ITPB2/415-947/09/ENB - Opodatkowanie świadczenia otrzymywanego z Niemiec.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 13 listopada 2009 r. (data wpływu 16 listopada 2009 r.) uzupełnionym pismem z dnia 14 stycznia 2010 r. (data wpływu 18 stycznia 2010 r.) oraz pismem z dnia 15 stycznia 2010 r. (data wpływu 18 stycznia 2010 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania świadczenia otrzymywanego z Niemiec - jest prawidłowe.

W dniu 16 listopada 2009 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania świadczenia otrzymywanego z Niemiec.

Pismem z dnia 5 stycznia 2009 r. Nr ITPB2/415-947/09-2/ENB, została Pani wezwana do uzupełnienia braków formalnych wniosku, powyższe uzupełniono w dniu 18 stycznia 2010 r. (data wpływu).

We wniosku i uzupełnieniu przedstawiono następujący stan faktyczny.

W dniu 15 sierpnia 2005 r. Federalny Zakład Ubezpieczeń dla Pracowników Umysłowych (Bundesversicherungsanstalt für Angestellte) przyznał Pani zgodnie z niemieckim Kodeksem Socjalnym, Księga VI § 99 emeryturę dla ubezpieczonych przez wiele lat (Altersrente für langjährig Versicherte). W późniejszym okresie instytucja przyznająca świadczenie przekształcona została w Deutsche Rentenversicherung Bund. Wysokość przyznanego świadczenia jest zmienna.

Od dnia 1 lipca 2009 r. zamieszkała Pani na stałe w Polsce, a poprzednio była Pani zameldowana w Republice Federalnej Niemiec. Pani powiązania majątkowe dotyczą Polski i Republiki Federalnej Niemiec. Najbliższa rodzina - dwoje dzieci zamieszkuje w Niemczech. Po dniu 1 lipca 2009 r. zazwyczaj przebywa Pani w Polsce. Posiada Pani obywatelstwo polskie i niemieckie. Decyzją z dnia 30 lipca 2009 r. Deutsche Rentenversicherung Bund ustalił nową wysokość otrzymywanego przez Panią świadczenia emerytalnego, które wynosi 339,17 euro. Otrzymuje Pani również polską emeryturę przekazywaną przez ZUS, która podlega opodatkowaniu w Polsce.

Wobec powyższego zadano następujące pytanie.

Czy świadczenie wypłacane przez Deutsche Rentenversicherung Bund po dniu 1 lipca 2009 r. podlega opodatkowaniu w Polsce.

Zdaniem Wnioskodawcy, emerytura przesyłana z Niemiec po dniu 1 lipca 2009 r. przez Deutsche Rentenversicherung Bund nie może być opodatkowana w Polsce, zgodnie z postanowieniami Umowy miedzy Rzeczypospolitą Polską a Republiką Federalną Niemiec. Świadczenia wypłacane z systemu ubezpieczeń społecznych podlegają opodatkowaniu na zasadach obowiązujących w państwie, którego instytucja je wypłaca. Nie można również łączyć do opodatkowania polskiej emerytury i emerytury z Niemiec.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) osoby fizyczne, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (nieograniczony obowiązek podatkowy).

Na podstawie art. 3 ust. 1a ww. ustawy za osobę mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uważa się osobę fizyczną, która:

W myśl art. 4a tej ustawy przepis art. 3 ust. 1, 1a, 2a i 2b stosuje się z uwzględnieniem umów w sprawie zapobieżenia podwójnemu opodatkowaniu, których stroną jest Rzeczpospolita Polska.

Zgodnie z art. 4 ust. 1 umowy z dnia 14 maja 2003 r. między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Federalną Niemiec w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i od majątku podpisanej w Berlinie dnia 14 maja 2003 r. (Dz. U. z 2005 Nr 12, poz. 90) określenie "osoba mająca miejsce zamieszkania lub siedzibę w Umawiającym się Państwie" oznacza osobę, która zgodnie z prawem tego Państwa podlega tam opodatkowaniu z uwagi na jej miejsce zamieszkania, miejsce stałego pobytu, miejsce zarządu albo inne kryterium o podobnym charakterze i obejmuje również to Państwo, każdą jego jednostkę terytorialną lub organ lokalny. Jednakże określenie to nie obejmuje osób, które podlegają opodatkowaniu w tym Państwie, w zakresie dochodu osiąganego tylko ze źródeł w tym Państwie lub z tytułu majątku położonego w tym Państwie.

