ITPB2/415-918/13/MK

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 30 września 2013 r. (data wpływu - 3 października 2013 r.), uzupełnionym pismem z dnia 13 grudnia 2013 r. (data wpływu - 19 grudnia 2013 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania wypłacanego świadczenia alimentacyjnego wraz z odsetkami:

* w części dotyczącej alimentów - jest prawidłowe,

* natomiast w części dotyczącej odsetek - jest nieprawidłowe.

W dniu 3 października 2013 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania wypłacanego świadczenia alimentacyjnego wraz z odsetkami.

Wniosek uzupełniono w dniu 19 grudnia 2013 r.

W przedmiotowym wniosku oraz w piśmie uzupełniającym przedstawiono następujący stan faktyczny.

Na rzecz Wnioskodawcy sąd zasądził od ojca alimenty w kwocie 500 zł miesięcznie, płatne począwszy od dnia 1 czerwca 2002 r. wraz z ustawowymi odsetkami wynikającymi z aktualnie obowiązujących przepisów w razie zwłoki w płatności którejkolwiek z rat do dnia 10-go każdego miesiąca. Zasądzone alimenty nie były wypłacane przez ojca, w związku z czym od dnia 24 kwietnia 2008 r. komornik zaczął egzekwować zaległe świadczenia, w wyniku czego otrzymał Pan następujące kwoty:

W następnych latach Wnioskodawca również nie otrzymywał żadnych alimentów od ojca, a zaległość rosła. Z kolei w okresie od czerwca 2011 r. do września 2013 r. komornik egzekwuje zaległe alimenty z otrzymywanego przez ojca świadczenia emerytalnego. Są to alimenty bieżące w kwocie 500 zł (plus odsetki). Otrzymywane kwoty stanowią zaległość za okres od 2002 r. do chwili obecnej. Kwoty, które Wnioskodawca otrzymuje od czerwca 2011 r. stanowią spłaty zaległości alimentacyjnych, a nie bieżących zobowiązań.

Wnioskodawca nie otrzymywał i nie otrzymuje zasiłku pielęgnacyjnego.

Wobec powyższego zadano następujące pytanie.

Czy Wnioskodawca powinien wykazać w rozliczeniu podatkowym kwoty z poszczególnych miesięcy przekraczające 500 zł alimentów bieżących zasądzonych przez sąd i odprowadzić od nich podatek.

Zdaniem Wnioskodawcy, nie powinien odprowadzać podatku od kwot, które są mu do dzisiaj wypłacane, ponieważ jest to zaległość alimentacyjna z okresu od 2002 r. do chwili obecnej. Ojciec uchylał się przez lata od płacenia alimentów, natomiast ich regularne uiszczanie nie spowodowałoby takiego zamieszania.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się w części dotyczącej alimentów za prawidłowe, natomiast w części dotyczącej odsetek - nieprawidłowe.

Stosownie do treści art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają zatem wszelkie dochody osiągane przez podatnika, z wyjątkiem tych dochodów, które zostały enumeratywnie wymienione przez ustawodawcę jako zwolnione z podatku, bądź od których zaniechano poboru podatku, w drodze rozporządzenia wydanego przez Ministra Finansów.

Zgodnie zaś z art. 11 ust. 1 ustawy przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Źródłami przychodów w świetle art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych są inne źródła.

Natomiast przepis art. 20 ust. 1 przytoczonej ustawy stanowi, że za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Sformułowanie "w szczególności" dowodzi, iż definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i zasadnym jest aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Na gruncie prawa podatkowego przychodem podlegającym opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych jest każda forma przysporzenia majątkowego (korzyść), tzn. zarówno pieniężna jak i niepieniężna.

