ITPB2/436-176/14/MK

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 20 sierpnia 2014 r. (data wpływu - 21 sierpnia 2014 r.), uzupełnionym w dniu 22 października 2014 r., o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie zwolnienia z opodatkowania umowy pożyczki - jest prawidłowe.

W dniu 21 sierpnia 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie zwolnienia z opodatkowania umowy pożyczki. Wniosek uzupełniono w dniu 22 października 2014 r.

W złożonym wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

W przyszłości planowane jest przekazanie środków pieniężnych na rzecz Wnioskodawczyni. Rozważane są dwie formy prawne przekazania środków pieniężnych. Powyższa czynność odbędzie się w formie pożyczki lub darowizny (forma umowy będzie dopiero określona). Niezależnie od rodzaju, umowa zostanie zawarta wyłącznie z córką Wnioskodawczyni. Umowa będzie miała charakter pisemny. Środki przekazane zostaną na rachunek bankowy Wnioskodawczyni. Przelew zostanie dokonany ze wspólnego konta bankowego córki i jej męża, na które wpływają pieniądze np. z umów o pracę zarówno córki, jak i jej męża, z pożyczek bankowych zaciągniętych przez obojga małżonków, z umów zlecenia córki. Córka i jej mąż nie mają ustanowionej rozdzielczości majątkowej. Zawarcie odpowiednio umowy pożyczki lub umowy darowizny, odbędzie się za zgodą męża córki, wyrażoną w formie pisemnej. Przekazana kwota (w formie pożyczki lub darowizny) przekroczy kwotę 9637 zł.

Wobec powyższego zadano następujące pytanie.

Czy umowa pożyczki będzie zwolniona z opodatkowania zgodnie z art. 9 pkt 10 lit. b ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Zdaniem Wnioskodawczyni, przepis art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych zawiera zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem. Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b ww. ustawy podatkowi temu podlegają umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku.

Niezależnie od powyższego, w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych przewidziano sytuacje, w których czynność mieszcząca się w zakresie przedmiotowym ustawy jest zwolniona z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Zgodnie z art. 9 pkt 10 lit. b wymienionej ustawy zwalnia się od podatku pożyczki udzielane w formie pieniężnej na podstawie umowy zawartej między osobami, o których mowa w art. 4a ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2009 r. Nr 93, poz. 768), w wysokości przekraczającej kwotę, określoną w art. 9 ust. 1 pkt 1 tej ustawy, pod warunkiem:

* złożenia deklaracji w sprawie podatku od czynności cywilnoprawnych właściwemu organowi podatkowemu w terminie 14 dni od daty dokonania czynności,

* udokumentowania otrzymania przez biorącego pożyczkę pieniędzy na rachunek bankowy, albo jego rachunek prowadzony przez spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredytową lub przekazem pocztowym.

Zgodnie z art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę (...). Według art. 9 ust. 1 pkt 1 tej ustawy, opodatkowaniu podlega nabycie przez nabywcę od jednej osoby, własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej kwotę wolną w wysokości 9.637 zł, jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej. W myśl art. 14 ust. 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn, zaliczenie do grupy podatkowej następuje według osobistego stosunku nabywcy do osoby, od której lub po której zostały nabyte rzeczy i prawa majątkowe. Zgodnie z art. 14 ust. 3 pkt 1 cytowanej ustawy, do I grupy podatkowej zalicza się: małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów.

Zwolnienie zawarte w art. 9 pkt 10 lit. b ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych ma charakter warunkowy, co oznacza, że umowa pożyczki pieniężnej będzie zwolniona od podatku od czynności cywilnoprawnych, tylko wtedy, gdy:

Z analizy przedmiotowego przepisu wynika również, że bez wpływu na prawo do ww. zwolnienia pozostaje kwestia współwłasności rachunku bankowego pożyczkodawcy z małżonkiem, z którego zostanie przelana kwota pieniężna stanowiąca przedmiot umowy pożyczki.

Jednocześnie Wnioskodawczyni podkreśla, iż okoliczność, że środki pieniężne składające się na pożyczkę pochodziły z majątku wspólnego małżeńskiego córki i jej męża absolutnie nie oznacza, iż zawarła przedmiotową umowę pożyczki również z mężem córki (zięciem).

