ITPB2/436-2b/11/TJ

Pisma urzędowe
Status:  Nieoceniane

Pismo z dnia 1 kwietnia 2011 r. Izba Skarbowa w Bydgoszczy ITPB2/436-2b/11/TJ

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 21 grudnia 2010 r. (data wpływu 4 stycznia 2011 r.), uzupełnionym pismem z dnia 21 marca 2011 r. (data wpływu 22 marca 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania umowy cesji wierzytelności z prawem ich powrotnego przeniesienia na cedenta - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 4 stycznia 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania umowy cesji wierzytelności z prawem ich powrotnego przeniesienia na cedenta.

Ponieważ wniosek nie spełniał wymogów formalnych, pismem z dnia 11 marca 2011 r. nr ITPB2/436-2/11-3/TJ i ITPP2/443-11/11-3/EK wezwano do jego uzupełnienia. Braki wykazane w wezwaniu uzupełniono w dniu 22 marca 2011 r. (data wpływu).

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Spółka ma zamiar zakupić od cedenta na podstawie umowy cesji wierzytelności jego własne wierzytelności, poniżej ich wartości nominalnej, z prawem ich powrotnego przeniesienia na cedenta (np. po upływie jednego roku od daty zakupu) w przypadku ich nieściągnięcia w tym czasie, nie przyjmując tym samym na siebie ryzyka niewypłacalności dłużników.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy do opisanego zakupu ma zastosowanie ustawa o podatku od towarów i usług czy ustawa o podatku od czynności cywilnoprawnych, a w konsekwencji kiedy w opisanej sytuacji powstanie obowiązek podatkowy i w jakim terminie od dnia zakupu należy zapłacić podatek.

Przedmiot niniejszej interpretacji stanowi odpowiedź na pytanie w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych. W pozostałym zakresie wydane zostaną odrębne rozstrzygnięcia.

Zdaniem Wnioskodawcy, w opisanej sytuacji zastosowanie znajdą przepisy ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Obowiązek podatkowy powstanie, zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 1, z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnej, a obliczyć i wpłacić podatek należy w terminie 14 dni od dnia powstania obowiązku podatkowego (art. 10 ust. 1). W opisanej sytuacji nie znajdzie zastosowania ustawa o podatku od towarów i usług.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649) opodatkowaniu tym podatkiem podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

a.

umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,

b.

umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,

c.

(uchylona),

d.

umowy darowizny - w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,

e.

umowy dożywocia,

f.

umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności - w części dotyczącej spłat lub dopłat,

g.

(uchylona),

h.

ustanowienie hipoteki,

i.

ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,

j.

umowy depozytu nieprawidłowego,

k.

umowy spółki.

Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają też zmiany umów wymienionych w pkt 1, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych, z zastrzeżeniem ust. 3 pkt 4 oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne, jak czynności cywilnoprawne wymienione w pkt 1 lub 2 (art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ustawy).

Ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Jednocześnie ustawowe wyliczenie zostało wzmocnione zasadą, zgodnie z którą o kwalifikacji określonej czynności prawnej, a w konsekwencji o jej podleganiu tym podatkiem decyduje jej treść (elementy przedmiotowo istotne), a nie nazwa. Tym samym, jeżeli strony zawierają umowę i układają stosunki w jej ramach w określony sposób to dla oceny, czy powstanie obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych, w związku z dokonaniem wskazanej w ustawie czynności, miarodajne będą rzeczywiste prawa i obowiązki stron tej umowy pozwalające na ich kwalifikację pod względem prawnym.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawca na podstawie umowy cesji wierzytelności ma zamiar zakupić od cedenta na podstawie umowy cesji wierzytelności jego własne wierzytelności, poniżej ich wartości nominalnej, z prawem ich powrotnego przeniesienia na cedenta (np. po upływie jednego roku od daty zakupu) w przypadku ich nieściągnięcia w tym czasie, nie przyjmując tym samym na siebie ryzyka niewypłacalności dłużników.

Odnosząc się do tak przedstawionego zdarzenia przyszłego wskazać należy, że zgodnie z art. 509 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. Uregulowana w zacytowanym przepisie instytucja przelewu wierzytelności stanowi swoistą konstrukcję prawną, przewidzianą w ogólnych zasadach zobowiązań, prowadzącą do zmiany osoby wierzyciela podczas, gdy przedmiot zobowiązania pozostaje ten sam.