Stosownie do art. 4 ust. 2 umowy, jeżeli stosownie do postanowień ust. 1 niniejszego artykułu, osoba fizyczna ma miejsce zamieszkania w obu Umawiających się Państwach, to jej status określa się według następujących zasad:

Definicja "osoby mającej miejsce zamieszkania w Umawiającym się Państwie" odnosi się zatem bezpośrednio do określenia "miejsca zamieszkania" przyjętego w ustawodawstwach wewnętrznych państw i uwzględnia różne formy więzi osobistej z państwem, które we własnym ustawodawstwie ustala podstawę do nieograniczonego obowiązku podatkowego.

Przepis art. 3 ust. 1a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wskazuje na dwa warunki, od spełnienia których uzależnia się kwalifikację danej osoby jako mającej miejsce zamieszkania w Polsce. Powyższe przesłanki są rozdzielone spójnikiem "lub", co jest równoznaczne z tym, że wystarczy spełnienie którejkolwiek z nich, aby uznać, że osoba posiada miejsce zamieszkania w Polsce, a co za tym idzie - podlega w kraju nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu, czyli opodatkowaniu od wszystkich osiąganych dochodów.

Jako pierwszy warunek pozwalający na uznanie osoby za mającą miejsce zamieszkania na terytorium RP przepis wskazuje posiadanie centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych). Przesłanka została skonstruowana w bardzo szeroki sposób, jeśli chodzi o zakreśloną grupę osób, które na potrzeby podatku dochodowego od osób fizycznych posiadają w Polsce ośrodek interesów życiowych. Wynikać może to z użycia w powołanym powyżej przepisie spójnika "lub" w sformułowaniu "centrum interesów osobistych lub gospodarczych" dla doprecyzowania kiedy uznaje się daną osobę za mającą miejsce zamieszkania na terytorium RP. Tym samym określona osoba, która ma ścisłe powiązania biznesowe czy też gospodarcze w Polsce, a całą rodzinę i znajomych w innym państwie, może w takiej sytuacji podlegać opodatkowaniu w Polsce od całości swoich dochodów.

Za osobę mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej uważa się również osobę fizyczną, która przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej dłużej niż 183 dni w roku podatkowym. W świetle art. 3 ust. 1a analizowany warunek stanowi samodzielną podstawę do uznawania określonej kategorii osób za rezydentów, niezależną od omówionego powyżej posiadania na terytorium RP centrum interesów życiowych.

Jeżeli natomiast wymienione powyżej kryteria okażą się niewystarczające dla ustalenia rezydencji podatkowej, należy sięgnąć do stosownych postanowień umów o unikaniu podwójnego opodatkowania.

Ustalenie miejsca zamieszkania podatnika decyduje o zakresie ciążącego na nim obowiązku podatkowego. Inaczej mówiąc, od miejsca zamieszkania zależy czy podatnik podlega nieograniczonemu, czy ograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w Polsce. Nieograniczonym obowiązkiem podatkowym objęci są podatnicy, którzy w Polsce mają miejsce zamieszkania. Podlegają oni obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów. Natomiast jeśli podatnik będzie miał miejsce zamieszkania za granicą, to w Polsce będzie płacił podatek tylko od dochodów (przychodów) uzyskanych w danym roku podatkowym w Polsce (ograniczony obowiązek podatkowy).

