ITPB2/415-451/09/AD - Zwolnienie od podatku dochodowego od osób fizycznych diet i innych należności wypłacanych kierowcom za dni, w których przewożą towary handlowe do miejscowości innej niż siedziba firmy.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 8 maja 2009 r. (data wpływu 12 maja 2009 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia z opodatkowania diet i innych należności wypłacanych kierowcom z tytułu podróży - jest prawidłowe, pod warunkiem, że pracownik odbywa podróż służbową w rozumieniu przepisów Kodeksu pracy.

W dniu 12 maja 2008 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia od opodatkowania diet i innych należności wypłacanych kierowcom z tytułu podróży.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Spółka zajmuje się handlem chemikaliami. Posiada specjalistyczne samochody niezbędne do przewożenia ww. środków. Kierowcy (zatrudnieni na umowy o pracę - miejsce pracy B.) odbierają towar z np. "A." i zawożą go np. do browaru w Z. Kierowcy otrzymują - zdaniem Spółki - wysokie wynagrodzenie (przeciętna 4.000 zł na miesiąc netto) oraz diety i inne należności za odbyte podróże służbowe, które stanowią do 25% wynagrodzenia netto pracowników. W świetle uchwały Sądu Najwyższego z dnia 19 listopada 2008 r. (sygn. akt II PZP 11/08) zatrudnieni przez Spółkę kierowcy nie odbywają podróży służbowej, a co za tym idzie, nie są im należne diety ani inne należności za odbytą podróż służbową. Skutkuje to tym, że należałoby wypłaty z tego tytułu zaliczyć do wynagrodzeń i opodatkować podatkiem dochodowym od osób fizycznych oraz naliczyć stosowne składki wynikające przepisów dotyczących między innymi ubezpieczeń społecznych. Ta informacja wzbudziła ogromne niezadowolenie pracowników i podejrzenie, że firma chce ich pozbawić należnych im diet. Sprawę - w ocenie Spółki - komplikuje Państwowa Inspekcja Pracy, która chyba nie podziela stanowiska Sądu, ponieważ pracownicy uzyskują informacje, że pracodawca nie musi wypłacać diet i innych należności kierowcom, gdyż nie jest do tego zobowiązany. Pracodawca jednak może je wypłacać i zależy to od jego dobrej woli.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

Przedmiot niniejszej interpretacji indywidualnej stanowi odpowiedź na pytanie drugie. Odpowiedź na pytanie pierwsze zostanie udzielona odrębną interpretacją indywidualną.

Zdaniem Wnioskodawcy, ww. uchwala Sądu Najwyższego dotyczy indywidualnej sprawy. Zgodnie z art. 87 ustawy zasadniczej, źródłami powszechnie obowiązującego prawa w Polsce jest Konstytucja, ustawy ratyfikowane, umowy międzynarodowe oraz rozporządzenia. Nie wymienia się wśród nich uchwał Sądu Najwyższego, a zatem Uchwała Sądu Najwyższego nie może być więc podstawą mającą wpływ na obciążenia podatkowe podatników, tym bardziej, że dotyczy ona prawa pracy. W ocenie Spółki, sytuacja byłaby inna przy uchwale Naczelnego Sądu Administracyjnego, gdyby rozstrzygał on, co do skutków w podatkach dochodowych w tej materii. Wobec powyższego Spółka stoi na stanowisku, iż diety i inne należności za odbycie podróży służbowej kierowców, głównie po kraju są dla nich przychodem zwolnionym z podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 16a) ustawy.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe, pod warunkiem, że pracownik odbywa podróż służbową w rozumieniu przepisów Kodeksu pracy.

Zgodnie art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wolne od podatku dochodowego są diety i inne należności za czas podróży służbowej pracownika - do wysokości określonej w odrębnych ustawach lub przepisach wydanych przez ministra właściwego do spraw pracy w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce strefy budżetowej, z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju oraz poza granicami kraju, z zastrzeżeniem ust. 13.

Powyższe zwolnienie od podatku obejmuje zatem diety i inne świadczenia otrzymane przez pracownika za czas podróży służbowej, do wysokości określonej w odrębnych przepisach.

Odrębnymi przepisami, o których mowa powyżej są m.in. przepisy rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 19 grudnia 2002 r. w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju (Dz. U. Nr 236, poz. 1990 z późn. zm.) oraz przepisy rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 19 grudnia 2002 r. w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej poza granicami kraju (Dz. U. Nr 236, poz. 1991 z późn. zm.).

Podstawowym warunkiem otrzymania należności przewidzianych wyżej wymienionymi rozporządzeniami jest więc odbycie przez pracownika podróży służbowej.

Definicja podróży służbowej została zawarta w art. 77⁵ ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn. Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.), który stanowi, iż pracownikowi wykonującemu na polecenie pracodawcy zadanie służbowe poza miejscowością, w której znajduje się siedziba pracodawcy lub poza stałym miejscem pracy przysługują należności na pokrycie kosztów związanych z podróżą służbową. Podróżą służbową jest zatem taki wyjazd, który odbywa się na polecenie pracodawcy i jest związany ze świadczeniem pracy poza miejscowością, w której znajduje się siedziba pracodawcy lub poza stałym miejscem pracy.

