ITPB2/4511-526/15/MK - PIT w zakresie opodatkowania sprzedaży lokalu mieszkalnego

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) w związku z § 9 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. , poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 20 kwietnia 2015 r. (data wpływu - 21 kwietnia 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania sprzedaży lokalu mieszkalnego - jest nieprawidłowe.

W dniu 21 kwietnia 2015 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania sprzedaży lokalu mieszkalnego.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca nabył w 2009 r. wspólnie z żoną lokal mieszkalny, przy czym w umowie kredytu (z którego pochodziły środki pieniężne na zakup) widniał tylko On, z kolei w akcie notarialnym - również żona.

13 grudnia 2012 r. Wnioskodawca zawarł z żoną ugodę (jak wskazano we wniosku, dokonano tego w formie pisemnej zwykłej), zaś w dniu 22 lutego 2013 r. umowę, na mocy której Wnioskodawca przejął kredyt związany z ww. lokalem mieszkalnym (spłaca go do tej pory), natomiast żona otrzymała udział wynoszący #189; części w samochodzie osobowym oraz spłatę w kwocie 40000 zł. Wartość udziału w samochodzie wyceniono z kolei na kwotę 22500 zł w oparciu o akt darowizny własności samochodu z dnia 18 października 2012 r. W związku z powyższymi ustaleniami strony nie zgłaszały wobec siebie żadnych roszczeń z tytułu spłat i dopłat, a nadto oświadczyły, że ugoda wyczerpuje wszelkie wzajemne roszczenia z tytułu podziału majątku. Strony zgodnie ustaliły, że żona Wnioskodawcy zrzeka się wszystkich praw do mieszkania i kredytu.

25 marca 2013 r. Wnioskodawca złożył wniosek o podział majątku wspólnego, na skutek czego w pkt 2 wydanego przez sąd postanowienia z dnia 4 grudnia 2013 r. o podziale majątku wspólnego ujęto tożsame brzmienie uprzednio dokonanych przez Wnioskodawcę i jego żonę ustaleń.

W dniu 24 stycznia 2013 r. Wnioskodawca się rozwiódł. Natomiast w dniu 30 stycznia 2014 r. dostał ostateczny wypis księgi wieczystej, w którym widnieje tylko on, zaś była żona została wykreślona.

Obecnie Wnioskodawca rozważa możliwość sprzedaży mieszkania i przeznaczenia uzyskanych w związku z tym środków pieniężnych na spłatę ww. kredytu hipotecznego, wykluczając przy tym zakup kolejnego mieszkania.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

Czy za datę nabycia przez Wnioskodawcę przedmiotowego lokalu mieszkalnego należy dla celów podatkowych przyjąć datę jego zakupu czy też datę podziału majątku, w wyniku którego nabył należącą do byłej żony połowę ww. mieszkania (jeśli ten drugi termin, to czy podatek dotyczy całej wartości sprzedawanej nieruchomości czy tylko tej połowy, którą Wnioskodawca przejął od byłej żony).

Zdaniem Wnioskodawcy, od początku jest właścicielem mieszkania i mimo podziału majątku, który nastąpił w 2013 r. od zakupu mieszkania minęło 5 lat, a więc w związku z tym powinien być zwolniony z płacenia podatku przy sprzedaży.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a, 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl zaś art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c) ustawy źródłem przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

- jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonywaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

Stosunki majątkowe pomiędzy małżonkami zostały uregulowane w ustawie z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2015 r. poz. 583).

Zgodnie z art. 31 § 1 ww. ustawy z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny).

Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków. Natomiast w myśl art. 35 ww. ustawy w czasie trwania wspólności ustawowej żaden z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego. Nie może również rozporządzać ani zobowiązywać się do rozporządzania udziałem, który w razie ustania wspólności przypadnie mu w majątku wspólnym lub w poszczególnych przedmiotach należących do tego majątku. Z kolei art. 43 § 1 przytoczonej ustawy stanowi, że oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym.

W świetle powyższego wskazać należy, że wspólność wynikająca ze stosunku małżeństwa jest współwłasnością łączną. Cechą charakterystyczną tego typu współwłasności jest to, iż niemożliwe jest ustalenie wielkości udziału małżonków we współwłasności (współwłasność bezudziałowa) oraz żaden z małżonków w czasie jej trwania nie może rozporządzać swymi prawami do majątku wspólnego.

