ITPB2/436-145/08/MK - Ustalenie momentu powstania obowiązku podatkowego z tytułu umowy sprzedaży akcji na okaziciela, złożonych uprzednio w depozycie notarialnym.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy, działając w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 14 listopada 2008 r. (data wpływu 24 listopada 2008 r.), uzupełnionym w dniu 12 stycznia 2009 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie ustalenia daty powstania obowiązku podatkowego - jest prawidłowe.

W dniu 24 listopada 2008 r. został złożony ww. wniosek., uzupełniony w dniu 12 stycznia 2009 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie ustalenia daty powstania obowiązku podatkowego.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskodawczyni, jako spółka akcyjna (dalej: Spółka), zawarła w dniu 8 maja 2008 r. dziewięć umów sprzedaży niezdematerializowanych akcji zwykłych na okaziciela. Zgodnie z umowami sprzedający zobowiązani byli na wezwanie kupującego w terminie sześciu dni po upływie dziewięćdziesięciu dni od zawarcia umowy złożyć w depozycie notarialnym akcje lub odcinki zbiorowe akcji. Akcje zostały złożone w depozycie w dniu 11 sierpnia 2008 r. (akt notarialny z dnia 11 sierpnia 2008 r.). Notariusz zobowiązany był powiadomić kupującego o ilości złożonych akcji do depozytu najpóźniej w dziewięćdziesiątym siódmym dniu liczonym od dnia zawarcia umowy. Kupujący zobowiązany był wpłacić cenę do depozytu. W sto trzecim dniu od dnia zawarcia umowy notariusz zobowiązany był rozpocząć dokonywanie przelewu ceny na rachunki sprzedających i po otrzymaniu przez sprzedających ceny wydać akcje kupującemu. Kupujący uprawniony był do odstąpienia od umowy w terminie ściśle określonym, tj. sto trzy dni od dnia zawarcia umowy. W dniu 18 sierpnia 2008 r. (sto trzeci dzień od zawarcia umowy) Spółka złożyła na przechowanie na konto depozytowe kwotę stanowiącą cenę zapłaty za sprzedaż akcji (protokół złożenia pieniędzy do depozytu notarialnego zawarty w formie aktu notarialnego z dnia 18 sierpnia 2008 r.). Natomiast w dniu 19 sierpnia 2008 r. kupujący odebrał akcje z depozytu (Akty notarialne z dnia 19 sierpnia 2008 r.).

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy w opisanej sytuacji obowiązek podatkowy w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych powstał w dniu zawarcia umowy sprzedaży, tj. 8 maja 2008 r., czy w dniu wydania akcji z depozytu, tj. 19 sierpnia 2008 r.

Zdaniem Wnioskodawczyni, zgodnie z art. 3. ust. 2 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, przeniesienie własności akcji nastąpiło z chwilą wydania akcji z depozytu, tj. 19 sierpnia 2008 r. (poświadczone aktami notarialnymi z dnia 19 sierpnia 2008 r.) i z tym dniem powstał obowiązek podatkowy. Wszystkie umowy, których przedmiotem są papiery wartościowe w obrocie niepublicznym należą do umów realnych, co wynika wprost z treści art. 517 § 2 i art. 921¹² Kodeksu cywilnego stanowiących, że do przeniesienia własności akcji wymagane jest ich wydanie.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1, 2 i 3 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2007 r. Nr 68, poz. 450 z późn. zm.), podatkowi temu podlegają:

Uwzględniając powyższe, podkreślić należy, iż ustawa o podatku od czynności cywilnoprawnych zawiera zamknięty katalog czynności objętych tym podatkiem. Oznacza to, że opodatkowaniu podlegają czynności wymienione w przywołanej regulacji art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Natomiast w myśl art. 3 ust. 1 pkt 1) ustawy obowiązek podatkowy z tytułu umowy sprzedaży powstaje z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnej.

