ITPB2/4511-1193/15/TJ - Ustalenie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodu wydatku wynikającego z noty obciążeniowej z tytułu uszkodzenia przewożonego towaru oraz opodatkowania odszkodowania.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613 z późn. zm.) oraz § 5 pkt 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 16 grudnia 2015 r. (data wpływu 28 grudnia 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodu wydatku wynikającego z noty obciążeniowej z tytułu uszkodzenia przewożonego towaru oraz opodatkowania odszkodowania - jest nieprawidłowe.

W dniu 28 grudnia 2015 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodu wydatku wynikającego z noty obciążeniowej z tytułu uszkodzenia przewożonego towaru oraz opodatkowania odszkodowania.

We wniosku tym przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca jest jednym ze wspólników w spółce jawnej prowadzącej działalność gospodarczą w zakresie transportu drogowego. Spółka jawna prowadzi księgowość w formie ksiąg rachunkowych. W związku z prowadzoną działalnością zdarzają się szkody na przewożonym ładunku (uszkodzenia ładunków podczas przewozu). Jest to jedno z ryzyk prowadzonej działalności gospodarczej, na zabezpieczenie którego Wspólnicy opłacają ubezpieczenie - OC przewoźnika stanowiące dla nich koszt uzyskania przychodu.

Zleceniodawca - firma produkująca łodzie - zleciła spółce, w której Wnioskodawca jest Wspólnikiem przewóz łodzi, w trakcie którego doszło do wypadku, czego wynikiem było uszkodzenie łodzi. W związku z powstałą szkodą zleceniodawca wystawił dla spółki jawnej notę obciążeniową stanowiącą sumę kosztów poniesionych na naprawę łodzi.

W związku z powstałą szkodą na przewożonym ładunku Wnioskodawca zgłosił zdarzenie do ubezpieczyciela w zakresie OC przewoźnika, w wyniku czego spółka jawna otrzymała odszkodowanie, w kwocie noty obciążeniowej wystawionej przez poszkodowanego (zleceniodawcę) pomniejszonej o udział własny ubezpieczonego w szkodzie.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania:

1. Czy wydatek poniesiony z tytułu zapłaty na rzecz zleceniodawcy odszkodowania (całości noty) z tytułu uszkodzenia (zniszczenia) przewożonego towaru Wnioskodawca będzie mógł zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów w prowadzonej działalności gospodarczej.

2. Czy odszkodowanie otrzymane od ubezpieczyciela stanowi dla Wnioskodawcy przychód z działalności gospodarczej.

Zdaniem Wnioskodawcy, w myśl art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych kosztami uzyskania przychodów z poszczególnego źródła są wszelkie koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23 ustawy. Wskazana ustawa nie zawiera wykazu wydatków, które przesądzają o ich zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodów, jednakże za koszt uzyskania przychodów można uznać jedynie te prawidłowo udokumentowane wydatki, które pozostają w związku przyczynowo-skutkowym z przychodami osiąganymi z prowadzonej działalności oraz nie zostały wymienione w treści art. 23. Stosownie zaś do treści art. 23 ust. 1 pkt 19 ww. ustawy nie uważa się za koszty uzyskania przychodów kar umownych i odszkodowań z tytułu wad dostarczonych towarów, wykonanych robót i usług oraz zwłoki w dostarczeniu towaru wolnego od wad lub zwłoki w usunięciu wad towarów albo wykonanych robót i usług. Z zacytowanych regulacji prawnych wynika, że co do zasady kary umowne i odszkodowania związane z działalnością gospodarczą są kosztem uzyskania przychodów. Wyjątek stanowią wyłącznie kary i odszkodowania wymienione enumeratywnie w treści art. 23 ust. 1 pkt 19 ustawy. Z uwagi na fakt, ze odszkodowanie za towar uszkodzony, zniszczony bądź utracony w transporcie nie zostało wymienione jako nie stanowiące kosztów uzyskania przychodów to - zdaniem Wnioskodawcy - wydatki wskazane w pyt. 1 mogą być zaliczone w ciężar kosztów uzyskania przychodów prowadzonej działalności gospodarczej na podstawie art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Jednocześnie, zdaniem Wnioskodawcy w treści art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ustawodawca określił zamknięty katalog zwolnień od podatku dochodowego. W myśl powołanego przepisu wolne są od podatku dochodowego kwoty otrzymane z tyt. ubezpieczeń majątkowych i osobowych z wyjątkiem: a) odszkodowań za szkody dot. składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą lub prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane zgodnie z art. 27 ust. 1 lub art. 30c. b) dochodu o którym mowa w art. 24 ust. 15 i 15a.

