ITPB2/4511-614/15/BK

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) w zw. z § 9 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 27 maja 2015 r. (data wpływu 29 maja 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania spłaty związanej z działem spadku-jest prawidłowe.

W dniu 29 maja 2015 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania spłaty związanej z działem spadku.

We wniosku tym przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

W dniu 21 listopada 2013 r. zmarł ojciec Wnioskodawcy. Postanowieniem Sądu Rejonowego z dnia 19 września 2014 r. (postanowienie uprawomocniło się w dniu 11 października 2014 r.) stwierdzono ustawowe nabycie spadku przez trzech spadkobierców - dzieci spadkodawcy (Wnioskodawcę i dwóch Jego braci) po 1/3 części każdy z nich. W skład masy spadkowej wchodzi spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego położonego w G. o powierzchni 49,80 m² wraz z przynależną piwnicą. Zgodnie z ustawą o podatku od spadków i darowizn Wnioskodawca dokonał zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych (druk SD-Z2) do właściwego Naczelnika Urzędu Skarbowego w ustawowym terminie. Nabycie spadku było zwolnione od podatku od spadków i darowizn na podstawie art. 4a ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn. Jeden z braci Wnioskodawcy chciałby znieść współwłasność ww. spadkowego lokalu mieszkalnego na swoją wyłączną własność z obowiązkiem spłaty udziałów dwóch braci, w kwocie nie przekraczającej wartości każdego udziału w spadku.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy wartość spłaty udziału otrzymanej od innego spadkodawcy w wyniku działu spadku stanowi przychód z odpłatnego zbycia udziału w nieruchomości i powoduje konieczność zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych?

Wnioskodawca wskazuje, że zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, opodatkowaniu podatkiem dochodowym, podlegają wszelkiego rodzaju dochody z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21,52,52a, 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W Jego ocenie otrzymanie przez Niego kwoty ekwiwalentnej do posiadanego udziału w spadku nie powoduje powstania przychodu z odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Istotna jest tu - zdaniem Wnioskodawcy-okoliczność, że spłata nie przekroczy wartości przysługującego udziału spadkowego. Potwierdzenie Jego stanowiska zaprezentowali m.in.:

* Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy w interpretacji indywidualnej z 14 sierpnia 2014 r. (nr ITPB2/415-498/13/DSZ),

* Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy w interpretacji indywidualnej z 12 grudnia 2012 r. (nr ITPB2/415-876/12/RS),

* Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z 7 grudnia 2012 r. (nr IPPB4/4160-59/12-2/JK),

* Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi w interpretacji indywidualnej z 24 lipca 2012 r. (nr IPTPB2/415-348/12-4/AK),

* Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy w interpretacji indywidualnej z 5 września 2011 r. (nr ITPB2/415-548/11/BM),

* Dyrektor Izby Skarbowej w Gdańsku w interpretacji indywidualnej z 2 kwietnia 2008 r. (nr BI/415-0771/007).

Ponadto - jak wskazuje Wnioskodawca - na temat skutków podatkowych powstałych przy spłacie działu spadku wypowiedział się Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów w odpowiedzi z dnia 12 października 2012 r. na interpelację poselską nr 9106 (źródło: Biuletyn Informacji Służb Ekonomiczno-Finansowych nr 36 (791) z dnia 20 grudnia 2012 r. Wyjaśnił w niej, że okoliczność, iż dział spadku, którego przedmiotem jest nieruchomość (mieszkanie), następuje ze spłatami na rzecz pozostałych spadkobierców, powoduje, że umowa ta ma charakter odpłatny, z konsekwencjami wynikającymi z art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Nie jest to jednak równoznaczne z obowiązkiem zapłaty podatku dochodowego z tytułu takiego zbycia nieruchomości (mieszkania). Jeżeli bowiem suma spłaty nie przekracza wartości przysługującego spadkobiercy udziału spadkowego, to nie powstaje przychód z odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy.

Zatem, jeżeli spłata jest ekwiwalentna do posiadanego przez podatnika udziału w spadku, to podatnik nie uzyskuje w związku z tą spłatą żadnego przysporzenia majątkowego względem odziedziczonej ułamkowej masy spadkowej. Brak jest zatem podstaw do opodatkowania kwoty spłaty podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego, stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy z dnia 26 lipca o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.) źródłem przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

* jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a-c) przed upływem 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, a innych rzeczy - przed upływem pół roku licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie; w przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonującej zamiany.