Nie bez znaczenia pozostaje również fakt, że zasada równych udziałów małżonków w majątku wspólnym, o której mowa w art. 43 § 1 Kodeksu, obowiązuje bez względu na stopień, w którym każde z małżonków przyczyniło się do powstania majątku wspólnego, i niezależnie od przyczyny ustania wspólności. Wspomniana równość udziałów jest bowiem wyrazem równego traktowania małżonków i ich równouprawnienia w stosunkach majątkowych po ustaniu wspólności majątkowej.

Opisany ustrój majątkowy trwa do ustania lub unieważnienia małżeństwa albo orzeczenia separacji, chyba że w czasie trwania związku małżeńskiego: 1) małżonkowie zawarli małżeńską umowę majątkową, 2) z ważnych powodów na żądanie jednego z małżonków sąd orzekł zniesienie wspólności, 3) wspólność ustała z mocy prawa na skutek ubezwłasnowolnienia lub ogłoszenia upadłości jednego z małżonków.

Zniesienie wspólności ustawowej kreuje prawo małżonków do majątku wspólnego na zasadzie współwłasności w częściach ułamkowych, które z reguły jest stanem przejściowym i prowadzi do podziału majątku.

Zgodnie natomiast z art. 1037 Kodeksu cywilnego w związku z art. 46 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego podział majątku wspólnego może nastąpić bądź na mocy umowy między małżonkami, bądź na mocy orzeczenia sądu na żądanie któregokolwiek z małżonków.

Stosownie zaś do teorii prawa rzeczowego przyznanie danej osobie na wyłączną własność rzeczy w wyniku podziału majątku wspólnego, działu spadku, zniesienia współwłasności jest nabyciem tych rzeczy. Mając na uwadze przyjętą linię orzecznictwa Naczelnego Sądu Administracyjnego nabyciem w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie jest przyznanie rzeczy na wyłączną własność jednemu z małżonków w wyniku podziału majątku wspólnego, ale tylko wówczas jeśli:

* podział taki jest ekwiwalentny w naturze i nie towarzyszą mu spłaty i dopłaty lub

* jeżeli wartość otrzymanej przez daną osobę rzeczy w wyniku podziału tego majątku mieści się w udziale, jaki byłemu małżonkowi przysługuje w majątku dorobkowym małżeńskim.

Zatem, za datę nabycia nieruchomości (prawa), która przypadła danej osobie w wyniku podziału majątku wspólnego, należy przyjąć datę jej nabycia w czasie trwania ustawowej wspólności majątkowej małżeńskiej pod warunkiem, że wartość otrzymanej przez daną osobę nieruchomości (prawa) w wyniku podziału tego majątku mieści się w udziale, jaki tej osobie przysługuje w majątku dorobkowym małżeńskim. Jeżeli natomiast wartość otrzymanej przez małżonka nieruchomości (prawa) przekracza jego udział w majątku dorobkowym małżeńskim, to wówczas za datę nabycia tej części nieruchomości (prawa), która przekracza udział małżonka w majątku dorobkowym małżeńskim, należy przyjąć dzień, w którym dokonano podziału majątku dorobkowego małżeńskiego.

Z analizy opisanego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawca nabył w 2009 r. wspólnie z żoną lokal mieszkalny, przy czym w umowie kredytu (z którego pochodziły środki pieniężne na zakup) widniał tylko On, z kolei w akcie notarialnym - również żona.

13 grudnia 2012 r. Wnioskodawca zawarł z żoną ugodę (jak wskazano we wniosku, dokonano tego w formie pisemnej zwykłej), zaś w dniu 22 lutego 2013 r. umowę, na mocy której Wnioskodawca przejął kredyt związany z ww. lokalem mieszkalnym (spłaca go do tej pory), natomiast żona otrzymała udział wynoszący #189; części w samochodzie osobowym oraz spłatę w kwocie 40000 zł. Wartość udziału w samochodzie wyceniono z kolei na kwotę 22500 zł w oparciu o akt darowizny własności samochodu z dnia 18 października 2012 r. W związku z powyższymi ustaleniami strony nie zgłaszały wobec siebie żadnych roszczeń z tytułu spłat i dopłat, a nadto oświadczyły, że ugoda wyczerpuje wszelkie wzajemne roszczenia z tytułu podziału majątku. Strony zgodnie ustaliły, że żona Wnioskodawcy zrzeka się wszystkich praw do mieszkania i kredytu.

25 marca 2013 r. Wnioskodawca złożył wniosek o podział majątku wspólnego, na skutek czego w pkt 2 wydanego przez sąd postanowienia z dnia 4 grudnia 2013 r. o podziale majątku wspólnego ujęto tożsame brzmienie uprzednio dokonanych przez Wnioskodawcę i jego żonę ustaleń.

