ITPB2/415-437/08/TJ

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pani, przedstawione we wniosku z dnia 8 kwietnia 2008 r. (data wpływu 14 kwietnia 2008 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania zadośćuczynienia przyznanego na podstawie wyroku sądowego

* jest prawidłowe w części dotyczącej kwoty należności głównej

* jest nieprawidłowe w części dotyczącej zasądzonych odsetek za zwłokę

W dniu 14 kwietnia 2008 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania zadośćuczynienia przyznanego na podstawie wyroku sądowego.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

W dniu 11 grudnia 2006 r. wyrokiem sądu okręgowego zasądzono na Pani rzecz od zakładu ubezpieczeń zadośćuczynienie za doznaną krzywdę wraz z odsetkami za zwłokę. Podstawę powództwa stanowiło wskazanie odpowiedzialności pozwanego zakładu ubezpieczeń za wypadek drogowy, w wyniku którego Wnioskodawczyni (powódka) doznała tragicznych w skutkach obrażeń. Wyrok został wykonany w 2007 r.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy kwota otrzymanego zadośćuczynienia wraz z odsetkami za zwłokę, wolna jest od podatku dochodowego od osób fizycznych.

Zdaniem Wnioskodawcy, zadośćuczynienie - analogicznie jak odszkodowanie - jest szczególnym rodzajem moralnego lub materialnego świadczenia, polegającego na wynagrodzeniu doznanej krzywdy lub naprawieniu wyrządzonej szkody. Użyte przez ustawodawcę w art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych odnosi się więc również do zadośćuczynienia, które jest formą wynagrodzenia szkody, a zatem wolne jest od opodatkowania.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe - w części dotyczącej należności głównej, natomiast nieprawidłowe w części dotyczącej odsetek za zwłokę.

W myśl art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a, 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do art. 11 ust. 1 przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-16, art. 17 ust. 1 pkt 6 i 9, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Zgodnie z art. 20 ust. 1 ww. ustawy za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Jednakże, zgodnie z art. 21 ust. 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wolne od podatku dochodowego są odszkodowania otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań:

Zadośćuczynienie, podobnie jak odszkodowanie, jest szczególnym rodzajem świadczenia polegającego na naprawieniu szkody, czyli uszczerbku, jaki ponosi poszkodowany we wszelkiego rodzaju dobrach prawem chronionych (zarówno materialnych jak i niematerialnych).

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, iż wyrokiem sadu okręgowego zasądzono na Pani rzecz zadośćuczynienie za doznane krzywdy. Na podstawie art. 444 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964, Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu koszty. Na żądanie poszkodowanego zobowiązany do naprawienia szkody powinien wyłożyć z góry sumę potrzebną na koszty leczenia, a jeżeli poszkodowany stał się inwalidą, także sumę potrzebną na koszty przygotowania do innego zawodu, w związku z art. 445 § 1 ww. ustawy, w myśl którego w wypadkach przewidzianych w artykule poprzedzającym sąd może przyznać poszkodowanemu odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę.

Biorąc pod uwagę wskazane przepisy prawa uznać należy, iż kwota zadośćuczynienia stanowi przychód, podlegający zwolnieniu z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy podatkowej.

Natomiast odnosząc się do zawartej w zadanym pytaniu kwestii odsetek za zwłokę stwierdzić należy, iż instytucja prawna odsetek za zwłokę uregulowana została w art. 481 Kodeksu cywilnego, zgodnie z którym jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była z góry oznaczona, należą się odsetki ustawowe. Odsetki wypłacone za okres pomiędzy datą zasądzenia i datą wypłaty odszkodowania nie są wliczane do wartości odszkodowania. Zgodnie bowiem z treścią art. 20 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296 z późn. zm.) do wartości przedmiotu sporu nie wlicza się odsetek, pożytków i kosztów, żądanych obok roszczenia głównego. Przepis ten ma zastosowanie do odsetek ustawowych, z którymi zasądzono świadczenia główne - co miało miejsce w stanie faktycznym przedstawionym we wniosku. Odsetek takich nie można traktować na równi z zadośćuczynieniem czy też odszkodowaniem. Celem odsetek nie jest bowiem naprawienie szkody, mają one charakter uboczny w stosunku do roszczenia głównego i są skutkiem niewykonania zobowiązania. Sprawia to, że wyłączenie z opodatkowania roszczenia głównego nie skutkuje jednocześnie zwolnieniem świadczeń akcesoryjnych, jakimi są odsetki.

W katalogu zwolnień ustawodawca przewidział jedną możliwość zwolnienia od opodatkowania otrzymanych odsetek. W art. 21 ust. 1 pkt 95 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zwolnione zostały odsetki z tytułu nieterminowej wypłaty wynagrodzeń i świadczeń z tytułów, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 1, tj. ze stosunku służbowego, stosunku pracy, w tym spółdzielczego stosunku pracy, członkostwa w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, pracy nakładczej, emerytury lub renty. Ponieważ w rozpatrywanej sprawie źródłem zadośćuczynienia nie jest żaden z wymienionych w tym przepisie stosunków prawnych, wypłacone odsetki stanowić będą źródło przychodu z innych źródeł, podlegające opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Złożenie przez Wnioskodawcę fałszywego oświadczenia, że elementy stanu faktycznego objęte wnioskiem o wydanie interpretacji w dniu złożenia wniosku nie są przedmiotem toczącego się postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, postępowania kontrolnego organu kontroli skarbowej oraz że w tym zakresie sprawa nie została rozstrzygnięta co do jej istoty w decyzji lub postanowieniu organu podatkowego lub organu kontroli skarbowej powoduje, że niniejsza interpretacja indywidualna nie wywołuje skutków prawnych (art. 14b § 4 Ordynacji podatkowej).

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r.

Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.