ITPB2/415-392/A/08/RS

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 21 marca 2008 r. (data wpływu 7 kwietnia 2008 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązku podatkowego za lata 2002 - 2007 - jest prawidłowe.

W dniu 7 kwietnia 2008 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązku podatkowego za lata 2002 - 2007.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny i zdarzenie przyszłe.

Jest Pani obywatelem Rzeczypospolitej Polskiej, zameldowanym w Polsce. Obecnie przebywa Pani wraz z mężem i nieletnią córką w Tajlandii, na podstawie wizy uzyskanej przez męża uprawniającej go do pracy i pobytu rodziny. Na terytorium Tajlandii nie osiąga Pani dochodów a na terytorium Polski przebywa jedynie sporadycznie około 2,5 miesiąca w roku.

Po wyjeździe z kraju (co miało miejsce w lutym 2000 r.) rozporządziła trzy lata temu prawem własności nieruchomości (była to własność na prawie wspólności ustawowej z małżonkiem), w której zamieszkiwała do tej pory, na rzecz dorosłej córki (pomimo przeniesienia własności nieruchomości jest w niej nadal zameldowana). Ponadto nie rozwiązała Pani stosunku pracy w polskim zakładzie pracy, gdzie przebywa na urlopie bezpłatnym.

W związku z podjęciem zatrudnienia przez małżonka za granicą, do Japonii wyjechała Pani w lutym 2000 r. i przebywała tam do października 2001 r. Od listopada 2001 r. do czerwca 2005 r. przebywała Pani na tej samej zasadzie w Singapurze, a od czerwca 2005 r. przebywa w Tajlandii. Pozostali członkowie Pani rodziny to dorosła córka, która mieszka w Niemczech oraz dalsza rodzina i krewni mieszkający w Polsce.

Od 2001 r. nie osiąga Pani na terenie Polski żadnych dochodów i nie składa deklaracji podatkowych. Na terytorium RP jest Pani właścicielem (wraz z mężem) trzech działek budowlanych i posiada w użytkowaniu wieczystym działkę letniskową zabudowaną domkiem, przy czym nie zamierza w najbliższym czasie zbywać tych nieruchomości. Poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej nie posiada Pani nieruchomości. Na terytorium Polski podlega Pani dobrowolnemu ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu oraz posiada na rachunku bankowym minimalne środki pieniężne przeznaczone na cele bieżących opłat w kraju. Nie posiada Pani certyfikatów rezydencji podatkowej z krajów, w których przebywała od 2001 r.

We wrześniu 2008 r. zamierza Pani zamieszkać na terytorium Chin i uzyskiwać dochody z zarejestrowanej tam działalności gospodarczej.

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

Przedmiotem niniejszej interpretacji jest odpowiedź w zakresie stanu faktycznego, tj. pytań: pierwszego, drugiego i trzeciego. W zakresie pytania czwartego - dotyczącego zdarzenia przyszłego - zostanie wydana odrębna interpretacja indywidualna.

Zdaniem Wnioskodawcy, z uwagi na fakt, iż w świetle obowiązujących przepisów nie posiada miejsca zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej, nie jest rezydentem podatkowym w Polsce. Swój ośrodek interesów życiowych przeniosła poza granice kraju (wyjazd z rodziną, minimum związków z krajem) i nie ma subiektywnego zamiaru stałego zamieszkania w Polsce. Ponadto na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej nie przebywa dłużej niż 183 dni w roku podatkowym.

Uważa Pani, iż według obowiązujących przepisów zeznanie składa podatnik, który osiągnął w roku podatkowym dochody na terytorium kraju. Umowa między Polską a Królestwem Tajlandii (także Singapurem) w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu przewiduje zastosowanie do obliczenia podatku od dochodów uzyskanych za granicą tzw. metody wyłączenia z progresją. Przy tej metodzie podatnik zobowiązany jest do złożenia rocznego zeznania tylko w wypadku, gdy osiągnął przychody w Polsce. W związku z faktem, iż nie osiągała Pani na terenie RP przychodów, twierdzi Pani, że nie miała obowiązku składania deklaracji podatkowych.

