wkładów lub ze środków spółki oraz dopłaty;

* przekształcenie lub łączenie spółek, jeżeli ich wynikiem jest zwiększenie majątku spółki osobowej lub podwyższenie kapitału zakładowego;

* przeniesienie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej z terytorium państwa niebędącego państwem członkowskim:

- także wtedy, gdy czynność ta nie powoduje podwyższenia kapitału zakładowego.

Z kolei zgodnie z art. 1a pkt 2 ww. ustawy określenie spółka kapitałowa oznacza spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością, spółkę akcyjną oraz spółkę europejską.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawca zostanie większościowym udziałowcem innej spółki kapitałowej mającej siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i podlegającej nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w Polsce (dalej: "Spółka dzielona"). Oprócz Spółki, udziałowcem Spółki dzielonej będzie jeszcze przynajmniej jeden inny podmiot (dalej łącznie jako: Wspólnik Mniejszościowy).

W związku z planowanym rozdzieleniem dwóch różnych rodzajów działalności prowadzonych dotychczas w ramach Spółki dzielonej, do odrębnych podmiotów, nastąpi podział Spółki dzielonej. Podział nastąpi w trybie przewidzianym w art. 529 § 1 pkt 4 Kodeksu spółek handlowych, tj. w drodze podziału przez wydzielenie części majątku Spółki dzielonej na Spółkę przejmującą. W ramach podziału wspólnicy Spółki dzielonej nie otrzymają dopłat w gotówce. W efekcie planowanego podziału Wspólnik Mniejszościowy obejmie co najmniej jedną nowo wyemitowaną akcję w Spółce przejmującej. Natomiast Spółka, jako wspólnik Spółki dzielonej, nie obejmie żadnych akcji w Spółce przejmującej, gdyż oznaczałoby to emisję akcji przez Spółkę przejmującą dla samej siebie.

Wobec powyższego wskazać należy, że przy ustalaniu przedmiotu opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Oznacza to, że opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych podlegają wyłącznie czynności wprost wskazane w określającym przedmiot opodatkowania art. 1 ustawy.

Zgodnie natomiast z art. 529 § 1 pkt 4 ustawy z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych (Dz. U. z 2013 r. poz. 1030 z późn. zm.) podział może być dokonany przez przeniesienie części majątku spółki dzielonej na istniejącą spółkę lub na spółkę nowo zawiązaną (podział przez wydzielenie).

Jak wynika z zacytowanych wyżej przepisów ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, wśród czynności, które w świetle tej ustawy traktowane są jako zmiana umowy spółki, nie została wymieniona czynność podziału spółki. Zgodnie natomiast z postanowieniami Kodeksu spółek handlowych pod pojęciem podziału spółki rozumieć należy również wydzielenie części majątku i przeniesienie go do majątku już istniejącej spółki - w opisanym zdarzeniu przyszłym Wnioskodawcy. Powyższe oznacza, że w niniejszej sprawie czynność podziału Spółki dzielonej i wniesienie wydzielonej części majątku do Wnioskodawcy pozostaje poza zakresem przedmiotowym ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Wobec tego nie implikuje on obowiązku zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych.

W rezultacie, w opisanej sprawie, Wnioskodawca nie będzie zobowiązany do zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku, Al. Zwycięstwa 16/17, 80-219 Gdańsk, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną. Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.