ITPB2/415-595/11/ENB

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 21 czerwca 2011 r. (data wpływu 24 czerwca 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zastosowania zwolnienia przedmiotowego - jest prawidłowe.

W dniu 24 czerwca 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zastosowania zwolnienia przedmiotowego.

We wniosku tym przedstawiono następujący stan faktyczny.

W ubiegłym roku rozwiązał Pan umowę o pracę z pracownicą za dwutygodniowym wypowiedzeniem. Po rozwiązaniu umowy otrzymał Pan z sądu kopię odwołania od powyższego wypowiedzenia. W pozwie pracownica zarzucała, że niniejsze wypowiedzenie wręczone zostało z rażącym naruszeniem przepisów art. 41 Kodeksu pracy, który stanowi, że pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę w czasie urlopu pracownika, a także innej usprawiedliwionej nieobecności pracownika w pracy, jeżeli nie upłynął jeszcze okres uprawniający do rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia. Zgodnie z dyspozycją art. 50 § 3 Kodeksu pracy, jeżeli wypowiedzenie umowy o pracę zawartej na czas określony nastąpiło z naruszeniem przepisów o wypowiadaniu tych umów, pracownikowi przysługuje wyłącznie odszkodowanie. Sąd po zapoznaniu się ze stanem faktycznym, stwierdził, że nie miało miejsca zdarzenie przedstawione przez powódkę (pracownica nie dostała wypowiedzenia umowy o pracę w czasie usprawiedliwionej nieobecności, a wypowiedzenie dostała w dniu w którym świadczyła pracę). Jednocześnie sąd uznał, że łącząca strony umowa o pracę na czas określony zawarta od 2009 r. do 2020 r. z możliwością dwutygodniowego wypowiedzenia jest faktycznie umową o pracę na czas nieokreślony i można ją było rozwiązać w przypadku tej pracownicy za 1-miesięcznym wypowiedzeniem podając jednocześnie przyczynę wypowiedzenia. Art. 45 § 1 Kodeksu pracy przewiduje, że w razie ustalenia, że wypowiedzenie umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony jest nieuzasadnione lub narusza przepisy o wypowiadaniu umów o pracę sąd pracy - stosownie do żądania pracownika - orzeka o bezskuteczności wypowiedzenia, a jeżeli umowa uległa już rozwiązaniu - o przywróceniu do pracy na poprzednich warunkach albo o odszkodowaniu, zaś wysokość odszkodowania przewidziana jest zgodnie z art. 47¹ Kodeksu pracy. W związku z powyższym faktem strony przed sądem zawarły ugodę, na podstawie której byłej pracownicy pracodawca wypłacił na rachunek bankowy odszkodowanie w wysokości dwumiesięcznego wynagrodzenia (1620 zł razy dwa miesiące, tj. 3.240 zł) i przekazał do 20 kwietnia 2011 r.

W związku z tym zadano następujące pytanie.

Czy od powyższego odszkodowania pracodawca powinien odprowadzić zaliczkę na podatek dochodowy.

Zdaniem Wnioskodawcy, odszkodowanie mieści się w dyspozycji art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, gdyż wysokość otrzymanego odszkodowania wynika wprost z przepisów ustawy i nie należy do odszkodowań wymienionych w tym artykule pod literami od a) do litery d). Podstawą wypłaty odszkodowania na rzecz byłej pracownicy było naruszenie przepisów prawa pracy dotyczących rozwiązania umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony, a nie skrócenie okresu wypowiedzenia umowy o pracę.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do art. 10 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy, źródłami przychodów są stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta.

Na mocy art. 11 ust. 1 ww. ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Natomiast na podstawie art. 12 ust. 1 ustawy za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za nie wykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Użyty powyżej zwrot "w szczególności" oznacza, że wymienione kategorie przychodów zostały wskazane jedynie przykładowo. Przychodem ze stosunku pracy i stosunków pokrewnych są więc wszelkiego rodzaju wypłaty i świadczenia skutkujące u podatnika powstaniem przysporzenia majątkowego, mające swoje źródło w łączącym pracownika z pracodawcą stosunku pracy lub stosunku pokrewnym. Takim przychodem jest również przedmiotowe odszkodowanie związane z naruszeniem przepisów prawa pracy dotyczących rozwiązania umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony.

