ITPB2/436-5/09/MK

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy, działając w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko, przedstawione we wniosku z dnia 12 stycznia 2009 r. (data wpływu 19 stycznia 2009 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania umowy zamiany

* jest prawidłowe, o ile jedna ze stron tej czynności prawnej, tj. diler samochodowy, będzie z tytułu jej dokonania opodatkowana podatkiem od towarów i usług bądź z niego zwolniona.

W dniu 19 stycznia 2009 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania umowy zamiany.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Pan, jako osoba fizyczna nie prowadząca działalności gospodarczej, zamierza zawrzeć z autoryzowanym dilerem samochodowym umowę zamiany, na podstawie której diler zobowiąże się do przeniesienia własności samochodu osobowego o wartości 30 000 zł, natomiast Pan - do przeniesienia własności samochodu osobowego o wartości 10 000 zł oraz dopłaty z tytułu różnicy wartości pojazdów. Jednocześnie wskazuje Pan, iż nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług (VAT).

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy z tytułu zawarcia ww. umowy zamiany będzie Pan zobowiązany do uiszczenia podatku od czynności cywilnoprawnych.

Zdaniem Pana, zawarcie umowy zamiany samochodów osobowych nie skutkuje powstaniem po Pana stronie obowiązku uiszczenia podatku od czynności cywilnoprawnych. Zasadą jest, iż umowy zamiany podlegają opodatkowaniu omawianym podatkiem (art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych). Obowiązek podatkowy, zgodnie z art. 4 pkt 2 oraz art. 5 ust. 2 ustawy, ciąży wówczas na obu stronach umowy zamiany, które są zobowiązane solidarnie do zapłaty podatku.

Natomiast w myśl art. 2 pkt 4 ustawy nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest:

W Pana opinii do przedmiotowej sprawy zastosowanie znajdzie przytoczony przepis.

Nadto wskazuje Pan, iż dla oceny możliwości zastosowania wyłączenia z art. 2 pkt 4 ustawy znaczenie ma analiza sytuacji stron umowy zamiany, tj. Pana i dilera samochodów, w świetle ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), jako podmiotów, po stronie których może powstać obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych. Podatnik nie jest płatnikiem podatku od towarów i usług (VAT). Natomiast druga strona umowy zamiany - autoryzowany diler samochodów, jako podmiot wykonujący samodzielnie działalność gospodarczą, jest na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy płatnikiem podatku VAT. Jednocześnie, zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług, opodatkowaniu podatkiem VAT podlega m.in. odpłatna dostawa towarów przez co rozumie się w świetle art. 7 ust. 1 ustawy przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, czyli czynność, która występuje także przy umowie zamiany, bowiem w myśl art. 603 Kodeksu cywilnego jej istotnym elementem jest zobowiązanie do przeniesienia na drugą stronę własności rzeczy w zamian za zobowiązanie się do przeniesienia własności innej rzeczy.

Zawarcie przez Pana umowy zamiany powoduje zatem powstanie po stronie dilera samochodowego obowiązku podatkowego w zakresie podatku VAT oraz jednocześnie obowiązek zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych. Dochodzi wiec po jego stronie do zbiegu opodatkowania ww. podatkami.

W świetle powyższego, Pana zdaniem, niezależnie od tego, czy obowiązek podatkowy w podatku VAT po stronie dilera przekształci się w zobowiązanie podatkowe lub czy dana czynność będzie zwolniona przedmiotowo lub podmiotowo z podatku od towarów i usług, znajdzie zastosowanie wyłączenie z art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, bowiem założeniem tego przepisu jest to, aby profesjonalny obrót, jaki ma miejsce w przypadku wykonywania działalności gospodarczej, podlegający zarazem opodatkowaniu podatkiem VAT, był wyłączony spod opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Fakt objęcia wspomnianego dilera samochodów obowiązkiem podatkowym od czynności cywilnoprawnych z tytułu zawarcia umowy zamiany oraz jednocześnie analiza strony przedmiotowej (art. 5 i 7 ustawy o podatku od towarów i usług) i podmiotowej (art. 15 ustawy) obowiązku podatkowego w podatku VAT, prowadzą jednoznacznie do wniosku, że będzie Pan zwolniony z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych z tytułu zawarcia umowy zamiany (powyższe znajduje odzwierciedlenie w wyroku NSA z dnia 1 kwietnia 2003 r. sygn. akt SA/Bd 599/03; podobnie: wyrok NSA z 18 lutego 2003 r. sygn. akt SA/Bk 877/02).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Pana w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe, o ile jedna ze stron tej czynności prawnej, tj. diler samochodowy, będzie z tytułu jej dokonania opodatkowana podatkiem od towarów i usług bądź z niego zwolniona.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1, 2 i 3 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2007 r. Nr 68, poz. 450 z późn. zm.), podatkowi temu podlegają:

