ITPB2/415-999/09/PS - Koszt wykupienia polis OC dla członków zarządu i pracowników jako dodatkowe źródło przychodu ze stosunku pracy.

Pisma urzędowe
Status:  Aktualne

Pismo z dnia 10 marca 2010 r. Izba Skarbowa w Bydgoszczy ITPB2/415-999/09/PS Koszt wykupienia polis OC dla członków zarządu i pracowników jako dodatkowe źródło przychodu ze stosunku pracy.

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki przedstawione we wniosku z dnia 26 grudnia 2009 r. (data wpływu 7 grudnia 2009 r.), uzupełnionym w dniu 1 marca 2010 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie przychodów członków organów i pracowników z tytułu składek na ubezpieczenia OC - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 7 grudnia 2009 r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie przychodów członków organów i pracowników z tytułu składek na ubezpieczenia OC. Wezwaniem z dnia 15 lutego 2010 r. Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy zwrócił się o uzupełnienie wniosku. Pismem z dnia 25 lutego 2010 r. (data wpływu 1 marca 2010 r.) uzupełniono wniosek w wymaganym zakresie.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

S.A. jako spółka dominująca zawarła z A. S.A. Oddział w Polsce umowę ubezpieczenia szkód powstałych w następstwie roszczeń z tytułu odpowiedzialności członków organów w tym spółek zależnych (R. S.A.) na okres od 13 sierpnia 2009 r. do 12 sierpnia 2010 r. W ramach zawartej umowy ochroną ubezpieczeniową zostali objęci członkowie organu Spółki oraz pracownicy Spółki podczas wykonywania zarządczych lub nadzorczych uprawnień w Spółce, lub w związku z roszczeniem, w którym podnoszony jest zarzut naruszenia praw pracowniczych, lub gdy pracownik Spółki wskazany jest jako współpozwany razem z członkiem organu Spółki w związku z roszczeniem, w którym podnoszony jest w stosunku do danego pracownika Spółki zarzut rzekomego uczestnictwa lub pomocy przy popełnianiu nieprawidłowego działania. Ubezpieczeni wykonują powierzone im obowiązki na podstawie umów o pracę oraz innych umów cywilnoprawnych. Składka ubezpieczenia i samo ubezpieczenie nie jest przypisane indywidualnie do skonkretyzowanej osoby, bowiem polisa jest bezimienna i odnosi się zbiorczo do członków organów Spółki, co sprawia, że identyfikacja podmiotu ubezpieczonego nie wiąże się z osobą, ale z piastowaną funkcją w organie Spółki. Wysokość opłacanej przez Spółkę składki została określona wyłącznie w odniesieniu do zakresu i ryzyka działalności Spółki i nie była uzależniona od aktualnej w dacie zawarcia umowy liczby członków organów spółki. Umowa ubezpieczenia miała na celu ochronę i zabezpieczenie interesu Spółki oraz była warunkiem zawarcia ze Spółką umów o świadczenie na jej rzecz usług zarządczych przez organa Spółki. W uzupełnieniu wniosku Spółka podała, że prawa i obowiązki stron regulują ogólne warunki ubezpieczenia (OWU), co oznacza, że za opłaceniem określonej w polisie składki Towarzystwo udziela ochrony na