ITPB2/436-33/08/RS

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 13 lutego 2008 r. (data wpływu 18 lutego 2008 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie obowiązku opodatkowania czynności związanej z zawartą umową przelewu wierzytelności - jest prawidłowe.

W dniu 18 lutego 2008 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie obowiązku opodatkowania czynności związanej z zawartą umową przelewu wierzytelności.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Spółka zawarła porozumienie, na mocy którego osoba trzecia wstąpiła w prawa wierzyciela z umowy pożyczki. Stronami porozumienia byli: pożyczkodawca, pożyczkobiorca (Wnioskodawca) oraz dwóch cesjonariuszy (osoba trzecia). Zgodnie z porozumieniem, w dacie jego zawarcia, cesjonariusze wstąpili w prawa pożyczkodawcy z umowy pożyczki w części dotyczącej prawa do żądania od pożyczkobiorcy zwrotu pożyczki wraz z odsetkami naliczonymi od dnia zawarcia porozumienia. Wstąpienie cesjonariuszy w prawa wierzyciela nastąpiło w zamian za spłatę przez nich wierzytelności przysługującej pożyczkodawcy względem pożyczkobiorcy (wierzytelność o zwrot pożyczki), tj. w zamian za zapłatę w terminie 30 dni od daty zawarcia porozumienia kwoty równej kwocie należności głównej z umowy pożyczki. Pożyczkobiorca wyraził zgodę na przeniesienie praw z umowy pożyczki na cesjonariuszy w sposób opisany w porozumieniu i zobowiązał się do zwrotu kwoty pożyczki wraz z częścią odsetek na rzecz cesjonariuszy. Ponadto pożyczkobiorca zobowiązał się do zwrotu na rzecz pożyczkodawcy odsetek od pożyczki liczonych od dnia wymagalności do dnia zawarcia porozumienia.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy powstaje obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych z tytułu umowy, zgodnie z którą osoba trzecia wstępuje w prawa wierzyciela z umowy pożyczki za zgodą pożyczkobiorcy, w zamian za co zobowiązuje się spłacić "wierzytelność pożyczkodawcy o zwrot pożyczki".

Zdaniem Wnioskodawcy, w zaistniałym stanie faktycznym nie powstał obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych. Ustawa o podatku od czynności cywilnoprawnych w art. 1 ust. 1 pkt 1 stanowi, że podatkowi podlegają czynności cywilnoprawne przenoszące własność praw majątkowych tylko jeśli mają one postać umowy sprzedaży, zamiany, darowizny, ewentualnie wiążą się z podwyższeniem kapitału spółki.

Pełnomocnik Spółki zauważa, iż zawarta umowa jest umową nienazwaną, do której odpowiednie zastosowanie ma art. 518 § 1 pkt 3 Kodeksu cywilnego a w jej rezultacie dochodzi do spełnienia świadczenia - zwrotu pożyczki - przez osobę trzecią zamiast dłużnika (za zgodą jego oraz wierzyciela), wobec czego dłużnik staje się wolny względem wierzyciela (pożyczkodawcy) w zakresie dokonanej spłaty, a jednocześnie w zamian za ową spłatę (zobowiązanie do jej dokonania) spłacająca osoba trzecia wstępuje w prawa wierzyciela i ma roszczenie wobec pożyczkobiorcy o zwrot pożyczki.

Wnioskodawca stwierdza zatem, iż opisana transakcja nie odpowiada naturze żadnej ze wskazanych w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy umów, mających za przedmiot zbycie praw majątkowych, a co za tym idzie, nie może być przedmiotem podatku od czynności cywilnoprawnych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 41, poz. 399 z późn. zm.) - w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2006 r. - opodatkowaniu tym podatkiem podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

Podkreślić należy, iż ustawa o podatku od czynności cywilnoprawnych zawiera zamknięty katalog czynności objętych tym podatkiem. Oznacza to, że opodatkowaniu podlegają umowy wymienione w regulacji art. 1 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy.

Umowa cesji wierzytelności uregulowana została w art. 509 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.). Zgodnie z treścią tego przepisu wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania.

W myśl art. 510 § 1 Kodeksu cywilnego przelew wierzytelności może odbywać się na podstawie umowy sprzedaży, zamiany, darowizny lub innej umowy zobowiązującej do przeniesienia wierzytelności, a zatem umowa taka może należeć do kategorii umów, które podlegają podatkowi od czynności cywilnoprawnych. Na skutek cesji wierzytelności zmienia się podmiot po stronie wierzyciela, natomiast przedmiot zobowiązania pozostaje ten sam. Jeżeli więc umowa cesji przyjęłaby postać którejkolwiek z umów wskazanych w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych to spowoduje obowiązek zapłaty tego podatku.

Natomiast zgodnie z art. 518 § 1 pkt 3 Kodeksu cywilnego, osoba trzecia, która spłaca wierzyciela, nabywa spłaconą wierzytelność do wysokości dokonanej zapłaty, jeżeli działa za zgodą dłużnika w celu wstąpienia w prawa wierzyciela; zgoda dłużnika powinna być pod rygorem nieważności wyrażona na piśmie.

W myśl art. 518 § 2 Kodeksu cywilnego wierzyciel nie może odmówić przyjęcia świadczenia, które jest już wymagalne.

W artykule 518 Kodeksu cywilnego ustawodawca wprowadził swoisty rodzaj wstąpienia osoby trzeciej w prawa zaspokojonego wierzyciela, czyli zamiany jednego długu na inny, mniej uciążliwy dla osoby zobowiązanej do świadczenia. Konwersja ta stanowi alternatywę w stosunku do cesji wierzytelności uregulowanej w art. 509 - 516 Kodeksu cywilnego.

Jak wynika z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego, Wnioskodawca podpisał porozumienie, zgodnie z którym osoby trzecie, przy zastosowaniu konstrukcji przewidzianej w art. 518 § 1 pkt 3 Kodeksu cywilnego, wstąpiły w prawa wierzyciela z zawartej wcześniej przez Spółkę umowy pożyczki. Ustalenia tego porozumienia zobowiązały cesjonariuszy do spłaty należności głównej z umowy pożyczki na rzecz pożyczkodawcy w terminie 30 dni od dnia zawarcia porozumienia. Spółka, będąca pożyczkobiorcą, zobowiązana została do zwrotu kwoty udzielonej pożyczki do rąk cesjonariuszy wraz z odsetkami z umowy pożyczki za okres od dnia następnego po dniu zawarcia porozumienia oraz do rąk pożyczkodawcy odsetek należnych od kwoty pożyczki za okres od początkowego dnia biegu odsetek do dnia zawarcia porozumienia.

Przy ocenie ustaleń ww. porozumienia nie można przyjąć, iż dokonane w tej formie nabycie wierzytelności z tytułu umowy pożyczki zawartej przez Wnioskodawcę posiada cechy umowy sprzedaży bądź też umowy zamiany rzeczy i praw majątkowych. Skoro zatem te czynności nie mieszczą się w katalogu wymienionym w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych to nie podlegają temu podatkowi.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Złożenie przez Wnioskodawcę fałszywego oświadczenia, że elementy stanu faktycznego objęte wnioskiem o wydanie interpretacji w dniu złożenia wniosku nie są przedmiotem toczącego się postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, postępowania kontrolnego organu kontroli skarbowej oraz że w tym zakresie sprawa nie została rozstrzygnięta co do jej istoty w decyzji lub postanowieniu organu podatkowego lub organu kontroli skarbowej - powoduje, iż niniejsza interpretacja indywidualna nie wywołuje skutków prawnych (art. 14b § 4 Ordynacji podatkowej).

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.).

Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.