ITPB2/436-1/14/DSZ

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 31 grudnia 2013 r. (data wpływu 3 stycznia 2014 r.) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych spłaty kredytu przez współkredytobiorców - jest prawidłowe.

W dniu 3 stycznia 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych spłaty kredytu przez współkredytobiorców.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

W dniu 29 października 2013 r. Wnioskodawca zawarł umowę deweloperską, której przedmiotem jest zobowiązanie dewelopera do wybudowania budynku, wyodrębnienia lokalu i przeniesienia na Wnioskodawcę jako nabywcę prawa własności lokalu mieszkalnego wraz z udziałem w nieruchomości wspólnej. W przyszłym akcie notarialnym jako właściciel ww. lokalu zostanie określony wyłącznie Wnioskodawca.

W dniu 7 listopada 2013 r. wspólnie z rodzicami Wnioskodawca podpisał umowę kredytową w Banku.... w wysokości 153.600,00 zł na 204 miesiące, licząc od dnia zawarcia umowy. Celem umowy jest nabycie lokalu na cele mieszkaniowe, które nastąpi w wyniku realizacji zawartej umowy deweloperskiej. Wnioskodawca jest zatrudniony na umowę o pracę w pełnym wymiarze czasu pracy, ale ze względu na krótki czas pracy oraz niskie dochody nie posiada wystarczającej zdolności kredytowej. Przystąpienie rodziców Wnioskodawcy do kredytu podwyższyło Jego zdolność kredytową i umożliwiło jego zawarcie. Z umowy kredytu wynika, że Wnioskodawca wraz z rodzicami odpowiadają solidarnie za wynikające z niej zadłużenie. Nie precyzuje ona natomiast kto i w jakiej wysokości powinien spłacać kredyt. Zabezpieczeniem kredytu jest m.in. hipoteka na rzecz banku.

Zgodnie z harmonogramem płatności uzgodnionym z deweloperem i bankiem dnia 12 listopada 2013 r., Wnioskodawca dokonał przelewu kwoty 38.400,00 zł tytułem wkładu własnego. Środki pieniężne stanowiły w całości oszczędności Wnioskodawcy.

Ze względu na to, że Wnioskodawca nie jest obecnie w stanie regularnie spłacać rat kredytu, zaczęli je spłacać Jego rodzice z ich wspólnego rachunku bankowego, aby zapobiec ewentualnemu przymusowemu dochodzeniu roszczeń wynikających z zaciągniętego kredytu przez bank od nich lub od Wnioskodawcy. Opisana sytuacja będzie trwała do momentu uzyskania przez Wnioskodawcę dodatkowego źródła utrzymania, które pozwoli Mu przejąć na siebie w całości ciężar spłat.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

1. Czy spłata części rat kredytu przez rodziców Wnioskodawcy wiąże się z powstaniem po Jego stronie obowiązku podatkowego określonego w art. 6 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn.

2. Czy w związku ze spłacaniem części rat kredytu przez rodziców Wnioskodawcy jest On zobowiązany do zgłoszenia i udokumentowania nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych zgodnie z art. 4a ust. 1, tj. korzystając z formularza SD-Z2.

Zdaniem Wnioskodawcy, spłata części kwoty kredytu (części rat) przez rodziców będących współkredytobiorcami nie skutkuje powstaniem obowiązku podatkowego wynikającego z ustawy o podatku od spadków i darowizn, gdyż czynność ta nie stanowi ani darowizny, ani innej czynności podlegającej opodatkowaniu ww. podatkiem. W związku z niezaistnieniem obowiązku podatkowego również przepisy ustawy dotyczące zwolnienia od podatku, w tym zwłaszcza te dotyczące zgłoszenia i udokumentowania nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych, nie mają zastosowania do opisanej sytuacji.

Wnioskodawca uważa, że spłata rat kredytu przez Jego rodziców nie stanowi darowizny, gdyż nie wypełnia znamion koniecznych do zakwalifikowania tej czynności do ww. kategorii. Ustawa o podatku od spadków i darowizn nie zawiera odrębnej definicji darowizny, w związku z czym zgodnie z orzecznictwem WSA (np. wyrok z dnia 7 sierpnia 1996 r., sygn. akt. SA/Gd 1558/95) zasadne jest, zdaniem Wnioskodawcy, odwołanie się do przepisów Kodeksu cywilnego, którego art. 888 stanowi, że przecz umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku. W omawianym przypadku rodzice Wnioskodawcy dokonują przysporzeń majątkowych na rzecz banku, a nie Wnioskodawcy, w celu zwolnienia się z części zobowiązania wobec banku. Spłaty rat kredytu nie można również przyporządkować do żadnej z innych kategorii wymienionych w art. 1 ust. 1 i 2, który określa zamknięty katalog czynności i zdarzeń stanowiących przedmiot opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn.