Umowy cesji wierzytelności należą więc do czynności prawnych rozporządzających o skutkach zbliżonych do umowy przenoszącej własność. Dodać należy, że cesja nie ma formy samoistnej umowy, dlatego też dla jej realizacji musi być dokonana czynność cywilnoprawna, na podstawie której nastąpi przeniesienie wierzytelności.

Podkreślić również należy, że umowa cesji, o ile nie przybierze postaci jednej z umów wymienionych w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, w szczególności umowy sprzedaży lub zamiany uregulowanych w przepisach Kodeksu cywilnego, jako nie wymieniona w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu, nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych

Z art. 510 § 1 ww. Kodeksu cywilnego wynika, że czynnością stanowiącą podstawę cesji może być umowa sprzedaży, zamiany, darowizny lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia własności.

W konsekwencji więc, odnosząc powyższe na grunt przedmiotowej sprawy stwierdzić należy, że w opisanej we wniosku sytuacji umowa cesji przyjmie postać umowy sprzedaży wierzytelności, a więc co do zasady będzie miała miejsce czynność, podlegająca opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, wskazana w art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy.

Jednakże w ustawie przewidziano sytuacje, w których czynność cywilnoprawna mieszcząca się w zakresie przedmiotowym ustawy nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Stosownie bowiem do art. 2 pkt 4 ww. ustawy, nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, inne niż umowa spółki i jej zmiany, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest:

a.

opodatkowana podatkiem od towarów i usług,

b.

zwolniona z podatku od towarów i usług, z wyjątkiem:

* umów sprzedaży i zamiany, których przedmiotem jest nieruchomość lub jej część, albo prawo użytkowania wieczystego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub prawo do miejsca postojowego w garażu wielostanowiskowym lub udział w tych prawach,

* (uchylony)

* umowy sprzedaży udziałów i akcji w spółkach handlowych.

Przepis ten ustanawia zasadę, że podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają wyłącznie czynności cywilnoprawne podejmowane w ramach obrotu nieprofesjonalnego, natomiast obrót zawodowy (profesjonalny) objęty został podatkiem od towarów i usług. Z jego treści wynika zasada rozgraniczenia obowiązku podatkowego w podatku od czynności cywilnoprawnych od obowiązku podatkowego w podatku od towarów i usług, jak również zasada wzajemnego wykluczenia tych obowiązków. Powyższe oznacza, że nie podlegają podatkowi od czynności cywilnoprawnych te czynności cywilnoprawne, których dokonanie rodzi obowiązek podatkowy w podatku od towarów i usług.

Zaznaczyć także należy, że o wyłączeniu z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych nie decyduje okoliczność, że strony tej umowy posiadają status podatnika podatku od towarów i usług lecz wyłącznie fakt, że przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej konkretnej czynności jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub jest z tego podatku zwolniona.

W wydanej na wniosek Spółki interpretacji indywidualnej z dnia 30 marca 2011 r., znak ITPP2/443-11b/11/EK w zakresie podatku od towarów i usług wyjaśniono, że skoro na podstawie umowy cesji wierzytelności, Spółka uwolni dotychczasowego wierzyciela od ciężaru dochodzenia długu, tym samym wykona na jego rzecz usługę w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, polegającą na uwolnieniu dotychczasowego wierzyciela (cedenta) od konieczności podejmowania czynności związanych z egzekwowaniem długu. Za bez znaczenia dla przedmiotowego rozstrzygania uznano fakt, iż umowa przewiduje prawo powrotnego przeniesienia wierzytelności na cedenta (np. po upływie jednego roku od daty zakupu) jako, że okoliczność ta przesądza jedynie o tym, iż uwolnienie wierzyciela od ciężaru dochodzenia długu, nie będzie miała charakteru definitywnego. Nabycie wierzytelności, jak stwierdzono, będzie w związku z tym podlegało przepisom ustawy o podatku od towarów i usług.

Powyższe oznacza więc, że opisana czynność sprzedaży wierzytelności nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, w związku z wystąpieniem wyjątku, o którym mowa w art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy, ul. Jana Kazimierza 5, 85-035 Bydgoszcz, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.

Opublikowano: http://sip.mf.gov.pl