ITPB2/436-103/10/TJ

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy, działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko, przedstawione we wniosku z dnia 30 kwietnia 2010 r. (data wpływu 6 maja 2010 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania usługi cash poolingu - jest prawidłowe.

W dniu 6 maja 2010 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania usługi cash pooling.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca zamierza zawrzeć z bankiem prowadzącym działalność na terenie Polski (Bank) umowę prowadzenia rachunków w systemie "Cash Pool" na mocy której Bank zapewni usługi kompleksowego zarządzania płynnością finansową grupy podmiotów powiązanych, posiadających w tym banku rachunki bankowe. Celem takiej umowy będzie zapewnienie efektywnego zarządzania środkami pieniężnymi oraz poprawa płynności finansowej grupy podmiotów.

Stronami umowy będą polskie spółki z grupy N., powiązane ze Spółką (Uczestnicy), Bank oraz Agent, spółka "N." SA ("N.") z siedzibą w Luksemburgu, której dominującym akcjonariuszem (ponad 25% udziału w kapitale spółki) jest udziałowcem Spółki. Oznacza to, iż Agent jest "spółką siostrą" Spółki. Bank nie jest powiązany kapitałowo zarówno z Agentem, jak i z żadnym z Uczestników. Agent jest rezydentem podatkowym w Luksemburgu w rozumieniu Konwencji między Rzeczypospolitą Polską a Wielkim Księstwem Luksemburga z 14 czerwca 1995 r.

Każdy z Uczestników posiadać będzie rachunek bankowy, który będzie brał udział w realizacji operacji objętych Umową. Oprócz Rachunku Głównego Agenta, Bank będzie prowadził także jego Rachunek Pomocniczy, przeznaczony tylko i wyłącznie do realizacji operacji przewidzianych w umowie.

Każdego Dnia Roboczego Bank przeprowadzi kolejno po sobie następujące czynności jako ostatnie operacje wykonane na Rachunkach w danym Dniu Roboczym:

Po dokonaniu wyżej opisanych czynności Bank dokona transferów środków pieniężnych pomiędzy rachunkami Uczestników i Rachunkiem Pomocniczym Agenta w taki sposób żeby na koniec dnia roboczego salda wszystkich rachunków były równe zeru. Podstawą prawną takich transferów będzie subrogacja określona w art. 518 Kodeksu cywilnego tzn. wstąpienie w prawa zaspokojonego wierzyciela.

W związku z powyższym, jeżeli na koniec dnia:

Z tytułu wierzytelności Agenta względem Uczestników Ujemnych oraz wierzytelności Uczestników Dodatnich względem Agenta, Agentowi i Uczestnikom Dodatnim będą należne odsetki.

Alokacja (zapłata) odsetek należnych lub obciążających poszczególnych Uczestników będzie dokonywana przez Bank bezpośrednio pomiędzy rachunkami poszczególnych Uczestników Ujemnych i Agenta oraz Agenta i Uczestników Dodatnich. Na zlecenie Uczestników Bank będzie dokonywał księgowania związane z rozliczeniami wierzytelności i zobowiązań poszczególnych Uczestników względem Agenta powstałych w związku z realizacją opisanych wyżej czynności. Z tytułu świadczenia powyżej wskazanych usług Bank będzie pobierać miesięczną prowizję od każdego z Uczestników

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy umowa prowadzenia rachunków systemie Cash Pool, tj. Kompleksowa usługa zarządzania płynnością finansową świadczona przez Bank, jak również czynności faktyczne wykonywane w ramach tej umowy przez bank, stanowiące jej integralna część, a tym samym stanowiące element kompleksowej usługi zarządzania płynnością finansową świadczonej przez bank, nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Zdaniem Wnioskodawcy, kompleksowa usługa zarządzania płynnością finansową Uczestników, w tym Spółki, świadczona przez bank nie podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych, w związku z czym po stronie Spółki nie powstanie obowiązek podatkowy w zakresie tego podatku.

Zgodnie z art. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, opodatkowaniu tym podatkiem podlega zamknięty katalog czynności cywilnoprawnych, wymieniony w tym przepisie. Usługa polegająca na zarządzaniu płynnością finansową danej grupy kapitałowej, świadczona w oparciu o umowę prowadzenia rachunków w systemie Cash Pool nie znajduje odpowiednika w kodeksie cywilnym I pozostając umowa nienazwaną, nie mieści się w katalogu zawartym w art. 1 ustawy.

