ITPB2/415-548/11/BM

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pani, przedstawione we wniosku z dnia 1 czerwca 2011 r. r. (data wpływu 6 czerwca 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych działu spadku - jest prawidłowe.

W dniu 6 czerwca 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych działu spadku.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Postanowieniem Sądu Rejonowego z dnia 2 marca 2011 r., Wnioskodawczyni nabyła #189; spadku po bracie swojej matki zmarłym w dniu 30 listopada 2010 r. Drugą połowę spadku odziedziczyła siostra zmarłego. Spadek obejmuje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego o powierzchni użytkowej 46,99 m ² i wartości 110 000 zł oraz środki pieniężne zgromadzone na rachunku bankowym w kwocie 175 617 zł. Wartość udziału w spadku przypadająca na Wnioskodawczynię wynosi 142 808 zł 50 gr. Zgodnie z ustawą o podatku od spadków i darowizn złożono zeznanie podatkowe o nabyciu rzeczy i praw majątkowych SD-3. W związku z niedogodnością związaną z położeniem mieszkania oraz sytuacją rodzinną spadkobiercy chcą dokonać działu spadku, wskutek którego Wnioskodawczyni otrzymałaby środki pieniężne w łącznej kwocie 142 808 zł 50 gr. Druga spadkobierczyni otrzymałaby wyłączne prawo własności lokalu o wartości 110 000 zł oraz środki pieniężne w wysokości 32 808,50 zł.

Wobec powyższego zadano następujące pytanie.

Czy w powyższej sytuacji powstanie obowiązek podatkowy w podatku dochodowym od osób fizycznych w związku z przedstawionym sposobem działu spadku.

Zdaniem Wnioskodawczyni w opisanym we wniosku zdarzeniu przyszłym nie powstanie obowiązek w podatku dochodowym od osób fizycznych w związku ze zbyciem udziałów w prawie do lokalu mieszkalnego. Zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych przepisów ustawy nie stosuje się do przychodów podlegających przepisom o podatku od spadków i darowizn. Na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. ustawy o podatku od spadków i darowizn podatkowi od spadków i darowizn podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem dziedziczenia, zapisu, dalszego zapisu, polecenia testamentowego. Z instytucją działu spadku mamy do czynienia w sytuacji, w której spadek przypada kilku spadkobiercom. W postanowieniu o stwierdzeniu praw do nabycia spadku sąd nie określa składników masy spadkowej i nie dokonuje podziału tych składników pomiędzy poszczególnych spadkobierców. Wskutek działu spadku poszczególni spadkobiercy stają się podmiotami wyłącznie uprawnionymi względem przyznanych im praw majątkowych, stanowiących do chwili działu spadku przedmiot wspólności. Nie zmienia to faktu, iż dział spadku jest zawsze konsekwencją wcześniejszego nabycia spadku. Zgodnie z art. 1035 Kodeksu Cywilnego, jeżeli spadek przypada kilku spadkobiercom, do wspólności majątku spadkowego stosuje się przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych. Do momentu zniesienia tej współwłasności lub dokonania działu spadku, spadkobiercy są współwłaścicielami rzeczy i praw wchodzących w skład spadku. W myśl art. 211 i 212 oraz art. 1036 Kodeksu cywilnego zniesienie współwłasności może nastąpić przez podział rzeczy wspólnej, a gdy rzeczy nie da się podzielić, przez przyznanie rzeczy jednemu ze współwłaścicieli z obowiązkiem spłaty pozostałych, bądź przez podział cywilny, polegający na sprzedaży rzeczy wspólnej i podziale uzyskanej ceny stosownie do wielkości udziałów współwłaścicieli. W kontekście wyżej zacytowanych przepisów nabycie w drodze spadku własności rzeczy, praw majątkowych lub środków pieniężnych podlegało przepisom ustawy o podatku od spadku i darowizn, zatem w tym przypadku nie miały zastosowania zasady przewidziane w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych. Dział spadku będzie dokonany w taki sposób, że druga spadkobierczyni otrzyma wyłącznie prawo do lokalu oraz część środków pieniężnych, a Wnioskodawczyni wyłącznie środki pieniężne. Środki otrzymane będą ekwiwalentne do posiadanego udziału w prawie do lokalu (nie przekroczą udziału spadkowego), zatem - zdaniem Wnioskodawczyni - w związku z czynnością działu spadku nie uzyska żadnego przysporzenia (przyrostu) majątkowego, względem odziedziczonej ułamkowej części masy spadkowej, a co za tym idzie - w jej opinii - brak jest podstaw do opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych kwoty otrzymanej w wyniku działu spadku.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