W świetle powyższego, jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości lub ww. praw majątkowych następuje przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie i nie zostaje dokonane w wykonywaniu działalności gospodarczej stanowi źródło przychodu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że w dniu 21 listopada 2013 r. zmarł ojciec Wnioskodawcy. Postanowieniem Sądu Rejonowego z dnia 19 września 2014 r. (postanowienie uprawomocniło się w dniu 11 października 2014 r.) stwierdzono ustawowe nabycie spadku przez trzech spadkobierców - dzieci spadkodawcy (Wnioskodawcę i dwóch Jego braci) po 1/3 części każdy z nich. W skład masy spadkowej wchodzi spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego położonego w G. o powierzchni 49,80 m² wraz z przynależną piwnicą. Zgodnie z ustawą o podatku od spadków i darowizn Wnioskodawca dokonał zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych (druk SD-Z2) do właściwego Naczelnika Urzędu Skarbowego w ustawowym terminie. Nabycie spadku było zwolnione od podatku od spadków i darowizn na podstawie art. 4a ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn. Jeden z braci Wnioskodawcy chciałby znieść współwłasność ww. spadkowego lokalu mieszkalnego na swoją wyłączną własność z obowiązkiem spłaty udziałów dwóch braci, w kwocie nie przekraczającej wartości każdego udziału w spadku.

Zgodnie z art. 922 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r. poz. 121 z późn. zm.) spadek to prawa i obowiązki zmarłego wynikające ze stosunków cywilnoprawnych, które z chwilą jego śmierci przechodzą na następców prawnych. W myśl art. 926 Kodeksu cywilnego powołanie do spadku wynika z ustawy albo z testamentu. Z kolei art. 925 stanowi, że spadkobierca nabywa spadek z chwila otwarcia spadku, co następuje z chwilą śmierci spadkodawcy (art. 924 k.c.). Natomiast, zgodnie z art. 1025 § 1 Kodeksu cywilnego, prawomocne postanowienie Sądu o nabyciu spadku, czy też akt poświadczenia dziedziczenia sporządzony przez notariusza, potwierdza jedynie prawo spadkobiercy do tego spadku od momentu jego otwarcia.

Z instytucją działu spadku mamy do czynienia w sytuacji, w której spadek przypada kilku spadkobiercom. Wskutek działu spadku poszczególni spadkobiercy stają się podmiotami wyłącznie uprawnionymi względem przyznanych im praw majątkowych, stanowiących do chwili działu przedmiot wspólności. Na skutek działu spadku następuje konkretyzacja składników masy spadkowej przypadających poszczególnym spadkobiercom.

Stosownie do art. 1035 Kodeksu cywilnego, jeżeli spadek przypada kilku spadkobiercom, do wspólności majątku spadkowego stosuje się przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych.

Artykuł 1037 § 1 Kodeksu cywilnego stanowi natomiast, że dział spadku może nastąpić bądź na mocy umowy między wszystkimi spadkobiercami, bądź na mocy orzeczenia sądu na żądanie któregokolwiek ze spadkobierców.

W myśl art. 210 Kodeksu cywilnego, każdy ze współwłaścicieli może żądać zniesienia współwłasności. Do momentu zniesienia współwłasności lub dokonania działu spadku, spadkobiercy są współwłaścicielami rzeczy i praw wchodzących w skład spadku.

Natomiast zgodnie z art. 211 i art. 212 Kodeksu cywilnego zniesienie współwłasności może nastąpić przez podział rzeczy wspólnej, a gdy rzeczy nie da się podzielić, przez przyznanie rzeczy jednemu ze współwłaścicieli z obowiązkiem spłaty pozostałych bądź przez podział cywilny, polegający na sprzedaży rzeczy wspólnej i podziale uzyskanej ceny stosownie do wielkości udziałów współwłaścicieli.

Odnosząc się do powyższego wyjaśnić należy, że dział spadku, którego przedmiotem jest lokal mieszkalny następuje ze spłatami na rzecz pozostałych spadkobierców powoduje, że umowa ta ma charakter odpłatny. Nie jest to jednak równoznaczne z obowiązkiem zapłaty podatku dochodowego z tytułu takiego zbycia.

Jeżeli suma spłaty nie przekracza wartości przysługującego spadkobiercy udziału spadkowego, to nie powstaje przychód z odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Tym samym w sytuacji, w której spłata jest ekwiwalentna do posiadanego przez podatnika udziału w spadku, podatnik nie uzyskuje w związku z czynnością działu spadku żadnego przysporzenia majątkowego względem odziedziczonej ułamkowej części masy spadkowej. W takim przypadku brak jest podstaw do opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych kwoty spłaty otrzymanej w wyniku działu spadku.

Jeżeli zatem Wnioskodawca otrzyma od drugiego spadkobiercy - brata w wyniku działu spadku obejmującego spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego spłatę w wysokości nie przekraczającej wartości udziału jaki przysługuje Wnioskodawcy w spadku nie powstanie przychód z odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w konsekwencji Wnioskodawca nie będzie zobowiązany do zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.).

Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.