ITPB2/4511-555/15/BK

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 23 stycznia 2015 r. (data wpływu 7 maja 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie - jest prawidłowe.

W dniu 7 maja 2015 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania spłaty związanej z działem spadku.

We wniosku tym przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca, po śmierci obojga swoich rodziców złożył w sądzie wraz z pozostałymi spadkobiercami wniosek o stwierdzenie nabycia spadku po nich. Zgodnie z postanowieniem z dnia 18 lutego 2014 r. Sąd stwierdził, że:

* spadek po jego ojcu zmarłym 18 września 2008 r. na podstawie ustawy nabyli żona w 1/4 części oraz troje dzieci (w tym Wnioskodawca) po 3/16 części każde z nich i troje wnuków po 3/48 części każde z nich,

* spadek po jego mamie zmarłej 3 sierpnia 2013 r. na podstawie ustawy nabyło troje dzieci po 1/4 części każde z nich oraz troje wnuków po 1 /12 części każde z nich.

W skład masy spadkowej wchodziło wyłącznie spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego, w którym zamieszkiwali zmarli rodzice Wnioskodawcy i które stanowiło ich wspólny majątek.

Następnie wszyscy spadkobiercy złożyli w Sądzie zgodny wniosek o dział spadku i zniesienie współwłasności. Wniosek ten został złożony z uwagi na znaczną liczbę spadkobierców w celu uproszczenia spraw związanych ze sprzedażą mieszkania po rodzicach. Zgodnie z postanowieniem z dnia 14 października 2014 r. Sąd dokonał:

* podziału majątku wspólnego zmarłych rodziców przyznając każdemu z nich na wyłączną własność udział po 1/2 części w ww. spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego;

* działu spadku po zmarłych rodzicach oraz zniesienia współwłasności ww. spadkowego spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego i przyznał je na wyłączną własność siostrze Wnioskodawcy oraz

* zasądził od siostry Wnioskodawcy tytułem rozliczenia udziału w spadku oraz we współwłasności dokonanie spłat na rzecz pozostałych spadkobierców, tj. po 41 250 zł dla każdego z rodzeństwa (w tym na rzecz Wnioskodawcy) oraz po 13 750 zł dla każdego z wnuków.

W listopadzie 2014 r. siostra Wnioskodawcy, jako jedyna właścicielka sprzedała mieszkanie za kwotę 165 000 zł. W tym samym miesiącu po otrzymaniu należności od kupujących dokonała zasądzonych jej spłat zgodnie z ww. postanowieniem Sądu, w tym spłaty na rzecz Wnioskodawcy w wysokości 41 250 zł, co stanowiło 1/4 część ceny sprzedaży.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy Wnioskodawca jest zobowiązany do zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych z tytułu otrzymanej spłaty w wysokości 41 250 zł, stanowiącej rozliczenie Jego udziału w spadku oraz we współwłasności, czy też spłata ta nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych?

Zdaniem Wnioskodawcy, zgodnie z orzeczeniami sądowymi (np. wyrok WSA w Gliwicach, sygn. akt I SA/Gl 278/13, wyrok WSA w Poznaniu, sygn. akt I SA/Po 918/12) dokonana na Jego rzecz spłata nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Wnioskodawca podziela stanowisko wyrażone w ww. wyrokach. Sprzedaż mieszkania miała na celu spieniężenie odziedziczonego przez nich majątku, tj. uzyskanie ekwiwalentu pieniężnego tego majątku. Umożliwiło to sprawne dokonanie zgodnego z przepisami spadkowymi podziału spadku.

W świetle obowiązującego stanu prawnego, stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

W myśl art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a, 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy źródłem przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

* jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a-c) przed upływem 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, a innych rzeczy - przed upływem pół roku licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie; w przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonującej zamiany.

W świetle powyższego, jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości lub ww. praw majątkowych następuje przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie i nie zostaje dokonane w wykonywaniu działalności gospodarczej stanowi źródło przychodu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca, po śmierci obojga swoich rodziców złożył w sądzie wraz z pozostałymi spadkobiercami wniosek o stwierdzenie nabycia spadku po nich. Zgodnie z postanowieniem z dnia 18 lutego 2014 r. Sąd stwierdził, że:

* spadek po jego ojcu zmarłym 18 września 2008 r. na podstawie ustawy nabyli żona w 1/4 części oraz troje dzieci (w tym Wnioskodawca) po 3/16 części każde z nich i troje wnuków po 3/48 części każde z nich,

* spadek po jego mamie zmarłej 3 sierpnia 2013 r. na podstawie ustawy nabyło troje dzieci po 1/4 części każde z nich oraz troje wnuków po 1 /12 części każde z nich.

W skład masy spadkowej wchodziło wyłącznie spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego, w którym zamieszkiwali zmarli rodzice Wnioskodawcy i które stanowiło ich wspólny majątek.

