ITPB2/415-459/14/MN - Możliwość zwolnienia z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych umorzonych przez uczelnię wyższą opłat z tytułu czesnego w związku z trudną sytuacją materialną studenta.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 28 kwietnia 2014 r. (data wpływu 28 lipca 2014 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zastosowania zwolnienia przedmiotowego - jest prawidłowe.

W dniu 28 kwietnia 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zastosowania zwolnienia przedmiotowego.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskodawczyni jest studentką Uniwersytetu. Ze względu na swoją trudną oraz udokumentowaną sytuację materialną złożyła w dniu 19 września 2013 r. wniosek o zwolnienie jej z konieczności ponoszenia opłat z tytułu czesnego za III rok studiów. W dniu 3 października 2013 r. uprawniony organ uczelni wydał decyzję, na mocy której Wnioskodawczyni została zwolniona od obowiązku ponoszenia opłat za świadczone usługi edukacyjne. Decyzja ta została wydana zgodnie z § 16 uchwały nr 57 Senatu Uniwersytetu z dnia 22 czerwca 2010 r. w sprawie zasad pobierania opłat za świadczone usługi dydaktyczne oraz trybu i warunków zwalniania z tych opłat oraz art. 99 ust. 3 ustawy - Prawo o szkolnictwie wyższym, który przyznaje wyraźnie uprawnienie do tego, aby władze uczelni w szczególnie uzasadnionych wypadkach mogły zwalniać studentów z konieczności ponoszenia opłat za świadczone usługi. Wydany wobec Wnioskodawczyni rodzaj decyzji, podjętej ze względu na trudną sytuację finansową studenta powinien przyjąć charakter pomocy materialnej, która winna korzytsać ze zwolnienia określonego w art. 21 ust. 1 pkt 40 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zwolnienie z ww. opłaty nastąpiło w oparciu o ustalenie poważnych kłopotów finansowych i zdrowotnych Wnioskodawczyni oraz pozostającego pod jej opieką ojca. Następnie ww. Uczelnia wystawiła Wnioskodawczym PIT-8C wpisując kwotę umorzenia (tekst jedn.: 21 092 zł).

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy umorzone opłaty za usługi edukacyjne, ujęte przez uczelnię w PIT-8C podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych i czy kwotę tą należy wykazać w zeznaniu rocznym.

Zdaniem Wnioskodawczyni przepisy o szkolnictwie wyższym, tj. art. 99 ustawy - Prawo o szkolnictwie wyższym, przyznaje wyraźnie uprawnienie do tego, aby władze uczelni w szczególnie uzasadnionych przypadkach mogły zwalniać studentów z konieczności ponoszenia opłat za świadczone usługi dydaktyczne. W oparciu o te przepisy Senat Uniwersytetu wydał w dniu 22 czerwca 2010 r. uchwałę nr 57 w sprawie zasad pobierania opłat za świadczone usługi dydaktyczne oraz trybu i warunków zwalniania z tych opłat. Na mocy § 16 wyżej przywołanej uchwały Wnioskodawczyni została zwolniona od opłat za czesne za III rok studiów. Taki rodzaj decyzji podjęty ze względu na trudną sytuację finansową studenta powinien przyjąć charakter pomocy materialnej. Artykuł. 21 ust. 1 pkt 40 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi, iż wolne od podatku dochodowego są świadczenia pomocy materialnej dla uczniów, studentów, uczestników studiów doktoranckich i osób uczestniczących w innych formach kształcenia, pochodzące z budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego oraz ze środków własnych szkół i uczelni - przyznane na podstawie przepisów o systemie oświaty oraz Prawo o szkolnictwie wyższym.

Artykuł 99 ust. 3 ustawy - Prawo o szkolnictwie wyższym stanowi, iż Senat uczelni publicznej określi tryb i warunki zwalniania - w całości lub części - z opłat studentów lub doktorantów, w szczególności osiągających wybitne wyniki w nauce, a także tych, którzy znaleźli się w trudnej sytuacji materialnej. Wnioskodawczyni będąc w trudnej sytuacji materialnej została zwolniona w drodze decyzji od opłat za czesne za III rok studiów. Taki rodzaj decyzji ma charakter świadczenia pomocy materialnej, które winno korzystać ze zwolnienia z podatku dochodowego.

