ITPB2/415-60/11/MM

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana, przedstawione we wniosku z dnia 20 stycznia 2011 r. (data wpływu 21 stycznia 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości skorzystania z odliczeń w ramach tzw. ulgi prorodzinnej - jest prawidłowe, o ile spełnione zostały przedstawione poniżej warunki.

W dniu 21 stycznia 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości skorzystania z odliczeń w ramach tzw. ulgi prorodzinnej.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

Córka Wnioskodawcy urodzona dnia 20 grudnia 1988 r. posiada orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności. Niepełnosprawność na charakter trwały, a orzeczenie wydane zostało na stałe. Córka otrzymuje rentę socjalną wraz z rentą rodzinną po zmarłej matce w kwocie 1.186 zł 45 gr oraz zasiłek pielęgnacyjny w kwocie 153 zł. Wnioskodawca zamieszkuje razem z córką i wspólnie z nią prowadzi gospodarstwo domowe.

W dniu 26 maja 2007 r. córka zawarła związek małżeński, a wyrokiem z dnia 21 kwietnia 2008 r. został orzeczony rozwód, bez orzekania o winie. Z byłym małżonkiem córka nie może nawiązać kontaktu, gdyż miejsce jego pobytu nie jest znane.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy Wnioskodawca może skorzystać z odliczeń w ramach ulgi prorodzinnej na córkę w zeznaniu rocznym za 2009 r....

Zdaniem Wnioskodawcy, w sytuacji gdy były małżonek córki nie jest w stanie wykonać ciążącego na nim obowiązku alimentacyjnego, a uzyskanie od niego na czas potrzebnych środków jest niemożliwe lub związane z nadmiernymi trudnościami, to na rodzicu ciąży obowiązek alimentacyjny wobec córki. Wobec powyższego Wnioskodawca uważa, że na podstawie art. 27f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych może skorzystać z odliczeń w ramach ulgi prorodzinnej na córkę.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe, o ile spełnione zostały przedstawione poniżej warunki.

W myśl art. 9 ust. 1, ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a, i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zgodnie z art. 27f ust. 1 ww. ustawy od podatku dochodowego obliczonego zgodnie z art. 27, pomniejszonego o kwotę składki, o której mowa w art. 27b, podatnik ma prawo odliczyć kwotę obliczoną zgodnie z ust. 2 na każde małoletnie dziecko, w stosunku do którego w roku podatkowym:

W myśl ust. 2 wskazanego przepisu odliczeniu podlega kwota stanowiąca 1/6 kwoty zmniejszającej podatek określonej w pierwszym przedziale skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, za każdy miesiąc kalendarzowy, w którym podatnik wykonywał władzę, pełnił funkcję albo sprawował opiekę, o których mowa w ust. 1. Odliczenie nie przysługuje, poczynając od miesiąca kalendarzowego, w którym dziecko:

Stosownie natomiast do ust. 4 tego przepisu odliczenie dotyczy łącznie obojga rodziców, opiekunów prawnych dziecka albo rodziców zastępczych pozostających w związku małżeńskim. Kwotę tę mogą odliczyć od podatku w częściach równych lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej.

Odliczenia, o którym mowa wyżej, stosownie do art. 27f ust. 5 ustawy, dokonuje się w zeznaniu, o którym mowa w art. 45 ust. 1, podając liczbę dzieci i ich numery PESEL, a w przypadku braku tych numerów - imiona, nazwiska oraz daty urodzenia dzieci. Na żądanie organów podatkowych lub organów kontroli skarbowej, podatnik jest obowiązany przedstawić zaświadczenia, oświadczenia oraz inne dowody niezbędne do ustalenia prawa do odliczenia, w szczególności:

Natomiast art. 27f ust. 6 powyższej ustawy stanowi, że przepisy ust. 1-5 stosuje się odpowiednio do podatników utrzymujących pełnoletnie dzieci, o których mowa w art. 6 ust. 4 pkt 2 i 3, w związku z wykonywaniem przez tych podatników ciążącego na nich obowiązku alimentacyjnego oraz w związku ze sprawowaniem funkcji rodziny zastępczej. Przepisy art. 6 ust. 8 i 9 stosuje się odpowiednio do dzieci, o których mowa w ust. 1 i 6 (art. 27f ust. 7 powołanej ustawy).

