ITPB2/415-807/13/KK

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko, przedstawione we wniosku z dnia 25 sierpnia 2013 r. (data wpływu 28 sierpnia 2013 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych odpłatnego działu spadku - jest prawidłowe.

W dniu 28 sierpnia 2013 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych odpłatnego działu spadku.

We wniosku tym przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

W dniu 3 kwietnia 2010 r. zmarła matka Wnioskodawcy. W skład masy spadkowej po zmarłej wchodziła nieruchomość niebędąca gospodarstwem rolnym. Na ww. nieruchomości znajduje się budynek mieszkalny o łącznej powierzchni 107 m², budynek gospodarczy i drewniana szopa. Spadkobiercami po zmarłej byli: jej dwie córki (spadek po 3/8 części każda) i dwaj synowie, (spadek po 1/8 części każdy). W dniu 31 maja 2010 r. Sąd Rejonowy postanowieniem stwierdził nabycie spadku w częściach jw. Z tytułu nabycia spadku (1/8 nieruchomości) Wnioskodawca był zwolniony od podatku na podstawie art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn. Do końca 2013 r. spadkobiercy zamierzają zawrzeć przed notariuszem umowę o dział spadku po zmarłej matce. Strony ustaliły, że przedmiotową nieruchomość nabędzie jedna z córek, która zobowiązała się do spłaty spadkobierców. W drodze działu spadku Wnioskodawca otrzyma od spadkobiercy kwotę 20.000 zł, która będzie niższa od równowartości 1/8 nieruchomości, stanowiącej udział w masie spadkowej po matce.

Wobec powyższego zadano następujące pytanie:

Czy zbycie udziału w odziedziczonej nieruchomości w drodze działu spadku i zniesienia współwłasności za odpłatnością na rzecz pozostałych spadkobierców (chodzi wyłącznie o spłatę którą Wnioskodawca otrzyma w zamian za 1/8 udziału w nieruchomości, która to spłata będzie niższa niż wartość udziału), będzie podlegać podatkowi dochodowemu od osób fizycznych na podstawie art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zdaniem Wnioskodawcy, ze względu na to, że wysokość ustalonej dla Niego spłaty nie będzie przekraczać wartości przysługującego Mu udziału spadkowego, nie powstanie przychód z odpłatnego zbycia. Spłata jest bowiem ekwiwalentna do posiadanego udziału w spadku. W związku z działem spadku Wnioskodawca nie otrzyma żadnego przysporzenia majątkowego ponad odziedziczoną część ułamkową masy spadkowej. W wyniku zniesienia współwłasności na rzecz innego spadkobiercy nastąpi zdaniem Wnioskodawcy zamiana Jego części spadku z formy materialnej (1/8 nieruchomości) na środki pieniężne. Wnioskodawca uważa, że brak jest podstaw do opodatkowania podatkiem dochodowym kwoty otrzymanej przeze Niego w wyniku działu spadku. Wnioskodawca wskazuje, że Jego stanowisko potwierdzają wydane w podobnych sprawach interpretacje indywidualne, wyroki sądów administracyjnych oraz odpowiedź Podsekretarza Stanu w Ministerstwie Finansów na interpelację Posłów z dnia 12 września 2012 r. ogłoszoną dnia 24 października 2012 r. na posiedzeniu nr 24 w zakresie określenia skutków w podatku dochodowym od osób fizycznych odpłatnego zbycia nieruchomości (mieszkania) w drodze działu spadku ze spłatami dla pozostałych spadkobierców. Uwzględniając powyższe oraz przyjmując, iż wartość spłaty, którą Wnioskodawca otrzyma w wyniku działu spadku (zniesienia współwłasności) będzie mieścić się w udziale jaki Mu przysługiwał w spadku uważa On, że nie uzyska w związku z czynnością ww. działu spadku żadnego przysporzenia majątkowego względem odziedziczonego udziału. Otrzymanie w wyniku działu spadku i zniesienia współwłasności spłaty ekwiwalentnej do posiadanego udziału w spadku nie spowoduje powstania przychodu z odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Istotne znaczenie ma okoliczność, że spłata w wyniku działu spadku nie przekroczy wartości przysługującego Wnioskodawcy udziału spadkowego, a czynność prawna zostanie dokonana wyłącznie między spadkobiercami.

W świetle obowiązującego stanu prawnego, stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

W myśl art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a, 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy źródłem przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

* jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a-c) przed upływem 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, a innych rzeczy - przed upływem pół roku licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie; w przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonującej zamiany.