Wobec zacytowanego powyżej stanu prawnego i faktycznego w ocenie Wnioskodawcy odszkodowanie otrzymane od firmy ubezpieczeniowej przez przewoźnika tytułem uszkodzenia ładunku w transporcie, nie jest objęte zwolnieniem z art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy i stanowi przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Jednym ze źródeł przychodów podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych jest wymieniona w ust. 1 pkt 3 tego przepisu pozarolnicza działalność gospodarcza.

Jak stanowi art. 5b ust. 2 ustawy, jeżeli pozarolniczą działalność gospodarczą prowadzi spółka niebędąca osobą prawną, przychody wspólnika z udziału w takiej spółce, określone na podstawie art. 8 ust. 1, uznaje się za przychody ze źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3.

Z art. 14 ust. 1 tej ustawy wynika, że za przychód z działalności, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3, uważa się kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. U podatników dokonujących sprzedaży towarów i usług opodatkowanych podatkiem od towarów i usług za przychód z tej sprzedaży uważa się przychód pomniejszony o należny podatek od towarów i usług.

Natomiast stosownie do art. 22 ust. 1 ustawy kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23.

Z zacytowanego przepisu wynika, że podatnik do kosztów uzyskania przychodów zaliczyć może wszelkie poniesione przez siebie wydatki, jednak pod tym warunkiem, że wykaże ich związek z prowadzoną działalnością gospodarczą, a ich poniesienie ma lub może mieć wpływ na wielkość osiągniętego przychodu. Aby poniesiony wydatek mógł zostać uznany za koszt uzyskania przychodu, musi:

* zostać poniesiony przez podatnika, tj. w ostatecznym rozrachunku musi on zostać pokryty z zasobów majątkowych podatnika (nie stanowią kosztu uzyskania przychodu podatnika wydatki, które zostały poniesione na działalność podatnika przez osoby inne niż podatnik),

* być definitywny (rzeczywisty), tj. wartość poniesionego wydatku nie została podatnikowi w jakikolwiek sposób zwrócona,

* pozostawać w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą,

* być poniesiony w celu uzyskania, zachowania lub zabezpieczenia przychodów lub może mieć wpływ na wielkość osiągniętych przychodów,

* zostać właściwie udokumentowany,

* nie może znajdować się w grupie wydatków, których zgodnie z art. 23 ust. 1 ww. ustawy nie uważa się za koszty uzyskania przychodów.

Z przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca jest jednym ze wspólników w spółce jawnej prowadzącej działalność gospodarczą w zakresie transportu drogowego. Spółka jawna prowadzi księgowość w formie ksiąg rachunkowych. W związku z prowadzoną działalnością zdarzają się szkody na przewożonym ładunku co stanowi jedno z ryzyk prowadzonej działalności gospodarczej, na zabezpieczenie którego Wspólnicy opłacają ubezpieczenie - OC przewoźnika stanowiące dla nich koszt uzyskania przychodu.

Zleceniodawca - firma produkująca łodzie - zleciła spółce, w której Wnioskodawca jest Wspólnikiem przewóz łodzi, w trakcie którego doszło do wypadku, czego wynikiem było uszkodzenie łodzi. W związku z powstałą szkodą zleceniodawca wystawił dla spółki jawnej notę obciążeniową stanowiącą sumę kosztów poniesionych na naprawę łodzi.

W związku z powstałą szkodą na przewożonym ładunku Wnioskodawca zgłosił zdarzenie do ubezpieczyciela w zakresie OC przewoźnika, w wyniku czego spółka jawna otrzymała odszkodowanie, w kwocie noty obciążeniowej wystawionej przez poszkodowanego (zleceniodawcy) pomniejszonej o udział własny ubezpieczonego w szkodzie.