Z uwagi na powyższe wskazać należy, iż zwolnienie Wnioskodawczyni z opłaty za usługi edukacyjne, z uwagi na wyjątkowo trudną sytuację materialną ma charakter świadczenia pomocy materialnej i spełnia pozostałe warunki przewidziane w przepisie art. 21 ust. 1 pkt 40 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zatem tego rodzaju świadczenie korzysta - jako mieszczące się w dyspozycji powołanego przepisu - ze zwolnienia od podatku.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do treści art. 11 ust. 1 cytowanej ustawy przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Dla celów podatkowych przez nieodpłatne świadczenie należy rozumieć te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze, których skutkiem jest nieodpłatne - to jest niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu - przysporzenie majątku, mające konkretny wymiar finansowy. Innymi słowy, pod pojęciem tym należy rozumieć każde działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu. Zaprezentowana definicja, mająca swoje źródło w orzecznictwie sądów administracyjnych, znajduje odzwierciedlenie w definicji słownikowej omawianego pojęcia, zgodnie z którą "nieodpłatne świadczenie" oznacza wszelkie świadczenia nie wymagające opłaty; takie za które się nie płaci, bezpłatne.

Na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 40 ww. ustawy, wolne od podatku dochodowego są świadczenia pomocy materialnej dla uczniów, studentów, uczestników studiów doktoranckich i osób uczestniczących w innych formach kształcenia, pochodzące z budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego oraz ze środków własnych szkół i uczelni - przyznane na podstawie przepisów o systemie oświaty oraz Prawo o szkolnictwie wyższym.

W myśl art. 99 ust. 1 ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. - Prawo o szkolnictwie wyższym (Dz. U. z 2012 r. poz. 572 z późn. zm.) uczelnia publiczna może pobierać opłaty za świadczone usługi edukacyjne związane z:

1. kształceniem studentów na studiach niestacjonarnych oraz uczestników niestacjonarnych studiów doktoranckich;

1a. kształceniem studentów na studiach stacjonarnych, jeżeli są to ich studia na drugim lub kolejnym kierunku studiów w formie stacjonarnej;

1b. kształceniem studentów na studiach stacjonarnych, w przypadku korzystania z zajęć poza dodatkowym limitem punktów ECTS określonym w art. 170a ust. 2;<

Senat uczelni publicznej określa zasady pobierania opłat, wiążące rektora przy zawieraniu umów ze studentem, o których mowa w art. 160 ust. 3, oraz tryb i warunki zwalniania - w całości lub części - z tych opłat studentów lub doktorantów, w szczególności osiągających wybitne wyniki w nauce, a także tych, którzy znaleźli się w trudnej sytuacji materialnej (art. 99 ust. 3 ww. ustawy).

Jak wynika z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego Wnioskodawczyni jest studentką Uniwersytetu. Ze względu na swoją trudną oraz udokumentowaną sytuację materialną złożyła w dniu 19 września 2013 r. wniosek o zwolnienie jej z konieczności ponoszenia opłat z tytułu czesnego za III rok studiów. W dniu 3 października 2013 r. uprawniony organ uczelni wydał decyzję, na mocy której Wnioskodawczyni została zwolniona od obowiązku ponoszenia opłat za świadczone usługi edukacyjne. Decyzja ta została wydana zgodnie z § 16 uchwały nr 57 Senatu Uniwersytetu z dnia 22 czerwca 2010 r. w sprawie zasad pobierania opłat za świadczone usługi dydaktyczne oraz trybu i warunków zwalniania z tych opłat oraz art. 99 ust. 3 ustawy - Prawo o szkolnictwie wyższym, który przyznaje wyraźnie uprawnienie do tego, aby władze uczelni w szczególnie uzasadnionych wypadkach mogły zwalniać studentów z konieczności ponoszenia opłat za świadczone usługi. Wydany wobec Wnioskodawczyni rodzaj decyzji, podjętej ze względu na trudną sytuację finansową studenta powinien przyjąć charakter pomocy materialnej, która winna korzystać ze zwolnienia określonego w art. 21 ust. 1 pkt 40 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Z wyżej cytowanych przepisów o szkolnictwie wyższym wynika, że uczelnia publiczna może pobierać opłaty za świadczone usługi edukacyjne. Jednak uprawniony organ uczelni decyzją wydaną zgodnie z uchwałą Senatu uczelni publicznej, może zwolnić w całości lub części z tych opłat m.in. studentów, którzy znaleźli się w trudnej sytuacji materialnej.

Zatem w sytuacji, gdy zwolnienie Wnioskodawczyni z opłaty za studia, z uwagi na wyjątkowo trudną sytuację materialną ma charakter świadczenia pomocy materialnej i spełnia pozostałe warunki przewidziane w przepisie art. 21 ust. 1 pkt 40 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, to tego rodzaju świadczenie korzysta - jako mieszczące się w dyspozycji powołanego przepisu - ze zwolnienia od podatku.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie, ul. Emilii Plater 1, 10-562 Olsztyn po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.