ITPB2/4511-1098/15/BK - Skutki podatkowe zbycia spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613 z późn. zm.) oraz § 5 pkt 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 3 grudnia 2015 r. (data wpływu 4 grudnia 2015 r.) uzupełnionym pismem z dnia 2 lutego 2016 r. (data wpływu 3 lutego 2016 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych zbycia spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego - jest nieprawidłowe.

W dniu 4 grudnia 2015 r. został złożony ww. wniosek uzupełniony w dniu 3 lutego 2016 r. o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych zbycia spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego.

We wniosku tym oraz jego uzupełnieniu przedstawiono następujący stan faktyczny.

W 2011 r. Wnioskodawczyni wraz z małżonkiem nabyła spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego za kwotę 220 000 zł.

W dniu 20 kwietnia 2012 r. małżonkowie zawarli w formie aktu notarialnego umowę podziału majątku wspólnego, w wyniku której Wnioskodawczyni stała się właścicielem ww. lokalu mieszkalnego. Przedmiotowy lokal mieszkalny Wnioskodawczyni sprzedała w dniu 30 grudnia 2013 r. za kwotę 180 000 zł. Na powyższą okoliczność Wnioskodawczyni złożyła do Urzędu Skarbowego zeznanie PIT-39, w którym zadeklarowała przychód w kwocie 180 000 zł - co wynikało z posiadanych przez Nią na tę chwilę informacji.

Dnia 20 lutego 2015 r. Sąd Okręgowy wyrokiem, sygn. akt... uznał umowę podziału majątku za bezskuteczną, co skutkowało tym, iż połowa kwoty ze sprzedaży tej nieruchomości, tj. 90 000 zł należała się byłemu mężowi i została przekazana 6 listopada 2015 r. na poczet spłaty Jego długów.

W dniu 30 listopada 2015 r. Wnioskodawczyni nabyła celem zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego za kwotę 100 000 zł, Oznacza to, że faktyczny przychód ze sprzedaży spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego w wysokości 90 000 zł został w całości wydatkowany na cele mieszkaniowe.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

Czy Wnioskodawczyni powinna dokonać korekty przychodu w PIT-39 z kwoty 180 000 zł na kwotę 90 000 zł, w związku z uznaniem umowy podziału majątku za bezskuteczną i koniecznością zwrotu otrzymanych wcześniej pieniędzy.

Czy w związku z wydatkowaniem całego uzyskanego przychodu, czyli kwoty 90 000 zł na cele mieszkaniowe w terminie nie przekraczającym 2 lat od daty sprzedaży nieruchomości Wnioskodawczyni musi płacić podatek dochodowy, czy też w Jej przypadku podatek nie wystąpi.

Wnioskodawczyni uważa, że w związku z uznaniem umowy podziału majątku za bezskuteczną powinna dokonać korekty PIT-39 z kwoty 180 000 zł na kwotę 90 000 zł.

Ponadto, z uwagi na przeznaczenie całego przychodu uzyskanego z odpłatnego zbycia nieruchomości, tj. kwoty 90 000 zł na zakup kolejnej nieruchomości nie powinna płacić podatku dochodowego.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody z wyjątkiem dochodów zwolnionych na podstawie art. 21, 52, 52a i 52c wymienionej ustawy oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy, źródłem przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

- jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a-c) przed upływem 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, a innych rzeczy - przed upływem pół roku licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie; w przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonującej zamiany.

W świetle powyższego, jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości lub ww. praw majątkowych zostaje dokonane przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, jeśli nie następuje w wykonywaniu działalności gospodarczej stanowi źródło przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Z treści złożonego wniosku wynika, że w 2011 r. Wnioskodawczyni wraz z małżonkiem nabyła spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego za kwotę 220 000 zł.

W dniu 20 kwietnia 2012 r. małżonkowie zawarli w formie aktu notarialnego umowę podziału majątku wspólnego, w wyniku której Wnioskodawczyni stała się właścicielem ww. lokalu mieszkalnego. Przedmiotowy lokal mieszkalny Wnioskodawczyni sprzedała w dniu 30 grudnia 2013 r. za kwotę 180 000 zł. Na powyższą okoliczność Wnioskodawczyni złożyła do Urzędu Skarbowego zeznanie PIT-39, w którym zadeklarowała przychód w kwocie 180 000 zł - co wynikało z posiadanych przez Nią na tę chwilę informacji.

Dnia 20 lutego 2015 r. Sąd Okręgowy wyrokiem, sygn.... uznał umowę podziału majątku za bezskuteczną, co skutkowało tym, iż połowa kwoty ze sprzedaży tej nieruchomości, tj. 90 000 zł należała się byłemu mężowi i została przekazana 6 listopada 2015 r. na poczet spłaty Jego długów.

W dniu 30 listopada 2015 r. Wnioskodawczyni nabyła celem zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego za kwotę 100 000 zł, Oznacza to, że faktyczny przychód ze sprzedaży spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego w wysokości 90 000 zł został w całości wydatkowany na cele mieszkaniowe.

Zgodnie z art. 59 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r. poz. 121 z późn. zm.) w razie zawarcia umowy, której wykonanie czyni całkowicie lub częściowo niemożliwym zadośćuczynienie roszczeniu osoby trzeciej, osoba ta może żądać uznania umowy za bezskuteczną w stosunku do niej, jeżeli strony o jej roszczeniu wiedziały albo jeżeli umowa była nieodpłatna. Uznania umowy za bezskuteczną nie można żądać po upływie roku od jej zawarcia.

