ITPB2/415-813/13/BK

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 27 sierpnia 2013 r. (data wpływu 3 września 2013 r.) uzupełnionym pismem w dniu 13 grudnia 2013 r. o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych sprzedaży nieruchomości - jest nieprawidłowe.

W dniu 3 września 2013 r. został złożony ww. wniosek uzupełniony w dniu 13 grudnia 2013 r. o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych sprzedaży nieruchomości.

We wniosku oraz jego uzupełnieniu przedstawiono następujący stan faktyczny.

W dniu 27 stycznia 2012 r. Wnioskodawca dokonał sprzedaży nieruchomości - działki zabudowanej domem mieszkalnym w stanie surowym za łączną kwotę 295.000 zł. Przedmiotowa działka nr 307/9 została nabyta przez Wnioskodawcę i Jego żonę w dniu 16 sierpnia 1989 r. na prawach wspólności ustawowej majątkowej małżeńskiej. W dniu 18 czerwca 2007 r. wyrokiem Sądu Okręgowego Wydziału Rodzinnego został orzeczony rozwód. Z tą datą ustała współwłasność majątkowa łączna, a powstała współwłasność w częściach ułamkowych po #189; części nieruchomości gruntowej o obszarze 6 ha 3.089 m² położonej w L. oznaczonej w ewidencji gruntów nr działek 307/7, 307/8, 307/9, 307/10, 307/2, 307/3, 307/4, 307/5, 307/6, dla których Sąd Rejonowy Wydział ksiąg Wieczystych prowadził Kw nr....

Przedmiotowe nieruchomości były w posiadaniu małżonków do 9 lipca 2008 r.

W dniu 9 lipca 2008 r. umową o częściowy podział majątku wspólnego dokonano częściowego zniesienia współwłasności w częściach ułamkowych, w ten sposób, że niezabudowana część o obszarze 3738 m^2, oznaczona w ewidencji gruntów nr działki 307/9 przypadła na wyłączną własność Wnioskodawcy. Przedmiotem częściowego podziału majątku wspólnego była tylko działka nr 307/9. Wnioskodawca podaje, że dokonany podział był ekwiwalentny. Majątek pozostały do podziału znacznie przewyższa wartość przedmiotowej działki 307/9.

Wobec powyższego zadano następujące pytania.

* Czy dla ustalenia obowiązku w podatku dochodowym od osób fizycznych za datę nabycia ww. nieruchomości należy przyjąć datę jej nabycia w ramach współwłasności ustawowej majątkowej małżeńskiej, tj. 16 sierpnia 1989 r., czy też datę, w której dokonano częściowego podziału majątku wspólnego, w wyniku którego zniesiono współwłasność przedmiotowej działki, tj. 9 lipca 2008 r.

* Czy sprzedaż nieruchomości dokonana aktem notarialnym podlega podatkowi dochodowemu określonemu w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zdaniem Wnioskodawcy, za datę nabycia nieruchomości należy uznać dzień 16 sierpnia 1989 r., tj. datę nabycia działki gruntu do majątku wspólnego małżonków. W ocenie Wnioskodawcy należy odnieść się do ukształtowanej linii orzecznictwa Naczelnego Sądu Administracyjnego, który przyjmuje, że nabyciem nieruchomości w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie jest przyznanie rzeczy na wyłączną własność jednemu z małżonków w wyniku podziału majątku wspólnego, jeżeli:

* podział taki jest ekwiwalentny w naturze i nie towarzyszą mu spłaty i dopłaty lub

* jeżeli wartość otrzymanej przez daną osobę rzeczy w wyniku podziału tego majątku mieści się w udziale, jaki byłemu małżonkowi przysługuje w majątku dorobkowym małżeńskim.

Zdaniem Wnioskodawcy, nie jest sporne, że stan faktyczny wskazany przez Niego odpowiada przesłankom normatywnym powołanym w przytoczonym orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego. Podkreśla, że z nieruchomości wspólnej o pow. 6 ha 3.089 m² wydzielono bowiem działkę gruntu o pow. 3738 m² a wielkość ta jest znacznie mniejsza, niż udział przypadający Wnioskodawcy w nieruchomości wspólnej.