Wśród określonych przepisem art. 9 pkt 10 lit. b ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych obowiązków nie wskazano, aby wpłata środków pieniężnych tytułem pożyczki musiała zostać dokonana przez pożyczkodawcę, z jego osobistego rachunku bankowego a nie np. ze wspólnego konta małżeńskiego. Wobec powyższego umowa pożyczki, zawarta przez Wnioskodawczynię z córką w przedstawionych wyżej okolicznościach korzysta ze zwolnienia z opodatkowania zgodnie z art. 9 pkt 10 lit. b ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649 z późn. zm.), podatkowi podlegają umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku.

Obowiązek podatkowy, z zastrzeżeniem ust. 2, powstaje z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnej (art. 3 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy) i przy umowie pożyczki ciąży on na biorącym pożyczkę (art. 4 pkt 7 ww. ustawy).

Podstawę opodatkowania przy umowie pożyczki, w myśl art. 6 ust. 1 pkt 7 ww. ustawy, stanowi jej kwota lub wartość. Natomiast, zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 4 stawka podatku wynosi 2%.

Z przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego wynika, że umowa pożyczka zostanie zawarta wyłącznie z córką Wnioskodawczyni. Umowa będzie miała charakter pisemny. Środki przekazane zostaną na rachunek bankowy Wnioskodawczyni. Przelew zostanie dokonany ze wspólnego konta bankowego córki i jej męża, na które wpływają pieniądze np. z umów o pracę zarówno córki, jak i jej męża, z pożyczek bankowych zaciągniętych przez obojga małżonków, z umów zlecenia córki. Córka i jej mąż nie mają ustanowionej rozdzielczości majątkowej. Zawarcie umowy pożyczki odbędzie się za zgodą męża córki, wyrażoną w formie pisemnej. Przekazana w formie pożyczki kwota przekroczy 9637 zł.

W związku z tak przedstawionym opisem wskazać należy, że stosownie do art. 9 pkt 10 lit. b ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych zwalnia się od podatku pożyczki udzielane w formie pieniężnej na podstawie umowy zawartej między osobami, o których mowa w art. 4a ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2009 r. Nr 93, poz. 768), w wysokości przekraczającej kwotę, określoną w art. 9 ust. 1 pkt 1 tej ustawy, pod warunkiem:

* złożenia deklaracji w sprawie podatku od czynności cywilnoprawnych właściwemu organowi podatkowemu w terminie 14 dni od daty dokonania czynności,

* udokumentowania otrzymania przez biorącego pożyczkę pieniędzy na rachunek bankowy, albo jego rachunek prowadzony przez spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredytową lub przekazem pocztowym.

Z zacytowanego przepisu wynika, że zwolnienie w nim zawarte ma charakter warunkowy, co oznacza, że umowa pożyczki pieniężnej będzie zwolniona od podatku od czynności cywilnoprawnych, tylko wtedy, gdy:

Z analizy tego przepisu wynika, że dla skorzystania ze zwolnienia bez znaczenia pozostaje kwestia związana np. z rachunkiem bankowym, z którego wypłacona zostanie kwota pożyczki, w szczególności czy jest to wyłącznie rachunek bankowy pożyczkodawcy, rachunek wspólny pożyczkodawcy i jego małżonka, czy też rachunek bankowy małżonka pożyczkodawcy, do którego posiada upoważnienie.

W konsekwencji stwierdzić należy, że w opisanej we wniosku sytuacji, przy założeniu, że Wnioskodawczyni złoży w stosownym terminie właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego deklarację w sprawie podatku od czynności cywilnoprawnych, a kwota pieniężna, stanowiąca przedmiot pożyczki, zostanie wpłacona na Jej rachunek bankowy, wówczas czynność ta korzystała będzie ze zwolnienia z opodatkowania na podstawie art. 9 pkt 10 lit. b ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Umowa pożyczki, o której mowa we wniosku, zawarta bowiem zostanie między osobami, o których mowa w art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, tj. między matką i córką.

Wskazać również należy, że dla powyższego rozstrzygnięcia pozostaje bez znaczenia fakt, że w małżeństwie córki Wnioskodawczyni - pożyczkodawcy - obowiązuje ustrój wspólności majątkowej małżeńskiej, a pieniądze przelane zostaną ze wspólnego rachunku bankowego córki i zięcia Wnioskodawczyni. W treści wniosku wskazano bowiem, że stronami umowy pożyczki będzie Wnioskodawczyni i Jej córka, a z samego tylko zaistnienia ww. faktów dotyczących ustroju majątkowego obowiązującego w małżeństwie córki Wnioskodawczyni i okoliczności związanych z rachunkiem bankowym, z którego przelane zostaną środki pieniężne nie można wywodzić, że również zięć Wnioskodawczyni będzie pożyczkodawcą.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.).

Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.