ITPB2/436-90/08/TJ

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pani, przedstawione we wniosku z dnia 15 lipca 2008 r. (data wpływu 21 lipca 2008 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie zasad opodatkowania nabycia spadku:

* jest prawidłowe w części dotyczącej zastosowania przepisów ustawy w brzmieniu obowiązującym do końca 2006 r., ulgi mieszkaniowej oraz obowiązku złożenia zeznania o nabyciu majątku SD-3

* jest nieprawidłowe w części dotyczącej momentu powstania obowiązku podatkowego, ustalenia wartości nieruchomości i ujęcia jej w części F.1 zeznania oraz dokumentowania kosztów leczenia spadkodawcy.

W dniu 21 lipca 2008 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie zasad opodatkowania nabycia spadku.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

W dniu 16 listopada 2006 r. zmarła Pani matka. Była ona współwłaścicielką nieruchomości zabudowanej domem jednorodzinnym. Drugim właścicielem jest Pani ojciec. Od 1996 r. wraz z mężem zamieszkuje Pani na przedmiotowej nieruchomości. Formalnie nieruchomość stanowiła własność Pani rodziców, jednakże faktycznie zamieszkiwana była ona i zarządzana przez Panią i jej męża. Nieformalnie czuła się Pani właścicielką zajmowanej nieruchomości, której własność miała być przepisana na Panią. W związku z tym, że dom wymagał generalnego remontu zaciągnęła Pani w 2006 r., wraz z mężem, kredyt hipoteczny na jego remont. Zabezpieczeniem tego kredytu ustanowiona została ta nieruchomość, na co pisemną zgodę wyrazili Pani rodzice. W 2007 r. został złożony do sądu rejonowego wniosek o stwierdzenie nabycia spadku po Pani zmarłej matce. Postanowienie w przedmiocie nabycia spadku wydane zostało w dniu 3 stycznia 2008 r., natomiast uprawomocniło się 25 stycznia 2008 r. Masa spadkowa podzielona została równo na troje spadkobierców. W lipcu 2008 r. pozostali spadkobiercy postanowili zrzec się nabytych części spadku na Pani rzecz. W kancelarii notarialnej dowiedzieli się Państwo o konieczności uregulowania spraw podatkowych przed dokonaniem podziału spadku. We właściwym urzędzie skarbowym otrzymała Pani informację, iż do opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn powinna Pani wykazać rzeczywistą wartość nieruchomość, z ewentualnym uwzględnieniem kosztów pogrzebu, bez uwzględniania kwoty zaciągniętego kredytu, ponieważ Pani matka nie była kredytobiorcą.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

Zdaniem Wnioskodawczyni:

* obowiązek podatkowy powstał z chwilą śmierci spadkodawcy, na dzień śmierci należy też ustalić rzeczywistą wartość nieruchomości,

* w pozycji 61 zeznania SD-3 spadkobierca powinien wykazać 1/3 z połowy wartości spadku,

* koszty leczenia mogą być stwierdzone oświadczeniem spadkobiercy,

* w sytuacji gdy w nabytej nieruchomości będzie zamieszkiwała przez okres 5 lat obowiązek zapłaty podatku nie powstanie również wówczas gdy swoją część spadku daruje osobie najbliższej,

* w przedmiotowej sprawie należy zastosować ustawę obowiązującą przed wejściem zmian w dniu 1 stycznia 2007 r., a odpowiednim drukiem do wypełnienia którego jest zobowiązana będzie zeznanie SD-3.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe w części dotyczącej zastosowania przepisów ustawy w brzmieniu obowiązującym do końca 2006 r., ulgi mieszkaniowej oraz obowiązku złożenia zeznania o nabyciu majątku SD-3 i nieprawidłowe w części dotyczącej momentu powstania obowiązku podatkowego, ustalenia wartości nieruchomości i ujęcia jej w części F.1 zeznania oraz dokumentowania kosztów leczenia spadkodawcy

W myśl art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (tekst jedn. Dz. U. z 2004 r. Nr 142, poz. 1514 z późn. zm.) podatkowi od spadków i darowizn podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem: dziedziczenia, zapisu, dalszego zapisu, polecenia testamentowego; darowizny, polecenia darczyńcy; zasiedzenia; nieodpłatnego zniesienia współwłasności; zachowku, jeżeli uprawniony nie uzyskał go w postaci uczynionej przez spadkodawcę darowizny lub w drodze dziedziczenia albo w postaci zapisu; nieodpłatnej: renty, użytkowania oraz służebności.

