ITPB2/415-892/12/ENB

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 24 września 2012 r. (data wpływu 28 września 2012 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązku wystawienia informacji o wypłaconym stypendium, przychodach z innych źródeł oraz o niektórych dochodach z kapitałów pieniężnych PIT-8C - jest nieprawidłowe.

W dniu 28 września 2012 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązku wystawienia informacji o wypłaconym stypendium, przychodach z innych źródeł oraz o niektórych dochodach z kapitałów pieniężnych PIT-8C.

We wniosku tym przedstawiono następujący stan faktyczny.

W zasobach mieszkaniowych Spółdzielni istnieje 6 lokali mieszkalnych zajmowanych przez byłych członków Spółdzielni bez tytułu prawnego. Pierwotnie lokale te były przydzielane na zasadach spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu. Osoby zajmujące te lokale zostały w latach 2001-2004 wykreślone bądź wykluczone ze Spółdzielni prawomocnymi uchwałami organów. W ówczesnym stanie prawnym pozbawienie członkostwa w spółdzielni mieszkaniowej, co do zasady skutkowało wygaśnięciem spółdzielczego własnościowego prawa - do dnia 15 stycznia 2003 r. - z mocy art. 227 § 1 ustawy z dnia 16 września 1982 r. - Prawo spółdzielcze, a po dniu 15 stycznia 2003 r. - z mocy art. 178 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych.

We wszystkich sprawach Spółdzielnia uzyskała prawomocne wyroki sądu nakazujące opróżnienie lokalu i wydanie go Spółdzielni, jednakże eksmisje do dnia dzisiejszego nie zostały wykonane, a wniesione wkłady budowlane nie zostały rozliczone i wypłacone.

Po zakończeniu spraw sądowych oba wyżej wskazane przepisy zostały uznane wyrokami Trybunału Konstytucyjnego za niezgodne z Konstytucją RP. Przepis art. 178 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych został uznany za niezgodny z Konstytucją wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 30 marca 2004 r., sygn. akt K 32/03 (Dz. U. Nr 63, poz. 591), natomiast art. 227 § 1 Prawa spółdzielczego w brzmieniu obowiązującym przed dniem 15 stycznia 2003 r. wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 11 grudnia 2008 r., sygn. K 12/08.

Jednakże osoby, w stosunku do których została orzeczona eksmisja nie skorzystały z możliwości przewidzianej w art. 401¹ k.p.c., tj. nie zażądały wznowienia postępowania w sytuacji, gdy Trybunał Konstytucyjny orzekł o niezgodności aktu normatywnego z Konstytucją, ratyfikowaną umową międzynarodową lub z ustawą, na podstawie którego zostało wydane orzeczenie.

Aktualnie część z wyżej wymienionych byłych członków spłaciła zadłużenie i wystąpiła do Spółdzielni z wnioskiem o przyznanie ponownego tytułu prawnego do zajmowanych lokali. Ponieważ w obecnym stanie prawnym istnieje ustawowy zakaz ustanawiania spółdzielczych własnościowych praw, Spółdzielnia zamierza ustanowić na rzecz tych osób prawo odrębnej własności lokalu. Walne Zgromadzenie Spółdzielni wyraziło zgodę w formie uchwały, ażeby na rzecz tych osób ustanowić odrębną własność lokalu w zamian za wniesiony przy ustanawianiu spółdzielczych własnościowych praw wkład budowlany. Przysługujący tymże osobom wkład budowlany, ustalany w oparciu o przepisy obowiązujące na dzień wygaśnięcia spółdzielczego własnościowego prawa jest jednak niższy, niż aktualna wartość rynkowa tego lokalu.

Wobec powyższego zadano następujące pytanie:

Czy w sytuacji, gdy Spółdzielnia ustanowi na rzecz byłych członków odrębną własność lokalu w zamian za wniesiony w przeszłości wkład budowlany, który jest niższy od wartości rynkowej lokalu, to różnica pomiędzy wartością rynkową lokalu, a wniesionym wkładem budowlanym stanowi przychód byłego członka, podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, a w związku z czym, czy Spółdzielnia będzie zobowiązana do sporządzenia informacji PIT 8C.

Zdaniem Wnioskodawcy, w związku z tym, że lokatorzy pozbawieni członkowstwa w spółdzielni, którym wygasły spółdzielcze własnościowe prawa do lokali nie zostali eksmitowani z tychże lokali, a wniesione przez nich wkłady budowlane nie zostały rozliczone i im wypłacone, oraz to, że uregulowali oni ciążące na nich zobowiązania wobec spółdzielni to ustanowienie prawa odrębnej własności do zajmowanych lokali nie będzie stanowiło dla nich przychodu podlegającego opodatkowaniu zgodnie z art. 20 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w wysokości różnicy pomiędzy wniesionym wkładem budowlanym a wartością rynkową lokalu. Spółdzielnia nie będzie zobowiązana do sporządzenia informacji PIT8C.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za nieprawidłowe.

W myśl art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a, i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zgodnie z art. 11 ust. 1 ww. ustawy przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

W związku z tym należy wskazać, iż obok pieniędzy i wartości pieniężnych, ustawodawca za przychody uważa również wartość otrzymanych świadczeń w naturze. Świadczenia w naturze to takie świadczenia, w przypadku których przedmiot świadczenia jest inny niż pieniądz lub wartość pieniężna. Za przychody należy zatem uznać każdą formę przysporzenia majątkowego, zarówno formę pieniężną jak i niepieniężną, w tym wartość świadczenia w naturze.

