ITPB2/415-897/09/IL - Opodatkowanie podatkiem dochodowym od osób fizycznych przychodu uzyskanego z tytułu nieodpłatnego udostępnienia przez okres trzech miesięcy lokalu mieszkalnego byłemu pracownikowi nadleśnictwa na podstawie obowiązujących przepisów.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko, przedstawione we wniosku z dnia 28 października 2009 r. (data wpływu 30 października 2009 r.), uzupełnionym pismem z dnia 15 stycznia 2010 r. (data wpływu 18 stycznia 2010 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania przychodu z tytułu nieodpłatnego udostępnienia mieszkania, w części dotyczącej uznania świadczenia z tytułu nieodpłatnego udostępnienia mieszkania jako przychód byłego pracownika - jest prawidłowe, natomiast w części dotyczącej kwalifikacji tego przychodu jako przychód z innych źródeł - jest nieprawidłowe.

W dniu 30 października 2009 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania przychodu z tytułu nieodpłatnego udostępnienia mieszkania.

Pismem z dnia 5 stycznia 2010 r. wezwano Wnioskodawcę do usunięcia braków formalnych złożonego wniosku. Braki wykazane w wezwaniu uzupełniono w dniu 18 stycznia 2010 r. (data wpływu).

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Na podstawie art. 46 ust. 1 pkt 2 i ust. 4 ustawy z dnia 28 września 1991 r. o lasach i zgodnie z zarządzeniem Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z dnia 14 marca 1995 r. - obecnie rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 14 marca 2007 r. w sprawie określenia stanowisk w służbie leśnej, na których zatrudnionym pracownikom przysługuje bezpłatne mieszkanie (..). Wnioskodawca zawarł w dniu 2 stycznia 2003 r. umowę o udostępnienie bezpłatnego lokalu mieszkalnego. Zgodnie z § 4 - umowa obowiązywała na czas zatrudnienia w Służbie Leśnej w Nadleśnictwie P. na stanowisku inżyniera nadzoru. Z dniem 31 marca 2009 r. nastąpiło rozwiązanie umowy o pracę. Zgodnie z § 8 ust. 1 rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 14 marca 2007 r. w przypadku ustania zatrudnienia na stanowisku, na którym przysługuje bezpłatne mieszkanie, pracownik zwalnia bezpłatne mieszkanie w terminie 3 miesięcy od dnia ustania zatrudnienia. W tym przypadku umowa o bezpłatne korzystanie z mieszkania wygasła w terminie 3 miesięcy od daty ustania zatrudnienia na stanowisku uprawniającym do bezpłatnego mieszkania tj. z dniem 30 czerwca 2009 r. Były pracownik przez trzy miesiące korzystał z bezpłatnego mieszkania.

Zgodnie z wyjaśnieniem Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych z dnia 23 czerwca 2008 r., w ciągu trzech miesięcy przeznaczonych na opuszczenie bezpłatnego mieszkania nie należało pobierać czynszu ani zawierać umowy najmu.

Nadleśnictwo na podstawie tej informacji nie obciążyło byłego pracownika czynszem, jak również nie została z nim zawarta umowa najmu.

Po upływie trzech miesięcy były pracownik nie wydał Nadleśnictwu zajmowanego mieszkania. Od dnia 1 lipca 2009 do dnia 31 sierpnia 2009 r. korzystał bez tytułu prawnego z zajmowanego lokalu mieszkalnego i budynków gospodarczych. W związku z zajmowaniem lokalu bez tytułu prawnego były pracownik za dwa miesiące tj. lipiec i sierpień 2009 r. uiścił do kasy Nadleśnictwa odszkodowanie. Zgodnie z art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego - osoby zajmujące lokal bez tytułu prawnego są obowiązane do dnia opróżnienia lokalu co miesiąc uiszczać odszkodowanie.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy w okresie trzech miesięcy od rozwiązania umowy o pracę, z tytułu bezpłatnego korzystania z lokalu mieszkalnego powstaje u byłego pracownika przychód na podstawie art. 10 ust. 1 pkt 9 z innych źródeł...

Zdaniem Wnioskodawcy, przychód z tytułu bezpłatnego udostępnienia lokalu przez okres 3 miesięcy, po ustaniu zatrudnienia należy uznać jako przychód byłego pracownika z innych źródeł, zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z art. 20 ust. 1 ustawy za przychody z innych źródeł, o których mowa w ww. art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się m.in. inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17. W art. 12 wymienia się przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy. Wnioskodawca uważa, iż nie ma obowiązku pobrania zaliczki, zgodnie z art. 42a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jest natomiast obowiązany sporządzić informację według ustalonego wzoru tj. informację PIT 8C o wysokości przychodów i w terminie - do końca lutego następnego roku przekazać podatnikowi i urzędowi skarbowemu.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego, w części dotyczącej uznania świadczenia z tytułu nieodpłatnego udostępnienia mieszkania jako przychód byłego pracownika uznaje się za prawidłowe, natomiast w części dotyczącej kwalifikacji tego przychodu jako przychód z innych źródeł uznaje się nieprawidłowe.