Przedmiot spadku, stosownie do art. 922 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 19, poz. 94 z późn. zm.), stanowią prawa i obowiązki majątkowe zmarłego, które przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób. Natomiast zgodnie z § 2 ww. przepisu do spadku nie należą prawa i obowiązki zmarłego ściśle związane z jego osobą, jak również prawa, które z chwilą jego śmierci przechodzą na oznaczone osoby niezależnie od tego, czy są one spadkobiercami.

Zgodnie z generalną zasadą wyrażoną w art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, w przypadku nabycia rzeczy lub praw w drodze dziedziczenia, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą przyjęcia spadku. Jednakże, w myśl ust. 4 wskazanego przepisu jeżeli nabycie niezgłoszone do opodatkowania stwierdzono następnie pismem, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą sporządzenia pisma; jeżeli pismem takim jest orzeczenie sądu, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia.

Podstawę opodatkowania, w myśl art. 7 ust. 1 ww. ustawy, stanowi wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych po potrąceniu długów i ciężarów (czysta wartość), ustalona według stanu rzeczy i praw majątkowych w dniu nabycia i cen rynkowych z dnia powstania obowiązku podatkowego. Jeżeli przed dokonaniem wymiaru podatku nastąpi ubytek rzeczy spowodowany siłą wyższą, do ustalenia wartości przyjmuje się stan rzeczy w dniu dokonania wymiaru, a odszkodowanie za ubytek należne z tytułu ubezpieczenia wlicza się do podstawy wymiaru. Pod pojęciem długów ciężarów rozumieć należy całość obowiązków majątkowych zmarłego przechodzących na spadkobiercę.

Stosownie do ustępu 3 wskazanego artykułu do długów i ciężarów zalicza się również koszty ostatniej choroby spadkodawcy, jeżeli nie zostały pokryte za jego życia i z jego majątku, koszty pogrzebu spadkodawcy, łącznie z nagrobkiem, w takim zakresie, w jakim koszty te odpowiadają zwyczajom przyjętym w danym środowisku, koszty postępowania spadkowego, wynagrodzenie wykonawcy testamentu, obowiązki wykonania zapisów oraz poleceń zamieszczonych w testamencie, wypłaty z tytułu zachowku oraz inne obowiązki wynikające z przepisów Kodeksu cywilnego dotyczących spadków.

Koszty leczenia spadkodawcy stanowią długi i ciężary spadku jeżeli nie zostały pokryte za jego życia i z jego majątku. Ustawa nie nakłada wprost obowiązku dokumentowania poniesionych kosztów leczenia w określony sposób. Jednakże strona która, która z określonych faktów chce wywodzić skutki prawne musi te fakty udowodnić. Spadkobierca powinien zatem wykazać, że poniósł takie koszty oraz ich wysokość jak również, że nie zostały one pokryte za życia spadkodawcy i z jego majątku. Przy czym zgodnie z art. 180 § 1 Ordynacji podatkowej jako dowód należy dopuścić wszystko co może przyczynić się do wyjaśnienia sprawy a nie jest sprzeczne z prawem. W szczególności dowodem mogą być dokumenty, zeznania świadków, strony, opinie biegłych. Wprawdzie art. 180 § 2 Ordynacji podatkowej przewiduje możliwość złożenia oświadczenia w sytuacji gdy przepisy nie wymagają poświadczenia określonych faktów lub stanu prawnego w drodze zaświadczenia, jednakże jak każdy inny dowód podlega ono swobodnej ocenie organu podatkowego zgodnie z zasadami logiki i doświadczenia życiowego. Wiarygodność takiego dowodu może być więc oceniona jedynie na tle całokształtu zgromadzonego materiału dowodowego.

W złożonym wniosku wskazała Pani, że przedmiotem spadku jest wynoszący #189; części udział w zabudowanej nieruchomości. Wartość tego udziału co wynika z zacytowanego wyżej art. 7 ust. 1 ustawy ustala się na dzień postania obowiązku podatkowego tj. na dzień uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku. Tak ustaloną wartość należy ująć w pozycji 61 zeznania podatkowego gdyż w części F.1 wykazuje się wartość majątku należącego do spadkodawcy nie zaś udziału nabytego przez spadkobiercę.

