ITPB2/436-94/10/TJ

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pani, przedstawione we wniosku z dnia 7 kwietnia 2010 r. (data wpływu 12 kwietnia 2010 r.), uzupełnionym pismem w dniu 6 lipca 2010 r. o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie opodatkowania podziału majątku wspólnego - jest prawidłowe.

W dniu 12 kwietnia 2010 r. został złożony ww. wniosek, uzupełniony pismem w dniu 6 lipca 2010 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie opodatkowania podziału majątku wspólnego.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

W dniu 1 sierpnia 1999 r. mąż Pani wyprowadził się z mieszkania posiadającego status spółdzielczego własnościowego, dla którego urządzona jest księga wieczysta. W dniu 24 lutego 2000 r., pozostając jeszcze w związku małżeński, udała się Pani z mężem do notariusza w celu dokonania podziału majątku wspólnego. Notariusz sporządził akt notarialny, na mocy którego na Pani rzecz przeniesione zostało własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego oraz udział wynoszący 1/22 części w prawie użytkowania wieczystego nieruchomości wraz z prawami do garażu. Na rzecz Pani męża przeniesiona została natomiast własność samochodu osobowego. Wartość przedmiotu umowy ustalona została na kwotę 55 260 zł, z czego: 30 700 zł - wartość mieszkania, 5000 zł - wartość gruntu z garażem i 19 560 zł wartość samochodu. Proporcje podziału wynikały z faktu, iż wcześniej spłacała Pani długi pozostawione przez męża po zakończonej działalności, a dotyczące rozliczeń z urzędem skarbowym i Zakładem Ubezpieczeń Społecznych oraz osobami fizycznymi. Ponadto ponosiła Pani koszty studiów córki, bez jakiejkolwiek pomocy ze strony męża. Podaje Pani również, nie pozywała Pani męża o alimenty.

Sporządzony przez notariusza akt notarialny okazał się bezskutecznym dokumentem prawnym w przedmiocie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego, albowiem w dniu 14 kwietnia 2000 r. Sąd Rejonowy Wydział Ksiąg Wieczystych odmówił wpisu w księdze wieczystej przedmiotowego prawa do lokalu na Pani rzecz.

W dniu 2 grudnia 2002 r., ze względu na fakt, że mąż Pani nie przebywał w miejscu zamieszkania dłużej niż 6 miesięcy złożyła Pani do Burmistrza Miasta wniosek o administracyjne wymeldowanie, albowiem mąż nie dotrzymał ustnej umowy, którą zawarł z Panią, a w której zobowiązał się, że jeżeli zostanie dokonany podział majątku wspólnego i samochód przejdzie na jego własność, dobrowolnie wymelduje się z mieszkania. W dniu 31 marca 2003 r. Burmistrz Miasta wydał decyzję, w której orzekł o wymeldowaniu męża z pobytu stałego. W 2003 r. podjęła Pani również decyzję o wniesieniu pozwu do Sądu Okręgowego o rozwiązanie małżeństwa. W dniu 30 czerwca 2003 r. orzekł on w wyroku o rozwiązaniu Pani małżeństwa przez rozwód.

Ponieważ na Pani adres zamieszkania zaczęła przychodzić korespondencja do byłego męża, której nadawcami były banki oraz firmy windykacyjne, w dniu 16 lutego złożyła Pani wniosek o odpis zwykły księgi wieczystej, z której wynikało, że mieszkanie nie jest obciążone, ale cały czas stanowi majątek wspólny. W związku z zaistniała sytuacją, w dniu 14 maja 2009 r. złożyła Pani do sądu wniosek o podział części majątku po rozwodzie, bez obowiązku spłaty, a który dotyczył uregulowania praw do własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego. We wniosku podała Pani wartość przedmiotu sprawy zbliżoną do wartości z dnia sporządzenia aktu notarialnego, tj. 24 lutego 2000 r. Jednocześnie podczas rozprawy sąd zwrócił uwagę na zbyt niską wartość w stosunku do cen obowiązujących obecnie i poprosił o przedłożenie zaświadczenia ze spółdzielni mieszkaniowej o aktualnej wartości rynkowej przedmiotu sprawy. Ponieważ nie uzyskała Pani takiej informacji ani od spółdzielni ani we właściwym urzędzie skarbowym, zwróciła się Pani do rzeczoznawcy majątkowego z prośbą o wykonanie operatu szacunkowego i po jego otrzymaniu przekazała do sądu. Operat szacunkowy sporządzony został w dwóch wersjach. Jedna z nich określała wartość rynkową własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego dla aktualnego sposobu użytkowania na dzień 19 stycznia 2010 r. na kwotę 109 136 zł. Druga natomiast określała wartość rynkową na dzień 24 lutego 2000 r. wg. aktualnie obowiązujących cen rynkowych, bez uwzględnienia jednak nakładów poniesionych przez Panią w 2003 r., a które znacznie podwyższyły standard mieszkania. Druga wartość wynosiła 75 089 zł.