ustalonych w polisie warunkach, zgodnych z ogólnymi i szczegółowymi warunkami ubezpieczenia. Obowiązki ubezpieczonego na wypadek roszczenia reguluje § 27 OWU, w którym zobowiązuje ubezpieczonego w razie wniesienia roszczenia do użycia wszelkich dostępnych mu środków w celu zapobieżenia szkodzie, zmniejszenia jej rozmiarów oraz niedopuszczenia do jej zwiększenia, a także do zawiadomienia oraz dostarczenia ubezpieczycielowi wszelkich informacji i dokumentów, niezbędnych do rozpatrzenia zasadności roszczenia. Obowiązki ubezpieczyciela reguluje § 28 OWU, w którym zobowiązuje się ubezpieczyciela do wypłaty odszkodowania. Przyrzeczone świadczenia regulowane są zgodnie z odpowiedzialnością polisową z tytułu szkody (pokrycie w ramach zakresu ubezpieczenia) na wypadek roszczenia przeciwko osobom ubezpieczonym z tytułu ich działania lub zaniechania oraz czynu niedozwolonego. W zakresie ubezpieczenia ubezpieczyciel pokryje szkodę poniesioną przez każdą z osób ubezpieczonych oraz Spółkę na skutek roszczenia poniesionego wobec ubezpieczonego, w zakresie, w jakim Spółka nie udzieliła ubezpieczonemu zwolnienia z odpowiedzialności. P. S.A. jako spółka dominująca zawarła z A. S.A. umowę ubezpieczenia obejmującą swym zakresem wszystkie spółki zależne. Zarząd spółki P. podjął decyzję o włączeniu członków zarządu spółek zależnych do posiadanego ubezpieczenia szkód powstałych w następstwie roszczeń z tytułu odpowiedzialności członków organów spółki kapitałowej kierując się optymalizacją warunków ubezpieczenia i możliwością wynegocjonowania niższej składki, niż w przypadku gdyby każda spółka zależna samodzielnie podpisała umowę ubezpieczenia. Polisę w całości opłaca P. S.A., a następnie obciąża spółki zależne składką wyliczoną w proporcji do obrotów zrealizowanych przez każdą spółkę zależną w ramach grupy kapitałowej P. Spółka podała też, że uprawnionym do uzyskania odszkodowania od firmy ubezpieczeniowej jest w zależności od zakresu ubezpieczenia, osoba ubezpieczona, która poniosła szkodę w związku z roszczeniem, oraz Spółka (ubezpieczający), przy czym osoba ubezpieczona to członek organu Spółki oraz wszyscy pracownicy w przypadku roszczeń o naruszenie praw pracowniczych oraz pracownicy pełniący funkcje zarządcze i nadzorcze nawet, jeżeli nie są członkami zarządu, rady nadzorczej czy prokurentami. Jednocześnie Spółka wskazała, iż polisa jest bezimienna, a składka nie zależy od liczby ubezpieczonych. Powołanie lub odwołanie kolejnych członków organów Spółki nie skutkuje zmianą składki i nie musi być zgłaszane ubezpieczycielowi, ani Spółka nie musi prowadzić takiego rejestru dla ubezpieczyciela. Polisa obejmuje swoim zakresem roszczenia wnoszone w trakcie okresu ubezpieczenia, które dotyczą nieprawidłowych działań popełnionych od założenia Spółki. Oznacza to, że ochrona ubezpieczeniowa jest udzielana również tym członkom organów Spółki, którzy już nie pełnią funkcji w Spółce.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