Podział ten - Jego zdaniem - niewątpliwie nie jest ekwiwalentny, ale w takim znaczeniu, iż przekazana działka posiada wartość kilkukrotnie niższą, niż udział Wnioskodawcy w nieruchomości objętej współwłasnością. Nie jest również sporne, że zniesieniu współwłasności w częściach ułamkowych nie towarzyszyły żadne spłaty na rzecz któregokolwiek z byłych współwłaścicieli.

W związku z tym, Wnioskodawca uważa, iż czynność prawna - umowa sprzedaży i darowizny dokonana aktem notarialnym nie podlega podatkowi dochodowemu, albowiem dokonane przesunięcie majątkowe wynikające z dokonanego częściowego zniesienia współwłasności w częściach ułamkowych nieruchomości nie jest tożsame z pojęciem nabycia nieruchomości określonym w art. 10 powołanej ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zatem za datę nabycia nieruchomości należy uważa, że należy przyjąć rok 1989, co z kolei powoduje, że nie powstaje obowiązek zapłaty podatku dochodowego od zawartej transakcji kupna-sprzedaży nieruchomości

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

W myśl art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy, źródłem przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

* jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a-c) - przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, a innych rzeczy - przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie; w przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonującej zamiany.

Zatem odpłatne zbycie nieruchomości lub ww. praw majątkowych przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, jeśli nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej stanowi źródło przychodu w rozumieniu powołanego art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że w dniu 27 stycznia 2012 r. Wnioskodawca dokonał sprzedaży nieruchomości - działki zabudowanej domem mieszkalnym w stanie surowym za łączną kwotę 295.000 zł. Przedmiotowa działka nr 307/9 została nabyta przez Wnioskodawcę i Jego żonę w dniu 16 sierpnia 1989 r. na prawach wspólności ustawowej majątkowej małżeńskiej. W dniu 18 czerwca 2007 r. wyrokiem Sądu Okręgowego Wydziału Rodzinnego został orzeczony rozwód. Z tą datą ustała współwłasność majątkowa łączna, a powstała współwłasność w częściach ułamkowych po #189; części nieruchomości gruntowej o obszarze 6 ha 3.089 m² położonej w L. oznaczonej w ewidencji gruntów nr działek 307/7, 307/8, 307/9, 307/10, 307/2, 307/3, 307/4, 307/5, 307/6, dla których Sąd Rejonowy Wydział ksiąg Wieczystych prowadził Kw nr....

Przedmiotowe nieruchomości były w posiadaniu małżonków do 9 lipca 2008 r.

W dniu 9 lipca 2008 r. umową o częściowy podział majątku wspólnego dokonano częściowego zniesienia współwłasności w częściach ułamkowych, w ten sposób, że niezabudowana część o obszarze 3738 m^2, oznaczona w ewidencji gruntów nr działki 307/9 przypadła na wyłączną własność Wnioskodawcy. Przedmiotem częściowego podziału majątku wspólnego była tylko działka nr 307/9. Wnioskodawca podaje, że dokonany podział był ekwiwalentny. Majątek pozostały do podziału znacznie przewyższa wartość przedmiotowej działki 307/9.

Stosunki majątkowe między małżonkami zostały uregulowane w ustawie z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 788 z późn. zm.).

Zgodnie z art. 31 § 1 powołanej ustawy, z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków. W myśl art. 43 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym. Ustrój wspólności ustawowej ukształtowany został jako współwłasność łączna bezudziałowa.

Opisany ustrój majątkowy trwa do ustania lub unieważnienia małżeństwa albo orzeczenia separacji, chyba że w czasie trwania związku małżeńskiego:

Ustanie wspólności ustawowej kreuje prawo małżonków do majątku wspólnego na zasadzie współwłasności w częściach ułamkowych, które z reguły jest stanem przejściowym i prowadzi do podziału tego majątku, choć, jak wynika z dyspozycji przepisu art. 211 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) podział ten nie jest obowiązkowy.

Zgodnie z teorią prawa rzeczowego, przyznanie danej osobie na wyłączną własność rzeczy w drodze zniesienia współwłasności (działu spadku, podziału majątku wspólnego) jest nabyciem tych rzeczy.

