ITPB2/436-200/14/IB

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 20 sierpnia 2014 r. (data wpływu do tut. organu 26 sierpnia 2014 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania umowy pożyczki - jest prawidłowe.

W dniu 26 sierpnia 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania umowy pożyczki.

Wezwaniem z dnia 6 listopada 2014 r. Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy zwrócił się o wyczerpujące przedstawienie zdarzenia przyszłego.

Pismem z dnia 17 listopada 2014 r. (data wpływu 20 listopada 2014 r.) uzupełniono wniosek w ww. zakresie.

W przedmiotowym wniosku i w jego uzupełnieniu przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawcą jest osobą fizyczną mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (dalej: "Wnioskodawca" lub "Pożyczkobiorca").

W przyszłości Wnioskodawca stanie się wspólnikiem spółki osobowej, powstałej w wyniku przekształcenia spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w trybie art. 551 § 1 Kodeksu spółek handlowych ("Spółka" lub "Pożyczkodawca"). Planowane jest, iż Wnioskodawca zawrze ze Spółką umowę pożyczki. Umowa pożyczki pomiędzy Wnioskodawcą a Pożyczkodawcą zostanie zawarta na terytorium Polski. Pożyczka będzie miała charakter odpłatny, tj. Spółce przysługiwać będzie wynagrodzenie w formie odsetek. Oprocentowanie pożyczki zostanie ustalone na warunkach rynkowych.

Przedmiotem działalności Spółki będzie m.in. (i) działalność holdingów finansowych, (ii) pozostała finansowa działalność usługowa, gdzie indziej niesklasyfikowana, z wyłączeniem ubezpieczeń i funduszów emerytalnych, (iii) pozostała działalność wspomagająca usługi finansowe, z wyłączeniem ubezpieczeń i funduszów emerytalnych, (iv) pozostałe pośrednictwo pieniężne, (v) pozostałe formy udzielania kredytów.

Wnioskodawca planuje zaciągnąć od Spółki pożyczkę celem dokonania spłaty swoich zobowiązań z tytułu nabycia aktywów ("Zobowiązanie").

Wnioskodawca jednocześnie informuje, iż Spółka wystąpi z wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącym analizy skutków podatkowych przedstawionego powyżej zdarzenia przyszłego w zakresie podatku od towarów i usług, tj. Spółka zapyta czy czynność udzielenia pożyczki przez Spółkę będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług oraz jednocześnie będzie korzystała ze zwolnienia od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 Ustawy o VAT.

W przesłanym uzupełnieniu wniosku wskazano, że z tytułu zawarcia umowy pożyczki Pożyczkodawca będzie opodatkowany podatkiem od towarów i usług lub zwolniony z tego podatku.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy zawarcie umowy pożyczki nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 2 pkt 4 lit. b Ustawy o p.c.c. w związku z faktem, iż otrzymana przez Wnioskodawcę od Pożyczkodawcy pożyczka będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług oraz jednocześnie będzie korzystała ze zwolnienia od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 Ustawy o VAT.

Przedmiot niniejszej interpretacji stanowi odpowiedź na ww. pytanie wyłącznie w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych. W zakresie podatku od towarów i usług zostało wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Zdaniem Wnioskodawcy zawarcie umowy pożyczki nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilne prawnych na podstawie art. 2 pkt 4 lit. b Ustawy o p.c.c. w związku z faktem, iż otrzymana przez Wnioskodawcę od Pożyczkodawcy pożyczka będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług oraz jednocześnie będzie korzystała ze zwolnienia od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 Ustawy o VAT.

Na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b Ustawy o p.c.c., podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku. Czynność cywilnoprawna zawarcia umowy pożyczki podlega Ustawie o p.c.c. wyłącznie wtedy, gdy spełnia przesłanki wskazane w art. 1 ust. 4 Ustawy o p.c.c. Oznacza to, że umowa pożyczki podlega przepisom Ustawy o p.c.c. gdy jej przedmiotem są:

Jak wskazano w opisie zdarzenia przyszłego, umowa pożyczki zostanie zawarta przez Pożyczkobiorcę ze Spółką na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Na tej podstawie uznać należy, iż zawarcie umowy pożyczki będzie podlegać przepisom Ustawy o p.c.c.