Należy jednak wskazać, że zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 127 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wolne od podatku są alimenty:

Z przedstawionego zaś przez Wnioskodawcę stanu faktycznego wynika, iż zgodnie z orzeczeniem sądu przyznane zostały jemu alimenty od ojca w wysokości 500 zł miesięcznie, płatne począwszy od dnia 1 czerwca 2002 r. wraz z ustawowymi odsetkami wynikającymi z aktualnie obowiązujących przepisów w razie zwłoki w płatności którejkolwiek z rat do dnia 10-go każdego miesiąca. Zasądzone alimenty nie były wypłacane przez ojca, w związku z czym od dnia 24 kwietnia 2008 r. komornik zaczął egzekwować zaległe świadczenia, w wyniku czego Wnioskodawca otrzymał następujące kwoty:

W następnych latach Wnioskodawca również nie otrzymywał żadnych alimentów od ojca, a zaległość rosła. Z kolei w okresie od czerwca 2011 r. do września 2013 r. komornik egzekwuje zaległe alimenty z otrzymywanego przez ojca świadczenia emerytalnego. Są to alimenty bieżące w kwocie 500 zł (plus odsetki). Otrzymywane kwoty stanowią zaległość za okres od 2002 r. do chwili obecnej. Kwoty, które Wnioskodawca otrzymuje od czerwca 2011 r. stanowią spłaty zaległości alimentacyjnych, a nie bieżących zobowiązań.

Mając na uwadze powyższe uregulowania prawne stwierdzić należy, że co do zasady alimenty stanowią przychód z innych źródeł, przy czym wolą ustawodawcy zwolnieniu z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 127 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych podlegają świadczenia alimentacyjne wypłacane dzieciom, które nie ukończyły 25 roku życia, oraz dzieciom bez względu na wiek, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymują zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną, a także innym osobom na podstawie wyroku sądu lub ugody sądowej, do wysokości nieprzekraczającej miesięcznie 700 zł. Przy czym zwolnienie wynikające z art. 21 ust. 1 pkt 127 lit. b ustawy obowiązuje także wówczas, gdy alimenty wypłacane są jednorazowo za kilka miesięcy bądź lat. Bez znaczenia dla celów podatkowych jest fakt skumulowania ich wypłaty, bowiem podstawę opodatkowania dochodu z tego tytułu stanowi nadwyżka należnych za każdy miesiąc alimentów ponad kwotę 700 zł.

Skoro więc Wnioskodawca wyrokiem sądowym ma zasądzone od ojca alimenty w wysokości 500 zł, to wypłacane za pośrednictwem komornika z tego tytułu świadczenia alimentacyjne podlegają zwolnieniu z opodatkowania, skutkiem czego nie jest on zobowiązany do wykazania ww. kwot w rozliczeniu podatkowym za rok, w którym zostały jemu wypłacone.

Natomiast instytucję prawną odsetek za zwłokę reguluje art. 481 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.). Przepis ten stanowi, iż jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była z góry oznaczona, należą się odsetki ustawowe. Jednakże gdy wierzytelność jest oprocentowana według stopy wyższej niż stopa ustawowa, wierzyciel może żądać odsetek za opóźnienie według tej wyższej normy.

Odsetki za zwłokę (opóźnienie) stanowią zatem świadczenie uboczne, niezależnie od tego, czy i w jakiej wysokości podatnik poniósł szkodę. Odsetek za zwłokę nie można utożsamiać z odszkodowaniem (naprawieniem szkody), stąd otrzymane odsetki za zwłokę w wykonywaniu zobowiązania są - co do zasady - przychodem wierzyciela podlegającym opodatkowaniu.

W ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych przewidziano jednak wyjątki od powyższej reguły i w katalogu zwolnień przedmiotowych wymieniono wprost odsetki wolne od podatku. Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 95 ww. ustawy wolne od podatku są odsetki z tytułu nieterminowej wypłaty wynagrodzeń i świadczeń z tytułów, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 1, tj. stosunku służbowego, stosunku pracy, w tym spółdzielczego stosunku pracy, członkostwa w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, pracy nakładczej, emerytury lub renty.

Zatem analizowana ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie przewiduje zwolnienia od podatku odsetek z tytułu nieterminowej wypłaty alimentów, tj. świadczenia innego niż świadczenie z tytułów wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1 ustawy. Stąd odsetki wypłacane przez komornika z powyższego tytułu stanowią dla Wnioskodawcy przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 20 ust. 1 ustawy.

Wypłacane odsetki winny być przez Wnioskodawcę wykazane jako przychód w zeznaniu rocznym za rok, w którym zostały jemu wypłacone. Tym samym Wnioskodawca jest z tego tytułu zobowiązany do zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku, Al. Zwycięstwa 16/17, 80-219 Gdańsk po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.).

Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.