Zdaniem Spółki celem ustawodawcy było precyzyjne określenie czynności cywilnoprawnych podlegających opodatkowaniu. Natura usługi kompleksowego zarządzania płynnością finansową wskazuje, że jest to wielostopniowy, rozbudowany system rozliczeń finansowych w obrębie danej grupy podmiotów, zawierający w sobie czynności polegające na transferze środków pieniężnych. Nie jest to natomiast żadna z czynności wymienionych w zamkniętym katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Jak wynika ze stanowiska wielokrotnie prezentowanego przez organy podatkowe, czynności tego typu nie można kwalifikować jako umowy pożyczki, wymienionej w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu. Konstrukcja Cash Poolingu nie wyczerpuje istotnych znamion pożyczki. Cash Pooling opisany we wniosku zakłada uczestnictwo co najmniej trzech podmiotów: podmiotu posiadającego wolne środki finansowe, podmiotu posiadającego niedobór tych środków oraz banku występującego w roli pośrednika działającego we własnym imieniu. W ramach transakcji powstaną dla tych podmiotów określone prawa i obowiązku, ale nie dochodzi do zawarcia umowy pożyczki, ponieważ brak jest zobowiązania do przeniesienia określonej ilości pieniędzy na określony w umowie podmiot. Zatem uczestnik posiadający wolne środki nie wie czy zostaną one wykorzystane, w jakiej wysokości i przez którego uczestnika.

Podsumowując Spółka wnosi o potwierdzenie, że kompleksowa usługa zarządzania płynnością finansową spółek (cash pooling) świadczona przez Bank, w oparciu o umowę, jak również poszczególne czynności faktyczne wykonywane w ramach umowy, nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Na potwierdzenie swojego stanowiska Spółka powołuje rozstrzygnięcia organów podatkowych w zakresie opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych usługi Cash Poolingu.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

W myśl art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649) podatkowi temu podlegają:

Ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Jednocześnie ustawowe wyliczenie zostało wzmocnione zasadą, zgodnie z którą o kwalifikacji określonej czynności prawnej, a w konsekwencji o jej podleganiu opodatkowaniu tym podatkiem decyduje jej treść (elementy przedmiotowo istotne), a nie nazwa. Tym samym, jeżeli strony zawierają umowę i układają stosunki w jej ramach w określony sposób, to dla oceny czy powstanie obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych, w związku z dokonaniem wskazanej w ustawie czynności, miarodajne będą rzeczywiste prawa i obowiązki stron tej umowy pozwalające na ich kwalifikacje pod względem prawnym.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ww. ustawy, przedmiotem opodatkowania są m.in. umowy pożyczki. W myśl art. 720 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Umowa cash poolingu to nowoczesna forma efektywnego zarządzania finansami grupy podmiotów powiązanych. Cash pooling polega na koncentrowaniu środków z jednostkowych rachunków (sald) poszczególnych jednostek (rachunki uczestników) i zarządzaniu zgromadzoną w ten sposób kwotą przy wykorzystaniu korzyści skali. Umowa cash poolingu ma na celu zwiększenie efektywności działalności gospodarczej prowadzonej przez uczestniczące w niej podmioty dzięki odpowiedniemu wykorzystaniu sumy dziennych sald (dodatnich i ujemnych) na rachunkach bankowych każdego z nich. Dzięki temu rozwiązaniu wynik odsetkowy grupy jest korzystniejszy niż w przypadku oddzielnego inwestowania nadwyżek i ponoszenia kosztów finansowania przez posiadaczy poszczególnych rachunków w tym systemie.

Przedstawiona we wniosku Spółki konstrukcja cash poolingu, jako sposobu gospodarowania wolnymi środkami finansowymi uczestników niewątpliwie zawiera w sobie pewne elementy kredytowania jednych podmiotów przez drugie. Nie sposób jednak uznać, że tym samym wyczerpuje ona wszystkie elementy przedmiotowo istotne dla umowy pożyczki. Z tytułu uczestnictwa w tych transakcjach dla wszystkich podmiotów powstają określone prawa i obowiązki, jednak nie dochodzi w tym przypadku do zawarcia umowy pożyczki, ponieważ brak jest zobowiązania do przeniesienia określonej ilości pieniędzy na określony w umowie podmiot.

Uczestnik cash-poolingu posiadający wolne środki nie wie, czy środki te zostaną wykorzystane, w jakiej wysokości i przez którego uczestnika. Tym samym nie jest skonkretyzowana druga strona transakcji, jak też jej przedmiot, ponieważ źródłem, z którego zostanie zasilony rachunek o saldzie debetowym są wolne środki wszystkich posiadających je uczestników cash-poolingu.

Reasumując stwierdza się, iż czynności dokonywane w ramach cash poolingu nie należą do katalogu czynności cywilnoprawnych wymienionych w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych i tym samym nie podlegają opodatkowaniu tym podatkiem.

Odnosząc się do argumentacji Wnioskodawcy opartej na treści wskazanych pism w uzasadnieniu własnego stanowiska, należy stwierdzić, iż orzeczenia organów podatkowych co do zasady wiążą w sprawie, w której zostały wydane i nie są źródłem prawa powszechnie obowiązującego; tym samym nie stanowią podstawy prawnej wydanej interpretacji.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy, ul. Jana Kazimierza 5, 85-035 Bydgoszcz po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.