W związku z faktem, iż nie posiada Pani miejsca zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej, uważa Pani, że powinna złożyć we właściwym urzędzie skarbowym aktualizację zgłoszenia identyfikacyjnego NIP-3.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2002 r., osoby fizyczne, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub których czasowy pobyt w Rzeczypospolitej Polskiej trwa w danym roku podatkowym dłużej niż 183 dni, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swych dochodów bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (nieograniczony obowiązek podatkowy).

W brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia 2003 r. do 31 grudnia 2006 r. przepis ten stanowił, iż osoby fizyczne, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (nieograniczony obowiązek podatkowy).

Stosownie do treści art. 3 ust. 2a ww. ustawy osoby fizyczne, jeżeli nie mają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej miejsca zamieszkania, podlegają obowiązkowi podatkowemu tylko od dochodów z pracy wykonywanej na terytorium Rzeczypospolitej na podstawie stosunku służbowego lub stosunku pracy, bez względu na miejsce wypłaty wynagrodzenia, oraz innych dochodów osiąganych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (ograniczony obowiązek podatkowy).

Zgodnie z art. 3 ust. 1 i ust. 2a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w brzmieniu obowiązującym po 1 stycznia 2007 r., osoby fizyczne, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (nieograniczony obowiązek podatkowy). Natomiast jeżeli osoby fizyczne nie mają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej miejsca zamieszkania, podlegają obowiązkowi podatkowemu tylko od dochodów (przychodów) osiąganych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (ograniczony obowiązek podatkowy).

Ponadto z dniem 1 stycznia 2003 r. dodano do ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zapis art. 4a który stanowi, iż wymieniony wyżej przepis stosuje się z uwzględnieniem umów w sprawie zapobieżenia podwójnemu opodatkowaniu, których stroną jest Rzeczypospolita Polska.

Stosownie do zapisów art. 4 ust. 1 i 2 umowy podpisanej dnia 23 kwietnia 1993 r. między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Republiki Singapuru w sprawie unikania podwójnego opodatkowania i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu (Dz. U. z 1994 r. Nr 38, poz. 139) określenie "osoba mająca miejsce zamieszkania lub siedzibę w Umawiającym się Państwie" oznacza każdą osobę, która dla celów podatkowych posiada miejsce zamieszkania lub siedzibę w danym Umawiającym się Państwie.

Jeżeli stosownie do powyższych postanowień osoba fizyczna ma miejsce zamieszkania w obu Umawiających się Państwach, to jej status będzie określony według następujących zasad:

Ponadto zgodnie z art. 4 ust. 1 i 2 umowy z dnia 8 grudnia 1978 r. między Rządem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej a Rządem Królestwa w Tajlandii w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu (Dz. U. z 1993 r. Nr 37, poz. 170) w rozumieniu niniejszej umowy określenie "osoba mająca miejsce zamieszkania lub siedzibę w Umawiającym się Państwie", oznacza każdą osobę, która zgodnie z prawem tego Umawiającego się Państwa podlega opodatkowaniu ze względu na jej miejsce zamieszkania, siedzibę zarządu, miejsce rejestracji albo inne kryteria o podobnym charakterze.

Jeżeli stosownie do postanowień ustępu 1 osoba fizyczna ma miejsce zamieszkania w obu Umawiających się Państwach, to stosuje się następujące zasady:

Definicja zawarta w art. 4 ww. umów odnosi się zatem bezpośrednio do określenia "miejsca zamieszkania" przyjętego w ustawodawstwach wewnętrznych państw i uwzględnia różne formy więzi osobistej z państwem, które we własnym ustawodawstwie ustala podstawę nieograniczonego obowiązku podatkowego.

Dodatkowo, dodany z dniem 1 stycznia 2007 r., art. 3 ust. 1a znowelizowanej ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zdefiniował pojęcie osoby mającej miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, za którą uważa się osobę fizyczną, która:

W przepisach polskiego prawa podatkowego obowiązującego do dnia 31 grudnia 2006 r. pojęcie "miejsca zamieszkania" nie zostało zdefiniowane. Jak stanowi art. 25 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.), miejscem zamieszkania osoby fizycznej jest miejscowość, w której osoba ta przebywa z zamiarem stałego pobytu.

