ITPB2/415-696/10/TJ

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pani, przedstawione we wniosku z dnia 22 lipca 2010 r. (data wpływu 26 lipca 2010 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie ustalenia daty nabycia spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego - jest prawidłowe.

W dniu 26 lipca 2010 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie ustalenia daty nabycia spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Działając przez swoich przedstawicieli ustawowych - matkę i ojca - w dniu 2 stycznia 2009 r. Wnioskodawczyni dokonała sprzedaży lokalu mieszkalnego (spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu) o powierzchni 25,9 m^2. Strony ustaliły cenę w wysokości 160 000 zł. Nadto umówiły się, że cena zostanie zapłacona w terminie 5 dni od daty zawarcia umowy przenoszącej własność, a lokal zostanie wydany w dniu zawarcia umowy. Wnioskodawczyni nabyła prawo do lokalu w drodze zachowku w 2007 r. Nieruchomość ta nie posiada księgi wieczystej.

Przedstawiciele małoletniej, zawierając umowę działali na podstawie zezwolenia Sądu zawartego w postanowieniu z dnia 12 listopada 2008 r., w którym Sąd zezwolił na zbycie przedmiotowego lokalu mieszkalnego za kwotę nie mniejszą niż 160 000 zł. Nadto zobowiązał przedstawicieli małoletniej do złożenia sumy uzyskanej ze sprzedaży na rachunku bankowym lub lokacie bankowej założonej na rzecz Wnioskodawczyni. Postanowienie to nie zawierało innych warunków lub ograniczeń, ani też wskazówek.

W wykonaniu umowy sprzedaży strona kupująca dokonała wpłaty ceny sprzedaży, natomiast strona sprzedająca nie wydała lokalu stronie kupującej. Po zawarciu umowy i po ponownym przeanalizowaniu treści postanowienia sądu udzielającego zezwolenia na dokonanie sprzedaży, przedstawiciele Wnioskodawczyni powzięli wątpliwość co do tego, czy w przedmiotowej sprawie zawierając umowę, nie przekroczyli zakresu zgody udzielonej przez sąd. Wątpliwość przede wszystkim wzbudził fakt, że zawierając umowę sprzedaży i ustalając cenę nie wzięli pod uwagę kosztów zawarcia umowy sprzedaży wobec nałożonego przez sąd obowiązku złożenia kwoty uzyskanej ze sprzedaży na lokacie terminowej. Poniesienie kosztów spowodowałoby, że kwota przekazana na rachunek małoletniej byłaby niższa, aniżeli kwota uzyskana ze sprzedaży wskazana w postanowieniu Sądu. Przedstawiciele nie byliby zatem w stanie przekazać środków uzyskanych ze sprzedaży na rachunek bankowy Wnioskodawczyni. Tym samym ich czynność została dokonana z przekroczeniem udzielonej zgody i sama w sobie jest uznana za nieważną (art. 58 § 1 Kodeksu cywilnego). W dniu 14 stycznia 2009 r. przedstawiciele małoletniej odstąpili od umowy, rozwiązując umowę sprzedaży i przenieśli zwrotnie prawo do lokalu na rzecz małoletniej, która dokonała zwrotu otrzymanej ceny.

Jako podstawę czynności wskazano okoliczność, iż przedstawiciele małoletniej działali pod wpływem błędu istotnego, co do skutków finansowych dokonanej czynności sprzedaży - uzyskania faktycznie niższej kwoty, aniżeli wynikająca z postanowienia sądu. W dniu 19 października 2009 r. sąd wydał nowe postanowienie, określające sposób rozliczenia środków z uwzględnieniem kosztów, tj. zezwolił na dokonanie sprzedaży za kwotę nie mniejszą niż 160 000 zł i zobowiązał rodziców Wnioskodawczyni do zdeponowania uzyskanych ze sprzedaży środków finansowych w kwocie nie mniejszej niż 160 000 zł na rachunku bankowym lub lokacie bankowej dla niej założonej.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy w przedstawionym stanie faktycznym po zbyciu i rozwiązaniu umowy sprzedaży za datę nabycia przez Wnioskodawczynię spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego należy uznać rok 2007 czy też rok 2009.

Zdaniem Wnioskodawczyni, stosownie do treści art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych źródłem przychodów jest odpłatne zbycie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego. Stosownie do art. 7 ust. 1 ustawy w przedmiotowym wypadku przychód Wnioskodawczyni ze sprzedaży nie będzie rozliczany wspólnie z rodzicami, albowiem rodzicom nie przysługuje prawo do pobierania pożytków ze źródła Jej przychodów. Wynika to wprost z orzeczenia sądu udzielającego zgody na dokonanie czynności. Z uwagi na to, że Wnioskodawczyni nie mogła dokonać czynności samodzielnie zrobili to rodzice, z tym że dokonali tego z przekroczeniem granic zgody na dokonanie tej czynności. Stosownie do treści art. 58 Kodeksu cywilnego czynność dokonana bez zgody lub z przekroczeniem granic udzielonej zgody jest nieważna i nie może zostać potwierdzona. Także sąd nie może wydać zgody następczo. Mając to na uwadze czynność taką zaliczyć należy do kategorii czynności, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a więc czynności nieważnych. W dniu 19 października 2009 r. sąd wydał nowe postanowienie, w którym uszczegółowił zezwolenie i określił sposób rozliczenia środków z uwzględnieniem kosztów, tj. zezwolił na dokonanie sprzedaży za kwotę nie mniejszą niż 160 000 zł i zobowiązał wnioskodawców do zdeponowania uzyskanych ze sprzedaży środków finansowych w kwocie nie mniejszej niż 160 000 zł na rachunku bankowym lub lokacie bankowej założonej dla Wnioskodawczyni.