Zaznaczyć jednak należy, że stosownie do art. 8 ust. 4 ustawy jeżeli nabywca nie podał wartości nabytych rzeczy i praw majątkowych lub wartość podana przez nabywcę według oceny naczelnika urzędu skarbowego nie odpowiada ich wartości rynkowej, organ ten wezwie nabywcę do określenia wartości rzeczy i praw lub podwyższenia tej wartości w terminie nie krótszym niż 14 dni. W razie nieudzielenia odpowiedzi lub podania wartości nieodpowiadającej wartości rynkowej, naczelnik urzędu skarbowego ustali wartość z uwzględnieniem opinii biegłych. Jeżeli wartość ustalona w ten sposób przekroczy o 33% wartość podaną przez nabywcę, koszty opinii biegłych ponosi nabywca.

Odpowiadając na pytanie, przepisy ustawy w jakim brzmieniu zastosować należy w przedstawionym stanie faktycznym, stwierdzić należy, iż zasady opodatkowania nieodpłatnego nabycia rzeczy lub praw w drodze spadku lub darowizny zmienione zostały ustawą z dnia 16 listopada 2006 r. o zmianie ustawy o podatku od spadków i darowizn oraz ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. Nr 222, poz. 1629). Zgodnie z art. 3 ust. 1 ww. ustawy zmieniającej do nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych, które nastąpiło przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy (tj. przed dniem 1 stycznia 2007 r.), stosuje się przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn, w brzmieniu obowiązującym przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy.

Kwestie dotyczące nabycia spadku rozstrzygać należy zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego. Artykuł 924 tej ustawy stanowi, iż spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, natomiast spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku (art. 925 Kodeksu cywilnego). Ze stanu faktycznego przedstawionego we wniosku wynika, iż Pani matka zmarła w 2006 r. Oznacza to, iż w myśl przepisów przejściowych zawartych w ustawie zmieniającej, zastosowanie znajdą przepisy ustawy, w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2006 r. Dlatego też w Pani sytuacji brak jest możliwości skorzystania ze zwolnienia, o którym mowa w art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn, gdyż zwolnienie to dotyczy sytuacji, w których do nabycia spadku doszło od dnia 1 stycznia 2007 r., czyli od dnia wejścia w życie ustawy nowelizującej. Stan prawny determinuje również rodzaj formularza, który powinna Pani złożyć we właściwym urzędzie skarbowym. W Pani przypadku właściwym formularzem będzie formularz SD-3, czyli zeznanie podatkowe o nabyciu rzeczy lub praw majątkowych.

Odnosząc się do kwestii zastosowania ulgi, o której mowa w art. 16 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2006 r., stwierdzić należy, iż zgodnie z treścią wskazanego przepisu w przypadku nabycia budynku mieszkalnego lub jego części, lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość, spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego oraz wynikających z przydziału spółdzielni mieszkaniowych: prawa do domu jednorodzinnego lub prawa do lokalu w małym domu mieszkalnym:

Do skorzystania ze wskazanej ulgi mają jednak prawo tylko osoby, spełniające warunki wymienione w art. 16 ust. 2, tzn. osoby które

Oznacza to, że jeżeli spełnione zostaną wszystkie warunki określone w przytoczonym przepisie, zaistnieje możliwość skorzystania z ulgi w niej zawartej. Fakt dokonania nieodpłatnego zbycia w formie darowizny, na rzecz osoby najbliższej pozostanie bez wpływu na prawo do skorzystania ze wskazanej ulgi, ponieważ przepis wymaga jedynie, oprócz spełnienia pozostałych warunków, zamieszkiwania w nabytym lokalu lub budynku przez okres pięciu lat od dnia złożenia zeznania podatkowego lub od dnia zamieszkania w nabytym lokalu lub budynku.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Złożenie przez Wnioskodawcę fałszywego oświadczenia, że elementy stanu faktycznego objęte wnioskiem o wydanie interpretacji w dniu złożenia wniosku nie są przedmiotem toczącego się postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, postępowania kontrolnego organu kontroli skarbowej, oraz że w tym zakresie sprawa nie została rozstrzygnięta co do jej istoty w decyzji lub postanowieniu organu podatkowego lub organu kontroli skarbowej powoduje, że niniejsza interpretacja nie wywołuje skutków prawnych (art. 14b § 4 Ordynacji podatkowej).

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku, Al. Zwycięstwa 16/17, 80-219 Gdańsk po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.