Uwzględniając powyższe, podkreślić należy, iż ustawa o podatku od czynności cywilnoprawnych zawiera zamknięty katalog czynności objętych tym podatkiem. Oznacza to, że opodatkowaniu podlegają czynności wymienione w przywołanej regulacji art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a ww. ustawy, przedmiotem opodatkowania są m.in. umowy zamiany rzeczy i praw majątkowych. W myśl art. 603 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) przez umowę zamiany każda ze stron zobowiązuje się przenieść na drugą stronę własność rzeczy w zamian za zobowiązanie się do przeniesienia własności innej rzeczy.

Jak wynika z przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego zamierza Pan zawrzeć z autoryzowanym dilerem samochodowym umowę zamiany, na podstawie której diler zobowiąże się do przeniesienia własności samochodu osobowego o wartości 30 000 zł, natomiast Pan - do przeniesienia własności samochodu osobowego o wartości 10 000 zł oraz dopłaty z tytułu różnicy wartości pojazdów.

Zatem biorąc pod uwagę art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a cytowanej ustawy, oraz to, że opisana czynność nie jest zwolniona z opodatkowania na podstawie przepisów tej ustawy, należy uznać, że czynność zamiany opisana we wniosku będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Jednakże na podstawie art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest:

Zgodnie z definicją zawartą w art. 1a pkt 7 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych użyte w tej ustawie określenie "podatek od towarów i usług" oznacza podatek od towarów i usług w rozumieniu ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2004 r. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.) lub podatek od wartości dodanej pobierany na podstawie przepisów obowiązujących w państwach członkowskich.

Z opisu zdarzenia przyszłego wynika, iż jedna ze stron umowy zamiany (diler samochodowy) jest płatnikiem podatku VAT, jednakże trzeba mieć na względzie fakt, że w myśl art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych o wyłączeniu umowy sprzedaży bądź zamiany spod działania przepisów tej ustawy nie decyduje okoliczność, że strony tej umowy są podatnikami podatku od towarów i usług, lecz wyłącznie fakt, że przynajmniej jedna z nich z tytułu dokonania tej konkretnej czynności jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub jest zwolniona z tego podatku. W przypadku umów sprzedaży i zamiany, których przedmiotu nie stanowi nieruchomość lub jej część, albo prawo użytkowania wieczystego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub prawo do miejsca postojowego w garażu wielostanowiskowym lub udział w tych prawach, istotne znaczenie ma przy tym, czy wystąpi opodatkowanie podatkiem VAT, albo zwolnienie z tego podatku.

W związku z tym podkreślić należy, iż jakkolwiek Pana zapytanie dotyczy opodatkowania umowy zamiany podatkiem od czynności cywilnoprawnych, to jednak w pierwszej kolejności rozstrzygnięcia wymaga kwestia czy powyższa transakcja podlega regulacjom ustawy o podatku od towarów i usług, bowiem ocena ta ma zasadnicze znaczenie dla ewentualnego objęcia ich podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Objęcie tej czynności podatkiem od towarów i usług bądź zwolnienie z opodatkowania może bowiem skutkować na podstawie art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych wyłączeniem obowiązku podatkowego w podatku od czynności cywilnoprawnych.

Tutejszy organ podatkowy - zgodnie ze złożonym wnioskiem - nie rozstrzyga w niniejszej interpretacji, czy diler samochodowy, jako strona umowy zamiany, będzie z tytułu tej konkretnej czynności prawnej opodatkowany podatkiem od towarów i usług lub będzie z tego podatku zwolniony. Jeżeli zatem ww. strona z tytułu zawartej transakcji będzie podlegać - w świetle przepisów ustawy podatku od towarów i usług - opodatkowaniu, bądź będzie zwolniona z podatku VAT to zamiana samochodów z dopłatą będzie zwolniona od opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Reasumując, umowa zamiany - w sytuacji, gdy czynność ta w przypadku dilera samochodowego będzie opodatkowana bądź zwolniona z podatku VAT - nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Odnosząc się do argumentacji Wnioskodawcy opartej na treści wskazanych w uzasadnieniu własnego stanowiska wyroków sądów administracyjnych, należy stwierdzić, iż orzeczenia te co do zasady wiążą w sprawie, w której zostały wydane i nie są źródłem prawa powszechnie obowiązującego; tym samym nie stanowią podstawy prawnej wydanej interpretacji.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu datowania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku, Al. Zwycięstwa 16/17, 80-219 Gdańsk po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.).

Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.