Zgodnie z art. 155 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) umowa sprzedaży, zamiany, darowizny lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia własności rzeczy co do tożsamości oznaczonej przenosi własność na nabywcę, chyba, ze przepis szczególny stanowi inaczej albo ze strony inaczej postanowiły. Powyższa zasada może zostać wyłączona przepisem szczególnym (np. art. 155 § 2 k.c., zgodnie z którym jeżeli przedmiotem umowy zobowiązującej do przeniesienia własności są rzeczy oznaczone tylko co do gatunku lub rzeczy przyszłe, do przeniesienia własności potrzebne jest przeniesienia posiadania rzeczy) lub wolą stron.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że przedmiotem umów sprzedaży są niezdematerializowane akcje zwykłe na okaziciela, przy czym w okresie od dziewięćdziesiątego szóstego dnia od zawarcia ww. umów do sto czwartego dnia dokumenty akcji lub odcinki zbiorowe akcji znajdowały się w depozycie notarialnym.

Zgodnie z art. 921¹² Kodeksu cywilnego, stanowiącym przepis szczególny do art. 155, przeniesienie praw z dokumentu na okaziciela wymaga wydania tego dokumentu. Przeniesienie akcji na okaziciela w odróżnieniu od akcji imiennych jest mniej sformalizowane, bowiem w przypadku tych ostatnich stosownie do treści art. 339 ustawy z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych (Dz. U. Nr 94, poz. 1037 z późn. zm.) przeniesienie następuje przez pisemne oświadczenie albo na samym dokumencie akcji, albo na świadectwie tymczasowym, albo w osobnym dokumencie oraz wymaga przeniesienia posiadania akcji lub świadectwa tymczasowego. Natomiast w przypadku akcji na okaziciela wystarczającym jest przeniesienie posiadania i rozliczenie z tego tytułu, a zatem zbycie tego rodzaju papierów wartościowych następuje przez zwykłe wydanie akcji, o czym mowa w przytoczonym art. 921¹² Kodeksu cywilnego.

Z kolei depozyt notarialny, jako szczególny rodzaj depozytu, został uregulowany w przepisie art. 79 pkt 6 oraz art. 106-108 ustawy z dnia 14 lutego 1991 r. - Prawo o notariacie (tekst jedn. Dz. U. z 2008 r. Nr 189, poz. 1158 z późn. zm.). W myśl art. 79 pkt 6 ustawy notariusz przyjmuje na przechowanie dokumenty, pieniądze i papiery wartościowe, przy czym celem tej czynności jest wydanie ich osobie wskazanej przy złożeniu lub jej następcy prawnemu (art. 108 § 1). Nadto z przyjęcia depozytu notariusz spisuje protokół, w którym wymienia datę przyjęcia, ustala tożsamość osoby składającej, datę mającego nastąpić wydania oraz imię, nazwisko i miejsce zamieszkania osoby odbierającej depozyt. Natomiast wydanie depozytu następuje za pokwitowaniem (art. 108 § 2). Przyjmuje się, że depozyt notarialny nie wywołuje żadnego skutku prawnego między stronami stosunku materialnoprawnego, w ramach którego jedna ze stron zdecydowała się powierzyć notariuszowi dokumenty, papiery wartościowe lub pieniądze, będące podstawą lub przedmiotem zobowiązania, co potwierdza treść art. 470 Kodeksu cywilnego, zgodnie z którym takie same skutki jak spełnienie świadczenia wywołuje jedynie ważne złożenie przedmiotu do depozytu sądowego.

Skutki prawne właściwe umowie przechowania (regulowanej w art. 835-845 Kodeksu cywilnego) powstają zaś jedynie między notariuszem a deponentem (sprzedającymi akcje).

W związku z powyższym należy stwierdzić, iż w obrocie niezdematerializowanymi akcjami na okaziciela czynność cywilnoprawna zostaje dopełniona z chwilą ich wydania nabywcy i z tą właśnie chwilą powstaje obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych. Zatem w opisanym we wniosku stanie faktycznym momentem powstania obowiązku podatkowego jest data 19 sierpnia 2008 r., tj. dzień wydania kupującemu akcji z depozytu notarialnego.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku, ul. H. Sienkiewicza 84, 15-950 Białystok po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.).

Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.