Z treści wniosku i przesłanego uzupełnienia wynika, że dnia 1 lipca 2009 r. zamieszkała Pani na stałe w Polsce, a poprzednio była Pani zameldowana w Republice Federalnej Niemiec. Pani powiązania majątkowe dotyczą Polski i Republiki Federalnej Niemiec. Najbliższa rodzina - dwoje dzieci zamieszkuje w Niemczech. Po dniu 1 lipca 2009 r. zazwyczaj przebywa Pani w Polsce. Posiada Pani obywatelstwo polskie i niemieckie. Otrzymuje Pani z Niemiec, przyznaną na podstawie niemieckiego Kodeksu Socjalnego, Księga VI § 99 emeryturę dla ubezpieczonych przez wiele lat (Altersrente für langjährig Versicherte). Decyzją z dnia 30 lipca 2009 r. Deutsche Rentenversicherung Bund ustalił nową wysokość otrzymywanego przez Panią świadczenia emerytalnego, które wynosi 339,17 euro. Otrzymuje Pani również polską emeryturę przekazywaną przez ZUS, która podlega opodatkowaniu w Polsce.

W związku z powyższym należy uznać, że począwszy od dnia 1 lipca 2009 r. posiada Pani miejsce zamieszkania dla celów podatkowych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i tym samym podlega obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (tzw. nieograniczony obowiązek podatkowy).

Stosownie do art. 18 ust. 1 umowy między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Federalną Niemiec w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i od majątku, emerytury i podobne świadczenia lub renty, otrzymywane przez osobę mającą miejsce zamieszkania w Umawiającym się Państwie (Polska) z drugiego Umawiającego się Państwa (Niemcy), podlegają opodatkowaniu tylko w tym pierwszym Państwie (Polska).

Natomiast zgodnie z art. 18 ust. 2 ww. umowy, bez względu na postanowienia ustępu 1 niniejszego artykułu płatności otrzymywane przez osobę mającą miejsce zamieszkania w jednym Umawiającym się Państwie (Polsce) z obowiązkowego systemu ubezpieczeń socjalnych drugiego Umawiającego się Państwa (Niemcy), podlegają opodatkowaniu tylko w tym drugim Państwie (Niemcy).

Mając na uwadze powyższe stwierdzić należy, iż emerytury i renty otrzymywane z Niemiec, wypłacane osobom mającym miejsce zamieszkania w Polsce podlegają opodatkowaniu w Polsce. Wyjątek dotyczy jednak sytuacji gdy świadczenia (płatności) są wypłacane z niemieckiego obowiązkowego systemu ubezpieczeń socjalnych Republiki Federalnej Niemiec, bowiem wówczas stosownie do ww. art. 18 ust. 2 umowy płatności takie podlegają opodatkowaniu tylko w państwie źródła tj. w Niemczech.

Niemieckie ustawowe ubezpieczenie społeczne składa się z pięciu działów:

Świadczenia pochodzące z tych pięciu działów mogą mieć formę zasiłków jednorazowych lub bieżących świadczeń stałych. Niemniej jednak wyłączne prawo do opodatkowania w Niemczech dotyczy zarówno bieżących stałych świadczeń, jak i jednorazowych zasiłków pochodzących ze wszystkich ww. działów ustawowego ubezpieczenia.

W związku z powyższym należy stwierdzić, że świadczenie wypłacane Wnioskodawczyni po dniu 1 lipca 2009 r. z obowiązkowego systemu ubezpieczeń społecznych Niemiec, zgodnie z art. 18 ust. 2 umowy z dnia 14 maja 2003 r. w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i od majątku nie podlega opodatkowaniu w Polsce. W takiej sytuacji płatnik (bank) w Polsce nie powinien od tych należności pieniężnych pobierać zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych.

Ponadto, nie będzie miała zastosowania w tym przypadku metoda unikania podwójnego opodatkowania, bowiem przedmiotowe dochody zgodnie z cytowaną umową podlegają opodatkowaniu tylko w Niemczech i tym samym nie występuje podwójne opodatkowanie. Zatem świadczenie wypłacane przez Deutsche Rentenversicherung Bund nie ma wpływu na sposób opodatkowania emerytury otrzymywanej z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku, Al. Zwycięstwa 16/17, 80-219 Gdańsk, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.