Warunek przebywania w danym miejscu ma charakter obiektywny i nie ma problemów dowodowych w wykazaniu, że dana osoba przebywa lub nie w danej miejscowości.

Zamiar stałego pobytu w danej miejscowości ma natomiast charakter subiektywny, ponieważ odnosi się do woli osoby. Należy jednak zauważyć, iż istnieją kryteria obiektywizujące zamiar stałego pobytu. Uznaje się na przykład, że podatnik wykazuje zamiar stałego pobytu w danej miejscowości, jeżeli miejscowość ta stanowi dla niego centrum jego życiowej działalności, ocenianej w aspekcie jego powiązań osobistych i gospodarczych. Dodatkowo należy zaznaczyć, iż miejsce zamieszkania nie musi się pokrywać z miejscem zameldowania.

Jak wynika ze stanu faktycznego, od lutego 2000 r. do października 2001 r. przebywała Pani w Japonii, od listopada 2001 r. do czerwca 2005 r. w Singapurze a od czerwca 2005 r. do chwili obecnej - w Tajlandii. Przebywała Pani w tych krajach wraz z mężem i nieletnią córką, przy czym nie osiągała tam dochodów jednocześnie nie osiągając od 2001 r. żadnych dochodów w Polsce. Ponadto w Polsce przebywała Pani jedynie około 2,5 miesiąca w roku.

Należy przyjąć, iż w świetle powołanych przepisów osoba ma miejsce zamieszkania w państwie, w którym ma ściślejsze powiązania osobiste i gospodarcze (ośrodek interesów życiowych).

Zatem mając na uwadze opisany we wniosku stan faktyczny oraz przedstawiony powyżej stan prawny, należy stwierdzić, iż od 2002 r. do 2007 r. dla celów podatkowych posiadała Pani miejsce zamieszkania kolejno na terytorium: Singapuru i Tajlandii. W tych państwach Pani mieszkała i mieszka. Oznacza to, iż w ww. latach nie posiadała Pani powiązań osobistych z Polską i po wyjeździe z kraju nie jest rezydentem podatkowym w Polsce.

Przeniesienie ośrodka interesów życiowych za granicę oznacza, iż podlega Pani w Polsce opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 3 ust. 2a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, tylko od dochodów osiąganych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (tzw. ograniczony obowiązek podatkowy). W sytuacji, gdy nie osiągała Pani w tym czasie żadnych dochodów na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej nie miała Pani obowiązku składania zeznań podatkowych za lata 2002 - 2007 w Polsce.

Jednocześnie należy zauważyć, iż dla ustalenia swojej rezydencji podatkowej zobowiązany jest sam podatnik. W tym celu może zwrócić się do organu administracji podatkowej danego państwa o wydanie certyfikatu rezydencji, czyli potwierdzenia, że w danym państwie jest jego miejsce zamieszkania.

Obowiązek aktualizowania danych objętych zgłoszeniem identyfikacyjnym wynika z ustawy z dnia 13 października 1995 r. o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników (tekst jedn. Dz. U. z 2004 r. Nr 269, poz. 2681 z późn. zm.). Informacje o zmianie adresu miejsca zamieszkania, osoba nie prowadząca samodzielnie działalności gospodarczej, składa na formularzu aktualizacyjnym NIP-3. Organem podatkowym właściwym do złożenia zgłoszenia aktualizacyjnego, gdy zamieszkanie lub pobyt na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej ustał w związku z nowym adresem zamieszkania poza granicami kraju, jest organ właściwy według ostatniego miejsca zamieszkania lub pobytu podatnika w kraju tj. dotychczasowy Naczelnik Urzędu Skarbowego.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Złożenie przez Wnioskodawcę fałszywego oświadczenia, że elementy stanu faktycznego objęte wnioskiem o wydanie interpretacji w dniu złożenia wniosku nie są przedmiotem toczącego się postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, postępowania kontrolnego organu kontroli skarbowej oraz że w tym zakresie sprawa nie została rozstrzygnięta co do jej istoty w decyzji lub postanowieniu organu podatkowego lub organu kontroli skarbowej - powoduje, iż niniejsza interpretacja indywidualna nie wywołuje skutków prawnych (art. 14b § 4 Ordynacji podatkowej).

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.