Według Wnioskodawcy spłata rat kredytu stanowi realizację zobowiązania zaciągniętego przez trzy osoby, które zgodnie z umową kredytową odpowiadają solidarnie za zadłużenie. Prowadzi ona do spełnienia obowiązku na rzecz banku wynikającego z tego zobowiązania solidarnego. W wyniku spłaty raty przez rodziców, są oni zwolnieni z odpowiedniej części długu, który w całości obciąża Wnioskodawcę oraz ich. Dzięki temu nie jest możliwe przymusowe dochodzenie od nich roszczeń wynikających z umowy kredytowej. Jednocześnie stają się w stosunku do Wnioskodawcy wierzycielami.

Wnioskodawca podkreśla, że prawidłowość przedstawionego przez Niego stanowiska potwierdzają interpretacje indywidualne wydawane m.in. przez:

* Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy (interpretacja z dnia 14 lutego 2013 r., sygn. ITPB2/436-210/12/TJ);

* Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu (interpretacja z dnia 29 listopada 2011 r., sygn. ILPB2/436-204/11-2/MK);

* Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu (interpretacja z dnia 8 marca 2012 r., sygn. ILPB2/436-252/11-2/MK);

* Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu (interpretacja z dnia 27 lutego 2013 r., sygn. ILPB2/436-319/12-2/MK).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

W myśl art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2009 r. Nr 93, poz. 768 z późn. zm.) podatkowi od spadków i darowizn podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem:

Ponadto, zgodnie z art. 1 ust. 2 ww. ustawy, podatkowi od spadków i darowizn podlega również nabycie praw do wkładu oszczędnościowego na podstawie dyspozycji wkładem na wypadek śmierci oraz nabycie jednostek uczestnictwa na podstawie dyspozycji uczestnika funduszu inwestycyjnego otwartego albo specjalistycznego funduszu inwestycyjnego otwartego na wypadek jego śmierci.

Mając powyższe na uwadze stwierdzić należy, że opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn podlega wyłącznie nabycie rzeczy lub praw majątkowych tytułem ściśle określonym w zamkniętym katalogu wymienionym w art. 1 ust. 1 i 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że w dniu 7 listopada 2013 r. wspólnie z rodzicami Wnioskodawca podpisał umowę kredytową w Banku... w wysokości 153.600,00 zł na 204 miesiące, licząc od dnia zawarcia umowy. Celem umowy jest nabycie lokalu na cele mieszkaniowe, które nastąpi w wyniku realizacji zawartej umowy deweloperskiej. W przyszłym akcie notarialnym jako właściciel ww. lokalu zostanie określony wyłącznie Wnioskodawca. Z umowy kredytu wynika, że Wnioskodawca wraz z rodzicami odpowiadają solidarnie za wynikające z niej zadłużenie. Nie precyzuje ona natomiast kto i w jakiej wysokości powinien spłacać kredyt. Ze względu na to, że Wnioskodawca nie jest obecnie w stanie regularnie spłacać rat kredytu, zaczęli je spłacać Jego rodzice z ich wspólnego rachunku bankowego, aby zapobiec ewentualnemu przymusowemu dochodzeniu roszczeń wynikających z zaciągniętego kredytu przez bank od nich lub od Wnioskodawcy.

Wobec powyższego wyjaśnić należy, że stosownie do art. 366 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) kilku dłużników może być zobowiązanych w ten sposób, że wierzyciel może żądać całości lub części świadczenia od wszystkich dłużników łącznie, od kilku z nich lub od każdego z osobna, a zaspokojenie wierzyciela przez któregokolwiek z dłużników zwalnia pozostałych (solidarność dłużników). W myśl natomiast § 2 tego przepisu aż do zupełnego zaspokojenia wierzyciela wszyscy dłużnicy solidarni pozostają zobowiązani.

Z istoty solidarnej odpowiedzialności dłużników wynika, że aż do zupełnego zaspokojenia wierzyciela wszyscy dłużnicy solidarni pozostają zobowiązani. Każdy z dłużników solidarnych odpowiada więc za całość długu, a nie tylko część, jaką możnaby mu przypisać poprzez np. równy podział kwoty długu pomiędzy zobowiązanych.

