ITPB2/415-849/09/IL - Opodatkowanie podatkiem dochodowym od osób fizycznych pomocy finansowej w formie zapomogi udzielanej emerytowi z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych przez byłego pracodawcę.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko, przedstawione we wniosku z dnia 8 października 2009 r. (data wpływu 19 października 2009 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania pomocy finansowej, w formie zapomogi udzielanej emerytowi z Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych przez byłego pracodawcę - jest prawidłowe.

W dniu 19 października 2009 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania pomocy finansowej, w formie zapomogi udzielanej emerytowi z Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych przez byłego pracodawcę.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

Zgodnie z regulaminem Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych Sąd Rejonowy wypłacił ze środków ZFŚS zapomogę emerytowi, z którym łączył go uprzednio stosunek pracy. Zapomoga w wysokości 400 zł została wypłacona w związku z trudna sytuacją materialną emeryta. Od kwoty zapomogi, zgodnie z art. 30 ust. 1 pkt 4 naliczono zryczałtowany podatek w wysokości 40 zł.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy od wypłaconej zapomogi należy naliczyć zryczałtowany podatek dochodowy, czy też zastosować zwolnienie od podatku dochodowego, określone w art. 21 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zdaniem Wnioskodawcy, w przypadku wypłaty zapomogi, w związku z trudną sytuacją materialną emeryta należy zastosować art. 30 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i naliczyć 10 % zryczałtowany podatek dochodowy.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do art. 21 ust. 1 pkt 26 wskazanej ustawy, wolne od podatku są zapomogi otrzymane w przypadku indywidualnych zdarzeń losowych, klęsk żywiołowych, długotrwałej choroby lub śmierci - do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 2.280 zł, z zastrzeżeniem pkt 40 i 79.

Biorąc powyższe pod uwagę zwolnieniu z art. 21 ust. 1 pkt 26 podlegają te zapomogi, które nie są świadczeniami pomocy materialnej dla uczniów, studentów, uczestników studiów doktoranckich i osób uczestniczących w innych formach kształcenia, pochodzące z budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego oraz ze środków własnych szkół i uczelni - przyznane na podstawie przepisów o systemie oświaty, Prawo o szkolnictwie wyższym, a także przepisów o stopniach naukowych i tytule naukowym oraz o stopniach i tytule w zakresie sztuki (pkt 40), oraz świadczeniami z pomocy społecznej (pkt 79).

Z powyższego przepisu wynika, że ze zwolnienia z podatku dochodowego korzystają jedynie zapomogi wypłacone z tytułów wskazanych w tym przepisie, do wysokości wyznaczonej kwotą 2.280 zł w danym roku podatkowym.

Podmiot wypłacający zapomogę powinien każdorazowo oceniać, czy przesłanki do jej otrzymania przez podatnika mieszczą się w przypadkach wymienionych w tym przepisie oraz czy kwota zapomogi nie przekracza wskazanego limitu.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawiera definicji indywidualnych zdarzeń losowych. Jest to zwrot o charakterze klauzuli generalnej i winien być oceniany w odniesieniu do każdego indywidualnego przypadku. W orzecznictwie sądowym przyjęto zasadę, że w przypadku, gdy użyty w prawie podatkowym termin nie jest w przepisach bliżej określony, to wykładnia takiego pojęcia winna się odbywać na gruncie rozumienia użytych słów w języku potocznym.

Pod pojęciem "indywidualnego zdarzenia losowego" należy, zatem rozumieć wszelkie zdarzenia wywołane przyczynami zewnętrznymi, których nie można przewidzieć i które są niezależne od osoby, nawet przy zachowaniu należytej staranności; takimi zdarzeniami są np. kradzieże, włamania, zagubienie rzeczy, nieszczęśliwe wypadki powodujące uszczerbek na zdrowiu.

Za "klęskę żywiołową" przyjąć z kolei należy zdarzenie spowodowane niszczycielskim działaniem sił przyrody, jak powodzie, huragany, ulewne deszcze, uderzenia piorunów, gradobicie, itp.

Przez "długotrwałą chorobę" należy rozumieć chorobę, która wymaga długotrwałego leczenia, a z medycznego punktu widzenia określana jest jako choroba przewlekła, nieuleczalna, wrodzona.

Jak wynika ze stanu faktycznego przedstawionego we wniosku, Wnioskodawca, w związku z trudną sytuacją materialną wypłacił emerytowi zapomogę z ZFŚS.

Biorąc powyższe pod uwagę stwierdzić należy, iż trudna sytuacja materialna nie stanowi "indywidualnego zdarzenia losowego", które byłoby przesłanką do zwolnienia zapomogi na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 26 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Należy również wskazać, iż w myśl art. 21 ust. 1 pkt 38 ww. ustawy, wolne od podatku dochodowego są świadczenia rzeczowe lub ekwiwalenty pieniężne w zamian tych świadczeń otrzymywane przez emerytów i rencistów w związku z łączącym ich poprzednio z zakładami pracy stosunkiem służbowym, stosunkiem pracy lub spółdzielczym stosunkiem pracy oraz od związków zawodowych - do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 2.280 zł.

W związku z tym, aby świadczenie korzystało z powyższego zwolnienia, muszą być spełnione łącznie następujące warunki:

Z uwagi na to, iż ustawa o podatku dochodowym nie określa definicji rzeczy ani świadczenia rzeczowego, należy odwołać się do znaczenia tych pojęć w języku potocznym lub definicji stosowanych w innych dziedzinach prawa. Zgodnie z art. 45 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) rzeczami są tylko przedmioty materialne.

Oznacza to, że zwolnienie na mocy powołanego przepisu ustawy podatkowej dotyczy jedynie otrzymywanych przez emerytów i rencistów świadczeń rzeczowych lub ekwiwalentów pieniężnych w zamian tych świadczeń, którymi są np. bilety do kina, teatru, karnety na basen czy siłownię, paczki świąteczne do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 2.280 zł. Nadwyżka ponad tę kwotę podlega natomiast opodatkowaniu.

W związku z tym pomoc finansowa w postaci zapomogi wypłacona przez pracodawcę emerytowi, w przypadku trudnej sytuacji materialnej nie może korzystać również ze zwolnienia od podatku dochodowego, określonego w art. 21 ust. 1 pkt 38 ww. ustawy.

Zatem, wskazana przez Sąd zapomoga, wypłacona w związku z trudną sytuacją materialną emeryta stanowić będzie przychód emeryta, otrzymany w związku z łączącym go uprzednio stosunkiem pracy, który winien być opodatkowany zgodnie z art. 30 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Przepis ten stanowi, że płatnik jest obowiązany pobrać zryczałtowany podatek dochodowy z tytułu świadczeń otrzymanych przez emerytów lub rencistów, w związku z łączącym ich uprzednio z zakładem pracy stosunkiem służbowym, stosunkiem pracy, pracy nakładczej lub spółdzielczym stosunkiem pracy, z zastrzeżeniem art. 21 ust. 1 pkt 26 i 38 - w wysokości 10 % należności i odprowadzić go w sposób określony w przepisach art. 41 ust. 4 i art. 42 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.).

Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.