Skutkiem uznania umowy za bezskuteczną na zasadach określonych w art. 59 k.c. nie jest zatem jej nieważność. Istota bezskuteczności względnej polega na tym, że ważna czynność prawna (umowa), wywołująca skutki prawne zarówno pomiędzy stronami, jak i w stosunkach zewnętrznych, może być uznana za bezskuteczną wobec innego podmiotu, którego roszczeniu nie można w wyniku jej dokonania zadośćuczynić (całkowicie lub częściowo).

Oznacza to, że umowa nie wywoła wynikających z niej skutków prawnych tylko wobec określonych osób, jest natomiast prawnie skuteczna w stosunku do wszystkich pozostałych. Uznanie umowy za bezskuteczną oznacza, że jej konsekwencje prawne występują nadal w takim zakresie, w jakim da się to pogodzić z realizacją roszczeń osoby trzeciej. O bezskuteczności orzeka sąd, ale może też wynikać bezpośrednio z ustawy.

W świetle powyższego uznać należy, że zawarta przez Wnioskodawczynię i Jej męża umowa o podział majątku wspólnego małżonków była ważna, a jedynie bezskuteczna tylko - jak wynika z treści wniosku - wobec wierzycieli męża Wnioskodawczyni.

Tak więc, w momencie sprzedaży Wnioskodawczyni była wyłączną właścicielką spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego. Sprzedając to prawo Wnioskodawczyni uzyskała przychód w wysokości 180 000 zł i stosownie do art. 45 ust. 1a pkt 3 ustawy zobowiązana była do złożenia zeznania podatkowego PIT-39 i wykazania w nim kwoty całego dochodu uzyskanego z tej transakcji.

Przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych oraz innych rzeczy, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8, jest bowiem wartość wyrażona w cenie określonej w umowie, pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia. Jeżeli jednak cena, bez uzasadnionej przyczyny, znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy lub praw, przychód ten określa organ podatkowy lub organ kontroli skarbowej w wysokości wartości rynkowej (art. 19 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Zgodnie z art. 30e ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, od dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c) podatek dochodowy wynosi 19% podstawy obliczenia podatku.

Podstawą obliczenia podatku, o której mowa w ust. 1, jest dochód stanowiący różnicę pomiędzy przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw określonym zgodnie z art. 19, a kosztami ustalonymi zgodnie z art. 22 ust. 6c i 6d, powiększoną o sumę odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 22h ust. 1 pkt 1, dokonanych od zbywanych nieruchomości lub praw (art. 30e ust. 2 ww. ustawy).

Dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c) nie łączy się z dochodami (przychodami) z innych źródeł (art. 30e ust. 5 ww. ustawy).

Stosownie do art. 30e ust. 4 ww. ustawy, po zakończeniu roku podatkowego podatnik jest obowiązany w zeznaniu podatkowym, o którym mowa w art. 45 ust. 1a pkt 3, wykazać:

Natomiast, zgodnie z art. 30e ust. 7 tejże ustawy, w przypadku niewypełnienia warunków określonych w art. 21 ust. 1 pkt 131 podatnik jest obowiązany do złożenia korekty zeznania, o którym mowa w art. 45 ust. 1a pkt 3, i do zapłaty podatku wraz z odsetkami za zwłokę; odsetki nalicza się od następnego dnia po upływie terminu, o którym mowa w art. 45 ust. 4 pkt 4, do dnia zapłaty podatku włącznie.

W myśl art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku dochodowego są dochody z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych, o których mowa w art. 30e, w wysokości, która odpowiada iloczynowi tego dochodu i udziału wydatków poniesionych na własne cele mieszkaniowe w przychodzie z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych, jeżeli począwszy od dnia odpłatnego zbycia, nie później niż w okresie dwóch lat od końca roku podatkowego, w którym nastąpiło odpłatne zbycie, przychód uzyskany ze zbycia tej nieruchomości lub tego prawa majątkowego został wydatkowany na własne cele mieszkaniowe; udokumentowane wydatki poniesione na te cele uwzględnia się do wysokości przychodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych.

W związku z tym, tylko wydatkowanie środków uzyskanych ze sprzedaży nieruchomości - w terminie i na cele wskazane w art. 21 ust. 1 pkt 131, a szczegółowo opisane w art. 21 ust. 25 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych pozwala na skorzystanie z przedmiotowego zwolnienia.

Stosownie do art. 21 ust. 25 pkt 1 lit. b ww. ustawy, za wydatki poniesione na własne cele mieszkaniowe uważa się nabycie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub udziału w takim prawie położonego w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej.

Tymczasem z analizy wniosku wynika, że Wnioskodawczyni wydatkowała środki pochodzące ze sprzedaży nieruchomości nabytej w wyniku podziału majątku wspólnego - jak sama wskazuje - na zakup spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego oraz na spłatę długów Jej męża.

W związku z tym, stwierdzić należy, że kwota uzyskana ze sprzedaży w dniu 30 grudnia 2013 r. mieszkania, w części wydatkowanej w dniu 30 listopada 2015 r. na zakup spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego może być uwzględniona do obliczenia dochodu zwolnionego z opodatkowania. Z kolei wydatkowanie w dniu 6 listopada 2015 r. części przychodu na poczet spłaty długów męża Wnioskodawczyni nie uprawnia do zastosowania zwolnienia na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, dlatego też dochód w tej części podlega opodatkowaniu na zasadach przewidzianych w art. 30e ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W konsekwencji, w zeznaniu PIT-39 Wnioskodawczyni uwzględnić winna dochód zwolniony w tej części, który odpowiada iloczynowi tego dochodu i udziału wydatków poniesionych ze środków uzyskanych ze sprzedaży na własne cele mieszkaniowe, tj. na zakup spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego - w przychodzie z odpłatnego zbycia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku, ul. H. Sienkiewicza 84, 15-950 Białystok, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.).

Skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a ww. ustawy).

Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.