W wyniku przeprowadzonego postępowania, w dniu 18 lutego 2010 r. wydane został postanowienie sądu, w którym sąd dokonał podziału majątku wspólnego w ten sposób, że prawo do lokalu spółdzielczego o wartości 75 089 zł przyznał na Pani rzecz, bez zasądzania spłaty. Podaje Pani również, że nie bez znaczenia dla całej sprawy pozostaje fakt, że w 2003 r. przeprowadziła Pani generalny remont mieszkania. Przeprowadzone prace remontowe znacznie podniosły standard mieszkania, a co za tym idzie jego wartość. Na przeprowadzone prace remontowe oprócz oszczędności, pożyczki mieszkaniowej, pożyczki z koleżeńskiej kasy zapomogowo - pożyczkowej, zaciągnęła Pani również kredyt bankowy w wysokości 22 000 zł, który w całości spłacała przez okres 5 lat miesięcznie z dochodów własnych.

Wyjaśnia Pani również, że gdyby rzeczoznawca wykonał operat szacunkowy tego mieszkania przed remontem, to wg dzisiejszych cen rynkowych miałoby znacznie niższą wartość, a tym bardziej że jest ono położone na III piętrze w bloku liczącym 30 lat.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy otrzymanie części majątku w wyniku podziału majątku wspólnego, na mocy postanowienia sądu, bez zasądzania spłaty podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn lub podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Przedmiot niniejszej interpretacji stanowi odpowiedź na pytanie w zakresie podatku od spadków i darowizn. W pozostałym zakresie zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Zdaniem Wnioskodawczyni, w zakresie opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn czynność podziału majątku wspólnego, nie podlega opodatkowaniu tym podatkiem ponieważ dokonana czynność nie jest darowizną, nikt nikomu nic nie darował, był to majątek dorobkowy z okresu trwania małżeństwa. Ponadto podziału majątku wspólnego dokonano w 2000 r., a obecnie został on potwierdzony przez Sąd.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

W myśl art. 1 ust. 1 ustawy z dnia z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (tekst jedn. Dz. U. z 2009 r. Nr 93, poz. 768) podatkowi od spadków i darowizn podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem:

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że w dniu 18 lutego 2010 r. wydane zostało postanowienie sądu, na mocy którego, w wyniku podziału majątku wspólnego, otrzymała Pani na wyłączną własność spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, bez obowiązku spłaty na rzecz byłego męża.

Zgodnie z art. 31 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. Nr 9, poz. 59 z późn. zm.) z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków. Wspólność ustawową charakteryzują dwie podstawowe cechy: jest to wspólność dorobku i wspólność o charakterze łącznym. Z powyższego przepisu wynika również, że wspólność majątkowa małżeńska oparta jest na małżeństwie, jako stosunku prawnym osobistym. Powyższe oznacza, że ustanie małżeństwa, w wyniku np. orzeczenia sądu rozwiązującego małżeństwo, powoduje ustanie z mocy prawa tej wspólności. Wspólność majątkowa małżeńska ustaje ponadto w przypadku zawarcia przez małżonków umowy ją znoszącej i wprowadzającej rozdzielność majątkową, orzeczenia sądu ustanawiającego w miejsce wspólności majątkowej pełną rozdzielność na żądanie jednego z małżonków, orzeczenia separacji małżonków, ubezwłasnowolnienia jednego z małżonków oraz w przypadku ogłoszenia upadłości jednego z nich.

Ponadto wskazać należy, że podział majątku wspólnego małżonków jest instytucją typową dla prawa rodzinnego i opiekuńczego. Należy podkreślić, że podział majątku wspólnego małżonków, wykazuje cechy odrębne od zniesienia współwłasności, unormowanego w Kodeksie cywilnym, i w związku z tym nie może być traktowany jako zniesienie współwłasności wymienione w art. 1 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku od spadków i darowizn. Ponieważ podział majątku między małżonkami nie został wymieniony jako czynność podlegająca opodatkowaniu, nie będzie miał znaczenia fakt, że przy podziale majątku nie wystąpiła spłata pieniężna.

Skoro więc w art. 1 ust. 1 ww. ustawy jako podlegające podatkowi od spadków i darowizn nie zostało wymienione nabycie na skutek podziału majątku wspólnego należy uznać, że nie podlega ono podatkowi od spadków i darowizn.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy, ul. Jana Kazimierza 5, 85-035 Bydgoszcz po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.