1.

Czy w przedstawionym stanie faktycznym koszt związany z wykupieniem polisy OC dla członków organów Spółki (Spółki zależnej) oraz jej pracowników (pracowników Spółki zależnej) będzie stanowił dla wskazanych osób dodatkowy przychód ze stosunku pracy zgodnie z art. 12 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych...

2.

Czy składka na ubezpieczenie OC stanowi koszt uzyskania przychodu, jeżeli ubezpieczeni wykonują powierzone im obowiązki na postawie umów o pracę oraz innych umów cywilnoprawnych...

Przedmiot niniejszej interpretacji stanowi odpowiedź na pytanie pierwsze. W pozostałym zakresie wniosek zostanie rozstrzygnięty odrębną interpretacją indywidualną.

Zdaniem Wnioskodawcy w przedstawionym stanie faktycznym koszt związany z wykupieniem polisy OC dla członków organów Spółki oraz jej pracowników nie będzie stanowił dla wskazanych osób dodatkowego przychodu ze stosunku pracy zgodnie z art. 12 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Z art. 12 ust. 3 ww. ustawy wynika, że wartość pieniężną innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych ustala się według zasad określonych w art. 11 ust. 2-2b ustawy. Stąd też w przypadku usług zakupionych przez pracodawcę wartość pieniężną tych świadczeń dla celów podatkowych ustala się według cen zakupu. Z powołanych przepisów wynika, iż pracodawca jest obowiązany do doliczenia do przychodu pracownika wartości faktycznie otrzymanych przez pracownika świadczeń stosując ceny zakupu usług. Przychód ten musi być zidentyfikowany danymi określonej osoby, gdyż ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych reguluje opodatkowanie podatkiem dochodowym dochodów osób fizycznych - art. 1 ww. ustawy. Skoro ubezpieczonym jest każdy członek organu Spółki oraz pracownicy Spółki podczas wykonywania zarządczych lub nadzorczych uprawnień w Spółce, trudno uznać, że przychód każdego ubezpieczonego jest powiększony o wymierną, jemu przypisaną kwotę składki od zakupionego ubezpieczenia. Umową tą są ubezpieczone organa Spółki, ale umowa ubezpieczenia faktycznie chroni samą Spółkę przed odpowiedzialnością wobec osób trzecich. Składka opłacana przez Spółkę może być podzielona w równych częściach na każdą z ubezpieczonych osób, w proporcji do czasu, w jakim dana osoba pełni funkcje objęte ubezpieczeniem. Jednak tak przeliczony przychód jest uśredniony, a nieprzypisany kwotowo do funkcji konkretnej osoby, co przeczy zasadzie opodatkowania przychodów otrzymanych lub postawionych do dyspozycji określonego podatnika. Przy organach wieloosobowych, składka ubezpieczeniowa nie może stanowić przychodu dla jej członków, o ile ubezpieczenie i składka nie jest przypisana konkretnej osobie z nazwiska i imienia. Reasumując, zgodnie z przedstawionym stanem faktycznym koszt związany z opłaceniem przez Spółkę składki z tytułu zawartej umowy ubezpieczenia odpowiedzialności członków organów Spółki nie stanowi dla osoby ubezpieczonej dodatkowego przychodu ze stosunku pracy lub przychodu z działalności wykonywanej osobiście, podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Podstawową zasadą obowiązującą w przepisach ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jest zasada powszechności opodatkowania. W myśl tej zasady wyrażonej w art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Wyrazem jej praktycznej realizacji jest art. 11 ust. 1 ww. ustawy, z którego treści wynika, że przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Za przychody należy zatem uznać każdą formę przysporzenia majątkowego, zarówno formę pieniężną jak i niepieniężną, w tym nieodpłatne świadczenia otrzymane przez podatnika.

Dla celów podatkowych pojęcie "nieodpłatne świadczenie" obejmuje bowiem nie tylko działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby, ale również wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu, lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności osób prawnych, których skutkiem jest nieodpłatne, to jest niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie majątku innej osobie, mające konkretny wymiar finansowy (uchwała NSA z dnia 18 listopada 2002 r., sygn. akt FPS 9/02).

Przy tym, zgodnie z art. 11 ust. 2a ww. ustawy wartość pieniężną innych nieodpłatnych świadczeń ustala się:

1.

jeżeli przedmiotem świadczenia są usługi wchodzące w zakres działalności gospodarczej dokonującego świadczenia - według cen stosowanych wobec innych odbiorców,

2.

jeżeli przedmiotem świadczeń są usługi zakupione - według cen zakupu,

3.

jeżeli przedmiotem świadczeń jest udostępnienie lokalu lub budynku - według równowartości czynszu, jaki przysługiwałby w razie zawarcia umowy tego lokalu lub budynku,

4.

w pozostałych przypadkach - na podstawie cen rynkowych stosowanych przy świadczeniu usług lub udostępnianiu rzeczy lub praw tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca udostępnienia.

Dotyczy to zarówno podatników osiągających przychody ze stosunku pracy, jak i podatników uzyskujących przychody z działalności wykonywanej osobiście.

Należy wyjaśnić, iż w praktyce, w pojęciu przychodu mieści się każda realna korzyść, jaką uzyskał podatnik. Do tych korzyści zaliczyć należy również kwoty składek OC pokrywanych przez Spółkę członkom jej organów jak i pracownikom. Wobec braku przepisów zwalniających je z opodatkowania stanowią one, co do zasady, przychód podlegający opodatkowaniu.