W związku z tak przedstawionym zdarzeniem wyjaśnić należy, że stosownie do art. 23 ust. 1 pkt 19 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie uważa się za koszty uzyskania przychodów kar umownych i odszkodowań z tytułu wad dostarczonych towarów, wykonanych robót i usług oraz zwłoki w dostarczeniu towaru wolnego od wad lub zwłoki w usunięciu wad towarów albo wykonanych robót i usług.

Z zacytowanego przepisu wynika, że nie stanowią kosztów uzyskania przychodu m.in. odszkodowania z tytułu wad wykonanych usług.

Z art. 355 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r. poz. 121 z późn. zm.) wynika, że dłużnik obowiązany jest do staranności ogólnie wymaganej w stosunkach danego rodzaju (należyta staranność). Jak natomiast stanowi § 2 tego przepisu należytą staranność dłużnika w zakresie prowadzonej przez niego działalności gospodarczej określa się przy uwzględnieniu zawodowego charakteru tej działalności.

Z zacytowanego przepisu wywieść więc można, że podmiot świadczący konkretny rodzaj usługi - jak w opisanej sytuacji usługę przewozu - zobowiązany jest do wykonania jej z należytą staranności właściwą dla podmiotu profesjonalnego. Usługa taka rozumiana być powinna więc jako dostarczenie przedmiotu przewozu - w analizowanym przypadku łodzi - do miejsca odbioru w stanie niepogorszonym i we właściwym terminie. Nie może więc zostać uznane za prawidłowe wykonanie usługi - jak w stanie faktycznym przedstawionym we wniosku-dostarczenie uszkodzonego przedmiotu przewozu.

W świetle przedstawionych wyjaśnień stwierdzić więc należy, że wypłacone przez Wnioskodawcę zleceniodawcy odszkodowanie z tytułu uszkodzenia łodzi - przedmiotu przewozu - w wysokości określonej w wystawionej przez zleceniodawcę nocie obciążeniowej, nie może zostać uznane za koszt uzyskania przychodu. Kwota ta mieści się bowiem w dyspozycji zacytowanego art. 23 ust. 1 pkt 19 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przez co wydatek ten nie może pomniejszyć przychodu Wnioskodawcy z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej.

Odnosząc się natomiast do opodatkowania otrzymanej przez Wnioskodawcę od ubezpieczyciela kwoty z tytułu ubezpieczenia OC, w wysokości wykazanej w nocie obciążeniowej, pomniejszonej o udział własny ubezpieczonego w szkodzie, wskazać należy, że niewątpliwie kwota ta spełnia warunki do uznania jej za przychód z działalności gospodarczej. Jednakże stosownie do art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wolne od podatku dochodowego są kwoty otrzymane z tytułu ubezpieczeń majątkowych i osobowych, z wyjątkiem:

Z zacytowanego przepisu wynika, że zwolnienie, o którym mowa w zacytowanym wyżej przepisie nie ma zastosowania m.in. do otrzymanych odszkodowań dotyczących składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą. Za składniki takie uznać można zarówno środki trwałe oraz wartości niematerialne i prawne, jak i wszelkie inne przedmioty, które są w funkcjonalny sposób związane z prowadzeniem działalności gospodarczej, zwłaszcza wszelkie przedmioty wykorzystywane w działalności.

W przedstawionym stanie faktycznym wypłacone przez ubezpieczyciela odszkodowanie związane było z uszkodzeniem nie składników majątkowych wykorzystywanych przez Wnioskodawcę w działalności gospodarczej, ale uszkodzeniem przedmiotu wykonywanej usługi przewozu - łodzi. W rezultacie uznać należy, że odszkodowanie to nie dotyczyło składnika majątku wykorzystywanego w działalności gospodarczej Wnioskodawcy, a zatem otrzymana kwota korzysta ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych na podstawie zacytowanego wyżej art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku, Al. Zwycięstwa 16/17, 80-219 Gdańsk, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną. Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.