ITPB2/4511-909/15/ENB

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613 z późn. zm.) oraz § 5 pkt 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 2 października 2015 r. (data wpływu 7 października 2015 r.) uzupełnionym pismem z dnia 21 grudnia 2015 r. oraz 4 stycznia 2016 r. o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zastosowania zwolnienia przedmiotowego - jest prawidłowe.

W dniu 7 października 2015 r. został złożony ww. wniosek uzupełniony pismem z dnia 21 grudnia 2015 r. i 4 stycznia 2016 r. o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zastosowania zwolnienia przedmiotowego.

We wniosku i jego uzupełnieniach przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca od 1980 r. był pracownikiem P. W dniu 2 września 2013 r. P. S.A. oraz spółki zależne Grupy P, podpisały Pakt Gwarancji Pracowniczych. Staż pracy Wnioskodawcy zapewniał 10-letnią gwarancję zatrudnienia (§ 3 ust. 2 pkt a) Paktu Gwarancji Pracowniczych). Jednocześnie ust. 4 § 3 wyjaśnia, iż w przypadku naruszenia gwarancji zatrudnienia pracownikowi wypłacone zostanie odszkodowanie. Paragraf 3 tego dokumentu natomiast stanowi o możliwości wprowadzenia Programu Dobrowolnych Odejść. W dniu 26 listopada 2014 r. Zarząd P. w nawiązaniu do Paktu Gwarancji Pracowniczych opracował Regulamin Programu Dobrowolnych Odejść.

Zgodnie z § 4 ust. 1 pkt 1 i 2 Regulaminu pracownik otrzyma odprawę pieniężną oraz dodatkowe jednorazowe świadczenie pieniężne (rekompensatę).

W dniu 21 stycznia 2015 r. pomiędzy P. Sp. z o.o. a Wnioskodawcą zostało zawarte porozumienie stron rozwiązujące umowę o pracę z dniem 31 stycznia 2015 r. Od otrzymanej rekompensaty został pobrany i odprowadzony podatek dochodowy.

W przesłanym uzupełnieniu doprecyzowano, że rekompensatę, której dotyczy wniosek, Wnioskodawca uzyskał na podstawie "Regulaminu Programu Dobrowolnych Odejść".

W wyniku przystąpienia do "Programu Dobrowolnych Odejść", w dniu 21 stycznia 2015 r. Wnioskodawca podpisał z pracodawcą P Sp. z o.o. "Porozumienie stron rozwiązujące umowę o pracę".

W § 2 Porozumienia stanowiącego Załącznik Nr 3 do "Regulaminu Programu Dobrowolnych Odejść Dla Pracowników P Sp. z o.o.", postanowiono, że:

Paragraf 4 ust. 2 ww. Regulaminu stanowi, iż w związku z rozwiązaniem umowy o pracę w ramach "Programu Dobrowolnych Odejść" pracownikowi przysługują takie świadczenia, jak:

Ponadto w § 4 ust. 4 ww. Regulaminu określono, że wysokość rekompensaty jest uzależniona od rodzaju posiadanego przez pracownika na dzień 31 stycznia 2015 r. uprawnienia wynikającego z Gwarancji zatrudnienia przysługującego pracownikowi na podstawie § 3 Paktu Gwarancji Pracowniczych z dnia 2 września 2013 r. i jest wypłacana według zasad określonych w ww. Regulaminie. Natomiast § 3 ust. 1 Paktu zobowiązywał pracodawcę do zapewnienia trwałości zatrudnienia pracownikowi, gdzie Gwarancja Zatrudnienia oznacza, że pracodawca nie będzie wypowiadał umów o pracę pracownikom z przyczyn niedotyczących pracowników w rozumieniu ustawy o szczególnych zasadach rozwiązywania stosunków pracy. W przypadku naruszenia przez pracodawcę Gwarancji Zatrudnienia, pracownikowi przysługiwało odszkodowanie.

Z postanowień ogólnych "Regulaminu Programu Dobrowolnych Odejść" wynika m.in., że określa on zasady i tryb rozwiązywania z uprawnionymi pracownikami umów o pracę, zasady ustalania, a także sposób wypłaty dodatkowych świadczeń pieniężnych i innych świadczeń w związku z rozwiązywaniem umowy o pracę określonych w "Programie Dobrowolnych Odejść". Tym samym ww. Regulamin określając prawa i obowiązki stron stosunku pracy stanowi normatywne źródło prawa pracy w rozumieniu art. 9 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy.