Jak wynika z art. 805 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.), przez umowę ubezpieczenia ubezpieczyciel zobowiązuje się w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, spełnić określone świadczenie w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku, a ubezpieczający zobowiązuje się zapłacić składkę.

W myśl art. 808 § 1 zdanie pierwsze powołanej ustawy Kodeks cywilny - ubezpieczający może zawrzeć umowę ubezpieczenia na cudzy rachunek. Natomiast stosownie do zapisu art. 822 tejże ustawy, przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony.

Z treści powyższych przepisów wynika, że celem umowy ubezpieczenia jest więc udzielenie ochrony na wypadek określonego w umowie ryzyka, w zamian za zapłatę składki. Funkcja ochronna jest istotą każdej umowy ubezpieczenia. Z tej właśnie przyczyny w przedmiotowej sprawie decydujące znaczenie ma przede wszystkim fakt, kto jest rzeczywiście chroniony (ubezpieczony) na podstawie zawartej umowy. Sytuacja, w której składka opłacana jest przez inną osobę niż ta, w której interesie majątkowym zawierana jest umowa powoduje powstanie przychodu u osoby, na rzecz której zawierana jest umowa.

Stosownie do art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika należą do nieodpłatnych świadczeń.

Zgodnie natomiast z art. 13 pkt 7 ww. ustawy, za przychody z działalności wykonywanej osobiście, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2, uważa się przychody otrzymane przez osoby, niezależnie od sposobu ich powoływania, należące do składu zarządów, rad nadzorczych, komisji lub innych organów stanowiących osób prawnych.

Ze stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę wynika, iż osoba ubezpieczona to członek organu Spółki oraz wszyscy pracownicy w przypadku roszczeń o naruszenie praw pracowniczych oraz pracownicy pełniący funkcje zarządcze i nadzorcze nawet, jeżeli nie są członkami zarządu, rady nadzorczej czy prokurentami. Uprawnionym do uzyskania odszkodowania od firmy ubezpieczeniowej jest w zależności od zakresu ubezpieczenia, osoba ubezpieczona, która poniosła szkodę w związku z roszczeniem, oraz Spółka (ubezpieczający).

Jednocześnie członkowie organów Spółki i jej pracownicy osiągają korzyść finansową, ponieważ nie są zobowiązani do zapłaty składki ubezpieczeniowej na własne ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej, gdyż Spółka pokrywa za nich koszt tego ubezpieczenia. Spółka Wnioskodawca ponosi ciężar ekonomiczny ww. wydatków.

W takiej sytuacji niewątpliwie więc korzyścią majątkową dla ww. osób jest zyskanie ochrony płynącej z umowy ubezpieczeniowej przy jednoczesnym nie ponoszeniu wydatków na uzyskanie tej ochrony.

Spółka natomiast może wskazać każdą osobę, która jest objęta tym ubezpieczeniem, a także okres, w którym korzysta z ochrony ubezpieczeniowej. Uwzględniając następnie koszt ubezpieczenia oraz okres tego ubezpieczenia można ustalić wysokość przychodu uzyskanego przez daną osobę. Wobec powyższego fakt, że umowa jest zawarta czy też dokonywanie opłat odbywa się w wersji bezimiennej (bez identyfikacji kosztu ubezpieczenia przypadającego na danego podatnika) nie stanowi trwałej przeszkody w ustaleniu wysokości przychodu przypadającego na konkretną osobę w przypadku gdy krąg ubezpieczonych oraz ich dane osobowe są niewątpliwie w posiadaniu Spółki.

Reasumując, zgodnie z przedstawionym we wniosku stanem faktycznym koszt ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej dla członków organów Spółki jak i jej pracowników, stanowi dla wskazanych osób dodatkowy przychód ze stosunku pracy lub przychód z działalności wykonywanej osobiście, podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym. Spółka jest zobowiązana do naliczenia i pobrania należnych zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku, Al. Zwycięstwa 16/17, 80-219 Gdańsk, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.).

Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.

Opublikowano: http://sip.mf.gov.pl