Zasady ustalania należności z tytułu podróży służbowych dla pracowników sfery budżetowej regulują wymienione przepisy wykonawcze Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 19 grudnia 2002 r. Natomiast art. 77⁵ § 3 Kodeksu pracy daje pozostałym pracodawcom działającym w sferze pozabudżetowej możliwość dowolnego ustalania wysokości należności z tytułu podróży służbowych pracowników (w układzie zbiorowym pracy lub w regulaminie wynagradzania albo w umowie o pracę, jeżeli pracodawca nie jest objęty układem zbiorowym pracy lub nie jest obowiązany do ustalenia regulaminu wynagradzania).

W myśl art. 77⁵ § 4 Kodeksu pracy ustalona przez pracodawcę wysokość diety za dobę podróży służbowej na obszarze kraju lub poza jego granicami nie może być jednak niższa od wysokości diety ustalonej dla pracowników zatrudnionych w sferze budżetowej (tj. wynikających z przywołanych wyżej rozporządzeń Ministra Pracy i Polityki Społecznej). W przypadku braku uregulowania przez pracodawcę kwestii zwrotu należności z tytułu podróży służbowej pracowników w układzie zbiorowym pracy, regulaminie wynagradzania, umowie o pracę w myśl art. 77⁵ § 5 Kodeksu pracy pracownikowi przysługują należności na pokrycie kosztów podróży w wysokości przewidzianej dla pracowników sfery budżetowej.

Powołane powyżej zwolnienie podatkowe odnosi się do świadczeń otrzymywanych w związku z odbywaniem przez pracownika podróży służbowej. Oznacza to, iż zwolnienie przysługuje wyłącznie pod warunkiem, że pracownik odbywa podróż służbową w rozumieniu cytowanych przepisów Kodeksu pracy. Pojęcie "podróż służbowa pracownika" jak wskazano powyżej należy do zakresu prawa pracy - art. 77⁵ § 1 Kodeksu pracy, co w konsekwencji skutkuje tym, iż ocenie przez tutejszy organ nie podlega kwestia dotycząca obowiązku, czy zasadności wypłacania przez Spółkę diet i innych należności za czas podróży osób zatrudnionych na stanowisku kierowcy.

Jeśli zatem wykonywanie przez pracownika pracy, która polega na stałym przemieszczaniu się na określonym obszarze, jest podróżą służbową w rozumieniu art. 77⁵ § 1 Kodeksu pracy i pracownik może z tego tytułu otrzymywać diety i inne należności, to świadczenia te będą korzystały ze zwolnienia w granicach określonych w art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Dodatkowo koniecznym jest wskazanie, iż zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej Minister Finansów - na pisemny wniosek zainteresowanego - wydaje, w jego indywidualnej sprawie, pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną). Wniosek o interpretację indywidualną może dotyczyć zaistniałego stanu faktycznego lub zdarzeń przyszłych (art. 14b § 2 Ordynacji podatkowej). Zgodnie zaś z § 3 art. 14b Ordynacji podatkowej składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego oraz do przedstawienia własnego stanowiska w sprawie oceny prawnej tego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Interpretacja ma zatem dotyczyć zakresu i sposobu zastosowania przepisów prawa podatkowego w odniesieniu do zaistniałego stanu faktycznego lub zdarzeń przyszłych.

Wobec powyższego, upoważnienie do wydawania indywidualnych interpretacji obejmuje jedynie przepisy podatkowe. Fakt, iż normy te powołują instytucje uregulowane w innych gałęziach prawa (np. prawa pracy) nie oznacza, iż instytucje te stają się prawem podatkowym. W konsekwencji, w omawianym przypadku, organ upoważniony może udzielić interpretacji jedynie w zakresie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zajmując określone stanowisko w tej dziedzinie. Natomiast rozstrzygnięcie kwestii, czy wykonywanie pracy kierowcy może być uznane za podróż służbową należy do właściwości Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej, które jest organem właściwym w zakresie prawa pracy.

Tutejszy organ podatkowy nie jest także uprawniony do wskazywania podatnikowi, czy powinien on zastosować się do uchwały Sądu Najwyższego, która stanowi szczególną formę wykładni tego sądu, mającą na celu wyjaśnienie znaczenia budzących wątpliwości przepisów, których stosowanie wywołało rozbieżności w orzecznictwie.

Złożenie przez Wnioskodawcę fałszywego oświadczenia, że elementy stanu faktycznego objęte wnioskiem o wydanie interpretacji w dniu złożenia wniosku nie są przedmiotem toczącego się postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, postępowania kontrolnego organu kontroli skarbowej oraz że w tym zakresie sprawa nie została rozstrzygnięta co do jej istoty w decyzji lub postanowieniu organu podatkowego lub organu kontroli skarbowej powoduje, że niniejsza interpretacja indywidualna nie wywołuje skutków prawnych (art. 14b § 4 Ordynacji podatkowej).

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy, ul. Jana Kazimierza 5, 85-035 Bydgoszcz po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.