ITPB2/4511-568/15/IB

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) w zw. z § 9 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 21 kwietnia 2015 r. (data wpływu 5 maja 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia przedmiotowego - jest prawidłowe.

W dniu 5 maja 2015 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia przedmiotowego.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

W dniu 20 stycznia 2007 r. zmarła krewna Wnioskodawcy, zamieszkała ostatnio w Niemczech. Do spadku po zmarłej, zgodnie z niemieckimi przepisami prawa cywilnego powołanych zostało 10 osób (w tym Wnioskodawca).

Dziedziczenie ustawowe zostało jednakże podważone przez jedenastą osobę, Pana S., który powołał się przed niemieckim sądem w W. na niemieckie dokumenty (m.in. testament) przesądzające o jego prawach do spadku.

W związku z tym stanem faktycznym spadkobiercy ustawowi (w tym Wnioskodawca) wynajęli adwokata w celu zbadania ich ewentualnego prawa do rzeczonego spadku.

W następstwie sporu, toczącego się przed niemieckim sądem w W. została zawarta na podstawie przepisów niemieckiego prawa ugoda sądowa (w dniu 5 grudnia 2012 r. zaprotokołowano ugodę, a w dniu 17 grudnia 2012 r. podpisała ją Sędzia Sądu Rejonowego w W.), w wyniku której strony (10 osób) otrzymały kwoty po 50.000 euro i wyraziły zgodę na uznanie Pana S. za jedynego spadkobiercę po zmarłej.

Z ww. ugody sądowej z dnia 5 grudnia 2012 r. zawartej przed Sądem Rejonowym w W. wynika, że Wnioskodawca nie został wymieniony jako spadkobierca po zmarłej, a jako jedynego spadkobiercę wyznaczono Pana S.

Wysokość i zasady ustalenia w ww. ugodzie sądowej kwot odszkodowania (zadośćuczynienia) wynikają wprost z niemieckich przepisów ustawowych i wykonawczych.

Ugodę zawarto zgodnie z obowiązującym prawem niemieckim, a koszty opłat sądowych, opłat za zastępstwo procesowe oraz wszelkich innych zobowiązań z tym związanych, zgodnie z treścią zawartej ugody i prawem niemieckim poniósł Pan S.

Wnioskodawca na stałe mieszka w Polsce. Pieniądze w kwocie 209.650 zł zostały wpłacone Wnioskodawcy na rachunek bankowy przez wyznaczonego przez Sąd Rejonowy w W. kuratora spadku działającego w imieniu spadkobiercy Pana S.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy opisane w ww. stanie faktycznym odszkodowanie oraz zadośćuczynienie, którego wysokość oraz zasady ustalania wynikają wprost z przepisów niemieckich ustaw oraz przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, a potwierdzone ugodą zawartą przez Wnioskodawcę przed niemieckim Sądem Rejonowym w W. zaprotokołowaną w dniu 5 grudnia 2012 r. oraz podpisaną przez Sędziego tego Sądu w dniu 17 grudnia 2012 r., podlega zwolnieniu z podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie przepisu art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.).

Zdaniem Wnioskodawcy w myśl art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.) osoby fizyczne, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (tzw. nieograniczony obowiązek podatkowy).

Przepisy art. 3 ust. 1, la, 2a, 2b stosuje się z uwzględnieniem umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania, których stroną jest Rzeczpospolita Polska (o czym stanowi art. 4a ww. ustawy).

Stosownie do art. 22 ust. 1 umowy z dnia 14 maja 2003 r. między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Federalną Niemiec w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i od majątku (Dz. U. z 2005 r. Nr 12, poz. 90) dochody osoby mającej miejsce zamieszkania lub siedzibę w Umawiającym się Państwie, bez względu na to, gdzie są osiągane, a które nie są objęte postanowieniami poprzednich artykułów niniejszej umowy, podlegają opodatkowaniu tylko w tym Państwie.

W analizowanej sytuacji Wnioskodawca ma miejsce zamieszkania w Polsce, a osiągnięte dochody mieszczą się w zakresie postanowień art. 22 ust. 1 umowy z dnia 14 maja 2003 r. między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Federalną Niemiec w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i od majątku (Dz. U. z 2005 r. Nr 12, poz. 90).

Stosownie do treści art. 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody - z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochody, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Przedstawiony przepis ustanawia zasadę powszechności opodatkowania dochodów osób fizycznych podatkiem dochodowym. Opodatkowaniu podlegają więc wszelkiego rodzaju dochody - z wyjątkiem dochodów i przychodów wymienionych głównie w art. 21 powołanej powyżej ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zwolnione z podatku dochodowego są zatem m.in. odszkodowania i zadośćuczynienia, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy.