Stosownie do przepisu art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Na mocy art. 12 ust. 1 cytowanej ustawy za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Należy wskazać, że stosownie do art. 12 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych za pracownika w rozumieniu ustawy uważa się osobę pozostającą w stosunku służbowym, stosunku pracy, stosunku pracy nakładczej lub spółdzielczym stosunku pracy.

Z cytowanego przepisu jednoznacznie wynika, że do przychodów pracownika zaliczyć należy wszystkie otrzymane przez niego świadczenia, w tym świadczenia nieodpłatne, mające źródło w łączącym go stosunku pracy czy stosunku służbowym.

Pojęcie "świadczenia" dla celów podatkowych ma szerszy zakres niż w prawie cywilnym. W sytuacji bowiem, gdy w ujęciu cywilistycznym interpretuje się je najczęściej na tle stosunku zobowiązaniowego, w ten sposób, iż rozumie się je jako zachowanie dłużnika zgodne z treścią zobowiązania, polegające na zadośćuczynieniu interesowi wierzyciela, będące działaniem czy też zaniechaniem, to na gruncie prawa podatkowego pod pojęciem "świadczenia nieodpłatnego" rozumieć należy te wszystkie zdarzenia prawne i gospodarcze, których skutkiem jest nieodpłatne, tj. niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie majątku innej osobie, mające konkretny wymiar finansowy. Zaprezentowana definicja, mająca swoje źródło w orzecznictwie sądów administracyjnych, znajduje odzwierciedlenie w definicji słownikowej omawianego pojęcia, zgodnie z którą "nieodpłatne świadczenie" oznacza wszelkie świadczenia niewymagające opłaty; takie za które się nie płaci, bezpłatne.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca zawarł z pracownikiem umowę o udostępnienie bezpłatnego lokalu mieszkalnego. Umowa obowiązywała na czas zatrudnienia. Następnie Wnioskodawca rozwiązał umowy o pracę. Umowa o bezpłatne korzystanie z mieszkania wygasała w terminie 3 miesięcy od daty ustania zatrudnienia.

Powyższe oznacza, że były pracownik otrzymał nieodpłatne świadczenie, którego wartość stanowi jego przychód, określony w art. 12 ust. 1 ww. ustawy.

Podkreślić należy, że nie ma znaczenia fakt pozostawania danej osoby w stosunku zatrudnienia w momencie uzyskania przychodu ze stosunku służbowego czy też stosunku pracy. Zatem przychodem ze stosunku służbowego czy też stosunku pracy będą również świadczenia uzyskane od byłego pracodawcy, jeśli mają związek z wcześniej istniejącym stosunkiem służbowym czy też stosunkiem pracy.

Ponadto żaden przepis ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zwalnia z opodatkowania świadczeń ponoszonych przez pracodawcę z tytułu bezpłatnego udostępnienia lokalu mieszkalnego zatrudnionym przez niego pracownikom.

Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 19 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wyjątek stanowi wartość świadczeń ponoszonych przez pracodawcę z tytułu zakwaterowania pracowników, z zastrzeżeniem ust. 14, w:

Zwolnienie to ma zastosowanie do pracowników, których miejsce zamieszkania jest położone poza miejscowością, w której znajduje się zakład pracy, a podatnik nie korzysta z kosztów uzyskania przychodów określonych w art. 22 ust. 2 pkt 3 i 4 (ust. 14).

Ww. przepis nie ma jednak zastosowania w niniejszej sprawie.

Mając na uwadze przedstawiony stan faktyczny oraz powołane wyżej przepisy prawa należy stwierdzić, że otrzymane od byłego pracodawcy świadczenie w postaci bezpłatnego udostępnienia lokalu mieszkalnego w okresie 3 miesięcy od rozwiązania umowy o pracę stanowi dla byłego pracownika przychód w rozumieniu art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W konsekwencji więc Wnioskodawca, jako płatnik, ma obowiązek pobrania i odprowadzenia zaliczki na podatek dochodowy według zasad przewidzianych dla opodatkowania przychodów ze stosunku pracy, zgodnie z przepisami art. 31, 32 i 38 ww. ustawy.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.