ITPB2/436-64/08/BK - Czy czynności dokonywane w ramach umowy „cash poolingu” podlegają opodatkowaniu PCC?

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko, przedstawione we wniosku z dnia 14 kwietnia 2008 r. (data wpływu 17 kwietnia 2008 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania usługi "cash-poolingu" - jest prawidłowe.

W dniu 17 kwietnia 2008 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania usługi "cash-pooling".

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca zamierza zawrzeć ze spółką matką oraz innymi podmiotami powiązanymi kapitałowo umowę cash-poolingu z fizyczną dostawą środków pieniężnych na rachunek spółki matki, która będzie posiadaczem głównego rachunku. Została wybrana metoda konsolidacji sald (zero balancing), które polega na tym, że rachunki wszystkich uczestników są codziennie, fizycznie i automatycznie ustawione na saldo dodatnie/ujemne. Wszelkie lokalne salda dodatnie naliczone bezpośrednio przed terminem rozliczenia (cut-off) są przeksięgowywane na rachunek główny; lokalne salda ujemne pokrywa się z rachunku głównego. Dla każdego uczestnika cash-poolingu spółka matka otworzy (w swoich księgach) oprocentowany rachunek rozliczeniowy cash-pool 1, na którym księgowane będą dzienne przelewy w ramach cash-poolingu

Podobnie, każdego uczestnika cash-poolingu otworzy oprocentowany rachunek rozliczeniowy cash-poolingu, na którym księgowane będą dzienne przelewy w ramach cash-poolingu. Salda rachunku rozliczeniowego uzgadnia się na koniec każdego miesiąca i wykazuje w raporcie zadłużenia netto. Odsetki (od salda ujemnego i dodatniego) w bilansie ujmuje się jako przelewy w ramach cash-poolingu i księguje (kapitalizuje) na wewnętrznych rachunkach rozliczeniowych na ostatni dzień miesiąca. Salda wszystkich rachunków włączonych do cash-poolingu zeruje się codziennie, w oparciu o datę wartości. Na jedną datę wartości powinien przypadać tylko jeden przelew w ramach cash-poolingu; możliwe jest jednak wiele różnych wycen na jedną datę księgowania. Podczas, gdy lokalne rachunki włączone do sytemu cash-poolingu generalnie wykazują saldo +/- o, saldo dodatnie lub ujemne widoczne jest na wewnętrznym rachunku rozliczeniowym prowadzonym przez spółkę matkę. Odsetki od tego rachunku rozliczeniowego nalicza się w oparciu o rynkowe stopy procentowe, korygowane co miesiąc.

Odsetki generalnie nie są przelewane, ale podlegają kapitalizacji, tj. traktuje się je jak przelewy w ramach cash-poolingu i ujmuje na odpowiednich odsetkowych rachunkach rozliczeniowych.

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

Przedmiot niniejszej interpretacji indywidualnej stanowi odpowiedź na pytanie pierwsze. Wniosek Spółki w zakresie pozostałych pytań zostanie rozpatrzony odrębnymi interpretacjami indywidualnymi.

Zdaniem Wnioskodawcy, umowa cash-poolingu nie zawiera znamion istotnych dla umowy pożyczki. Zgodnie z art. 720 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.), przez umowę pożyczki, dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego pożyczkę określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych co do gatunku, a biorący pożyczkę zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę sama ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości. Jak wynika z powyższego w operacjach typu cash-pooling nie dochodzi do zawarcia umowy pożyczki, ponieważ brak jest zobowiązania do przeniesienia określonej ilości środków finansowych na określony w umowie podmiot. Strona umowy nie posiada wiedzy, czy jej środki zostaną wykorzystane, w jakiej wysokości i przez który podmiot. Dlatego nie występują w tym przypadku elementy umowy pożyczki, które są przedmiotem transakcji - ilość pieniędzy, jak również strony (pożyczkodawca i pożyczkobiorca). W związku z tym umowa cash-poolingu, jako forma zarządzania wolnymi środkami finansowymi, mimo że zawiera elementy zbliżone do kredytowania jednych podmiotów przez drugie, nie mieści się w ramach katalogu czynności określonych w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1, 2 i 3 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2007 r. Nr 68, poz. 450 z późn. zm.), podatkowi temu podlegają:

Uwzględniając powyższe, podkreślić należy, iż ustawa o podatku od czynności cywilnoprawnych zawiera zamknięty katalog czynności objętych tym podatkiem. Oznacza to, że opodatkowaniu podlegają czynności wymienione w przywołanej regulacji art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b ww. ustawy, przedmiotem opodatkowania są m.in. umowy pożyczki. W myśl art. 720 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

W sytuacji przedstawionej we wniosku konstrukcja tzw. "cash-poolingu" jako sposób gospodarowania wolnymi środkami finansowymi niewątpliwie zawiera w sobie elementy kredytowania jednych podmiotów przez drugie. Nie sposób jednak uznać, że tym samym wyczerpuje ona wszystkie elementy przedmiotowo istotne dla umowy pożyczki. W operacjach cash-poolingu, o których mowa we wniosku, mamy do czynienia z wieloma podmiotami, wchodzącymi w skład grupy kapitałowej. W opisywanych transakcjach uczestniczą wszystkie te podmioty i dla każdego z nich z tytułu uczestnictwa w cash-poolingu powstają określone prawa i obowiązki. Nie dochodzi jednak w tym przypadku do zawarcia umowy pożyczki, gdyż brak jest zobowiązania do przeniesienia określonej ilości pieniędzy na określony w umowie podmiot. Uczestnik cash-poolingu posiadający wolne środki nie wie, czy środki te zostaną wykorzystane, w jakiej wysokości i przez którego uczestnika. W konsekwencji, nie jest więc skonkretyzowana druga strona transakcji, jak też jej przedmiot, gdyż źródłem, z którego zostanie zasilony rachunek o saldzie ujemnym, będzie rachunek główny, na którym będą gromadzone wolne środki wszystkich posiadających je uczestników cash-poolingu.

Reasumując, usługa zarządzania wolnymi środkami ("cash pooling") nie została enumeratywnie wymieniona w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Nie można też tego typu czynności zakwalifikować jako umowy pożyczki wymienionej w tym katalogu. Czynności dokonywane w ramach umowy "cash poolingu" nie będą zatem podlegały opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.).

Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.