Wnioskodawcy przysługiwała zarówno odprawa w związku z rozwiązaniem stosunku pracy, jak również rekompensata. Rekompensata ta miała charakter odszkodowania z tytułu utraty Gwarancji Zatrudnienia przez Wnioskodawcę na skutek przystąpienia do Programu Dobrowolnych Odejść.

Gwarancja Zatrudnienia była zagwarantowana w postanowieniach "Paktu Gwarancji Pracowniczych" zawartego w dniu 2 września 2013 r. pomiędzy Spółką P. S.A. ze związkami zawodowymi będącymi stroną Zakładowego Układu Zbiorowego pracowników Spółki P. S.A. Zgodnie z regulacjami Paktu, Wnioskodawcy przysługiwał 10-letni okres Gwarancji Zatrudnienia.

Odprawa pieniężna została wypłacona zgodnie z zasadami określonymi w art. 8 ustawy o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników.

Rekompensata została wypłacona zgodnie z zasadami określonymi w "Regulaminie Programu Dobrowolnych Odejść".

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy rekompensata otrzymana z tytułu utraty Gwarancji Zatrudnienia na skutek przystąpienia do "Programu Dobrowolnych Odejść" korzysta ze zwolnienie od podatku dochodowego od osób fizycznych, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zdaniem Wnioskodawcy otrzymana rekompensata korzysta ze zwolnienia przedmiotowego od podatku zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Jak stanowi art. 10 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy, jednym ze źródeł przychodu jest stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta.

Otwarty katalog przychodów uzyskanych ze stosunku pracy zawiera art. 12 ust. 1 ustawy, zgodnie z którym za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Zgodnie z zasadą nieograniczonego obowiązku podatkowego zawartą w art. 9 ust. 1 ustawy, dochody uzyskane ze stosunku pracy, podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Dochody wolne od podatku dochodowego zostały wyszczególnione w art. 21 ww. ustawy, i tak zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy, wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, oraz otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94. z późn. zm.), z wyjątkiem:

Z powołanych przepisów bezspornie wynika, że źródłem otrzymanej przez Wnioskodawcę rekompensaty był stosunek pracy, z którego przychody podlegają nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu i co do zasady są opodatkowane. Aby dochód uzyskany ze źródła, jakim jest stosunek pracy, mógł korzystać ze zwolnienia przedmiotowego muszą zostać spełnione łącznie następujące przesłanki:

* dochód ten ma charakter odszkodowania lub zadośćuczynienia,

* zasady jego ustalania wynikają m.in. z regulaminów wskazanych w art. 9 § 1 Kodeksu pracy,

* nie może być dochodem enumeratywnie wymienionym w art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. a-g) ww. ustawy.

Z opisu stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca w ramach "Programu Dobrowolnych Odejść" oprócz odprawy za rozwiązanie umowy o pracę otrzymał dodatkowo rekompensatę. Podstawę prawną przyznania i wypłaty rekompensaty stanowił "Regulamin Programu Dobrowolnych Odejść" będący wewnątrzzakładowym aktem prawnym w rozumieniu art. 9 § 1 Kodeksu pracy. Taki status prawny ww. Regulaminu wynika z art. 3 ust. 4 ustawy o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników. Zgodnie z powołaną normą prawną, jeżeli nie jest możliwe zawarcie porozumienia zgodnie z ust. 1 i 3, zasady postępowania w sprawach dotyczących pracowników objętych zamiarem grupowego zwolnienia ustala pracodawca w regulaminie, uwzględniając, w miarę możliwości, propozycje przedstawione w ramach konsultacji przez zakładowe organizacje związkowe. Tym samym został spełniony warunek wynikający z art. 9 § 1 Kodeksu pracy.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawiera w swej treści definicji odszkodowania i zadośćuczynienia. W orzecznictwie wskazuje się, że odszkodowanie to świadczenie mające na celu wyrównanie uszczerbku, jakiego doznała osoba na skutek tego, że jej prawnie chronione dobra i interesy zostały naruszone w wyniku czego doznała uszczerbku w stanie posiadania. Natomiast zadośćuczynienie znajduje swoje źródło w art. 445 i art. 448 Kodeksu cywilnego i co do zasady dotyczy wyrównania szkody niemajątkowej, którą jest np. cierpienie fizyczne, cierpienie psychiczne, wynikające np. z traumy po wypadku lub ze straty bliskiej osoby.