Następnie wszyscy spadkobiercy złożyli w Sądzie zgodny wniosek o dział spadku i zniesienie współwłasności. Wniosek ten został złożony z uwagi na znaczną liczbę spadkobierców w celu uproszczenia spraw związanych ze sprzedażą mieszkania po rodzicach. Zgodnie z postanowieniem z dnia 14 października 2014 r. Sąd dokonał:

* podziału majątku wspólnego zmarłych rodziców przyznając każdemu z nich na wyłączną własność udział po 1/2 części w ww. spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego;

* działu spadku po zmarłych rodzicach oraz zniesienia współwłasności ww. spadkowego spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego i przyznał je na wyłączną własność siostrze Wnioskodawcy oraz

* zasądził od siostry Wnioskodawcy tytułem rozliczenia udziału w spadku oraz we współwłasności dokonanie spłat na rzecz pozostałych spadkobierców, tj. po 41 250 zł dla każdego z rodzeństwa (w tym na rzecz Wnioskodawcy) oraz po 13 750 zł dla każdego z wnuków.

W listopadzie 2014 r. siostra Wnioskodawcy, jako jedyna właścicielka sprzedała mieszkanie za kwotę 165 000 zł. W tym samym miesiącu po otrzymaniu należności od kupujących dokonała zasądzonych jej spłat zgodnie z ww. postanowieniem Sądu, w tym spłaty na rzecz Wnioskodawcy w wysokości 41 250 zł, co stanowiło 1/4 część ceny sprzedaży.

Zgodnie z art. 922 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r. poz. 121 z późn. zm.) spadek to prawa i obowiązki zmarłego wynikające ze stosunków cywilnoprawnych, które z chwilą jego śmierci przechodzą na następców prawnych. W myśl art. 926 Kodeksu cywilnego powołanie do spadku wynika z ustawy albo z testamentu. Z kolei art. 925 stanowi, że spadkobierca nabywa spadek z chwila otwarcia spadku, co następuje z chwilą śmierci spadkodawcy (art. 924 k.c.). Natomiast, zgodnie z art. 1025 § 1 Kodeksu cywilnego, prawomocne postanowienie Sądu o nabyciu spadku, czy też akt poświadczenia dziedziczenia sporządzony przez notariusza, potwierdza jedynie prawo spadkobiercy do tego spadku od momentu jego otwarcia.

Z instytucją działu spadku mamy do czynienia w sytuacji, w której spadek przypada kilku spadkobiercom. Wskutek działu spadku poszczególni spadkobiercy stają się podmiotami wyłącznie uprawnionymi względem przyznanych im praw majątkowych, stanowiących do chwili działu przedmiot wspólności. Na skutek działu spadku następuje konkretyzacja składników masy spadkowej przypadających poszczególnym spadkobiercom.

Stosownie do art. 1035 Kodeksu cywilnego, jeżeli spadek przypada kilku spadkobiercom, do wspólności majątku spadkowego stosuje się przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych.

Artykuł 1037 § 1 Kodeksu cywilnego stanowi natomiast, że dział spadku może nastąpić bądź na mocy umowy między wszystkimi spadkobiercami, bądź na mocy orzeczenia sądu na żądanie któregokolwiek ze spadkobierców.

W myśl art. 210 Kodeksu cywilnego, każdy ze współwłaścicieli może żądać zniesienia współwłasności. Do momentu zniesienia współwłasności lub dokonania działu spadku, spadkobiercy są współwłaścicielami rzeczy i praw wchodzących w skład spadku.

Natomiast zgodnie z art. 211 i art. 212 Kodeksu cywilnego zniesienie współwłasności może nastąpić przez podział rzeczy wspólnej, a gdy rzeczy nie da się podzielić, przez przyznanie rzeczy jednemu ze współwłaścicieli z obowiązkiem spłaty pozostałych bądź przez podział cywilny, polegający na sprzedaży rzeczy wspólnej i podziale uzyskanej ceny stosownie do wielkości udziałów współwłaścicieli.

Odnosząc się do powyższego wyjaśnić należy, że okoliczność, iż dział spadku, którego przedmiotem jest lokal mieszkalny następuje ze spłatami na rzecz pozostałych spadkobierców powoduje, że umowa ta ma charakter odpłatny. Nie jest to jednak równoznaczne z obowiązkiem zapłaty podatku dochodowego z tytułu takiego zbycia. Jeżeli suma spłaty nie przekracza wartości przysługującego spadkobiercy udziału spadkowego, to nie powstaje przychód z odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Tym samym w sytuacji, w której spłata jest ekwiwalentna do posiadanego przez podatnika udziału w spadku, podatnik nie uzyskuje w związku z czynnością działu spadku żadnego przysporzenia majątkowego względem odziedziczonej ułamkowej części masy spadkowej. W takim przypadku brak jest podstaw do opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych kwoty spłaty otrzymanej w wyniku działu spadku.

Mając zatem na uwadze przestawiony stan faktyczny oraz obowiązujące przepisy prawa stwierdzić należy, że spłata otrzymana przez Wnioskodawcę w wyniku działu spadku nieprzekraczająca wartość udziału jaki przysługiwał Wnioskodawcy w spadku nie spowodowała powstania przychodu z odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w związku z czym na Wnioskodawcy nie ciąży obowiązek opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych kwoty spłaty otrzymanej w wyniku działu spadku.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy, ul. Jana Kazimierza 5, 85-035 Bydgoszcz, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.).

Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.