Stosownie do treści art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, oraz otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.), z wyjątkiem:

W analizowanej sprawie tryb, wysokość oraz zasady ustalania odszkodowania (zadośćuczynienia) wynikają wprost z niemieckich przepisów ustawowych oraz przepisów wykonawczych.

Wnioskodawca stoi zatem na stanowisku, iż opisane w ww. stanie faktycznym odszkodowanie (zadośćuczynienie), którego wysokość oraz zasady ustalania wynikają wprost z przepisów niemieckich ustaw oraz przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, podlega zwolnieniu z podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie przepisu art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Powyższe jednoznacznie potwierdził również Minister Finansów w dwóch interpretacjach indywidualnych wydanych wobec Wnioskodawcy, tj.:

1. w interpretacji indywidualnej z dnia 24 lutego 2015 r. (...), w której organ interpretacyjny wskazał:

Cyt.: "Jak wynika ze stanu faktycznego przedstawionego we wniosku, Wnioskodawca od osoby fizycznej mającej zamieszkania w Niemczech otrzymał na podstawie ugody sądowej odszkodowanie i zadośćuczynienie, których wysokość i zasady ustalenia wynikają wprost z niemieckich przepisów ustawowych i wykonawczych. Mając na uwadze ww. okoliczności faktyczne oraz powołane wyżej przepisy prawa stwierdzić zatem należy, że zgodnie z postanowieniami umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania zawartej między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Federalną Niemiec odszkodowanie i zadośćuczynienie otrzymane przez Wnioskodawcę podlegają opodatkowaniu tylko w Polsce. Jednocześnie są one zwolnione z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych".

2. w interpretacji indywidualnej z dnia 13 czerwca 2014 r. (...), w której organ interpretacyjny wskazał:

Cyt.: "Jak wynika ze stanu faktycznego przedstawionego we wniosku i w jego uzupełnieniu, Wnioskodawca od osoby fizycznej mającej zamieszkania w Niemczech otrzymał na podstawie ugody sądowej odszkodowanie i zadośćuczynienie, których wysokość i zasady ustalenia wynikają wprost z niemieckich przepisów ustawowych i wykonawczych.

Mając na uwadze ww. okoliczności faktyczne oraz powołane wyżej przepisy prawa stwierdzić zatem należy, że zgodnie z postanowieniami umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania zawartej między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Federalną Niemiec odszkodowanie otrzymane przez Wnioskodawcę podlegają opodatkowaniu tylko w Polsce. (...) W sytuacji bowiem, gdy jak wskazano w uzupełnieniu wniosku, wysokość i zasady ustalenia tego odszkodowania wynikają wprost z niemieckich przepisów ustawowych i wykonawczych, przedmiotowe odszkodowanie mieści się w zakresie zwolnienia uregulowanego w art. 21 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy."

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

W myśl art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn.) osoby fizyczne, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (tzw. nieograniczony obowiązek podatkowy).

Przepisy art. 3 ust. 1, 1a, 2a, 2b stosuje się z uwzględnieniem umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania, których stroną jest Rzeczpospolita Polska (art. 4a ww. ustawy).

Stosownie do art. 22 ust. 1 umowy z dnia 14 maja 2003 r. między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Federalną Niemiec w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i od majątku (Dz. U. z 2005 r. Nr 12, poz. 90) dochody osoby mającej miejsce zamieszkania lub siedzibę w Umawiającym się Państwie, bez względu na to, gdzie są osiągane, a które nie są objęte postanowieniami poprzednich artykułów niniejszej umowy, podlegają opodatkowaniu tylko w tym Państwie.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 cytowanej ustawy w brzmieniu obowiązującym przed dniem 4 października 2014 r., wolne od podatku są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, z wyjątkiem:

Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy w brzmieniu obowiązującym od dnia 4 października 2014 r. i mającym zastosowanie do dochodów uzyskanych od dnia 1 stycznia 2014 r. wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, oraz otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.), z wyjątkiem:

Jak wynika ze stanu faktycznego przedstawionego we wniosku, Wnioskodawca otrzymał na podstawie ugody sądowej w Niemczech odszkodowanie (zadośćuczynienie), którego wysokość i zasady ustalenia wynikają wprost z niemieckich przepisów ustawowych i wykonawczych.

Mając na uwadze ww. okoliczności faktyczne oraz powołane wyżej przepisy prawa stwierdzić zatem należy, że zgodnie z postanowieniami umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania zawartej między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Federalną Niemiec odszkodowanie i zadośćuczynienie otrzymane przez Wnioskodawcę podlegają opodatkowaniu tylko w Polsce. Jednocześnie, są one zwolnione z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku, Al. Zwycięstwa 16/17, 80-219 Gdańsk po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.