W myśl art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Katalog źródeł przychodów, których osiągnięcie powoduje powstanie obowiązku podatkowego, zawarty został w art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z jego treścią źródłami przychodów są:

Stosownie do art. 922 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) spadek to prawa i obowiązki zmarłego wynikające ze stosunków cywilnoprawnych, które z chwilą jego śmierci przechodzą na następców prawnych. W myśl art. 924 Kodeksu cywilnego spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, natomiast spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku (art. 925 Kodeksu cywilnego). Postanowienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku potwierdza jedynie prawo spadkobiercy do tego spadku od momentu jego otwarcia.

W myśl art. 1035 Kodeksu cywilnego, jeżeli spadek przypada kilku spadkobiercom, do wspólności majątku spadkowego stosuje się przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych. Do momentu zniesienia tej współwłasności lub dokonania działu spadku, spadkobiercy są współwłaścicielami rzeczy i praw wchodzących w skład spadku

Z instytucją działu spadku mamy do czynienia w sytuacji, w której spadek przypada kilku spadkobiercom. Wskutek działu spadku poszczególni spadkobiercy stają się podmiotami wyłącznie uprawnionymi względem przyznanych im praw majątkowych, stanowiących do chwili działu przedmiot wspólności. Nie zmienia to faktu, iż dział spadku jest zawsze konsekwencją wcześniejszego nabycia spadku. Na skutek działu spadku następuje konkretyzacja składników masy spadkowej przypadających poszczególnym spadkobiercom. Dział spadku jest więc czynnością wtórną do nabycia spadku, nie można nabyć własności rzeczy tylko i wyłącznie w drodze działu spadku, bez nabycia spadku.

Z treści wniosku wynika, że Wnioskodawczyni nabyła #189; spadku po bracie swojej matki zmarłym w dnia 30 listopada 2010 r. Drugą połowę spadku odziedziczyła siostra zmarłego. Spadek obejmuje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego o powierzchni użytkowej 46,99 m ² o wartości 110 000 zł oraz środki pieniężne zgromadzone na rachunku bankowym w kwocie 175 617 zł. Przypadający na Wnioskodawczynię udział w spadku wynosi 142 808 zł 50 gr. Zgodnie z ustawą o podatku od spadków i darowizn złożono zeznanie podatkowe o nabyciu rzeczy i praw majątkowych SD-3. W związku z niedogodnością związaną z położeniem mieszkania oraz sytuacja rodzinną spadkobiercy chcą dokonać działu spadku, wskutek którego Wnioskodawczyni otrzymałaby środki pieniężne w łącznej kwocie 142 808 zł 50 gr. Druga spadkobierczyni otrzymałaby wyłączne prawo własności lokalu o wartości 110 000 zł oraz środki pieniężna w wysokości 32 808,50 zł.

Biorąc pod uwagę opisane we wniosku zdarzenie przyszłe, oraz uregulowania prawne w tym zakresie, stwierdzić należy, iż planowany dział spadku, po dokonaniu którego wartość otrzymanych składników masy spadkowej odpowiadać będzie wartości udziałów, jakie pierwotnie przysługiwały spadkobiercom, nie będzie stanowiło odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Na skutek dokonania powyższej czynności nie wystąpi również przysporzenie w majątku Wnioskodawczyni.

Stwierdzić zatem należy, iż w sytuacji opisanej we wniosku nie powstanie przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie, ul. Staromłyńska 10, 70-561 Szczecin, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.