ITPB2/436-137a/09/TJ - Opodatkowanie podatkiem od spadków i darowizn wartości kredytu zaciągniętego przez trzech kredytobiorców.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana, przedstawione we wniosku z dnia 9 września 2009 r. (data wpływu 18 września 2009 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie opodatkowania wartości kredytu zaciągniętego przez Wnioskodawcę, jego żonę i matkę, a przeznaczonego na zakup mieszkania Wnioskodawcy - jest nieprawidłowe.

W dniu 18 września 2009 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie opodatkowania wartości kredytu zaciągniętego przez Wnioskodawcę, jego żonę i matkę, a przeznaczonego na zakup mieszkania Wnioskodawcy.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny i zdarzenie przyszłe.

W sierpniu 2009 r. zaciągnął Pan wspólnie z żoną i matką kredyt na nabycie lokalu mieszkalnego. Zgodnie z aktem notarialnym jedynymi właścicielami kupionego mieszkania jest Pan z żoną, z którą pozostaje Pan we wspólności majątkowej. Matka Pana przystąpiła do kredytu ze względu na podwyższenie zdolności kredytowej, a w konsekwencji uzyskania od banku większej kwoty, niezbędnej na zakup lokalu. Z treści umowy wynika, że wszyscy kredytobiorcy odpowiadają solidarnie za zadłużenie wynikające z umowy. Bank dokonał wpłaty całości kredytu na rzecz sprzedających mieszkanie. Z treści umowy nie wynika, że każdy z kredytobiorców ma spłacać kredyt w 1/3 jego wysokości. Zabezpieczeniem spłaty kredytu jest wyłącznie hipoteka ustanowiona na nabywanym mieszkaniu. We wskazanym przez bank dniu środki na spłatę kredytu będą pobierane z konta żony. Zgodnie z ustnym porozumieniem z matką kredyt wraz z odsetkami będzie spłacany, w miarę możliwości, ze środków finansowych pochodzących z przychodów żony i Pana. Nie jest jednak wykluczone, że kredyt częściowo spłacać będzie też Pana matka.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

Przedmiot niniejszej interpretacji stanowi odpowiedź na pytanie pierwsze. W zakresie pytania drugiego wniosek zostanie rozpatrzony odrębnym pismem.

Zdaniem Wnioskodawcy, w zakresie pytania pierwszego, sfinansowanie zakupu mieszkania przez Wnioskodawcę i jego żonę z kredytu zaciągniętego wspólnie z matką Wnioskodawcy, skutkuje nabyciem w drodze darowizny, praw majątkowych do części kredytu (środków przypadających na matkę). Nabycie takie będzie jednak zwolnione z opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn, jeżeli zostanie zgłoszone, zgodnie z art. 4a ust. 1 pkt 1 i art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn, we właściwym urzędzie skarbowym. Obowiązek podatkowy powstanie natomiast w dniu uznania rachunku sprzedającego.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

W myśl art. 1 ust. 1 ustawy z dnia z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (tekst jedn. Dz. U. z 2009 r. Nr 93, poz. 768) podatkowi od spadków i darowizn podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem:

Zgodnie z art. 888 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swojego majątku.

Z powyżej zacytowanego przepisu wynika, że podstawową cechą umowy darowizny jest bezpłatne świadczenie darczyńcy na rzecz obdarowanego kosztem jego majątku.

Darowizna należy do czynności, których celem jest dokonanie aktu przysporzenia majątkowego (świadczenie musi wzbogacić obdarowanego) i zobowiązanie darczyńcy musi być zamierzone jako nieodpłatne. Użyty w przepisie zwrot "kosztem swojego majątku" oznacza natomiast, że z darowizną do czynienia mamy w sytuacji, gdy dochodzi do bezpośrednio określonego ubytku w istniejących już składnikach majątku darczyńcy, przy czym musi on być rzeczywisty. Nadto w rezultacie zawarcia umowy darowizny osoba obdarowana nabywa własność przedmiotu tej umowy.

Omawiając przesłankę nieodpłatności wskazać natomiast należy, że świadczenie ma charakter nieodpłatny, gdy druga strona umowy nie zobowiązuje się do jakiegokolwiek świadczenia w zamian za otrzymane świadczenie. Istotą darowizny - jako czynności nieodpłatnej - jest więc brak po drugiej stronie ekwiwalentu w postaci świadczenia wzajemnego.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że wspólnie z żoną i matką zaciągnął Pan kredyt na zakup mieszkania, którego jedynymi właścicielami będzie Pan z żoną. Zgodnie natomiast z ustnym porozumieniem zawartym z matką kredyt ten spłacany będzie przez Pana i żonę, a przez matkę tylko w przypadku zaistnienia takiej konieczności.

Biorąc powyższe pod uwagę stwierdzić należy, że tylko z faktu współkredytowania zakupu mieszkania nie można wywodzić, że matka dokonała przysporzenia w majątku Pana i żony kosztem swojego majątku. Brak bowiem w takiej sytuacji rzeczywistego uszczuplenia majątku matki, czyli elementu konstytutywnego dla umowy darowizny. Zakup mieszkania, o którym mowa we wniosku, sfinansowany został bowiem ze środków pochodzących z kredytu bankowego. Z istoty kredytu wynika natomiast, że samo jego otrzymanie i spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Zgodnie bowiem z art. 69 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe (tekst jedn. Dz. U. z 2002 r. Nr 72, poz. 665 z późn. zm.), przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.

Czynność wpółkredytowania zakupu mieszkania nie może być zatem uznana za darowiznę w rozumieniu przepisów Kodeksu cywilnego. Nie jest to także inna czynność wymieniona w zawartym w art. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn katalogu czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem. Tym samym nie podlega ona opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie, ul. E. Plater 1, 10-562 Olsztyn po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.