Z kolei, biorąc pod uwagę przyjętą linię orzecznictwa Naczelnego Sądu Administracyjnego, nabyciem rzeczy w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie jest przyznanie jej na wyłączną własność jednemu ze współwłaścicieli w wyniku podziału majątku wspólnego, jeśli:

* podział taki jest ekwiwalentny w naturze i nie towarzyszą mu spłaty i dopłaty lub

* wartość otrzymanej przez daną osobę rzeczy w wyniku podziału tego majątku, mieści się w udziale, jaki przysługiwał jej w majątku wspólnym.

Z powyższego wynika, że jeżeli spełnione są wymienione wyżej warunki, podział majątku małżeńskiego nie może być rozpatrywany w kategoriach nabycia, zmienia bowiem wyłącznie charakter własności. Natomiast wszelkie przypadki, gdy udział danej osoby ulega powiększeniu, nawet gdy podział następuje bez spłat i dopłat, traktowany być musi w kategorii nabycia, gdyż w ten sposób ulega powiększeniu zarówno zakres dotychczasowego władztwa tej osoby nad rzeczą (nieruchomości), jak też jej majątku osobistego. Wówczas za datę nabycia tej części nieruchomości, która przekracza udział małżonka w majątku dorobkowym małżeńskim, należy przyjąć dzień, w którym dokonano jego podziału.

Odnosząc powyższe do przedstawionego we wniosku stanu faktycznego stwierdzić należy, iż częściowy podział majątku wspólnego, nie był ekwiwalentny, czego potwierdzeniem - jak wynika z treści wniosku - jest przejęcie przez Wnioskodawcę na wyłączną własność działkę nr 307/9. W związku z tym za datę nabycia tej części nieruchomości, która przekracza udział Wnioskodawcy w majątku dorobkowym małżeńskim, należy przyjąć dzień dokonania częściowego podziału majątku wspólnego, tj. 9 lipca 2008 r.

Tak więc w sytuacji przedstawionej we wniosku Wnioskodawca działkę nr 307/9, która została sprzedana w dniu 27 stycznia 2012 r., nabył odpowiednio:

* w 1989 r. w części odpowiadającej jego udziałowi w majątku wspólnym,

* w 2008 r. w związku z częściowym podziałem majątku dorobkowego małżeńskiego, w części przekraczającej udział w tym majątku dorobkowym.

Mając na uwadze przytoczone przepisy, uzyskany przez Wnioskodawcę przychód ze sprzedaży przedmiotowej nieruchomości, w części odpowiadającej udziałowi nabytemu w 1989 r. w ramach wspólności małżeńskiej nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym. Sprzedaż została bowiem dokonana po upływie pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie tego udziału. W konsekwencji nie stanowi źródła przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Natomiast, sprzedaż ww. nieruchomości w części odpowiadającej udziałowi nabytemu w 2008 r. w wyniku podziału majątku wspólnego, przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie, stanowi źródło przychodu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 6 listopada 2008 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 209, poz. 1316) do przychodu (dochodu) z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) - c) ustawy, nabytych lub wybudowanych (oddanych do użytkowania) w okresie od dnia 1 stycznia 2007 r. do dnia 31 grudnia 2008 r., stosuje się zasady określone w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych, w brzmieniu obowiązującym na dzień 31 grudnia 2008 r.

W myśl natomiast art. 30e ust. 1, 4 i 5 powołanej powyżej ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2008 r. - podatek od dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c) wynosi 19% podstawy obliczenia podatku. Podatek ten płatny jest w terminie złożenia zeznania, o którym mowa w art. 45, za rok podatkowy, w którym nastąpiło odpłatne zbycie. Dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c) nie łączy się z dochodami (przychodami) z innych źródeł.

Stosownie zaś do art. 30e ust. 2 ww. ustawy, podstawą obliczenia podatku, jest dochód stanowiący różnicę pomiędzy przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw określonym zgodnie z art. 19, a kosztami ustalonymi zgodnie z art. 22 ust. 6c i 6d, powiększoną o sumę odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 22h ust. 1 pkt 1, dokonanych od zbywanych nieruchomości lub praw.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi-tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.).

Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.