ITPB2/415-837/14/MU

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 4 września 2014 r. (data wpływu 9 września 2014 r.), uzupełnionym w dniu 8 grudnia 2014 r. o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania kwoty otrzymanej z tytułu zrzeczenia się dożywotniego użytkowania nieruchomości - jest nieprawidłowe.

W dniu 9 września 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania kwoty otrzymanej z tytułu zrzeczenia się dożywotniego użytkowania nieruchomości. Wniosek został uzupełniony w dniu 8 grudnia 2014 r.

We wniosku tym oraz jego uzupełnieniu został przedstawiony następujący stan faktyczny.

W dniu 11 lipca 2014 r. Wnioskodawczyni otrzymała od swojego wnuka kwotę 60.000 zł za to, że zrzekła się prawa dożywotniego użytkowania nieruchomości oraz opieki i pomocy w razie choroby. Nieruchomość tą Wnioskodawczyni wybudowała wraz z mężem za pieniądze z ich ciężkiej pracy oraz kredytu bankowego. Po śmierci męża (październik 1994 r.) Wnioskodawczyni stała się właścicielką 5/8 części nieruchomości. Pozostałe 3/8 części odziedziczyły dzieci, każde po 1/8 części. W dniu 14 września 2012 r. Wnioskodawczyni swoje 5/8 części nieruchomości darowała córce. W tym samym akcie notarialnym 1/8 części zrzekł się na rzecz córki jeden z braci. Córka stała się właścicielką 7/8 części nieruchomości. Córka oświadczyła, że darowiznę przyjmuje i na życzenie darczyńców ustanowiła na należącym do niej udziale na rzecz matki (Wnioskodawczyni) prawo nieodpłatnego i dożywotniego użytkowania przedmiotowej nieruchomości. Ponadto córka zobowiązała się zapewnić Wnioskodawczyni odpowiednią pomoc i pielęgnację w przypadku choroby. Córka zmarła w dniu 14 lutego 2014 r. Wszystko co posiadała zapisała testamentem swojemu synowi a wnukowi Wnioskodawczyni. Wnuk mieszka w innej miejscowości niż Wnioskodawczyni i nie mógł zapewnić należnej Jej opieki, postanowił nieruchomość sprzedać. W związku z tym, w zamian za zrzeczenie się dożywotniego użytkowania nieruchomości ciążącego na córce, ażeby Wnioskodawczyni mogła urządzić mieszkanie w nowym miejscu zamieszkania według swoich potrzeb przekazał Jej w dniu 11 lipca 2014 r. na konto w banku kwotę 60.000 zł. Zostało to zawarte w akcie notarialnym z dnia 4 lipca 2014 r. Wnioskodawczy nadmienia, że po śmierci córki zamieszkała u syna. Ma 83 lata i jest osoba schorowaną. Potrzebuje codziennej pomocy ażeby mogła egzystować jak człowiek.

Wobec powyższego zadano następujące pytanie:

Czy przekazana Wnioskodawczyni od wnuka kwota 60.000 zł za zrzeczenie się dożywotniego użytkowania nieruchomości podlega opodatkowaniu.

Zdaniem Wnioskodawczyni, przekazana Jej od wnuka kwota 60.000 zł za zrzeczenie się dożywotniego użytkowania nieruchomości nie powinna podlegać opodatkowaniu. Kwota ta to dalsza egzystencja Wnioskodawczyni (dożywocie).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z generalną zasadą powszechności opodatkowania wyrażoną w art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Wyrazem jej praktycznej realizacji jest art. 11 ust. 1 ww. ustawy, z którego treści wynika, że przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Przepis art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zawiera katalog źródeł przychodów podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 9 ww. ustawy źródłem przychodów są "inne źródła".

W myśl art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Sformułowanie "w szczególności" dowodzi, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł należy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że w dniu 11 lipca 2014 r. Wnioskodawczyni otrzymała od swojego wnuka kwotę 60.000 zł za to, że zrzekła się prawa dożywotniego użytkowania nieruchomości oraz opieki i pomocy w razie choroby. Nieruchomość tą Wnioskodawczyni wybudowała wraz z mężem za pieniądze z ich ciężkiej pracy oraz kredytu bankowego. Po śmierci męża (październik 1994 r.) Wnioskodawczyni stała się właścicielką 5/8 części nieruchomości. Pozostałe 3/8 części odziedziczyły dzieci, każde po 1/8 części. W dniu 14 września 2012 r. Wnioskodawczyni swoje 5/8 części nieruchomości darowała córce. W tym samym akcie notarialnym 1/8 części zrzekł się na rzecz córki jeden z braci. Córka stała się właścicielką 7/8 części nieruchomości. Córka oświadczyła, że darowiznę przyjmuje i na życzenie darczyńców ustanowiła na należącym do niej udziale na rzecz matki (Wnioskodawczyni) prawo nieodpłatnego i dożywotniego użytkowania przedmiotowej nieruchomości. Ponadto córka zobowiązała się zapewnić Wnioskodawczyni odpowiednią pomoc i pielęgnację w przypadku choroby. Córka zmarła w dniu 14 lutego 2014 r. Wszystko co posiadała zapisała testamentem swojemu synowi a wnukowi Wnioskodawczyni. Wnuk mieszka w innej miejscowości niż Wnioskodawczyni i nie mógł zapewnić należnej Jej opieki, postanowił nieruchomość sprzedać. W związku z tym, w zamian za zrzeczenie się dożywotniego użytkowania nieruchomości ciążącego na córce, ażeby Wnioskodawczyni mogła urządzić mieszkanie w nowym miejscu zamieszkania według swoich potrzeb przekazał Jej w dniu 11 lipca 2014 r. na konto w banku kwotę 60.000 zł. Zostało to zawarte w akcie notarialnym z dnia 4 lipca 2014 r. Wnioskodawczy nadmienia, że po śmierci córki zamieszkała u syna. Ma 83 lata i jest osoba schorowaną. Potrzebuje codziennej pomocy ażeby mogła egzystować jak człowiek.

Uwzględniając powyższe wskazać należy, że w myśl art. 252 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r. poz. 121) rzecz można obciążyć prawem do jej używania i do pobierania jej pożytków (użytkowanie).

Zgodnie z art. 266 Kodeksu cywilnego użytkowanie ustanowione na rzecz osoby fizycznej wygasa najpóźniej z jej śmiercią.

Niemniej jednak pamiętać należy, że użytkowanie jest ograniczonym prawem rzeczowym. W związku z powyższym można się go zrzec. Stosownie bowiem do art. 246 § 1 powołanego Kodeksu, jeżeli uprawniony zrzeka się ograniczonego prawa rzeczowego, prawo to wygasa. Oświadczenie o zrzeczeniu się prawa powinno być złożone właścicielowi rzeczy obciążonej.

Mając powyższe na uwadze, stwierdzić należy, że otrzymanie kwoty 60.000 zł w związku ze zrzeczeniem się prawa dożywotniego użytkowania nieruchomości, niewątpliwie stanowi dla Wnioskodawczyni przysporzenie majątkowe, skutkujące powstaniem przychodu z innych źródeł, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w związku z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Tym samym przychód ten podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych na zasadach ogólnych, który należy wykazać w zeznaniu podatkowym składanym do 30 kwietnia roku następującego po roku, w którym osiągnięto ten przychód.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku, Al. Zwycięstwa 16/17, 80-219 Gdańsk po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.).

Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.