W związku z powyższym Wnioskodawczyni uważa, że datą nabycia prawa do lokalu jest 2007 r. ponieważ zbycie w 2009 r. i rozwiązanie umowy w 2009 r. spowodowane było jej nieważnością i nie wywołało żadnych skutków prawnych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

W myśl art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a, i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają zatem wszelkie dochody osiągane przez podatnika, z wyjątkiem tych dochodów, które zostały enumeratywnie wymienione przez ustawodawcę jako zwolnione z podatku, bądź od których zaniechano poboru podatku, w drodze rozporządzenia wydanego przez Ministra Finansów.

Jednym ze źródeł przychodów określonych w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych jest wskazane w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

* jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a-c) - przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, a innych rzeczy - przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie; w przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonującej zamiany;

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że w dniu 2 stycznia 2009 r., Wnioskodawczyni, działając poprzez swoich przedstawicieli ustawowych, posiadających zezwolenie sądu, dokonała odpłatnego zbycia należącego do niej od 2007 r. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego. Ponieważ ustalając cenę sprzedaży nie uwzględniono kosztów zawarcia umowy sprzedaży, co spowodowałoby przekazanie na konto Wnioskodawczyni kwoty mniejszej niż ustalona w postanowieniu sądu, sprzedający uznali, że jest to czynność dokonana z przekroczeniem udzielonej zgody i jako taka jest nieważna. W związku z powyższym, w dniu 14 stycznia 2009 r. przedstawiciele Wnioskodawczyni złożyli oświadczenie o rozwiązaniu przedmiotowej umowy. Jako podstawę czynności wskazano okoliczność, iż działali pod wpływem błędu istotnego, co do skutków finansowych dokonanej czynności sprzedaży - uzyskania faktycznie niższej kwoty, aniżeli wynikająca z postanowienia sądu.

Odnosząc się do powyższego wskazać należy, że stosownie do przepisów art. 535 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) przez umowę sprzedaży sprzedający zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę. Tego rodzaju umowa jest umową wzajemną, kształtowaną oświadczeniami woli stron.

Zgodnie natomiast z art. 58 § 1 Kodeksu cywilnego czynność prawna sprzeczna z ustawą albo mająca na celu obejście ustawy jest nieważna, chyba że właściwy przepis przewiduje inny skutek, w szczególności ten, iż na miejsce nieważnych postanowień czynności prawnej wchodzą odpowiednie przepisy ustawy.

Nieważność, o której mowa w ww. przepisie jest nieważnością bezwzględną, co oznacza, że czynność prawna nie wywołuje żadnych skutków w sferze cywilnoprawnej. Stan nieważności z przyczyn wskazanych w art. 58 § 1 powstaje z mocy samego prawa i datuje się od początku, tzn. od chwili dokonania czynności

Opisując stan faktyczny sprawy wskazano, że dokonana przez przedstawicieli ustawowych Wnioskodawczyni czynność prawna była nieważna z mocy prawa. Świadczy o tym powołanie się w treści wniosku na art. 58 § 1 Kodeksu cywilnego.

Powyższe oznacza, że za datę nabycia spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego uznać należy rok 2007. Dlatego też skutki ewentualnej ponownej sprzedaży spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego powinny być oceniane wg. stanu prawnego obowiązującego do 31 grudnia 2008 r.

Zgodnie bowiem z art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 6 listopada 2008 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 209, poz. 1316) do przychodu (dochodu) z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nabytych lub wybudowanych (oddanych do użytkowania) w okresie od dnia 1 stycznia 2007 r. do dnia 31 grudnia 2008 r., stosuje się zasady określone w ustawie zmienianej w art. 1, w brzmieniu obowiązującym na dzień 31 grudnia 2008 r.

Mając powyższe na uwadze, stanowisko przedstawione we wniosku należało uznać za prawidłowe.

Końcowo wskazać należy, że wydając interpretację indywidualną w trybie art. 14b Ordynacji podatkowej Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy, działając w imieniu Ministra Finansów, jest związany wyłącznie opisem stanu faktycznego i stanowiskiem przedstawionym przez Wnioskodawcę, a wszelkie dokumenty dołączone do wniosku nie podlegają analizie i ocenie. Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów podatkowych nie jest bowiem ustalanie, czy przedstawiony we wniosku stan faktyczny (zdarzenie przyszłe) jest zgodny ze stanem rzeczywistym. Ustalenie stanu rzeczywistego stanowi domenę ewentualnego postępowania podatkowego. To na podatniku ciąży obowiązek udowodnienia w toku tego postępowania okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie, ul. Staromłyńska 10, 70-561 Szczecin po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.