Treść art. 27f ust. 6 w powiązaniu z art. 6 ust. 4 pkt 2 i 3 wskazuje, że odliczenie kwoty określonej w ust. 2 przysługuje podatnikowi, który utrzymywał dzieci pełnoletnie:

* bez względu na ich wiek, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywały zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną,

* do ukończenia 25 roku życia uczące się w szkołach, o których mowa w przepisach o systemie oświaty, przepisach o szkolnictwie wyższym lub w przepisach regulujących system oświatowy lub szkolnictwo wyższe obowiązujących w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie, jeżeli w roku podatkowym nie uzyskały dochodów podlegających opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 lub art. 30b w łącznej wysokości przekraczającej kwotę stanowiącą iloraz kwoty zmniejszającej podatek oraz stawki podatku, określonych w pierwszym przedziale skali podatkowej, o której mowa w art. 27 ust. 1, z wyjątkiem renty rodzinnej,

- w związku z wykonywaniem obowiązku alimentacyjnego lub sprawowaniem funkcji rodziny zastępczej.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że córka Wnioskodawcy urodzona dnia 20 grudnia 1988 r. posiada orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności. Niepełnosprawność na charakter trwały, a orzeczenie wydane zostało na stałe. Córka otrzymuje rentę socjalną wraz z rentą rodzinną po zmarłej matce w kwocie 1.186 zł 45 gr oraz zasiłek pielęgnacyjny w kwocie 153 zł. Wnioskodawca zamieszkuje razem z córką i wspólnie z nią prowadzi gospodarstwo domowe.

W dniu 26 maja 2007 r. córka zawarła związek małżeński, a wyrokiem z dnia 21 kwietnia 2008 r. został orzeczony rozwód, bez orzekania o winie. Z byłym małżonkiem córka nie może nawiązać kontaktu, gdyż miejsce jego pobytu nie jest znane.

Odnosząc się do tak przedstawionego stanu faktycznego wskazać należy, że zgodnie z powołanym art. 27f ust. 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych prawo do dokonania odliczenia kwoty wskazanej w ust. 2 tego przepisu, przysługuje m.in. podatnikom utrzymującym pełnoletnie dzieci w związku z wykonywaniem przez nich ciążącego na nich obowiązku alimentacyjnego.

Obowiązek alimentacyjny zdefiniowany został w art. 128 ustawy z dnia z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. Nr 9, poz. 59 z późn. zm.) jako obowiązek dostarczania przez osobę zobowiązaną podmiotowi uprawnionemu środków utrzymania, a w miarę potrzeby także środków wychowania.

Obowiązek ten obciąża, w myśl art. 129 ww. Kodeksu, zstępnych przed wstępnymi, a wstępnych przed rodzeństwem; jeżeli jest kilku zstępnych lub wstępnych - obciąża bliższych stopniem przed dalszymi.

Jednakże, stosownie do art. 130 obowiązek jednego małżonka do dostarczania środków utrzymania drugiemu małżonkowi po rozwiązaniu lub unieważnieniu małżeństwa albo po orzeczeniu separacji wyprzedza obowiązek alimentacyjny krewnych tego małżonka.

Z powyższego przepisu wynika, że obowiązek alimentacyjny krewnych małżonka (w tym rodziców) nie powstaje dopóki nie zajdą okoliczności wskazane w art. 132 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Zgodnie z treścią tego przepisu obowiązek alimentacyjny zobowiązanego w dalszej kolejności powstaje dopiero wtedy, gdy nie ma osoby zobowiązanej w bliższej kolejności albo gdy osoba ta nie jest w stanie uczynić zadość swemu obowiązkowi lub gdy uzyskanie od niej na czas potrzebnych uprawnionemu środków utrzymania jest niemożliwe lub połączone z nadmiernymi trudnościami.

Z art. 133 § 1 ww. ustawy wynika, że rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania. Natomiast stosownie do art. 133 § 2 tej ustawy, poza powyższym wypadkiem uprawniony do świadczeń alimentacyjnych jest tylko ten, kto znajduje się w niedostatku.

W orzecznictwie został utrwalony pogląd, że kwestia niedostatku osoby uprawnionej do alimentacji musi być oceniana w sposób zindywidualizowany, poprzez porównanie czy posiadane przez nią środki są wystarczające na pokrycie życiowych i zdrowotnych potrzeb niezbędnych w jej sytuacji.

Powyższe sprawia więc, że dopiero w sytuacji, gdy córka w 2009 r. nie posiadała środków wystarczających na pokrycie niezbędnych w jej sytuacji potrzeb życiowych i zdrowotnych, a jej były małżonek faktycznie nie był w stanie wykonać ciążącego na nim obowiązku lub uzyskanie od niego na czas potrzebnych środków było niemożliwe lub związane z nadmiernymi trudnościami, to na Panu ciążył obowiązek alimentacyjny w stosunku do córki. Jeżeli ww. obowiązek faktycznie Pan wykonywał i utrzymywał niepełnosprawną córkę, to wówczas przysługiwało Panu uprawnienie do dokonania odliczenia od podatku za rok 2009 kwoty stanowiącej 1/6 kwoty zmniejszającej podatek określonej w pierwszym przedziale skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, za każdy miesiąc kalendarzowy, w którym ją utrzymywał.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy, ul. Jana Kazimierza 5, 85-035 Bydgoszcz po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.