W dniu 24 stycznia 2013 r. Wnioskodawca się rozwiódł. Natomiast w dniu 30 stycznia 2014 r. dostał ostateczny wypis księgi wieczystej, w którym widnieje tylko on, zaś była żona została wykreślona.

Obecnie Wnioskodawca rozważa możliwość sprzedaży mieszkania i przeznaczenia uzyskanych w związku z tym środków pieniężnych na spłatę ww. kredytu hipotecznego, wykluczając przy tym zakup kolejnego mieszkania.

Mając na uwadze dotychczasowe rozważania nie można stwierdzić, że dokonany przez małżonków podział majątku wspólnego był ekwiwalentny, a zatem winien być traktowany w kategorii nabycia. To zaś oznacza, że dla części lokalu mieszkalnego nabytej w drodze ww. podziału za datę nabycia uznać należy dzień dokonania podziału majątku wspólnego.

Dokonując zatem oceny skutków prawnych przedstawionego w sprawie zdarzenia przyszłego należy wskazać, że przychód z tytułu sprzedaży lokalu mieszkalnego, w części odpowiadającej udziałowi nabytemu w 2009 r. w ramach wspólności małżeńskiej nie będzie podlegał opodatkowaniu podatkiem dochodowym, ponieważ zbycie przez Wnioskodawcę tego udziału nastąpi po upływie 5 lat od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło jego nabycie.

Natomiast do przychodu z odpłatnego zbycia ww. lokalu, w części odpowiadającej udziałowi, który Wnioskodawca nabył w 2013 r. w wyniku podziału majątku mają zastosowanie przepisy obowiązujące od dnia 1 stycznia 2009 r.

W myśl art. 30e ust. 1 podatek od dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c) wynosi 19% podstawy obliczenia podatku.

Podstawą obliczenia podatku jest, co wynika z treści art. 30e ust. 2 ww. ustawy, dochód stanowiący różnicę pomiędzy przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw określonym zgodnie z art. 19, a kosztami ustalonymi zgodnie z art. 22 ust. 6c i 6d, powiększoną o sumę odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 22h ust. 1 pkt 1, dokonanych od zbywanych nieruchomości lub praw.

Stosownie zaś do art. 45 ust. 1a pkt 3 ustawy w terminie do dnia 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym podatnik powinien złożyć we właściwym urzędzie skarbowym odrębne zeznanie, według ustalonego wzoru, o wysokości osiągniętego w roku podatkowym dochodu (poniesionej straty) z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych opodatkowanych na zasadach określonych w art. 30e.

W zeznaniu tym, zgodnie z art. 30e ust. 4 ustawy, jest obowiązany wykazać:

W myśl powołanego wyżej art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku dochodowego są dochody z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych, o których mowa w art. 30e, w wysokości, która odpowiada iloczynowi tego dochodu i udziału wydatków poniesionych na własne cele mieszkaniowe w przychodzie z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych, jeżeli począwszy od dnia odpłatnego zbycia, nie później niż w okresie dwóch lat od końca roku podatkowego, w którym nastąpiło odpłatne zbycie, przychód uzyskany ze zbycia tej nieruchomości lub tego prawa majątkowego został wydatkowany na własne cele mieszkaniowe; udokumentowane wydatki poniesione na te cele uwzględnia się do wysokości przychodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych.

Ponadto zgodnie z art. 30e ust. 5 przytoczonej ustawy dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c) nie łączy się z dochodami (przychodami) z innych źródeł.

Reasumując:

* sprzedaż lokalu mieszkalnego w części nabytej w 2009 r. w ramach wspólności majątkowej nie będzie stanowić źródła przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, bowiem odpłatne zbycie w tej części zostanie dokonane po upływie 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie, natomiast

* dochód uzyskany przez Wnioskodawcę z odpłatnego zbycia lokalu mieszkalnego w części nabytej w 2013 r. w wyniku podziału majątku będzie podlegał opodatkowaniu 19% podatkiem dochodowym na zasadach określonych w art. 30e ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia 2009 r.). Dochód ten będzie zwolniony z opodatkowania podatkiem dochodowym na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jeżeli uzyskany przychód w okresie od dnia odpłatnego zbycia, nie później niż w okresie dwóch lat od końca roku podatkowego, w którym nastąpi odpłatne zbycie, wydatkowany zostanie na własne cele mieszkaniowe Wnioskodawcy.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie, ul. Staromłyńska 10, 70-561 Szczecin, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.).

Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.