W sytuacji więc, gdy strona zobowiązania solidarnie spłaca całość zadłużenia bez woli czynienia tego w celu obdarowania pozostałych stron tego zobowiązania, a jedynie w zamiarze zwolnienia się z długu, poprzez samą zapłatę całości, czy też części zobowiązania solidarnego nie może dojść do obdarowania kogokolwiek. Dłużnik solidarny spłaca bowiem własny dług, a nie cudzy.

Wskazać jednak należy, że stosownie do art. 376 § 1 Kodeksu cywilnego, jeżeli jeden z dłużników solidarnych spełnił świadczenie, treść istniejącego między współdłużnikami stosunku prawnego rozstrzyga o tym, czy i w jakich częściach może on żądać zwrotu od współdłużników. Jeżeli z treści tego stosunku nie wynika nic innego, dłużnik, który świadczenie spełnił, może żądać zwrotu w częściach równych. Treść powyższego przepisu wskazuje więc, że z chwilą spełnienia świadczenia przestaje istnieć jakikolwiek stosunek pomiędzy wierzycielem a współdłużnikami solidarnymi. Natomiast dłużnik, który spełnił świadczenie, przestaje być współdłużnikiem solidarnym i staje się wierzycielem dla pozostałych współdłużników.

Dawni współdłużnicy są dalej dłużnikami - lecz wobec innego wierzyciela (dłużnika, który wierzyciela zaspokoił), w stosunku do którego odpowiadają każdy za przypadającą na niego część długu.

W związku z powyższym stwierdzić należy, że spłata rat kredytu przez rodziców Wnioskodawcy - współkredytobiorców, solidarnie zobowiązanych z tytułu umowy kredytowej do spłaty zadłużenia, nie spowoduje powstania wobec Wnioskodawcy obowiązku podatkowego w podatku od spadków i darowizn. Czynność taka nie jest bowiem wymieniona w określającym przedmiot opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn art. 1, a zgodnie z art. 217 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. Nr 78, poz. 483 z późn. zm.) nakładanie podatków, innych danin publicznych, określanie podmiotów, przedmiotów opodatkowania i stawek podatkowych, a także zasad przyznawania ulg i umorzeń oraz kategorii podmiotów zwolnionych od podatków następuje w drodze ustawy. Oznacza to, że jeżeli określona czynność nie została wskazana w ustawie (w tym wypadku w ustawie o podatku od spadków i darowizn), to jej dokonanie nie może powodować powstania obowiązku podatkowego.

W rezultacie Wnioskodawca nie ma również obowiązku składania zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych (SD-Z2), o którym mowa w art. 4a ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Końcowo jedynie, odnosząc się do twierdzenia Wnioskodawcy, jakoby spłata zadłużenia przez współkredytobiorców nie stanowiła darowizny w rozumieniu art. 888 Kodeksu cywilnego wyjaśnić należy, że przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swojego majątku. Z istoty darowizny wynika, że należy ona do czynności, których celem jest dokonanie aktu przysporzenia majątkowego (świadczenie musi wzbogacić obdarowanego) i zobowiązanie darczyńcy musi być zamierzone jako nieodpłatne. Świadczenie ma charakter nieodpłatny, gdy druga strona umowy nie zobowiązuje się do jakiegokolwiek świadczenia w zamian za otrzymane świadczenie. Istotą darowizny - jako czynności nieodpłatnej - jest więc brak po drugiej stronie ekwiwalentu w postaci świadczenia wzajemnego. Darowizna może polegać zarówno na przesunięciach do majątku obdarowanego określonych przedmiotów majątkowych, jak i na innych postaciach dyspozycji majątkowych darczyńcy prowadzących do zmniejszenia jego majątku, a po stronie majątku obdarowanego do zwiększenia aktywów lub zmniejszenia pasywów. Z powyższego wynika więc, że również zwolnienie z długu, o ile zostanie dokonane nieodpłatnie z zamiarem obdarowania (causa donandi) zwalnianego z długu dłużnika, może zostać uznane za darowiznę podlegającą opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn.

Ponadto, odnosząc się do powołanych przez Wnioskodawcę interpretacji indywidualnych, wskazać należy, iż nie są one wiążące dla tutejszego organu. Interpretacja organu podatkowego dotyczy tylko konkretnej, indywidualnej sprawy, osadzonej w określonym stanie faktycznym i tylko w tej sprawie rozstrzygnięcie w niej zawarte jest wiążące. Natomiast organy podatkowe mimo, że w ocenie indywidualnych spraw podatników posiłkują się wydanymi rozstrzygnięciami innych organów podatkowych, to nie mają możliwości zastosowania ich wprost, z tego powodu, iż nie stanowią materialnego prawa podatkowego.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku, ul. H. Sienkiewicza 84, 15-950 Białystok, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.