Powyższe związane jest z przyjętą zasadą kompletności opodatkowania, w myśl której opodatkowaniu powinny podlegać niemal wszelkie przysporzenia majątkowe, a nie tylko te o charakterze pieniężnym. W przypadku świadczeń w naturze przychody powstają dopiero z chwilą ich otrzymania.

Z kolei na podstawie art. 11 ust. 2 ustawy wartość pieniężną świadczeń w naturze, z zastrzeżeniem art. 12 ust. 2, określa się na podstawie cen rynkowych stosowanych w obrocie rzeczami lub prawami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca ich uzyskania.

Jeżeli świadczenia są częściowo odpłatne, przychodem podatnika jest różnica pomiędzy wartością tych świadczeń, ustaloną według zasad określonych w ust. 2 lub 2a, a odpłatnością ponoszoną przez podatnika (art. 11 ust. 2b ustawy).

W myśl art. 20 ust. 1 w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2012 r. za przychody z innych źródeł uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Sformułowanie "w szczególności" dowodzi, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł należy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, iż w zasobach mieszkaniowych Spółdzielni istnieje 6 lokali mieszkalnych zajmowanych przez byłych członków Spółdzielni bez tytułu prawnego. Pierwotnie lokale te były przydzielane na zasadach spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu. Osoby zajmujące te lokale zostały w latach 2001-2004 wykreślone bądź wykluczone ze Spółdzielni prawomocnymi uchwałami organów. W ówczesnym stanie prawnym pozbawienie członkostwa w spółdzielni mieszkaniowej, co do zasady skutkowało wygaśnięciem spółdzielczego własnościowego prawa.

We wszystkich sprawach Spółdzielnia uzyskała prawomocne wyroki sądu nakazujące opróżnienie lokalu i wydanie go Spółdzielni, jednakże eksmisje do dnia dzisiejszego nie zostały wykonane, a wniesione wkłady budowlane nie zostały rozliczone i wypłacone.

Po zakończeniu spraw sądowych przepisy art. 227 ustawy - Prawo spółdzielcze i art. 178 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych zostały uznane wyrokami Trybunału Konstytucyjnego za niezgodne z Konstytucją RP. Jednakże osoby, w stosunku do których została orzeczona eksmisja nie skorzystały z możliwości przewidzianej w art. 401¹ k.p.c., tj. nie zażądały wznowienia postępowania w sytuacji, gdy Trybunał Konstytucyjny orzekł o niezgodności aktu normatywnego z Konstytucją, ratyfikowaną umową międzynarodową lub z ustawą, na podstawie którego zostało wydane orzeczenie.

Aktualnie część z wyżej wymienionych byłych członków spłaciła zadłużenie i wystąpiła do Spółdzielni z wnioskiem o przyznanie ponownego tytułu prawnego do zajmowanych lokali. Ponieważ w obecnym stanie prawnym istnieje ustawowy zakaz ustanawiania spółdzielczych własnościowych praw, Spółdzielnia zamierza ustanowić na rzecz tych osób prawo odrębnej własności lokalu. Walne Zgromadzenie Spółdzielni wyraziło zgodę w formie uchwały, ażeby na rzecz tych osób ustanowić odrębną własność lokalu w zamian za wniesiony przy ustanawianiu spółdzielczych własnościowych praw wkład budowlany. Przysługujący tymże osobom wkład budowlany, ustalany w oparciu o przepisy obowiązujące na dzień wygaśnięcia spółdzielczego własnościowego prawa jest jednak niższy, niż aktualna wartość rynkowa tego lokalu.

W związku z powyższym należy stwierdzić, iż w sytuacji ustanowienia prawa odrębnej własności lokalu na rzecz osób, które obecnie zajmują te lokale bez tytułu prawnego (nie przysługuje im lokatorskie lub spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego, jak również nie są jego najemcami), po stronie tych osób powstanie przysporzenie majątkowe, w wysokości różnicy wartości otrzymanego lokalu mieszkalnego obliczonej według art. 11 ust. 2 ustawy (wartości rynkowej lokalu) oraz wniesionego uprzednio wkładu budowlanego. Osoby te otrzymają bowiem lokal mieszkalny nie ponosząc przy tym kosztów jego nabycia w pełnej wysokości, tj. takiej za jaką nabyliby ten lokal na podstawie cen rynkowych. Wartość tegoż przysporzenia będzie stanowiła przychód z innych źródeł w rozumieniu przepisu art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W konsekwencji na Spółdzielni będzie ciążył obowiązek sporządzenia dla tych osób informacji o wypłaconym stypendium, przychodach z innych źródeł oraz o niektórych dochodach z kapitałów pieniężnych PIT-8C.

W świetle bowiem zapisu art. 42a ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1, z wyjątkiem dochodów (przychodów) wymienionych w art. 21, art. 52, art. 52a i art. 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku, od których nie są obowiązane pobierać zaliczki na podatek lub zryczałtowanego podatku dochodowego, są obowiązane sporządzić informację według ustalonego wzoru o wysokości przychodów i w terminie do końca lutego następnego roku podatkowego przekazać podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika, a w przypadku podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270).Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.