Jednakże, w myśl art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, z wyjątkiem:

W świetle powyższego, z literalnego brzmienia powołanych przepisów jednoznacznie wynika, iż ze zwolnienia - na mocy art. 21 ust. 1 pkt 3 powołanej ustawy - korzystają te odszkodowania, których prawo otrzymania wynika wprost z przepisów ustawy, z wyjątkiem odszkodowań wyłączonych ze zwolnienia wolą ustawodawcy.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, iż w ubiegłym roku rozwiązał Pan umowę o pracę z pracownicą za dwutygodniowym wypowiedzeniem. Pracownica złożyła pozew do sądu, w którym zarzuciła, że wypowiedzenie wręczone zostało z rażącym naruszeniem przepisów art. 41 Kodeksu pracy. Sąd po zapoznaniu się ze stanem faktycznym, stwierdził, że nie miało miejsca zdarzenie przedstawione przez powódkę. Jednocześnie sąd uznał, że łącząca strony umowa o pracę na czas określony zawarta od 2009 r. do 2020 r. z możliwością dwutygodniowego wypowiedzenia jest faktycznie umową o pracę na czas nieokreślony i można ją było rozwiązać w przypadku tej pracownicy za 1-miesięcznym wypowiedzeniem podając jednocześnie przyczynę wypowiedzenia. W związku z powyższym faktem strony przed sądem zawarły ugodę, na podstawie której byłej pracownicy pracodawca wypłacił na rachunek bankowy odszkodowanie w wysokości dwumiesięcznego wynagrodzenia (1620 zł razy dwa miesiące, tj. 3.240 zł) i przekazał do 20 kwietnia 2011 r.

W myśl art. 45 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn. Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.) w razie ustalenia, że wypowiedzenie umowy o pracę zawartej na czas nie określony jest nieuzasadnione lub narusza przepisy o wypowiadaniu umów o pracę, sąd pracy - stosownie do żądania pracownika - orzeka o bezskuteczności wypowiedzenia, a jeżeli umowa uległa już rozwiązaniu - o przywróceniu pracownika do pracy na poprzednich warunkach albo o odszkodowaniu.

Sąd pracy może nie uwzględnić żądania pracownika uznania wypowiedzenia za bezskuteczne lub przywrócenia do pracy, jeżeli ustali, że uwzględnienie takiego żądania jest niemożliwe lub niecelowe; w takim przypadku sąd pracy orzeka o odszkodowaniu (art. 45 § 2 ww. ustawy).

Zgodnie z art. 47¹ ustawy - Kodeks pracy odszkodowanie, o którym mowa w art. 45, przysługuje w wysokości wynagrodzenia za okres od 2 tygodni do 3 miesięcy, nie niższej jednak od wynagrodzenia za okres wypowiedzenia.

Z uwagi na fakt zawarcia w niniejszej sprawie ugody wskazać należy, że jest ona jako jeden z typów umowy - uregulowana przepisami Kodeksu cywilnego. Zgodnie z art. 917 Kodeksu przez ugodę strony czynią sobie wzajemne ustępstwa w zakresie istniejącego między nimi stosunku prawnego w tym celu, aby uchylić niepewność co do roszczeń wynikających z tego stosunku lub zapewnić ich wykonanie albo by uchylić spór istniejący lub mogący powstać.

Powołana definicja ugody pozwala wyróżnić elementy konstrukcyjne tej instytucji. Po pierwsze, zauważyć należy, że umowa ta może być zawarta wyłącznie w sytuacji, gdy między stronami stosunku prawnego istnieje niepewność albo spór, co do roszczeń wynikających z tego stosunku. Po drugie, celem zawarcia ugody jest uchylenie tej niepewności lub sporu. Wreszcie po trzecie, strony dążą do osiągnięcia celu przez wzajemne ustępstwa. Tak więc nieodłącznym elementem ugody są wzajemne ustępstwa stron. W literaturze przedmiotu podkreśla się, że z ustępstwem mamy do czynienia, gdy ktoś rezygnuje z jakiegoś warunku, wymagania, zmniejsza swoje żądania czy też odstępuje od nich. Ustępstwa mogą polegać m.in. na zrzeczeniu się uprawnień czy też zarzutów, zaciąganiu zobowiązań, obniżeniu świadczenia itp.

Zarówno w doktrynie jak i w orzecznictwie podkreśla się szczególną przyczynę prawną ugody. Oznacza to, że ugoda nie tworzy nowego stosunku prawnego, a jedynie odnosi się do istniejącego stosunku prawnego stanowiącego podstawę powództwa, a tym samym podstawę zawarcia ugody.

Mając na uwadze przedstawiony stan faktyczny oraz powołane powyżej przepisy prawa należy stwierdzić, iż skoro wypłacone przez Wnioskodawcę na podstawie ugody sądowej odszkodowanie jest odszkodowaniem związanym z naruszeniem przepisów prawa pracy dotyczących rozwiązania umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony a wysokość oraz zasady jego ustalania wynikały wprost z przepisów odrębnych ustaw, tj. art. 45 w związku z art. 47¹ Kodeksu pracy, to odszkodowanie to korzysta ze zwolnienia na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Na Wnioskodawcy zaś nie ciążył obowiązek pobrania zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy, ul. Jana Kazimierza 5, 85-035 Bydgoszcz po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.