Zgodnie z "Małym słownikiem języka polskiego" (wyd. PWN, W-wa 1995 r., str. 778) pojęcie: -"rekompensata" oznacza: wynagrodzenie, zwłaszcza poniesionych strat, wyrównanie szkód, krzywd, "rekompensować" oznacza: dawać odszkodowanie, wynagradzać krzywdę, wyrównywać straty.

Przyjmując wykładnię literalną należy stwierdzić, że rekompensata stanowi odszkodowanie z tytułu poniesionych strat. W niniejszej sprawie o tym, że rekompensata stanowi odszkodowanie przemawiają postanowienia § 4 ust. 4, ust. 5 i ust. 6 "Regulaminu Programu Dobrowolnych Odejść" odwołujące się bezpośrednio do "Paktu Gwarancji Zatrudnienia". Wnioskodawcy przysługiwała 10-letnia Gwarancja Zatrudnienia, tym samym przystąpienie Wnioskodawcy do "Programu Dobrowolnych Odejść" bez wątpienia spowodowało uszczerbek majątkowy. Wnioskodawca utracił prawo do zatrudnienia w dotychczasowym zakładzie pracy i możliwość otrzymywania wynagrodzenia ze źródła, jakim jest stosunek pracy. Otrzymana rekompensata umożliwi Wnioskodawcy zaspokojenie podstawowych potrzeb życiowych w sytuacji nagłej utraty źródła dochodu.

Tym samym należy uznać, że został spełniony drugi warunek pozwalający na zwolnienie od podatku przedmiotowej rekompensaty.

Otrzymana rekompensata nie została wymieniona w katalogu zamkniętym art. 21 ust. 1 lit. a-g) ustawy, zatem również trzeci warunek pozwalający na zwolnienie od podatku przedmiotowej rekompensaty został spełniony.

Mając powyższe na względzie należy stwierdzić, że rekompensata otrzymana przez Wnioskodawcę na podstawie "Regulaminu Programu Dobrowolnych Odejść" jest wolna od podatku dochodowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Podobne stanowisko zajął:

Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w piśmie z dnia 30 grudnia 2014 r., znak IBPB II/1/415-881/14/BD,

Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w piśmie z dnia 24 sierpnia 2015 r., znak IBPB-2-1/4511-167/15/MD,

Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w piśmie z dnia 30 grudnia 2014 r., znak IBPBII/1/415-881/14/BD,

Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi w piśmie z dnia 14 lipca 2014 r., znak IPTPB2/4511-218/15-4/Akr.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, oraz otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.), z wyjątkiem:

Przepis ten w powołanym wyżej brzmieniu - zgodnie z art. 14 ustawy z dnia 29 sierpnia 2014 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2014 r. poz. 1328 z późn. zm.) - ma zastosowanie do dochodów uzyskanych od dnia 1 stycznia 2014 r.

Należy zaznaczyć, że zwolnieniem określonym w przytoczonym wyżej przepisie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy, objęte są tylko odszkodowania i zadośćuczynienia, których wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, bądź postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 Kodeksu pracy, z wyjątkiem odszkodowań wymienionych w lit. a-g) tego artykułu.

Artykuł 9 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 2014 r. poz. 1502 z późn. zm.) stanowi, że ilekroć w Kodeksie pracy jest mowa o prawie pracy, rozumie się przez to przepisy Kodeksu pracy oraz przepisy innych ustaw i aktów wykonawczych, określające prawa i obowiązki pracowników i pracodawców, a także postanowienia układów zbiorowych pracy i innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów i statutów określających prawa i obowiązki stron stosunku pracy.

Uwzględniając powyższe stwierdzić należy, że skoro - jak wskazuje Wnioskodawca - otrzymane świadczenie miało charakter odszkodowania, którego zasady ustalania wynikały z Regulaminu Programu Dobrowolnych Odejść będącego normatywnym źródłem prawa pracy, o którym mowa w art. 9 § 1 ustawy - Kodeks pracy, to spełnione zostały przesłanki do zastosowania zwolnienia określonego w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wobec tego wartość świadczenia, wypłaconego Wnioskodawcy, korzysta z ww. zwolnienia przedmiotowego. W konsekwencji świadczenie to nie podlega wykazaniu w zeznaniu podatkowym składanym za 2015 r.

Końcowo wskazać należy, że wydając na podstawie art. 14b Ordynacji podatkowej interpretację indywidualną organ podatkowy opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku, w związku z czym nie prowadzi postępowania dowodowego.

Jeżeli zatem przedstawiony we wniosku stan faktyczny różnić się będzie od występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Wnioskodawcy w zakresie rzeczywiście zaistniałego stanu faktycznego.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.).

Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.