Ustawa o p.c.c. wyłącza jednak niektóre czynności z zakresu czynności opodatkowanych.

Zgodnie bowiem z art. 2 pkt 4 Ustawy o p.c.c., podatkowi od czynności cywilnoprawnych nie podlegają czynności cywilnoprawne, inne niż umowa spółki i jej zmiany, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest:

Wyłączenie wskazane w art. 2 pkt 4 Ustawy o p.c.c. dotyczy m.in. podmiotów zwolnionych z podatku od towarów i usług. Zaznaczyć jednak należy, że o wyłączeniu z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych nie decyduje okoliczność, że strony tej umowy posiadają status podatnika podatku od towarów i usług, lecz to, że przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej konkretnej czynności jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub jest z tego podatku zwolniona.

W przypadku otrzymania pożyczki od Pożyczkodawcy, jest to czynność, która należy do zakresu Ustawy o VAT. Na podstawie art. 5 ust. 1 Ustawy o VAT opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Zgodnie zaś z art. 8 ust. 1 Ustawy o VAT przez odpłatne świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 Ustawy o VAT. Udzielanie pożyczek stanowi zaś świadczenie na rzecz innego podmiotu, polegające na udostępnieniu kapitału na wskazany w umowie okres czasu. Czynność udzielenia pożyczki w ramach prowadzonej działalności gospodarczej w zamian za wynagrodzenie (odsetki), stanowi zatem odpłatne świadczenie usług, co do zasady podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Odpłatnością z tytułu udzielonej pożyczki są odsetki. Aby dana czynność została opodatkowana nie tylko musi być zakwalifikowana jako odpłatna dostawa towarów lub świadczenie usług na terytorium kraju. Istotne jest także, aby została wykonana przez podmiot, który z tytułu jej dokonania będzie rozpoznany jako podatnik podatku od towarów i usług.

W świetle art. 15 ust. 1 Ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Działalność gospodarcza na gruncie Ustawy o VAT jest zaś rozumiana jako wszelka działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

W związku z faktem, iż sama umowa spółki Pożyczkodawcy wprost potwierdza, że przedmiot działalności Pożyczkodawcy będzie obejmował m.in. pozostałe formy udzielania kredytów, oznacza to, iż Pożyczkodawca będzie mógł zawierać umowy pożyczek w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

Bez wątpienia zatem Pożyczkodawca będzie rozpoznany jako podatnik podatku od towarów i usług z tytułu udzielanych pożyczek. Ustawa o VAT zwalnia jednak niektóre czynności od opodatkowania. Na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 Ustawy o VAT zwalnia się od podatku usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę. W świetle wskazanej regulacji czynność udzielania pożyczek, mimo iż należy do zakresu Ustawy o VAT, nie jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług. W odniesieniu do Pożyczkodawcy oznacza to, iż udzielanie przez niego pożyczek podlega podatkowi od towarów i usług. Niemniej na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 Ustawy o VAT czynność ta będzie korzystać ze zwolnienia od podatku od towarów i usług. W ten sposób uznać należy, iż z tytułu udzielanych pożyczek Pożyczkodawca będzie podmiotem zwolnionym z opodatkowania w podatku od towarów i usług. Z tego też względu czynność zawarcia umowy pożyczki nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem p.c.c. jako wyłączona z zakresu przedmiotowego Ustawy o p.c.c. na podstawie art. 2 pkt 4 Ustawy o p.c.c.

Reasumując, należy stwierdzić, iż umowa pożyczki zawarta pomiędzy Pożyczkodawcą i Pożyczkobiorcą zawiera się w zakresie Ustawy o p.c.c. Mimo to, ze względu na brzmienie art. 2 pkt 4 Ustawy o p.c.c., czynność ta będzie korzystała z wyłączenia z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Jak bowiem wskazano powyżej, czynność zawarcia umowy pożyczki pomiędzy Wnioskodawcą i Pożyczkodawcą będzie zwolniona od podatku od towarów i usług. Stanowisko Wnioskodawcy znajduje potwierdzenie w następujących interpretacjach indywidualnych:

Zmiana definicji działalności gospodarczej (art. 15 ust. 2 ustawy o VAT), która weszła w życie 1 kwietnia 2013 r., pozostaje bez wpływu na możliwość uznania Pożyczkodawcy za podatnika VAT w zakresie udzielenia Pożyczki, a tym samym całej transakcji jako podlegającej opodatkowaniu VAT. Jak Spółka wskazywała wyżej, udzieloną przez Pożyczkodawcę pożyczkę należy - ze względu na charakter świadczonej usługi polegającej na udostępnieniu kapitału na rzecz innego podmiotu-zaliczyć do kategorii usług finansowych, które w związku z art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT korzystają ze zwolnienia od opodatkowania VAT." Mając powyższe na uwadze należy wskazać, iż umowa pożyczki będzie podlegała opodatkowaniu na podstawie art. 1 ust. 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Ponadto, skoro powyższa czynność będzie objęta zakresom ustawy o podatku od towarów i usług, w analizowanej sytuacji znajdzie zastosowanie art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych."

d. interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 4 kwietnia 2013 r. sygn. IPPB2/436-57/13-2/MZ: "W interpretacji indywidualnej z dnia 28 marca 2013 r. Nr IPPP1/443-256/13-2/EK w zakresie podatku od towarów i usług Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie potwierdził stanowisko Wnioskodawcy w trybie art. 14c ustawy - Ordynacja podatkowa, iż "mimo że usługa udzielenia pożyczki podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, to jest od niego zwolniona. W związku z tym, od udzielonej mu pożyczki nie jest zobowiązany zapłacić podatku od towarów i usług".

A zatem, skoro umowa pożyczki zostanie objęta zakresem podatku od towarów i usług, powyższa czynność będzie korzystała z wyłączenia z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych, zgodnie z art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych."

e. interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 5 marca 2013 r. sygn. ITPB2/436-222/12-3/DSZ: "W konsekwencji, w oparciu o okoliczności przedstawione przez Wnioskodawcę, a w szczególności fakt, iż jak wskazano we wniosku udzielenie przedmiotowej pożyczki korzysta ze zwolnienia z podatku od towarów i usług zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku od towarów i usług stwierdzić należy, że opisana umowa pożyczki nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych w związku z wystąpieniem wyjątku, o którym mowa w art. 2 pkt 4 lit. b ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych."

Reasumując powyższe, zawarcie umowy pożyczki nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 2 pkt 4 lit. b Ustawy o p.c.c. w związku z faktem, iż otrzymana przez Wnioskodawcę od Pożyczkodawcy pożyczka będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług oraz jednocześnie będzie korzystała ze zwolnienia od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 Ustawy o VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych uznaje się za prawidłowe.

W myśl art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649 z późn. zm.) podatkowi temu podlegają umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku.

Jednocześnie jednak, stosownie do art. 2 pkt 4 ww. ustawy nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, inne niż umowa spółki i jej zmiany, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest:

Z treści art. 2 pkt 4 wynika zasada rozgraniczenia obowiązku podatkowego w podatku od czynności cywilnoprawnych od obowiązku podatkowego w podatku od towarów i usług, jak również zasada wzajemnego wykluczenia tych obowiązków. Powyższe oznacza, że nie podlegają podatkowi od czynności cywilnoprawnych te czynności cywilnoprawne, których dokonanie rodzi obowiązek podatkowy w podatku od towarów i usług.

Zaznaczyć jednak należy, że o wyłączeniu z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych nie decyduje okoliczność, że strony tej umowy posiadają status podatnika podatku od towarów i usług lecz wyłącznie fakt, że przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej konkretnej czynności jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub jest z tego podatku zwolniona.

Z przedstawionego we wniosku i w jego uzupełnieniu zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawca zawrze ze Spółką umowę pożyczki. Umowa pożyczki pomiędzy Wnioskodawcą a Pożyczkodawcą zostanie zawarta na terytorium Polski. Z tytułu zawarcia umowy pożyczki Pożyczkodawca będzie opodatkowany podatkiem od towarów i usług lub zwolniony z tego podatku.

W konsekwencji, w oparciu o okoliczności przedstawione przez Wnioskodawcę, a w szczególności fakt, że Pożyczkodawca będzie opodatkowany podatkiem od towarów i usług lub zwolniony z tego podatku stwierdzić należy, że opisana umowa pożyczki nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych w związku z wystąpieniem wyłączenia, o którym mowa w art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie, ul. Emilii Plater 1, 10-562 Olsztyn po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.