W świetle powyższego, jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości lub ww. praw majątkowych następuje przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie i nie zostaje dokonane w wykonaniu działalności gospodarczej stanowi źródło przychodu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z art. 922 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób. W myśl art. 924 Kodeksu cywilnego spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, natomiast spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku (art. 925 Kodeksu cywilnego). Zatem dla podatku dochodowego istotna z punktu widzenia ustalenia daty nabycia nieruchomości będącej przedmiotem spadku jest data śmierci spadkodawcy.

Z instytucją działu spadku mamy do czynienia w sytuacji, w której spadek przypada kilku spadkobiercom. Wskutek działu spadku poszczególni spadkobiercy stają się podmiotami wyłącznie uprawnionymi względem przyznanych im praw majątkowych, stanowiących do chwili działu przedmiot wspólności. Na skutek działu spadku następuje konkretyzacja składników masy spadkowej przypadających poszczególnym spadkobiercom.

Zgodnie z art. 1035 ustawy - Kodeks cywilny, jeżeli spadek przypada kilku spadkobiercom, do wspólności majątku spadkowego oraz do działu spadku stosuje się odpowiednio przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych. Do momentu dokonania działu spadku, spadkobiercy są współwłaścicielami rzeczy i praw wchodzących w skład spadku. W myśl art. 210 tej ustawy, każdy ze współwłaścicieli może żądać zniesienia współwłasności

Zgodnie z treścią art. 211 i 212 Kodeksu cywilnego, zniesienie współwłasności może nastąpić przez podział rzeczy wspólnej, a gdy rzeczy nie da się podzielić, przez przyznanie rzeczy jednemu ze współwłaścicieli z obowiązkiem spłaty pozostałych, bądź przez podział cywilny, polegający na sprzedaży rzeczy wspólnej i podziale uzyskanej ceny stosownie do wielkości udziałów współwłaścicieli. W rezultacie w wyniku zniesienia współwłasności dochodzi więc jedynie do nowego ukształtowania prawa własności poprzez odebranie temu prawu cechy wspólności.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że w dniu 3 kwietnia 2010 r. zmarła matka Wnioskodawcy. W skład masy spadkowej po zmarłej wchodziła nieruchomość niebędąca gospodarstwem rolnym. Na ww. nieruchomości znajduje się budynek mieszkalny o łącznej powierzchni 107 m², budynek gospodarczy i drewniana szopa. Spadkobiercami po zmarłej byli: jej dwie córki (spadek po 3/8 części każda) i dwaj synowie, (spadek po 1/8 części każdy). W dniu 31 maja 2010 r. Sąd Rejonowy postanowieniem stwierdził nabycie spadku w częściach jw. Z tytułu nabycia spadku (1/8 nieruchomości) Wnioskodawca był zwolniony od podatku na podstawie art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn. Do końca 2013 r. spadkobiercy zamierzają zawrzeć przed notariuszem umowę o dział spadku po zmarłej matce. Strony ustaliły, że przedmiotową nieruchomość nabędzie jedna z córek, która zobowiązała się do spłaty spadkobierców. W drodze działu spadku Wnioskodawca otrzyma od spadkobiercy kwotę 20.000 zł, która będzie niższa od równowartości 1/8 nieruchomości, stanowiącej udział w masie spadkowej po matce.

Odnosząc się do powyższego wyjaśnić należy, że okoliczność, iż dział spadku, którego przedmiotem jest nieruchomość, następuje ze spłatami na rzecz pozostałych spadkobierców, powoduje, że umowa ta ma charakter odpłatny. Nie jest to jednak równoznaczne z obowiązkiem zapłaty podatku dochodowego z tytułu takiego zbycia nieruchomości. Mając na uwadze przedstawione zdarzenie przyszłe oraz obowiązujące przepisy prawa należy stwierdzić, że otrzymanie przez Wnioskodawcę w wyniku działu spadku i zniesienia współwłasności spłaty ekwiwalentnej lub niższej do przysługującego Mu udziału w spadku nie spowoduje powstania przychodu z odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Istotne znaczenie dla niniejszego rozstrzygnięcia ma okoliczność, że spłata w wyniku działu spadku nie przekroczy wartości przysługującego Wnioskodawcy udziału spadkowego, a czynność prawna zostanie dokonana wyłącznie między spadkobiercami. W konsekwencji na Wnioskodawcy nie będzie ciążył obowiązek opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych kwoty spłaty otrzymanej w wyniku działu spadku.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy, ul. Jana Kazimierza 5, 85-035 Bydgoszcz po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.).

Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.