ITPB2/4511-707/16-2/ŁS - Skutki podatkowe działu spadku.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613 z późn. zm.) oraz § 5 pkt 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Rozwoju i Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku wspólnym z dnia 6 lipca 2016 r. (data wpływu 12 sierpnia 2016 r.), uzupełnionym w dniu 28 września 2016 r. o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych działu spadku-jest prawidłowe.

W dniu 12 sierpnia 2016 r. został złożony ww. wniosek wspólny, uzupełniony w dniu 28 września 2016 r., o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych działu spadku.

We wniosku tym oraz jego uzupełnieniu przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

We wrześniu 2015 r. zmarł S. K., brat Wnioskodawczyni, J. C. oraz T. K. Na podstawie aktu poświadczenia dziedziczenia sporządzonego w Kancelarii Notarialnej w dniu 26 stycznia 2016 r. spadkobiercami po zmarłym zostali żona spadkodawcy oraz rodzeństwo spadkodawcy (w tym Wnioskodawczyni) w udziałach wyszczególnionych w akcie poświadczenia dziedziczenia-rodzeństwo (3 osoby) każde w udziale po 1/12. W marcu 2016 r. zostało złożone do Urzędu Skarbowego zgłoszenie SD-Z2 i uzyskane zwolnienie z podatku od spadków i darowizn z tytułu dziedziczenia. Obecnie spadkobiercy zamierzają dokonać działu spadku w ten sposób, że żona spadkodawcy przejęłaby cały majątek, a rodzeństwo otrzymałoby od niej spłatę będącą ekwiwalentem ich udziału. Majątek oszacowany został na 300 000 zł. Spłata udziału w wysokości 1/12 wartości majątku wynosi 25 000 zł i nie przekracza tego udziału.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy otrzymana spłata podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych?

Zdaniem Wnioskodawczyni spłata w wysokości 25 000 zł nie przekracza udziału w spadku i nie stanowi dla spadkobierców przysporzenia majątkowego. Spłata jest ekwiwalentna do wartości udziału w spadku. Stanowisko to Wnioskodawczyni opiera na interpretacji indywiudalnej Dyrektora Izby Skarbowej z dnia 2 maja 2016 r., znak IPPB2/4511-308/16-2/MK1 oraz wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z dnia 28 stycznia 2016 r., sygn I SA/Łd 1148/15.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Na podstawie art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Katalog źródeł przychodów, których osiągnięcie powoduje powstanie obowiązku podatkowego, zawarty został w art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z jego treścią źródłami przychodów są:

poddzierżawa oraz inne umowy o podobnym charakterze, w tym również dzierżawa, poddzierżawa działów specjalnych produkcji rolnej oraz gospodarstwa rolnego lub jego składników na cele nierolnicze albo na prowadzenie działów specjalnych produkcji rolnej, z wyjątkiem składników majątku związanych z działalnością gospodarczą;

- jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a-c - przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, a innych rzeczy - przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie; w przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonującej zamiany;

8a) działalność prowadzona przez zagraniczną spółkę kontrolowaną;

9) inne źródła.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że we wrześniu 2015 r. zmarł S. K., brat Wnioskodawczyni, J. C., T. K. Na podstawie aktu poświadczenia dziedziczenia sporządzonego w Kancelarii Notarialnej w dniu 26 stycznia 2016 r. spadkobiercami po zmarłym zostali żona spadkodawcy oraz rodzeństwo spadkodawcy (w tym Wnioskodawczyni) w udziałach wyszczególnionych w akcie poświadczenia dziedziczenia - rodzeństwo (3 osoby) każde w udziałach po 1/12. Obecnie spadkobiercy zamierzają dokonać działu spadku w ten sposób, że żona spadkodawcy przejęłaby cały majątek, a rodzeństwo otrzymałoby od niej spłatę będącą ekwiwalentem ich udziału. Majątek oszacowany został na 300 000 zł. Spłata udziału w wysokości 1/12 wartości majątku wynosi 25 000 zł i nie przekracza tego udziału.

Wobec powyższego wskazać należy, że zgodnie z art. 922 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2016 r. poz. 380 z późn. zm.) prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób stosownie do przepisów księgi niniejszej. W myśl art. 924 oraz art. 925 ww. ustawy spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, a spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku.

Stosownie do art. 1025 § 1 Kodeku cywilnego, prawomocne postanowienie sądu o nabyciu spadku, czy też akt poświadczenia dziedziczenia sporządzony przez notariusza, potwierdza jedynie prawo spadkobiercy do tego spadku od momentu jego otwarcia.

Z instytucją działu spadku mamy do czynienia w sytuacji, w której spadek przypada kilku spadkobiercom. Wskutek działu spadku poszczególni spadkobiercy stają się podmiotami wyłącznie uprawnionymi względem przyznanych im praw majątkowych, stanowiących do chwili działu przedmiot wspólności. Na skutek działu spadku następuje konkretyzacja składników masy spadkowej przypadających poszczególnym spadkobiercom.

W myśl art. 1035 ustawy - Kodeks cywilny, jeżeli spadek przypada kilku spadkobiercom, do wspólności majątku spadkowego oraz do działu spadku stosuje się odpowiednio przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych z zachowaniem przepisów niniejszego tytułu. Dział spadku może nastąpić bądź na mocy umowy między wszystkimi spadkobiercami, bądź na mocy orzeczenia sądu na żądanie któregokolwiek ze spadkobierców (art. 1037 § 1 Kodeksu cywilnego).

Natomiast zgodnie z art. 210 Kodeksu cywilnego każdy ze współwłaścicieli może żądać zniesienia współwłasności. Stosownie zaś do art. 211 i art. 212 ww. Kodeksu zniesienie współwłasności może nastąpić przez podział rzeczy wspólnej, a gdy rzeczy nie da się podzielić, przez przyznanie rzeczy jednemu ze współwłaścicieli z obowiązkiem spłaty pozostałych, bądź przez podział cywilny, polegający na sprzedaży rzeczy wspólnej i podziale uzyskanej ceny stosownie do wielkości udziałów współwłaścicieli.

Wyjaśnić przy tym należy, że okoliczność, że dział spadku następuje ze spłatą od spadkobiercy nabywającego na wyłączną własność (lub współwłasność) składniki majątkowe wchodzące w skład spadku na rzecz drugiego spadkobiercy powoduje, że czynność taka ma charakter odpłatny. Nie jest to jednak równoznaczne z obowiązkiem zapłaty podatku dochodowego z tytułu otrzymania takiej spłaty. W sytuacji, w której spłata równa jest wartości udziału w spadku i nie przekracza go, podatnik nie uzyskuje w związku z czynnością działu spadku żadnego przysporzenia majątkowego względem odziedziczonej ułamkowej części masy spadkowej. W takim przypadku brak jest podstaw do opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych kwoty spłaty otrzymanej w wyniku działu spadku.

W konsekwencji, skoro - jak wskazano w treści wniosku - dział spadku ma odbyć się z obowiązkiem spłaty na rzecz Wnioskodawczyni i innych spadkobierców, a wartość otrzymanej spłaty będzie odpowiadać wartości udziału jaki przysługiwał spadkobiercom w spadku, to jej otrzymanie nie spowoduje powstania przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Stronie oraz pozostałym zainteresowanym przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy, ul. Jana Kazimierza 5, 85-035 Bydgoszcz, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2016 r. poz. 718). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną. Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.